Arbeid of kapitaal
Vooraf
Producten worden in verschillende bedrijven gemaakt.
Een auto wordt in een autofabriek gemaakt.
Een verpleegkundige werkt in een ziekenhuis.
Als je geknipt wilt worden, ga je naar de kapper.
Al deze bedrijven lijken verschillend.
Toch zijn er wel dingen die hetzelfde zijn.
Schrijf zoveel mogelijk dingen op die in alle bedrijven hetzelfde zijn.
Bespreek je antwoorden met een klasgenoot.
Aan het eind van deze opdracht:
- Weet je wat produceren is.
- Beschrijf je wat nodig is om te kunnen produceren.
- Beschrijf je de begrippen mechanisatie en automatisering.
Stap 1: Produceren
Produceren
Bestudeer uit de Kennisbank het volgende onderdeel.
KB: Produceren
- Vul in het schema in de eerste kolom de vier productiefactoren in.
Vul in de tweede kolom bij iedere productiefactor de juiste beloning in.
| productiefactor |
beloning |
| ...... |
...... |
| ...... |
...... |
| ...... |
...... |
| ...... |
...... |
- Bekijk de afbeelding hiernaast.
Wat wordt met de afbeelding weergegeven?
Stap 2: Productiefactoren en beloning
Productiefactoren en beloning
Lees de volgende vier zinnen.
Geef per zin aan welke productiefactor je herkent.
Geef ook bij iedere zin aan om welke beloning het gaat..
- Aan het eind van de maand ontvangt een leraar zijn salaris.
- De boer verhuurt een stuk land aan een campinghouder.
- De winkelier leent € 3000,- om een nieuwe toonbank te kopen.
- Joost en Irma hebben met het verkopen van zelfgebakken
appeltaartpunten € 30,- verdiend.
Vergelijk jouw antwoorden met de antwoorden van een klasgenoot.
Stap 3: Welke productiefactor?
Welke productiefactor?
Gerrit Baarsma is eigenaar van een vissersboot.
Samen met twee medewerkers vangt Gerrit vis in het IJsselmeer.
Om de boot te kopen heeft Gerrit € 200.000,- bij een bank geleend.
De twee medewerkers verdienen € 20.000,- per jaar.
Gerrit haalt per jaar € 30.000,- uit zijn bedrijf.
- Welke productiefactor hoort bij het bedrag van € 200.000,-?
- En welke productiefactor bij het bedrag van € 20.000,-?
- En welke productiefactor bij het bedrag dat Gerrit uit zijn bedrijf haalt?
Stap 4: Investeren en automatisering
Mechaniseren en automatiseren
Investeren is het kopen van producten door een bedrijf.
In veel bedrijven wordt steeds meer werk door machines gedaan.
Het in gebruik nemen van machines wordt mechanisatie genoemd.
Bij mechanisatie worden mensen vervangen door machines, maar de machines worden wel door mensen bediend.
Als de bediening van de machines automatisch gebeurt, spreek je van automatisering.
Bespreek de volgende drie voorbeelden met een klasgenoot.
Is er sprake van mechanisatie, van automatisering of van mechanisering én automatisering?
- Als je met de trein reist, moet je een kaartje kopen.
Op veel stations kun je het treinkaartje niet meer aan het loket kopen.
Je koopt het kaartje bij een kaartjesautomaat.
- Bij PostNL is het handmatig sorteren van de post overgenomen door een sorteermachine.
- In de landbouw gebeurde het hooien vroeger met de hand.
Tegenwoordig gebruikt men een hooimachine.
Stap 5: Investeren en automatisering
Veel of weinig machines?
In sommige bedrijven staan meer machines dan in andere bedrijven.
In bedrijven met weinig machines wordt het meeste werk door mensen gedaan.
Hieronder zie je een zestal bedrijven.
| 1 schoenenwinkel |
3 landbouwbedrijf |
5 supermarkt |
| 2 autofabriek |
4 school |
6 café-restaurant |
Maak twee kolommen. Zet boven de eerste kolom 'vooral door mensen'.
Zet boven de tweede kolom 'vooral door machines'.
Verdeel de bedrijven over de twee kolommen.
Vergelijk jouw antwoord met het antwoord van een klasgenoot.
Hebben jullie de bedrijven op dezelfde manier verdeeld over de kolommen?
Bespreek eventuele verschillen.
Antwoorden
Antwoorden
Stap 1
Productiefactor
| Arbeid |
Loon |
| Kapitaal |
Interest |
| Natuur |
Pacht |
| Ondernemerschap |
Winst |
De ondernemer combineert natuur, arbeid en kapitaal tot een product of dienst.
Stap 2 (bekijk de beloningen in de tabel bij stap 1)
1. arbeid
2. natuur
3. kapitaal
4. ondernemerschap
Stap 3
1. kapitaal
2. arbeid
3. winst óf loon: uit de winst van de onderneming haalt de visser zijn loon voor het werk dat hij doet voor de onderneming.
Stap 4
1. automatisering
2. mechanisering én automatisering (de adressering op de envelop wordt omgezet in een barcode die op de envelop komt te staan; kijk maar eens op de post)
3. mechanisatie. Als de machine ook automtisch de hoogte bepaalt waarop het gras moet worden afgesneden, is er ook automatisering.
Stap 5
Eigen uitwerking: welke argumenten heb je gebruikt?
