Inleiding
Wat & Hoe
De vlag van het keizerrijk van Ethiopië
De vlag van Ethiopië nu
Ethiopië is samen met Liberië het enige land dat niet gekoloniseerd werd ten tijde van de Wedloop om Afrika. De geschiedenis van Ethiopië is ook heel erg interessant. Men denkt zelfs dat de eerste mensen uit dit gebied kwamen. Maar in het algemeen weten we hier in het westen niet erg veel over de geschiedenis van Ethiopië.
Leerdoelen
- Je leert hoe Ethiopië er in de tweede oorlog aan toe was, en hoe het land na de oorlog de draad weer oppakte.
- Je leert ook hoe er een communistische revolutie was in Ethiopië. Deze revolutie is een goed voorbeeld van de wisselwerking van kleinere communistische landen met de Sovjet-Unie.
- Ook leer je hoe Ethiopië de omslag maakte van een communistisch land naar een kapitalistisch democratische republiek.
Tijd
Vooraf
Klimaat kaart
Het is handig om te weten dat Ethiopië een gebied is dat al enorm lang bewoond is. De naam Ethiopië vinden we al terug in bijvoorbeeld teksten uit het klassieke Griekenland. Ook is Ethiopië een erg divers land, zowel in demografie als geografie. Er leven in Ethiopië meerdere volkeren met verschillende talen. De twee grootste hiervan zijn de Amhara en de Oromo. De Oromo zijn Ethiopië later binnen gekomen dan de Amhara. Dit zijn alleen de twee grootste groepen. Er zijn er een stuk meer. Somali, Tigray, Sidama en nog veel meer. Ethiopië is echt een mengelmoes. Ook geografisch is het divers, met de Ethiopische hooglanden in het centrum, en woestijn in het Oosten.
Waarschijnlijk weet je nog niet zo veel over de geschiedenis van Ethiopië, we gaan het vandaag hebben over de periode van 1914 tot ongeveer nu. Maar de geschiedenis van Ethiopië gaat nog veel verder. Ethiopië heeft in verschillende vormen bestaan, de eerste vorm van Ethiopië die bekend is, is D'mt. D'mt ontstond in de 10de eeuw VOOR Christus. Dat is enorm oud. Wat gek is dat die staat koningen had van de Dynastie van Salomo. Deze dynastie bestaat nu nog. Eerst waren ze Joods maar later werden ze Ethiopische Christelijk. Ethiopië is nog steeds een voornamelijk Christelijk land, maar het heeft een relatief grote Joodse bevolking en een grote Moslim populatie. Ethiopië is dus een mengelmoes in meer dan alleen volkeren en geografie.
Informatie
Haile Selassie
Een lid van de dynastie van Salomo is Haile Selassie. Haile Selassie was zijn koninklijke naam, hij heette eigenlijk Tafari. Hij begon het leven als deel van de lagere adel, maar hij wist zichzelf al snel op te werken naar hogere titels. Zo werd hij op zijn 18e gouverneur van Harar, een belangrijke stad in Ethiopië.
In 1916 werd de zittende keizer afgezet doordat er een coup gepleegd werd. Alleen dit zorgde voor een politieke patstelling. Als oplossing werd Tafari als regent gekozen voor de nieuwe Keizerin. Deze deling van de macht zorgde voor frictie tussen Tafari en de Keizerin, dit leidde uiteindelijk ook tot een gewapend conflict, meerdere malen zelfs. In 1928 werd de keizerin echter gedwongen om Tafari tot koning te kronen. Dit was vreemd want nu was er een koning én een keizerin over hetzelfde gebied. Dit zorgde vervolgens weer voor opstanden. In 1930 stierf de keizerin, en aangezien Tafari kroonprins was, werd hij nu officieel keizer.
Tafari heeft niet stil gezeten toen hij het politiek spel aan het spelen was, zo heeft hij bijvoorbeeld een tour door Europa en het Midden-Oosten gemaakt. Dit had meerdere doeleinden, hij wilde namelijk een kustlijn voor Ethiopië regelen, dit lukte hem echter niet. Maar hij wist wel de relaties met de rest van de wereld te verbeteren, eerder had hij Ethiopië al op de kaart gezet door een plek voor Ethiopië te regelen bij de Volkenbond. Hij deed aan een langzame vernieuwing van het land. Zo zorgde hij voor een grondwet, deze hield de adel in stand maar zorgde wel voor een toename van democratische ideeën.
In 1935 werd Ethiopië aangevallen door Italië, tevens werden zij door de Volkenbond in de steek gelaten bij deze invasie. Dit was de tweede keer dat Italië probeerde Ethiopië te veroveren, de eerste keer waren ze verslagen. Dit keer echter werden de Ethiopiërs verslagen. Dit zorgde ervoor dat Haile Selassie bij de Volkenbond ging klagen. Zijn speech was enorm indrukwekkend, zo indrukwekkend zelfs dat deze speech bekent staat als een van de beste van de 20ste eeuw. Hij werd er ook door gekozen als de "man of the year" door Time magazine. Ethiopië werd in de tweede wereldoorlog ontzet door Britse koloniale troepen, met hulp van Haile Selassie.
