Nederlands-Indië. Een periode die meerdere tijdvakken beslaat. Indonesië werd door de Nederlandse VOC gebruikt vanaf 1594 voor de handel. Vanaf 1816 was Indië officieel een kolonie van Nederland en dit blijft zo tot en met 1949.
De afgelopen weken heb je les gehad over Nederlands-Indië. Je hebt De Terugkeer gelezen. En je hebt ook een presentatie gedaan, en presentaties gezien over periodes van deze kolonie. Nu gaan we eens kijken wat we kunnen doen om je goed voor te bereiden voor het SE.
Het begin (de VOC)
Schepen van de VOC
In 1596 komen vier Hollandse schepen voor het eerst aan op de Indische Archipel. Van 1594 en 1602 komt er een handel op gang met Azië, tot in 1602 deze handelaren worden gedwongen om de VOC (Verenigde Oostindische Compagnie) op te richten. Deze compagnie krijgt het monopolie om ten oosten van Kaap de Goede Hoop en ten westen van de Straat van Magellaan zeehandel te drijven. Ook kregen ze het recht om daar oorlog te voeren en verdragen te sluiten met inheemse vorsten, namens de Nederlandse Republiek.
Om de handel beter te organiseren, besloot de VOC een centrale leiding in te stellen onder een plaatselijke leider (zo iemand heette een gouverneur-generaal). Ook werden er handelsposten opgezet. De VOC behield het monopolie op de Geruime Vier: Nootmuskaat, foelie, kruidnagel en kaneel. De VOC beheerste de productie en de prijs.
Na de opheffing van de VOC in 1798 gingen de bezittingen over op de toenmalige Bataafse Republiek.
Oefening: De VOC en Indië
Oefening: De VOC en Indië
0%
Je hebt een stukje gelezen, dan gaan we die kennis ook meteen oefenen!
Het beheer door de Bataafse Republiek over Indië aan het begin van de 19e eeuw, kende 2 onderbrekingen.
Nederland kwam onder Frans beheer van 1798 tot 1801.
Engeland nam het gezag in Indië over na het verslaan van Napoleon van 1811 tot 1816.
Tijdens de Conventie van Londen van 13 augustus 1814 werd besloten dan Nederland de Aziatische bezittingen weer zou terugkrijgen. Dit werd officieel op 19 augustus 1816, voor het stadhuis van Batavia. Hiermee was officieel Nederlands-Indië geboren!
Rond 1825 kwamen er op Java grote opstanden onder leiding van de nationalist Diponegoro. Deze opstanden wordt ook wel de Java-oorlog (1825-1830) genoemd. Na deze oorlog kwam Java bijna geheel onder Nederlandse heerschappij te staan. Het nationalisme kwam in deze periode al op.
Het Cultuurstelsel werd vanaf 1830 ingevoerd tot 1870 opgelegd. Voor koffie gold het tot aan het begin van de 20e eeuw. Het Cultuurstelsel betekende het volgende: bij wijze van pacht (huur van land) moesten de inlanders 20% van hun grond gebruiken voor producten voor de Europese markt. Deze producten waren onder andere koffie, indigo, thee en suikerriet. Dit systeem werd vaak misbruikt. Multatuli schreef hierop in 1860 zijn roman Max Havelaar. Door dit boek begonnen, vanaf 1848, meer mensen te pleiten voor de afschaffen. Hiervoor werden 2 redenen genoemd:
De inheemse bevolking leed eronder.
Mensen wilde Nederlands-Indië openen voor particulier bezit
Door de opening van het Suezkanaal in 1869 werd de reistijd tussen West-Europa en Oost-Azië verkort van maanden, tot weken. Nu werd het lonend om waardevolle grondstoffen te winnen en die vervolgens te exporteren.
Door de invoering van de Nederlandse cultuur en omgangsvormen dachten de Nederlanders het land tot een 'beschaafde' natie te maken. Er kwam een emancipatie op gang die ervoor zorgde dat de bevolking een plaats begon te eisen in bestuur en onafhankelijkheid wilde.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Vanaf het begin van de 20e eeuw werd het gezag op Nederlands-Indië wat gedemocratiseerd. De grotere steden kregen rond 1910 een gemeenteraad en rond 1925 een eigen burgemeester. In 1918 werd ook de Volksraad ingesteld en benoemd. Hierin zaten Indonesiërs die de gouverneur-generaal zouden adviseren.
