In Nederland wordt elektriciteit heel anders opgewekt dan in Frankrijk. Er zijn overeenkomsten tussen beide landen, maar vooral grote verschillen. De verschillen zijn deels te verklaren uit de geografische omstandigheden in beide landen.
Aan het eind van deze opdracht:
Kun je beschrijven hoe de meeste elektriciteit in Nederland wordt opgewekt.
Kun je beschrijven hoe de meeste elektriciteit in Frankrijk wordt opgewekt.
Kun je minimaal twee bijzondere Franse elektriciteitscentrales opnoemen.
Kun je verklaren waarom kernenergie in Frankrijk duurder is dan windenergie.
Eindproduct
Aan het eind van deze opdracht geef je op een kaart van Nederland en op een kaart van Frankrijk aan waar energieopwekking plaatsvindt.
Daarnaast maak je een invuloefening over de verschillen in Nederland en Frankrijk.
Beoordeling
De beoordeling van de kaarten doe je samen met een klasgenoot.
Hij/zij kijkt jouw werk na. Jij kijkt zijn/haar werk na.
Werkwijze
Groepsgrootte
De stappen doe je alleen. Je overlegt wel veel met je klasgenoten.
Eén van je klasgenoten beoordeelt de eindproducten.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.
Stap1
Elektriciteitscentrales in Nederland
Er zijn 44 grote elektriciteitscentrales in Nederland. De grootste is de Clauscentrale in Maasbracht, die op gas wordt gestookt. Deze centrale levert 1275 Megawatt op (een megawatt of MW is één miljoen watt). Net als de Clauscentrale worden de meeste elektriciteitscentrales met gas gestookt. De tweede brandstof is steenkool al is er maar één elektriciteitscentrale in Nederland die alleen op kolen wordt gestookt, de Hemwegcentrale in Amsterdam. In de andere kolencentrales wordt met biomassa en/of gas bijgestookt. Dat zijn de combicentrales.
Andere bekende centrales zijn de Maasvlaktecentrale in de Maasvlakte bij Rotterdam, de Eemscentrale bij Eemshaven en de Amercentrale in Geertruidenberg.
Bekijk de gegevens in de tabel.
Hoofdbrandstof
Vermogen in MW
Vermogen in %
Gas
15.139
68,21
Combi
3.313
14,75
Wind
2.206
9,82
Kolen
630
2,8
Uranium
483
2,15
Zonnestroominstallaties
347
1,54
Biomassa
121
0,53
Waterkracht
37
0,16
Cijfers van 2012
In Nederland wordt veel meer elektriciteit opgewekt met gasgestookte centrales dan elders in de wereld. Kun je daarvoor een verklaring bedenken?
Stap2
Kerncentrale
Nederland kent maar één werkende kerncentrale, die in Borssele. De kerncentrale kreeg in 1973 een vergunning voor dertig jaar. Die vergunning is inmiddels verlengt tot 2033, ondanks protesten van onder meer Greenpeace en lokale politieke partijen.
Het vermogen (485 MW) is te vergelijken met een middelgrote gasgestookte elektriciteitscentrale.
Windmolenparken op zee
De moderne windmolens zijn windturbines. De energie van de wind krijgt vat op de molenwieken en laat de as van de turbine draaien. Een generator zet de bewegingsenergie van de as om in groene stroom. Nederland kende in 2012 1888 windturbines op land.
Daarnaast zijn er windturbines op zee: sinds 2006 het windmolenpark Offshore Windmolenpark Egmond aan Zee (108 MW) en sinds 2008 het windmolenpark Prinses Amalia (120 MW, voor de kust van IJmuiden).
Waterkrachtcentrales
Waterkrachtcentrales zijn elektriciteitscentrales die stromend of neerstortend water gebruiken om een turbine in beweging te brengen. Ze bevinden zich op stromen en rivieren, soms met een kunstmatige dam.
Nederland telt vier grotere waterkrachtcentrales, in Hagestein, Maurik, Linne en Alphen/Lith. Verder is er nog een oude waterkrachtcentrale uit 1926 in Roermond, maar die levert maar weinig vermogen op: 0,2 MW.
Beantwoord de volgende vraag.
Wat denk je zal? Wordt er in Nederland meer of minder gebruik gemaakt van de wind om energie op te wekken dan in andere landen op de wereld? Leg ook uit waarom je dat denkt.
En hoe zal dat zijn met kernenergie?
In Nederland is waterkracht de minst gebruikte ‘brandstof’ om elektriciteit op te wekken. Kan je dat verklaren?
Bespreek de antwoorden op deze drie vragen met een klasgenoot.
Energiecentrales in Frankrijk
Frankrijk is 16 keer zo groot als Nederland en er wonen vier keer zoveel mensen. Het land heeft ook veel meer elektriciteitscentrales dan Nederland.
Bekijk in de tabel welke brandstoffen worden gebruikt in de Franse elektriciteitscentrales.
Vergelijk de tabel met de gegevens over Nederland.
Gebruikte brandstof in elektriciteitscentrales - Frankrijk
Hoofdbrandstof
Vermogen in MW
Vermogen in %
Uranium
63.130
49,05
Waterkracht
25.388
19,72
Gas
10.520
8,17
Olie
9.374
7,28
Kolen
7.914
6,15
Wind
7.449
5,78
Zonnestroominstallaties
3.515
2,73
Overig (o.a. biomassa)
1.390
1,08
Cijfers van 2012
Gebruikte brandstof in elektriciteitscentrales - Nederland:
Hoofdbrandstof
Vermogen in MW
Vermogen in %
Gas
15.139
68,21
Combi
3.313
14,75
Wind
2.206
9,82
Kolen
630
2,8
Uranium
483
2,15
Zonnestroominstallaties
347
1,54
Biomassa
121
0,53
Waterkracht
37
0,16
Cijfers van 2012
Beantwoord de volgende vragen.