Na de oorlog werd Ethiopië een betrokken lid van de Verenigde Naties. Deze schonk Ethiopië de vormalige Italiaanse kolonie van Eritrea. Nu had Ethiopië eindelijk de kustlijn die Haile Selassie zo graag wilde. Eritrea had echter een eigen parlement en dus veel autonomie. Dit wilde Haile Selassie niet, dit mondde uit in oorlog tussen Eritrea en Ethiopië. Haile Selassie nam ook een nieuwe grondwet aan met meer democratische inspraak van het volk door een gekozen parlement in te stellen. Hij probeerde ook constant de macht van de adel te verminderen, maar dit lukte hem niet. Haile Selassie is een van de grondleggers van de Beweging van Niet-Gebonden Landen. Hij was echter de laatste keizer van Ethiopië.
Dergue
Dergue Ethiopië
De aristocratie werd gehaat door het gewone volk in Ethiopië. Toen het land economische problemen kreeg door hongersnood en de oliestop, ontstonden er veel rellen. Om de orde te herstellen grepen de Dergue in. De Dergue waren lage militaire officieren, eerst alleen in de hoofstad, maar later in heel Ethiopië. Ze wisten zelf steeds meer macht te verkrijgen in Ethiopië. Een groep radicalen binnen de Dergue, zagen Haile Selassie als een slecht persoon, hij zou voor de zittende adel werken en het volk niet helpen. De Dergue wisten door hun nieuwe macht het keizerlijk bestuurssysteem steeds verder af te brokkelen. In 1974 lieten zij de keizer opsluiten. Het is belangrijk om te weten dat de Dergue communistisch waren. Een jaar later, in 1975 begon de Ethiopische burgeroorlog. Dit was een oorlog tussen verschillende regionale oppositiepartijen en de Dergue.
Het hield niet op want 2 jaar later in 1977 viel Somalië Ethiopië aan voor Ogaden, een gebied in zuid-Ethiopië. Dit is een klassiek voorbeeld van een proxy oorlog in de koude oorlog. Ethiopië werd heftig gesteund door de Sovjet Unie door goederen, en militaire adviseurs. Ook andere communistische landen stuurden veel hulp naar Ethiopië, landen als Cuba en Noord-Korea. Somalië werd voornamelijk gesteund door de Verenigde Staten. De oorlog werd uiteindelijk gewonnen door Ethiopië, maar in Ogaden bleef lange tijd onrust bestaan.
Mengistu Haile Mariam
De socialistische staat van Ethiopië werd uitgeroepen in 1984. De leider van dit nieuwe communistische Ethiopië was de leider van de Dergue: Mengistu Haile Mariam. Deze had al veel langer de macht natuurlijk, aangezien hij de leider was van de Dergue. Nu was er eindelijk een periode van relatieve vrede in Ethiopië. In 1987 werd de Volksrepubliek uitgeroepen, Ethiopië werd een standaard eenpartij-systeem. Het grote succes van het regime was de verbetering van de scholing die het land onderging. Er kwamen enorm veel scholen bij en ook heel veel nieuwe studenten. Vooral de groei van vrouwelijke studenten was enorm onder het regime. Het grote probleem dat het regime had, was dat het niet adequaat op hongersnood kon reageren, dit zorgde ervoor dat het vooral leunde op hulp van andere communistische landen als de voedselproductie tegenviel. De Sovjet Unie, de leider van het internationaal communisme, veranderde echter haar toon toen Gorbachov aan de macht kwam. Deze verlaagde de steun naar andere communistische regimes, en wilde een minder agressieve buitenlandse politiek in stand houden. Dit zorgde ervoor dat Ethiopië haar grootste bondgenoot kwijt was. De communisten in Ethiopië wisten het niet lang uit te houden. In 1991 werd er een coup gepleegd en werd Ethiopië een vrije markt gerichte democratie.
Republiek
De voorlopige overheid die na de coup in Ethiopië aan de macht kwam zorgde voor de officiële afscheiding van Eritrea van Ethiopië via een referendum. Ook zorgde het voor de installatie van een federatie van Ethiopië tussen de verschillende etniciteiten. Deze nieuwe onderverdeling zorgde voor relatief zelfbestuur voor de verschillende volkeren die binnen Ethiopië leven. Het is echter niet alsof alles in Ethiopië nu helemaal goed is. Corruptie is een groot probleem en de zittende partij wordt er van beschuldigd dat zij de verkiezingen vervalsen om aan de macht te blijven. De problemen met de voedsel toevoer zijn wel verbeterd maar zijn nog lang niet op een stabiel niveau. En conflict met Eritirea kwam weer op in 1998 en eindigde pas weer in 2000.
De Afrikaanse Unie heeft haar hoofdstad in Addis Ababa. Dit is ook de hoofdstad van Ethiopië. Politiek gezien is Ethiopië nog steeds belangrijk.
Terugkoppeling
Opdracht
Speeches VPRO Haile Selassie Volkenbond
Opdracht
Kijk naar het filmpje over de speech van Haile Selassie bij de volkenbond in 1936. Eronder vind je een link naar de Engelse vertaling hiervan. Je hoeft die vertaling niet grondig te lezen (hoewel het heel interessant is :) ) maar lees de tekst in ieder geval vluchtig.
Zoek nu op internet naar het liedje 'War' van Bob Marley. Wat hebben Bob Marley en de speech uit 1936 van Haile Selassie met elkaar te maken? Het liedje is je vertrekpunt, maar zoek vooral naar meer verbanden.
Beschrijf dit in minimaal 500 woorden.
Extra Informatie
Documentaire over Haile Selassie
Documentaire Haile Selassie
Sovjet-invloed in Afrika
Verdeling etnische groepen
Verdeling van de etnische groepen in Ethiopië
