Reactievergelijkingen opstellen

Een reactie is een beschrijving van een chemisch proces waarbij stoffen veranderen. De beginstoffen worden omgezet in reactieproducten. De stoffen waar je dus mee begint zijn verdwenen als het product is ontstaan. Dus onthoud:

In een reactievergelijking zijn molecuulformules voor en na de reactie(pijl) ALTIJD verschillend.

 

Voorbeeld I:  De elektrolyse van water

 

water (vloeibaar)  → waterstof (gas) + zuurstof (gas)

 

H2O (l) → H2 (g) + O2(g)

 

Als je deze reactievergelijking goed bekijkt kun je zien dat alle atomen die voor de reactie(pijl) staan ook na de reactie(pijl) staan. Maar er klopt iets niet. Zie je wat niet klopt?

 

Het is niet mogelijk om 1 molecuul H2O om te zetten in H2 en O2. Daarvoor heb je 1 O-atoom te kort. Maar als je een tweede watermolecuul ontleedt, krijg je een tweede O-atoom. Daarnaast heb je dan nog eens 2 H-atomen.

 

Bekijk de ontleding van water in molecuultekeningen hieronder:

Waterstofatomen zijn afgebeeld als witte bolletjes, de zuurstofatomen als rode bolletjes.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Van iedere atoomsoort staan evenveel atomen voor de reactie als na de reactie. De reactievergelijking klopte nog niet. Dit betekent dat het aantal atomen niet gelijk is voor en na de reactie. Door aan te geven hoeveel je van elk molecuul nodig hebt is de reactie kloppend gemaakt. Vergelijk de juiste reactievergelijking hieronder maar met de afbeelding hierboven.

 

2 H2O (l) → 2 H2 (g) + O2 (g)

 

Voer nu eventueel Proef 1 Moleculen bouwen uit.

Om iedere reactie op de manier van proef 1 op te schrijven is erg omslachtig. Hoe je dit moet doen zonder molecuulbouwdoos staat in 3 stappen beschreven:

 

STAP 1:       Schrijf het reactieschema in woorden.

 

STAP 2:       Schrijf de stoffen en fasen in formules.

 

De formules en fasen die je niet hebt moeten leren worden gegeven bij opgaven.

 

STAP 3:       Maak de reactievergelijking kloppend.

Maak het aantal atomen voor en na de reactie(pijl) gelijk. Dit kun je alleen doen door een coëfficiënt (groot geschreven getallen) voor de molecuulformule te schrijven. Hiermee geef je aan hoeveel van die moleculen reageren.

 

Voorbeeld II:  De ontleding van waterstofperoxide

 

STAP 1:                waterstofperoxide (opgelost) → water (vloeibaar) + zuurstof (gas)

STAP 2:                H2O2 (l) → H2O(g) + O2 (g)

STAP 3:                2 H2O2 (l) → 2 H2O (g) + O2 (g)

 

Voorbeeld III:  Als pentaan verbrandt reageert het met zuurstof. Er ontstaat dan water en koolstofdioxide.

 

STAP 1:                pentaan (vloeibaar) zuurstof (gas) → water (vloeibaar) + koolstofdioxide (gas)

STAP 2:                C5H12 (l) + O2 (g) → H2O (g) + CO2 (g)

STAP 3:                C5H12 (l) + 8 O2 (g) → 6 H2O (g) +  5 CO2 (g)

 

 

We gaan eerst leren kloppend maken.

 

Je mag je eigen weg zoeken bij het kloppend maken.....als het maar klopt!!!

Er zijn wel een paar trucjes die jou kunnen helpen.

Als deze trucjes jou niet helpen, kijk dan onderstaande uitleg.

 

Voordat je de oefening "kloppend maken" gaat maken is het verstandig te oefenen met de volgende reacties op papier. Print ze hier uit.