Welke brandstof wordt er in sommige Franse elektriciteitscentrales gebruikt, die niet in Nederland voor het opwerken van elektriciteit wordt gebruikt?
In welk land wordt relatief meer wind als brandstof gebruikt? Had je dat verwacht?
In welk land wordt waterkracht het meest gebruikt. Probeer dit te verklaren.
Bespreek ook nu de antwoorden met een klasgenoot.
Kerncentrales
Nederland kent maar één kerncentrale voor het opwekken van elektriciteit, in Frankrijk zijn dat er 19 en er zijn verschillende nieuwe kerncentrales gepland. Enkele bekende kerncentrales zijn die van Cattenom (bij de grens met Luxemburg) en Gravelinnes (aan de kust bij Duinkerken). De centrales van Chooz (bij de grens met België) leveren de meeste elektriciteit op, elk 1500 MW, maar er is al een 1600 MW-centrale in de maak.
Bijzonder is de opwerkingsfabriek in La Hague. Gebruikte splijtstaven uit andere kerncentrales (ook uit Nederland) worden vervoerd naar La Hague en daar weer opgewerkt zodat ze opnieuw gebruikt kunnen worden. Opwerken is het terugwinnen van nog bruikbare splijtstof uit gebruikte kernbrandstof.
Aardwarmte
Het is mogelijk warmte en dus energie te winnen uit droge, hete gesteenten op grote diepte. Deze gesteenten zijn heel compact en bevatten weinig poriën.
Om de warmte naar boven te halen, wordt er een netwerk van spleten in de bodem gemaakt waardoor water kan worden rondgepompt. Er wordt koud water naar beneden gepompt en dat komt na verwarming weer naar boven, waar het zijn warmte kan afgeven. Dit principe van warmtewinning uit hete, droge gesteenten is uitgetest in Soultz-sous-Forêts.
Getijdencentrale
In de getijdencentrale in La Rance bij Saint Malo wordt energie gewonnen door gebruik te maken van het verschil in waterhoogte tussen eb en vloed. Op de open oceaan is dit maar enkele decimeters. Maar door de bijzondere vorm van de kusten bij Saint Malo met grote trechtervormige inhammen kan het waterhoogteverschil tot vele meters oplopen. Dat hoogteverschil is voldoende om bij vloed het hoge water achter een dam te vangen en dit bij laag water via turbines gekoppeld aan generatoren terug te laten lopen.
Zonne-energie
Anders dan in Nederland wordt zonne-energie niet alleen op (relatief) kleine daken opgewekt, maar ook op grote velden met vele duizenden zonnepanelen, bijvoorbeeld bij Sainte Tulle en bij Narbonne.
Beantwoord de volgende vraag.
Zoek op de kaart van Frankrijk op waar La Hague ligt.
Zoek op de kaart van Frankrijk ook op waar Soultz-sous-Forêts en Saint Malo liggen.
Net als Narbonne is Sainte-Tulle trots op zijn zonne-energie. In het logo van de website van het dorp www.ville-sainte-tulle.fr is dat te ook zien. Waar blijkt dat uit?
Kernenergie is duurder dan windenergie
In het dagblad Trouw verscheen eind 2012 een artikel over een bezoek aan de kerncentrale Flamanville-3 in aanbouw. Lees het artikel.
In 2006 koos de Franse regering voor een nieuwe elektriciteitscentrale om meer elektriciteit op te kunnen wekken met behulp van kernenergie. De bouw van Flamanville-3 begon in 2007.
Was dat in 2006 een zinvolle economische investering?
Zou het nu nog steeds een zinvolle economische investering zijn?
Waarom wel/niet?
Je ziet op de eerste pagina een kaart van Nederland.
Zorg dat je weet wat de verschillende symbolen op de kaart betekenen.
Geef op de kaart de ligging van de genoemde centrales aan.
Op de tweede pagina van het werkblad zie je een kaart van Frankrijk.
Op de kaart van Frankrijk staan enkele symbolen die je ook op de kaart van Nederland bent tegengekomen, maar ook enkele nieuwe symbolen. Maak een legenda voor de symbolen bij de kaart.
Geef op de kaart de ligging van de genoemde centrales aan.
Laat je kaarten beoordelen door een klasgenoot. Jij beoordeelt de kaarten van je klasgenoot.
Maak ter afsluiting van deze opdracht de volgende invuloefening.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De opdracht sluit je af met het maken van de toets 'Nederland en Frankrijk'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De score wordt opgenomen in het volgsysteem.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Het arrangement Nederland en Frankrijk vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Auteur Kunskapsskolan
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2017-03-08 16:48:53
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie.
https://maken.wikiwijs.nl/82626/Nederland_en_Frankrijk_vmbo_kgt34
Natuurlijke hulpbronnen en bronnen van energie;
Aardrijkskunde;
Duurzaamheid;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Nederland en Frankrijk vmbo-kgt34
nl
Auteur Kunskapsskolan
2017-03-08 16:48:53
Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie.
https://maken.wikiwijs.nl/82626/Nederland_en_Frankrijk_vmbo_kgt34
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Nederland en Frankrijk
Nederland en Frankrijk
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Leerdoelen
Werkwijze
Elektriciteitscentrales in Nederland
Kerncentrale
Waterkrachtcentrales
Energiecentrales in Frankrijk
Kerncentrales
Kernenergie is duurder dan windenergie
Energiecentrales op de kaart
Toets
