2.03 IKB/ keurmerken

2.03 IKB/ keurmerken

1. Inleiding

2. Weten

Kwaliteitsgarantie

Kwaliteitsgarantie

Om de kwalitet van varkensporoducten te waarborgen zijn er verschillende keurmerken. Werk de e-learning door.

 

 

 

Keurmerkenwijzer

Keurmerkenwijzer

IKB

Integrale ketenbeheersing (IKB)

 

‘Slager is dit vlees vrij van hormonen?’ ‘Zijn dit scharreleieren?’ ‘Kan er dioxine in deze melk zitten? Vragen van consumenten die zich zorgen maken over zichzelf, het milieu en de dieren.

Figuur 3-5:

 

De consument

De consument bepaalt wat er geproduceerd wordt. Er is vraag naar producten die veilig, milieuvriendelijk en diervriendelijk geproduceerd worden. Er worden dus eisen gesteld aan de kwaliteit van het product en aan het productieproces. Voordat het eindproduct bij de consument ligt, passeert het tal van bedrijven in de productie- kolom, die elk hun bewerkingen uitvoeren. Om de consument te kunnen garanderen dat het product aan de eisen voldoet, moet op de eerste plaats bekend zijn op welke bedrijven het product geweest. De bewerkingen die het product op die bedrijven heeft ondergaan, zullen daarna gecontroleerd moeten worden. Er moeten tussen de verschillende geledingen in de productiekolom afspraken gemaakt worden over de behandelingen die het product ondergaat.

Ketenbeheersing

Geledingen in de productiekolom vormen samen een productieketen. In deze productieketen wordt een grondstof door tal van bedrijven omgevormd tot een eindproduct dat door de consument verbruikt wordt. Alle geledingen in de keten moeten ‘beheerst’ worden: men moet er zeker van zijn dat het productieproces wordt doorlopen volgens de eisen die zijn afgesproken en die door de consument gewenst worden. We spreken dan

ook van integrale ketenbeheersing of ketenbewaking. In de vleesverwerkingssector zijn IKB-ketens per sector. Deelname onder veehouders aan IKB loopt per diersoort sterk uiteen. De tabel van figuur 3.6 geeft een indruk van de ontwikkeling in de laatste jaren.

Figuur 3-6: Deelname veehouders PVE/IKB (% productie)

 

De keten

Het ‘ketendenken’ valt niet meer weg te denken uit de huidige veehouderij. Iedereen zal moeten gaan voldoen aan de vooraf opgestelde normen van productie en productbehandeling. Voor de varkenshouderij gelden de regels van IKB-Varkens en van IKB Nederland varken.

In deze opdracht onderzoek je een van beide ketenprogramma’s. Informatie over deze IKB keurmerken kan je vinden op de sites van de betrokken organisaties.

IKB-Varken                             www.ikbvarken.nl

IKB Nederland Varkens           www.ikbnederland.nl

  1. Welke eisen worden gesteld aan het productieproces?
  2. Welke eisen worden gesteld aan het product?
  3. Welke extra maatregelen moet of moest de veehouder nemen om aan de eisen te kunnen voldoen?
  4. Welk instantie controleert of aan de eisen voldaan wordt?

Certificatie in de agrarische sector wordt met de dag actueler. Grootwinkelbedrijven en consumenten nemen geen genoegen meer met een product dat alleen een goede uiterlijke kwaliteit biedt. Er worden eisen gesteld aan het product en aan het proces dat de producten heeft voortgebracht. Certificatie is een middel om duidelijk te maken dat er serieus aandacht is besteed aan de gestelde eisen. Bij certificatie wordt er na keuring een ‘onafhankelijk kwaliteitsstempel’ toegekend aan een systeem, dienst, product of proces.

  1. Wat versta je onder certificering? Wat is het doel van certificering? Wat houden de afkortingen ISO, GMP en HACCP in?
  2. Geef voorbeelden van keurmerken.

  3. Door wie worden keurmerken afgegeven

  4. Wat houdt IKB in?

  5. Welke eisen worden er gesteld in het kader van KKM?

Productcertificaat

Vindt de keuring plaats door controle van het eindproduct, dan is sprake van een productcertificaat. De controle moet door een onafhankelijke instelling gebeuren. Het product kan een keurmerk verkrijgen. Een keurmerk is een waarborgingsteken dat is aangebracht op een product en dat garant staat voor een bepaalde kwaliteit.

