Wat is ecologie? & Voedselrelaties
Inleiding en programma (10)
Inleiding
Deze les (les 1) hoort bij basisstof 1 en basisstof 2 uit je boek (Bos et al., 2013). De les bestaat uit een deel klassikale uitleg. Daarna ga je aan de slag met de opgaven in je werkboek (Bos et al., 2013).
Lesdoelen
Aan het eind van deze les (50 minuten) kun je antwoord geven op de volgende vragen:
- Wat zijn biotische factoren? Geef ten minste drie voorbeelden.
- Wat zijn abiotische factoren? Geef ten minste drie voorbeelden.
- Noem en beschrijf de vijf niveaus van de ecologie.
- Beschrijf op wat voor manier voedselrelateis in een ecosysteem kunnen worden aangegeven.
- Met wat voor organisme begint een voedselketen altijd en waarom?
Programma
| Onderdeel |
Tijd (min) |
| Start |
5 |
| Begin Hoofdstuk Ecologie |
5 |
| Uitleg |
15 |
| Opdrachten |
15 |
| Afsluiting |
10 |
Prezi
Prezi les 1
Klik hier om naar de Prezi te gaan die in deze les wordt gebruikt door de docent.
Uitleg (15)
Uitleg
De uitleg die de docent geeft gaat over blz. 74 tot en met blz. 80 uit je boek (Bos et al., 2013).
Filmpje
Het ecosysteem - Een hecht netwerk van eten en eters
Autotroof en heterotroof
Op bladzijde 80 in je boek (Bos et al., 2013) staat het kopje AUTOTROOF EN HETEROTROOF. Over dit stukje heeft de docent geen uitleg gegeven.
Het is de bedoeling dat je dit zelf doorleest en in je schrift antwoord geeft op de volgende vraag:
Wat is het verschil tussen autotrofe en heterotrofe organismen?
De volgende les vraagt de docent naar je antwoord.
Opdrachten maken (15)
Opdrachten maken
Na de uitleg ga je zelf aan de slag met de opdrachten van basisstof 1 en 2 in je werkboek (Bos et al., 2013).
Dit is huiswerk voor de volgende les.
| Wat? |
Opdrachten BS1, BS2 |
| Met wie? |
In tweetallen |
| Hoe lang? |
15 minuten |
| Vragen? |
Eerst aan een ander tweetal, dan aan de docent |
| Wat als ik klaar ben? |
Geef als je klaar bent antwoord op de vragen die bij de lesdoelen horen in je schrift (zie hieronder). |
Leerdoelen
Als je klaar bent met de opdrachten in je werkboek geef je in je schrift antwoord op de vragen bij de leerdoelen. Hieronder worden ze nog een keer gegeven. Dit doe je in dezelfde tweetallen als het maken van de opgaven.
- Wat zijn biotische factoren? Geef ten minste drie voorbeelden.
- Wat zijn abiotische factoren? Geef ten minste drie voorbeelden.
- Noem en beschrijf de vijf niveaus van de ecologie.
- Beschrijf op wat voor manier voedselrelateis in een ecosysteem kunnen worden aangegeven.
- Met wat voor organisme begint een voedselketen altijd en waarom?
Hier hoort ook de vraag of autotrofe en heterotrofe organismen bij:
- Wat is het verschil tussen autotrofe en heterotrofe organismen?
Afsluiting (10)
Afsluiting
De docent neemt een aantal vragen over de lesstof klassikaal met jullie door:
- Wat zijn biotische en abiotische factoren?
- Noem de vijf niveaus van de ecologie.
- Beschrijf de kringloop van stoffen in een ecosysteem en benoem de verschlilende groepen organismen die hierin voorkomen.
Huiswerk
Het huiswerk voor de volgende les:
Maken: Opdrachten BS1 en BS2 uit het werkboek (Bos et al., 2013)
Leren: Bladzijde 74 tot en met 80 (kijk ook goed naar de doelstellingen op blz. 101) (Bos et al., 2013)
De volgende keer
Volgende les gaan we aan de slag met een opdracht die tot het eind van het thema doorgaat. De docent geeft uitleg en je hebt tijd om vragen te stellen. Daarnaast ga je de volgende keer vast afspraken maken over de opdracht.
