Formules lezen

Voor je leerde schrijven heb je eerst de letters geleerd. Toen je de letters kende, kon je gaan leren hoe je woorden leest en schrijft. Daarna leerde je zinnen te schrijven.

De “letters” van de scheikundige taal heb je geleerd in het vorige hoofdstuk. Dit zijn de symbolen van de atoomsoorten. Herhaling nodig? klik hier

In deze paragraaf gaan we leren hoe je de “woorden” van de scheikundige taal moet lezen. Deze “woorden” noemen we molecuulformules of formules. Daarna leren we de “woorden” en tenslotte de “zinnen” schrijven.

In een molecuulformule staat informatie over de atoomsoorten in een molecuul. Wanneer een molecuul uit waterstof- en zuurstofatomen is opgebouwd, vind je de symbolen H en O in de molecuulformule.

Alleen de atoomsoorten van een molecuul in een formule geven niet genoeg informatie. Een formule die als HO geschreven is, kan dan voor meerdere stoffen gelden. Zo hebben de moleculen van water en waterstofperoxide beide atomen van waterstof en zuurstof. Toch zijn de stoffen heel verschillend. Water is een kleurloze heldere vloeistof. Waterstofperoxide is een bleekmiddel waarmee haren geblondeerd kunnen worden. De stoffen verschillen verder ook in stofeigenschappen zoals kook- en smeltpunt, dichtheid, enz.

Om duidelijk aan te geven welke stof met een formule bedoeld wordt, vermeldt men hoeveel atomen van die atoomsoort voorkomen in het molecuul. Als we dit doen is het verschil duidelijk te zien:

molecuulformules water en waterstofperoxide

De indices (kleine getallen) geven aan hoeveel atomen, van de atoomsoort die ervoor staat, in één molecuul voorkomen.

De formules in woorden:

Water heeft moleculen die zijn opgebouwd uit 2 waterstofatomen en 1 zuurstofatoom.

Waterstofperoxide heeft moleculen die opgebouwd zijn uit 2 waterstofatomen en 2 zuurstofatomen.

In hoofdstuk 1 heb je al geleerd dat iedere stof zijn eigen soort moleculen heeft. Dat kun je aan de formule zien. Verschillende formules horen bij verschillende moleculen, dus bij verschillende stoffen.

De soort atomen en het aantal atomen wordt weergegeven in een molecuulformule.

Soms staat een getal voor een molecuulformule om aan te geven om hoeveel moleculen het gaat. 5 H₂O₂(g) betekent dan 5 moleculen waterstofperoxide. Het getal 5, in dit geval, noemen we coëfficiënt.

De fase van de stof schrijven vanaf nu ook met een afkorting:

Fase van de stoffen in symbolen

Colofon

Het arrangement Reactievergelijkingen en verbranding is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur: Scheikunde
Laatst gewijzigd: 2017-02-04 16:32:21
Licentie: Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat

het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken

voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting: In deze module leer je reactievergelijkingen opstellen. Dit kun je pas als je de formules van de stoffen weet of kunt bedenken. Het kunnen opstellen van reactievergelijkingen is een belangrijke vaardigheid die je nodig hebt in de bovenbouw. Als je de reactievergelijkingen kunt opstellen gaan we naar een specifieke groep reacties kijken: verbranding.
Eindgebruiker: leerling/student
Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
Studiebelasting: 4 uur 0 minuten

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

Metadata overzicht (Excel)

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

Oefeningen en toetsen

Oefenen met formules lezen

Oefenen met formules en naamgeving

Proef 1 Moleculen bouwen

Oefenen kloppend maken

Van reactieschema naar reactievergelijking

Van reactiebeschrijving naar reactievergelijking

Proef 2 Fotolyse van zilverchoride

Proef 3 Kopersulfaat

Vragen over energie-effect

Proef 4 Benzinebrand

Begrippenkennis en toepassen begrippen ingrediënten voor een verbranding

Proeven 5, 6 en 7 Verbrandingsproducten

Oefenen met reagentia

Oefenen met verbrandingsproducten

Onderzoeken met reagentia

Proef 8 Metalen in de vlam

Proef 9 Verbrandingsproducten van aardgas

Proef 10 Een blik vol gas

Proef 11 Kaliumchloraat

Vragen bij explosie, backdraft en vuurwerk

Diagnostische toets

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

IMSCC package

QTI

Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

Versie 2.1 (NL)

Versie 3.0 bèta

Voor developers

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.