Inleiding
Wat & Hoe
Vaak horen we alleen via via van de Ottomanen. Ze worden bijvoorbeeld genoemd als we het hebben over de Habsburgers of als we het hebben over de Eerste Wereldoorlog. Maar zelden leren we echt waar dit rijk uit bestond en hoe het functioneerde.
Leerdoelen
- Hierin leer je over het Ottomaanse rijk, een van de grootste wereldrijken ooit.
- Je leert over de wetenschappelijke vooruitgang van het Ottomaanse rijk.
- De economische ontwikkeling van de Ottomanen wordt belicht.
Tijd
Vooraf
De Ottomaanse Turken zijn precies dat, Turks. De Turken zijn een bevolkingsgroep die, net als de mongolen, geëmigreerd zijn vanuit de steppes van Centraal-Azië. Vóór de Ottomanen waren er al een aantal grote Turkse rijken geweest, bijvoorbeeld het rijk van de Seljuk Turken of de Oghuz Turken. Maar de Ottomanen zijn uniek. Het Ottomaanse rijk heeft namelijk een enorm lange tijd bestaan, en ging pas ten onder na de Eerste Wereldoorlog.
Het Ottomaanse rijk kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Nadat het Seljuk rijk gevallen was, waren er een hele hoop kleine Turkse staatjes overal in Anatolië (Dat is het Aziatische deel van Turkije). Een van deze rijken was het rijkje van Osman. Dit heette zo aangezien het bestuurd werd door de familie Osman. Het rijkje van Osman werd al snel de machtigste van al deze kleine Turkse staatjes, en werd zo een grote regionale speler. Het rijk werd vaak gezien als een bedreiging voor Europa aangezien het Islamitisch was. Over het algemeen waren de Ottomanen echter (zeker voor die tijd) zeer tolerant qua geloof.
Informatie
Veroveraars
Suleiman de Grote
Van Algarije in het westen, de Krim in het noorden, Mecca in het oosten en Egypte in het zuiden. Zo groot was het Ottomaanse rijk. Enorm, maar hoe hebben deze mensen zoveel land veroverd? Zoals jullie al weten was het rijkje van Osman eerst een klein overblijfseltje van het Seljuk Turkse rijk. Al snel groeide het uit tot de machtigste van deze staatjes.
De Europeanen waren al heel vroeg bang van ze, dat zien we aan bijvoorbeeld de kruistocht van Varna. Dit was een van de allerlaatse kruistochten. De Ottomanen versloegen de kruisvaarders met vlag en wimpel, en wisten hierna Constantinopel (Istanbul tegenwoordig) in te nemen. Constantinopel was een zeer belangrijke stad, ze was voor haar tijd enorm, en de stad was ook nog eens van zeer groot strategisch en economisch belang. Iedereen die de Zwarte zee in wilde moest langs Constantinopel en iedereen die er uit kwam ook.
De Dood van Koning Wladislaus II van Polen, Hongarije en Croatië bij de slag om Varna.
Een nieuwe era breekt aan voor de Ottomanen. In twee jaar verslaan de Ottomanen de Mammelukken compleet. De Mammelukken waren eerst de heersers van Egypte en Syrië.
De Ottomanen worden hiermee officieel de leiders van de Islam. Ze nemen namelijk de titel van Khalief over van de Mammelukken. De Ottomanen worden een van de machtigste staten in de wereld op dit moment. Ze staan zelf 2 maal voor de poorten van Wenen. Dit was onder de leiding van Sultan Suleiman de Grote. De grote tegenstanders van de Ottomanen waren de Habsburgers, en de Safaviden (de Perzen).
Economie
Karavanserai
De Ottomanen lagen aan de zogenaamde zijderoute. Dit was een zeer bekende route waarlangs veel producten werden vervoerd (zo ook zijde). Hij liep van China helemaal tot aan in Europa. De route bestond al honderden jaren.
Het werkte op de volgende wijze. Langs de route lagen allemaal plaatsen en posten waar men benodigheden voor de lange reis kon halen. Deze plekken heetten Karavanserai. De kwaliteit van dit systeem lag heel erg aan de Sultan van dat moment. Als een Sultan effectief de zijderoute kon verdedigen en veilighouden floreerde de route.
Niet alleen over land waren de Ottomanen handelaars. Ook op zee waren de Ottomanen gevreesd. Dit is eigenlijk wel logisch als je ziet hoeveel kustlijn de Ottomanen hadden. Ze hadden goede toegang tot de Middellandse zee en de Rode zee. Grote handelspartner van de Ottomanen waren de Venetianen. De Ottomanen exporteerden veel producten naar Venetië, zoals:
- Graan
- Gecalcificeerde as (voor de glasindustrie in Venetië)
- Ruwe zijde
- Leer
- Specerijen
Handel met christelijke landen was niet altijd normaal. De Ottomanen handelden eigenlijk alleen in grote mate met de Venetianen. Over het algemeen was de binnenlandse handel in het Ottomaanse rijk veel groter dan de internationale handel.
Wetenschap
Het Ottomaanse rijk deed veel onderzoek naar heel veel verschillende onderwerpen. Onderwerpen als:
- Geografie
- Geneeskunde
- Wiskunde
- Natuurkunde
- Astronomie
Er zijn werken bewaard gebleven over optiek, chirurgie, mechanische kennis, de ontwikkelling van astronomische klokken en enorm veel observaties over het universum. Dit kwam allemaal uit de intellectuele klasse van het Ottomaanse rijk. De Ottomanen hadden een heel groot observatiecentrum in Istanbul. Het is weergegeven hier op de afbeelding.
Een van de kaarten van Piri Reis
Een bekende zeevaarder (en piraat) genaamd Piri Reis, was in zijn eigen tijd minder belangrijk dan dat wij hem nu kennen. Hij was namelijk een zeer begaafde cartograaf. Zijn kaarten waren, zeker voor de tijd, enorm accuraat. Sterker nog: pas 300 jaar na zijn tijd werden zijn kaarten geëvenaard door de Britse admiraliteit.
Piri Reis was echter niet onbekend in zijn eigen tijd. Hij was een admiraal van de Ottomaanse vloot, en hij maakte gedetailleerde beschrijvingen van de zeeslagen waarin hij gevochten had.
Een relatief onbekende man genaamd Taqi al-Din was de eerste man die een stoommachine gemaakt had. Hij had het zelfs verder doorontwikkeld tot een systeem dat werkte als een pomp.
De Ottomaanse ontwikkellingen in de wetenschap heeft er voor gezorgd dat sommige historici de islamtische gouden eeuwen doorgetrokken hebben tot in de 17e eeuw.
Terugkoppeling
Opdracht
De opdracht voor deze les is het maken van een dagboek. Maak een dagboek alsof jij een van de handelaren bent die langs de Zijderoute rijdt. Onderzoek welke grote handelssteden die je voorbij zou komen. Andere dingen waar je op moet letten:
- Klimaat
- Effectiviteit van de Sultan op het moment dat je het aan het schrijven bent
- Waren er verschillende routes voor andere producten? pluis het uit!
- Ga je te voet? Neem je de boot?
- Vanwaar uit vertrek je?
Probeer deze dingen in je dagboek te verwerken. Succes!
Extra informatie
Engelstalige websites
De Venetiaanse handel met islamitische landen
Geschiedenis van het Ottomaanse rijk
Crash Course: Ottomanen en Ventië
Crash Course: Ottomanen en Venetië
Crash Course: wisselwerking politiek en Islam
Crash Course: Wisselwerking politiek en Islam