(E) Extra oefening
Biotisch en abiotisch
Via de link hieronder kom je bij een oefening over biotische en abiotische factoren.
Oefening Biotisch/abiotisch
Heterotroof en autotroof
Via de link hieronder kom je bij een extra oefening over de begrippen heterotroof en autotroof.
Oefening Autotroof/heterotroof
Begin opdracht: Ecologie en voedselrelaties
Inleiding en programma (5)
Inleiding
Deze les (les 2) gaat over de grote opdracht waar je tijdens dit Thema aan gaat werken. Elke les komt er een deelopdracht bij en aan het eind presenteer je je bevindingen. Ook maak je een verslag dat je tijdens de repetitie inlevert.
Lesdoelen
Aan het eind van deze les (50 minuten) kun je antwoord geven op de volgende vragen:
- Wat zijn biotische factoren? Geef ten minste drie voorbeelden.
- Wat zijn abiotische factoren? Geef ten minste drie voorbeelden.
- Noem en beschrijf de vijf niveaus van de ecologie.
- Beschrijf op wat voor manier voedselrelateis in een ecosysteem kunnen worden aangegeven.
- Met wat voor organisme begint een voedselketen altijd en waarom?
Dit zijn dezelfde leerdoelen als de vorige les. Dit komt omdat het deel van de opdracht van vandaag over de stof van vorige les gaat.
Daarnaast moet je het eind van deze deelopdrachten (1 en 2) het volgende kunnen:
- De dierenzoeker van het Naturalis gebruiken.
- Een voedselweb maken in Prezi
- Instagram gebruiken
Programma
| Onderdeel |
Tijd (min) |
| Start |
5 |
| Wat weten we nog? |
15 |
| Uitleg OPDRACHT |
15 |
| Zelf werken |
10 |
| Afsluiting |
5 |
Prezi
Prezi les 2
Klik hier om naar de Prezi te gaan die in deze les wordt gebruikt door de docent.
Wat weten we nog? (15)
Filmpje
In de les kijken we eerst een filmpje over voedselketens. Dit filmpje is engels en gaat over de 'energy-flow' in een voedselketen.
Hieronder kun je het filmpje zelf bekijken.
Lessonup
We gaan aan de slag in Lessonup. Dit doen we klassikaal op ons device. Dat kan een smartphone, tablet of laptop zijn.
Ga naar https://student.lessonup.io/ en vul de code in die op het bord staat. Gebruik je eigen naam om jezelf aan te melden!
Probeer de vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Denk eerst goed na of je het zelf weet, als je het antwoord niet weet mag je je boek pakken om het op te zoeken.
WE DOEN DE QUIZ INDIVIDUEEL - ZONDER OVERLEG DUS.
De grote opdracht (15)
De opdracht
Jullie gaan in twee- of drietallen aan de slag met het maken van een voedselweb, voedselpiramide en energiestroomschema.
Dit doe je voor een zelfgekozen ecosysteem. Dit ecosysteem moet je zelf kunnen bezoeken om te onderzoeken. Denk bijvoorbeeld aan je eigen tuin, het park of een sloot in de buurt.
Je presenteert je uiteindelijke producten in een door de docent aangewezen les. Bij de repetitie lever je het verslag in.
De opdracht telt 1x mee voor je rapport. In de rubric die je steeds onder de deelopdrachten kunt vinden kun je zien hoe je je punten kunt verdienen.
| Wat? |
Opdracht Ecologie. Deelonderwerpen:
- Ecologie
- Voedselrelaties
- Piramides
- Kringlopen
- Energiestroom
- Presentatie
|
| Met wie? |
In tweetallen of drietallen |
| Hoe lang? |
Tot het eind van het thema (repetitie) |
| Voor een cijfer? |
Ja - telt 1x mee. |
| Hoe lever je het in? |
Via Google Drive |
Google Drive
Je levert je documenten in via Google Drive. In de eerste les geef je aan de docent door met wie je in een groepje samen gaat werken. Vervolgens maakt de docent in elke map (de verschillende deelopdrachten) een map voor jouw groepje aan. In deze map staat jullie opdrachtenblad en kunnen jullie je werk inleveren.
