Opdracht: Kijk onderstaande video tot 6:00 minuut ter inleiding op deze stap.
Oriëntatie op de soorten energiebronnen in Brazilië
Wij mensen hebben veel behoeften aan energie. Hiervoor kunnen we fossiele brandstoffen gebruiken, maar ook duurzame energie, waaronder bio-brandstoffen. Brazilië is een interessant land als het om energie gaat. In Nederland gaan we langzaam steeds meer duurzame energie gebruiken, in Brazilië doen ze dat al jaren. Maar zoals je in de bovenstaande video al hebt gezien. is er in Brazilië de laatste jaren wel veel veranderd op het gebied van energieverbruik en -productie.
Opdracht: bekijk de onderstaande video tot 6:50 minuut.
Bekijk hier de grafiek over de elektrciteitsproductie van Brazilië per brandstoftype.
Het grootste deel van de Braziliaanse energie komt dus uit duurzame energiebronnen. De natuurlijke omstandigheden in het land maken dat mogelijk. Door Brazilië stromen bijvoorbeeld veel rivieren met grote hoogteverschillen. Ook is er ontzettend veel vruchtbare grond waarop biobrandstoffen verbouwd kunnen worden. Aan zon en wind is er geen gebrek. Slim gebruikmaken van deze mogelijkheden kan veel energie opleveren. Bekijk de volgende informatie over de belangrijkste energiebronnen in Brazilië.
Waterkracht
Het grootste deel van de productie van duurzame energie in Brazilië, meer dan 70%, komt uit waterkracht. Waterkracht is een vorm van duurzame energie. Het is een schone en relatief goedkope energiebron. Bij de winning van waterkracht komen geen schadelijke stoffen vrij.
Er zijn dammen gebouwd in rivieren, waardoor er stuwmeren ontstaan zijn. Door de dam valt water naar beneden, het vallende water drijft turbines aan die energie opwekken: hydro-elektriciteit.
Een van de grootste leveranciers van waterkracht is de Itaipudam. De Itaipudam is 7,7 kilometer lang en 196 meter hoog. Het is de op een na grootste waterkrachtcentrale ter wereld. Alleen de Drieklovendam in China is groter. De centrale produceert 80% van de elektriciteit voor Paraguay en 25% van die voor Brazilië.
Deze dam bevindt zich in de rivier de Paraná op de grens van Brazilië en Paraguay. Hij wordt wel beschouwd als een van de zeven moderne wereldwonderen. Het stuwmeer dat door de aanleg van de stuwdam is ontstaan, heeft een oppervlakte van 1.350 km² en is 170 kilometer lang.
In 2001 daalde de productie van hydro-elektriciteit enorm. Dat was een gevolg van een tekort aan neerslag in de jaren ervoor. Door een beter water- en landschapsbeheer leken die problemen opgelost. Hoewel toen al werd geconstateerd dat het nog jaren zou duren voordat de waterbalans weer zou zijn hersteld, werd wel van herstel uitgegaan. Dit blijkt echter anders. In 2014 kampte Brazilië opnieuw met enorm droogte.
De opgewekte energie wordt via hoogspanningsleidingen getranspoteerd naar de gebieden waar de energie nodig is. Eerder heb je al ontdekt dat Brazilië veel waterkrachtcentrales heeft gebouwd dicht bij de regio met de grootste energiebehoefte; Zuidoost-Brazilië.
Opdracht: bekijk de video over de Itaipudam in Brazilië.
Bio-ethanol
Bio-ethanol is een biobrandstof die wordt gemaakt uit planten. In het geval van ethanol is dat suikerbiet, suikerriet of graan. Brazilië gebruikt vooral suikerriet. Bio-ethanol wordt gebruikt als vervanging voor benzine.
In Brazilië wordt al sinds ongeveer 1975 ethanol gebruikt als brandstof. Alle (benzine)auto’s kunnen er op een mengel van benzine en ethanol rijden: 75% benzine en 25% ethanol. De nieuwe auto’s in Brazilië hebben een flexmotor. Deze auto’s kunnen op alle mengsels van benzine en ethanol rijden. Ze kunnen ook op pure benzine of ethanol rijden. Ethanol is in Brazilië bijna 40% goedkoper dan de (gemengde) benzine.
Dieselauto’s in Brazilië rijden op een mengsel van biodiesel en gewone diesel. Biodiesel wordt gemaakt van maïs, koolzaad, palmolie of soja. In Brazilië wordt vooral soja gebruikt.
Brazilië loopt wereldwijd voorop in het gebruik van biobrandstoffen. Van de brandstof die gebruikt wordt voor het wegtransport in het land, is ongeveer 23% biobrandstof. Ter vergelijking: in de rest van de wereld is dat percentage ongeveer 3%.
De reden dat Brazilië vooroploopt met het gebruik van biobrandstoffen moet je zoeken bij de oliecrisis van 1975. De regering van Brazilië besloot toen dat het minder afhankelijk wilde zijn van olie en gas uit het buitenland. Het maken van brandstof uit suikerriet was een goed alternatief. Er was in Brazilië veel grond beschikbaar voor grote suikerrietplantages. Ook waren er voldoende goedkope arbeidskrachten die op die plantages konden werken. De regering werkte goed samen met de auto-industrie en ondersteunde de nieuwe brandstof ook financieel. Zo werkte Brazilië zich langzaam op als een expert op het gebied van ethanol.
Oefening: Waterkracht en bio-ethanol nader bekeken
De energieproductie van Brazilië vergeleken met Nederland en Frankrijk
In module 16 heb je gekeken naar de energieproductie en -verbruik in Nederland en Frankrijk.
Bekijk hier de grafiek over de energieproductie in Nederland.
Bekijk hier de grafiek over de energieproductie in Frankrijk.
De energieproductie in Nederland, Frankrijk en Brazilië verschillen ontzettend veel van elkaar. Dit lit grotendeesl aan de mogelijkheden die een land heeft voor de winning van energie. Maar ook aan de keuzes die een land maakt voor de winning van energie. Daar waar Nederland weinig grote mogelijkheden heeft voor de winning van duurzame energie en fossiele brandstoffen, heeft Brazilië een tal van mogelijkheden voor het opwekken van energie, zowel uit fossiele grondstoffen als duurzame energie.
Oefening: Vergelijk de energiebronnen in Brazilië met de energiebronnen in Nederland en Frankrijk - GB54
Het arrangement Energie in Zuidoost-Brazilië - moederbestand is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Auteur Kunskapsskolan
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2017-12-22 08:31:48
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie.
https://maken.wikiwijs.nl/82619/Thema__Energie_vmbo_kgt34
Natuurlijke hulpbronnen en bronnen van energie;
Aardrijkskunde;
Duurzaamheid;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
22 uur en 0 minuten
Energie in Zuidoost-Brazilië - moederbestand
nl
Auteur Kunskapsskolan
2017-12-22 08:31:48
Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie.
https://maken.wikiwijs.nl/82619/Thema__Energie_vmbo_kgt34
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Energiebehoeften in Brazilië
Elektriciteitsproductie van Brazilië per brandstoftype
Waterkracht en bio-ethanol nader bekeken
Vergelijk de energiebronnen in Brazilië met de energiebronnen in Nederland en Frankrijk - GB54
Vergelijk de energiebronnen in Brazilië met de energiebronnen in Nederland en Frankrijk - GB55
Energieproductie in Brazilië
Droogte in Brazilië
bio-brandstoffen
De exploitatie van fossiele brandstoffen
Brazilië: de omgekeerde weg?
Duurzame energie
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
