Wat is reflecteren?

De student denkt na over zichzelf, haar gedrag of een activiteit die ze heeft gedaan. Doordat ze terugblikt op hoe ze heeft gewerkt, welke keuzes ze heeft gemaakt en door zichzelf een spiegel voor te houden krijgt ze beter inzicht in haar eigen functioneren en in wat ze kan verbeteren.

Wat levert reflecteren de student op:  

Door systematisch te reflecteren vergroot zij haar zelfkennis, is ze zich bewust van de emoties die in bepaalde situaties bij haar een rol spelen en krijgt zij inzicht in hoe ze daar naar handelt.

Werkwijze hoe de student kan reflecteren

Niet iedereen kan van nature gemakkelijk reflecteren. Korthagen (1993) heeft een schema ontwikkeld voor reflectie. Zie de afbeelding hiernaast of bekijk dit filmpje.

 

Daarin doorloopt de student de volgende fasen:

• Fase 1: Het handelen: wat wilde ik bereiken, waar wilde ik op letten of wat wilde ik proberen?
• Fase 2: Terugblikken op het handelen: wat gebeurde er concreet met mij, anderen? Wat wilde ik, wat deed ik, wat dacht ik en wat voelde ik?
• Fase 3: Bewust worden van essentiële aspecten: wat zijn de antwoorden vanuit fase 1 en 2? Wat betekent dit nu voor mij en wat is een leerpunt of de positieve ontdekking?
• Fase 4: Alternatieven en keuzes: wat kan ik anders doen? Wat neem ik me voor?
• Fase 5: Uitproberen: wat ga ik nu concreet anders doen en hoe?  

De student kan reflecteren op verschillende onderdelen:

1. Beroepsmatig handelen.
2. Kennisontwikkeling / leren denken.
3. Persoonlijk beroepsmatig handelen in de maatschappelijke context.
4. Persoonlijk functioneren.