Klik hier om naar de Google Drive map te gaan
Uitleg bij de opdracht
Hieronder vindt je het document waarin deelopdracht 1 en deelopdracht 2 worden toegelicht.
Als je dit document doorleest zie je dat je voor deze deelopdracht gebruik maakt van 4 ICT-toepassingen:
- Dierenzoeker
- Bomen-determineren.com
- Prezi
- Instagram
Dierenzoeker
In het document staat uitgelegd hoe dierenzoeker werkt. Heb je hier nog vragen over? Stel ze aan je docent.
Bomen-determineren.com
In het extra kopje (E) bomen-determineren.com staat uitgelegd hoe je deze site moet gebruiken. Deze site kun je gebruiken voor het herkennen van bomen.
Prezi
In de extra kopjes van deze les in dit arrangement (te herkennen aan de (E) die er voor staat) staan filmpjes over het gebruik van Prezi. Ook laat de docent in de les zien hoe je een Prezi aanmaakt en hoe je hier samen in kunt werken.
Instagram
In het extra kopje (E) over Instagram staat een filmpje waarin staat uitgelegd hoe instagram werkt.
Eindproduct
Het eindproduct dat je bij je docent inlevert bestaat uit een verslag, waarin alle deelopdrachten zijn verwerkt. Onder de kop handige links in het menu vindt je een format voor je eindproduct.
Zelf werken (10)
Afspraken maken
Jullie gaan nu zelf aan de slag met het maken van afspraken over de opdracht. Geef aan de docent door met wie je de opdracht uit gaat voeren, zodat hij of zij een Google Drive map voor je kan aanmaken.
| Tijd |
10 minuten |
| Met wie? |
Twee - of drietallen |
| BELANGRIJK |
Geef je groepje door aan de docent |
Afsluiting (5)
Vragen
Als je nog vragen over de opdracht hebt die je nog niet hebt gesteld - stel ze nu.
Als je later nog vragen hebt, stel ze dan via de mail aan je docent.
Huiswerk
Maken opdrachtenformulier deelopdracht 1 en deelopdracht 2. (Inleveren via Google Drive voor het begin van de volgende les)
Beginnen aan je voedselweb in Prezi (begrijp je het programma? heb je nog vragen?)
(E) Bomen-herkennen.com
Bomen kun je niet determineren met de Dierenzoeker. Hiervoor gebruik je de bomen-determineren.com.
Hoe werkt het?
Bomen-determineren.com is heel simpel te gebruiken: je beantwoord de vragen die worden gesteld door op het juiste plaatje te klikken. Uitiendelijk kom je er achter om welke boom het bij jou gaat. Het gaat hierbij om de bladeren van de boom.
Bomen-determineren.com
Klik op de link om naar bomen-determineren.com te gaan.
Help - Een plant die ik niet ken!
Als je een plant tegenkomt die je niet kent, vraag dan aan je ouders of zij de plant misschien kennen? Weet je het dan nog iet? Zet dan een foto van de plant op Instagram met de tag #bio-en-jij-ecologie en vraag of iemand de plant herkent.
(E) Prezi
Hoe kom ik er?
Klik op de link hieronder om naar Prezi te gaan. Log in of maak een account aan om prezi's te kunnen maken.
Klik hier op naar Prezi te gaan.
Hoe werkt het?
In de les heb je al wat uitleg gehad over het gebruik van Prezi. Hieronder vindt je nog een paar filmpjes die uitleg geven over dit presentatie-programma.
Gebruik van Prezi voor deze opdracht
Prezi Presentatie leren maken (deel 1)
Prezi Presentatie Leren Maken (Deel 2)
In je verslag
In je verslag zet je een link naar jouw Prezi. Dan kan de docent je Prezi bekijken en het voedselweb zien.
(E) Instagram
Hoe werkt het?
In het filmpje hieronder wordt uitgelegd hoe je gebruik maakt van Instagram.
Gebruik voor deze opdracht steeds de tag #bio-en-jij-ecologie.
Hoe gebruik je Instagram?
(E) Google Drive
Bekijk onderstaand filmpje over het gebruik van Google Drive voor deze opdracht.