De Tweede Wereldoorlog
Nederland verklaarde op 7 december 1941 het Japanse Keizerrijk de oorlog. Dit was een reactie op de Japanse aanval op Pearl Harbor. Op 11 januari 1942 landden Japanse troepen op Nederlands Borneo. Zowel de Nederlandse, Britse als Amerikaanse vloten werden snel uitgeschakeld. Op 1 maart 1942 landden de Japanners op Java. In drie maanden hadden de Japanners geheel Oost-Azië veroverd.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog gaven de Nederlandse strijdkrachten zich op 8 maart 1942 over en werd Nederlands-Indië geheel onder Japans militair bestuur geplaatst.
Japanse bezetting
De Europese bevolkingsgroep werd in Japanse interneringskampen geïnterneerd. De inwoners moesten hun dagelijks bestaan zelf inrichten. Door de grote cultuurverschillen ontstonden grote problemen. Het bewind verergerde al snel. Niet alleen het normale Japanse leger en de marine hadden een rol, maar ook de Japanse geheime politie.
Tijdens de bezetting ontwikkelde de nationalistische Indonesische beweging zich sterk. De Japanners stonden negatief tegenover een onafhankelijk Indonesië. Maar om de rust te bewaren en steun te krijgen beloofde Japan een onafhankelijk Indonesië. Hierdoor riep Soekarno op 17 augustus 1945, 2 dagen na de capitulatie van Japan, de Republik Indonesia uit.
Hieronder zie je een filmpje over de interneringskampen. Je hoeft deze niet nu te bekijken, dat kan ook thuis of tijdens eens WP uur. Als je het gaat kijken op school, zorg er dan voor dat je je oortjes in hebt.
Na de oorlog in 1945 kon Nederland niet troepen naar Indonesië sturen om het gezag te herstellen. Groot-Brittannië wilde hiermee helpen. De Amerikanen en Britten lieten de handhaving van het gezag in handen van achtergebleven Japanse troepen. De Nederlandse bevolking in de kampen, werden nu beschermd door de Japanners tegen de inlandse nationalisten. Deze nationalisten maakten hiervan gebruik door hun eigen structuren op te bouwen. Zij kregen de controle over de grootste delen van Java en Sumatra.
In een radiotoespraak van koningin Wilhelmina in december 1942 had zij een belofte gedaan over Indonesië. De radio's in Indië werden in beslag genomen door de Japanners tijdens de oorlog, maar sommigen zouden dit toch hebben gehoord.
Het plan werd nu om Indonesië op te delen in verschillende deelstaten, die zelf besturende gebieden zouden kunnen hebben. Het geheel zou dan de Verenigde Staten van Indonesië heten en met Nederland verbonden zijn in de Nederlands-Indonesische Unie. De door de nationalisten uitgeroepen Republik Indonesia zou een deelstaat worden. Hierover werd overeenstemming bereikt tijdens de conferentie van november 1946 (in Linggadjati).
Het idee om Indië los te moeten laten was alleen voor veel Nederlanders te schokkend. Zij hadden nog steeds het idee om de inlanders te moeten verbeteren. Het idee dat Nederlands-Indië ooit onafhankelijk zou worden was er wel, maar dit lag in de verre toekomst. Er werden dan ook geen vergaande hervormingen in het bestuur doorgevoerd. Ook de leiders van de Republik Indonesia werden niet erkend als leiders van de Indonesische massa's.
De Amerikanen drongen bij Nederland aan op een oplossing van het conflict. Door hun anti-kolonialisme stonden zij niet aan de kant van Nederland. Vanaf 1944 was er ook nog een enorme hongersnood in Nederlands-Indië, waardoor veel Indiërs stierven.
Nederland verzette zich tegen de Indonesische onafhankelijkheid en stuurde militairen om 'de rust te herstellen'. Deze Politionele Actie's waren nodig om de moordaanslagen op de Indo's, Chinezen en Hollands gezinde Indonesiërs te stoppen.
Vanwege de internationale druk van vooral de Verenigde Staten accepteerde Nederland op 27 december 1949 de Indonesische onafhankelijkheid.
Het arrangement 03-03-WP-Nederlands-Indie is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Kristel Brekelmans
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2017-04-02 16:15:01
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
De VOC en Indië
19e eeuw
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
13 in de oorlog