Keurmerken kunnen worden afgegeven door de fabrikant, de opdrachtgever, of een certificerende instantie. Fabrikanten produceren ‘een merk’ dat een teken is van kwaliteit. Wanneer je schoenen koopt, koop je misschien ook Nike’s. Zo zijn er ook tal van projecten om melk en vlees een naam te geven. De meeste grootwinkelbedrijven verkopen hun eigen huismerk. Denk bijvoorbeeld aan de Albert-Heinwinkels die producten verkopen onder eigen naam als teken van kwaliteit. Zij geven daarmee aan dat het product dat zij hebben ingekocht door hun is gekeurd en is goed bevonden. Andere voorbeelden van productkeurmerken zijn het EKO-keurmerk en het KEMA-keur.

Onafhankelijke keurmerken zijn erkend door de Raad van Accreditatie. Belangrijk voor ieder keurmerk is dat het algemeen bekend wordt en herkenbaar is aan een logo.

Procescertificaat

Een procescertificaat is een officiële en onafhankelijke bevestiging dat het productieproces of de werkwijze van het bedrijf aan bepaalde eisen voldoet. Het bekendste certificaat is wel het ISO-9000 certificaat. Hierbij wordt een bepaald productiesysteem beoordeeld aan de hand van internationale ISO-normen. ISO staat voor International Standard Organisation.

Vanaf december 1995 is het voor elke onderneming die een rol speelt in de voedselkolom verplicht om te voldoen aan HACCP (Hazard Analysis, Critical Control Points). Dit is een bepaalde methode om een risicoanalyse door te voeren bij het bewerken van producten die aan bederf onderhevig zijn.

Eveneens een bekend procescertificaat is het GMP (Good Manufacturing Practice). GMP is een in de praktijk erkende goede wijze van produceren, meestal volgens regels die zijn opgesteld door de branche zelf. Er is dus geen sprake van een dwingend karakter voor alle producenten. De regels hebben betrekking op inrichtings- eisen van productieruimtes, geschoold personeel, juiste apparatuur en juist gebruik daarvan, hygiëne. GMP wordt vaak gehanteerd door toeleverende bedrijven aan de veehouderij. Denk aan mengvoerfabrikanten, maar ook aan dierenartsen. Deze laatste spreken van GVP (Good Veterinary Practice).

Figuur 3-9: Keurmerk van ISO-9001

Het keurmerk

 

Een product zonder (keur)merk kom je tegenwoordig nauwelijks nog tegen.

Bekijk (eventueel in de winkel) welke mogelijke keurmerken er zijn. Noem er minstens vijf. Probeer te achterhalen wie het merk afgeeft en welke eisen er aan ten grondslag liggen. Welke merken vlees en/of melk ken je?

Ketenbeheersing

Wil je tegenwoordig nog afzet hebben voor je producten, dan zul je met je bedrijf moeten deelnemen in het een of ander certificeringsprogramma.

Neemt je praktijkbedrijf deel aan een ketenbeheersingsprogramma? Zo ja, welk programma? Wat is het doel van het ketenbeheersingsprogramma?

Aan welke eisen moet het bedrijf voldoen om te mogen deelnemen?

 

 

Varkenshouderij & omgeving - 5. De omgeving 5.1 Kwaliteitsgarantie

IKB Nederland

IKB varken

Beter leven keurmerk

Beter leven keurmerk

Biovarken

Biovarken

Skal

EKO keurmerk

EKO-keurmerk

Milieu keur

3. Toepassen

Werkboek IKB Varken.

Vul het werkboek IKB varken in met gegevens die je verzamet op jouw leerbedrijf. Print het boek uit en vul de gevonden gegevens duidelijk is. Scan hierna het boek in en lever het in op Fronter.  

4. Zelftoets

 

Lever de zelftoets in op Fronter in de inlevermap bij XXXXXXXXXXX
Sla het bestand op met de naam "XXXXXXXXXXXX 204 Zelftoets Erfelijkheid + <eigen naam>".

 

5. Bronnen

Livar

Piggy's place

Scharrelvarken