Kringlopen
Flip the classroom
Basisstof 3 - Kringlopen ga je zelf thuis behandelen. Dit doen we met het flip-the-classroom principe.
Dit betekent dat je de basisstof zelf door gaat nemen met behulp van filmpjes, animaties, puzzels en opdrachten.
Hieronder, in het arrangement, staat wat je allemaal moet doen. Aan het eind maak je een opdrachtenblad waarvan de antwoorden die je hebt ingevuld worden opgestuurd naar je docent.
Extra uitleg of uitdaging?
- De onderdelen van de flip-the-classroom les waar een (I) voor staat moet iedereen doen of bekijken.
- De onderdelen van de flip-the-classroom les waar een (E) voor staat, geeft extra uitleg als je het moeilijk vindt.
- De onderdelen van de flip-the-classroom les waar een (V) voor staat, geven extra verdieping; dit is leuk als je het makkelijk vindt.
Heel veel succes!
Lesdoelen
Aan het eind van deze les kun je antwoord geven op de volgende vragen:
- Beschrijf de kringloop van water
- Beschrijf de kringloop van koolstof
- Beschrijf de kringloop van stikstof
Aan de slag
Je hebt geleerd dat stoffen in de natuur een kringloop doormaken. Je kunt ook een kringloop maken van één bepaalde stof. Zo bestaan er onder andere kringlopen van water, koolstof en stikstof. (Bos et al., 2013)
De waterkringloop
Lees het kopje DE KRONGLOOP VAN WATER op bladzijde 81 van je basisboek (Bos et al., 2013).
Kijk vervolgens het onderstaande filmpje.
(I) Filmpje kringloop van het water
(E) (V) Animatie waterkringloop
Klik op de link om naar een animatie van de waterkringloop te gaan.
(E) Druk op het driehoekje rechtsboven in de animatie om de waterkringloop in gang te zetten.
(V) Door op 'toelichting' onderin de animatie te klikken kun verschillende eigenschappen van het water bekijken.
De koolstofkringloop
Lees in je boek het kopje DE KRINGLOOP VAN KOOLSTOF op bladzijde 82 en 83 (Bos et al., 2013).
Bekijk vervolgens het onderstaande filmpje.
(I) De koolstofkringloop deel 1
(E) uitleg koolstofkringloop
Als je op deze linkt klikt ga je naar een animatie die de koolstofkringloop stap voor stap nog eens laat zien.
Klik op de link hierboven om de powerpointpresentatie te downloaden die is gebruikt bij het maken van het filmpje. Hier kun je zelf rustig doorheen klikken.
(V) animatie koolstofkringloop
Als je op de link hierboven klikt ga je naar een animatie van de koolstofkringloop. Hier kun je zien hoe groot de massa van verschillende vormen van koolstof is. Daarnaast kan je zien hoe groot de uitwisseling is.
(V) De koolstofkringloop deel 2
Het filmpje hieronder kan je kijken als je een grotere koolstofkringloop wilt zien en begrijpen. Dit deel hoef je niet te kennen voor de repetitie, maar kun je wel gebruiken voor je opdracht.
(V) De koolstofkringloop deel 2
(V) Puzzel koolstofkringloop
Klik op de link en ga naar een puzzel om de gehele koolstofkringloop te kunnen oefenen. Hier hoort deel 2 van de koolstofkringloop ook bij.
Maak nu de puzzel door op onderstaande link te klikken, kun je hem helemaal invullen?
(I) Puzzel stikstofkringloop
Opdrachten maken
Bij deze basisstof maak je een aantal online vragen, om te kijken of je het goed hebt begrepen. De antwoorden die je hebt gegeven worden naar je docent gestuurd zodat deze kan zien of en hoe je het hebt gedaan. Het is dus belangrijk dat je de opdrachten maakt.
Klik op de link hieronder om naar de opdrachten te gaan.
(I) Opdrachten bij kringlopen
Extra links
(V) Berkening CO2 uitstoot
Via deze link kom je bij een programma waarmee je je CO2 uitstoot kunt berekenen. Dit kun je vervolgens vergelijken met verschillende volken op aarde.
In de les
Inleiding
Je hebt de stof van Basisstof 3 uit je boek (Bos et al., 2013) zelf al doorgewerkt door de flip-the-classroom les.
Tijdens de les van vandaag krijgen jullie geen uitleg meer, maar gaan jullie zelf aan de slag met wat je hebt geleerd.
Programma
| Onderdeel |
Tijd (min) |
| Start |
5 |
| Opdracht kringlopen en maken werkboekopgaven |
35 |
| Afsluiting |
10 |
Opdracht kringlopen
Je gaat in je groepje verder met de grote opdracht. Dit doe je met het groepje waarmee je ook deelopdracht 1 en deelopdracht 2 hebt gemaakt.
Klik op de link hieronder om het bestand van deelopdracht 3 te openen.
Met de link hieronder ga je naar de Google Drive map waarin je je opdrachten inlevert.
Klik hier om naar de Google Drive map te gaan
Opgaven werkboek
Als je klaar bent met de Opdracht Kringlopen ga je aan de slag met de opdrachten van basisstof 3 uit je werkboek. Als je hier ook klaar mee bent kun je vragen om antwoordenboekjes.
(E) Google Presentations
Bekijk onderstaand filmpje voor extra uitleg over het gebruik van Google Presentations voor deze opdracht.
Filmpje Google Presentations
Piramides
Inleiding en programma (5)
Inleiding
Dit is de les over Basisstof 4: Piramides.
Je krijgt uitleg over de stof en gaat aan de slag met deelopdracht 4.
Lesdoelen
Aan het eind van deze les (50 minuten) kun je antwoord geven op de volgende vragen:
- Beschrijf wat een piramide van aantallen weergeeft.
- Beschrijf wat een piramide van biomassa weergeeft.
- Wat is biomassa?
Programma
| Onderdeel |
Tijd (min) |
| Start |
5 |
| Wat weten we nog |
10 |
| Uitleg piramides |
10 |
| Zelf werken |
25 |
| Afsluiting |
5 |
Prezi
Klik op de link hieronder om naar de Prezi van deze les te gaan.
Prezi les 4
Zelf werken (25)
Deelopdracht 4
Je gaat in de les aan de slag met deelopdracht 4.
Als je hier eerder mee klaar bent, ga dan aan het werk met basisstof 4 in je werkboek. Klaar? Vraag om een antwoordenboekje.
De opdracht
Klik op de link hieronder om naar de opdracht te gaan.
Klik op de link hieronder om naar de Google Drive map te gaan.
Klik hier om naar de Google Drive map te gaan
(E) Extra oefening
Uitleg voedselpiramides
Via deze link kom je bij de animatie die de docent voor de uitleg in de klas heeft gebruikt.
Uitleg voedselpiramides t/m stap 7
Hier wordt uitleg gegeven over voedselpiramides. Je hoeft maar tot stap 7 door te klikken.
Energiestroom in een ecosysteem
Inleiding en programma (5)
Inleiding
Deze les gaat over Basisstof 5. We herhalen een stukje en krijgen wat nieuwe uitleg. Daarna ga je zelf met behulp van de tekst in je boek aan de slag met deelopdracht 5.
Lesdoelen
Aan het eind van deze les (50 minuten) kun je antwoord geven op de volgende vragen:
- Beschrijf de energiestroom in een ecosysteem.
Programma
| Onderdeel |
Tijd (min) |
| Start |
5 |
| Filmpje herhaling + uitleg |
10 |
| Zelf werken |
25 |
| Afsluiting |
10 |
Prezi
Klik op de link hieronder om naar de Prezi van les 5 te gaan.
Prezi les 5
Filmpje herhaling + uitleg
Dit is het filmpje dat wordt gebruikt in de les.
Zelf werken (25)
Deelopdracht 5
Je gaat in de les aan de slag met deelopdracht 5.
Als je hier eerder mee klaar bent, ga dan aan het werk met basisstof 5 in je werkboek. Klaar? Vraag om een antwoordenboekje.
De opdracht
Klik op de link hieronder om naar de opdracht te gaan.
Klik op de link hieronder om naar de Google Drive map te gaan.
Klik hier om naar de Google Drive map te gaan
Presenteren
In het onderstaande bestand vind je uitleg over de presentaties.
Opdracht ecologie deel 1 en 2
