2.1 Botten (havo 1+)

2.1 Botten (havo 1+)

Intro

Intro

Kijk ongeveer een minuut naar het volgende filmpje.


Volgens mensen die de evolotietheorie aanhangen behoren wij tot de zoogdieren. Creationisten plaatsen mensen in een aparte groep: Mensen. Mensen hebben overigens net als zoogdieren botten

In deze opdracht staat het skelet centraal.
Hoe heten al die botten in ons skelet?

Op deze vragen ga je in deze opdracht antwoord geven.

Succes

Vooraf

Leerdoelen

Leerdoelen

 

 

Na deze opdracht:

  • Ken je alle namen van de beenderen van het skelet.
  • Ken je verschillende botgroepen.
  • Begrijp je waarvoor je een skelet nodig hebt.
  • Weet je waar botten van gemaakt zijn en hoe het komt dat kinderen minder snel iets breken dan volwassenen.
  • Weet je hoe je wervelkolom schokken opvangt.
  • Weet wat een goede lichaamshouding is.
  • Zie je de overeenkomsten tussen het skelet van dieren en van de mens

Aan de slag

Stap1

Het geraamte of skelet

Bestudeer uit de kennisbank biologie de eerste twee pagina's van het onderdeel over het geraamte/skelet en beantwoord dan de vraag over de functies van het geraamte. Geraamte
Welke functies heeft ons geraamte allemaal?
Kies meerdere antwoorden uit de volgende mogelijkheden.

  1. Het maakt bewegingen mogelijk.
  2. Het geeft vorm aan ons lichaam.
  3. Het beschermt sommige tere organen.
  4. Het zorgt voor stevigheid en rechtop blijven staan.
  5. In het beenmerg worden bloedcellen aangemaakt.

vergelijk jouw keuze met de keuze van een klasgenoot.
Hebben jullie een verschillend antwoord. Kijk nog even in de kennisbank.

Stap2

Verschillende botten

Ga opnieuw naar het onderdeel 'Geraamte' in de kennisbank biologie. Kijk uit welke botten en beenderen de schedel, de romp, de wervelkolom en de ledematen zijn opgebouwd (pagina 3 t/m 7). Geraamte
Doe nu de volgende sleepoefeningen.

Skelet hoofd - Flash
Skelet romp - Flash
Skelet benen - Flash
Werken de sleepoefeningen niet?
Download dan het werkblad Bouw skelet

Oefenen skelet
Oefen de namen van het skelet (laat je docent zien dat je minimaal 85% goed hebben)

Stap3

Samenstelling botten
Bekijk het filmpje op de site van SchoolTV. Samenstelling bot

 

Bestudeer nu de informatie over de samenstelling van de botten en beantwoord vervolgens de vijf vragen.
 

Kalk en lijmstof
Je geraamte moet wel tegen een stootje kunnen en dus stevig zijn. De botten zijn daarom erg hard en zo sterk als staal.
Een bot bestaat gewoonlijk uit been en voor de geboorte uit kraakbeen. Enkele botten zoals in je neus en oorschelp blijven uit kraakbeen bestaan. Been bestaat uit beencellen, kalk en lijmstof.

Kalk ken je vast wel, want stoepkrijt is ook van kalk.
Kalk is stevig, maar ook broos. Als je een stukje stoepkrijt probeert te buigen, breekt het.
Lijmstof is net een soort gum. Het is gemakkelijk in elkaar te drukken, maar veert daarna weer terug. Stevig is deze lijmstof dus niet, maar wel erg soepel.
Ook is het kleverig: vroeger maakte men er lijm van (beenderlijm).

Kalk en lijmstof zorgen samen voor een stabiel skelet, zodat het lichaam zijn vorm behoudt.
  1. Waaruit bestaat hard bot?
    Kies uit: kraakbeen, been en kalk
  2. Wat is van kalk gemaakt?
    Kies uit: stoepkrijt, waspoeder en gum.
  3. Welke twee eigenschappen passen bij lijmstof?
    Kies uit: broos, soepel en terugverend
  4. Wat is een voorbeeld van een zacht bot bij een volwassene?
    Kies uit: oorschelp, staartbeentje en borstbeen
  5. Welke twee stoffen zorgen samen voor een stevig skelet?
    Kies uit: beencellen, lijmstof en kalk.

Stap4

Klik op het ZIP-bestand. Maak de oefening:

Stap5

Oefening:Verandering in de samenstelling van botten en krimpen

Stap6

Bekijk de grafiek hieronder. In de grafiek zie je hoe het percewntage lijmstof en kalk in je botten verandert als je ouder wordt.

  1. Welke lijn geeft het percentage kalk weer?
  2. En welke lijn het percentage lijmstof?

Stap7

Wervelkolom

Bestudeer in de kennisbank biologie van onderdeel 'Geraamte' de informatie over de wervelkolom (pagina 5 en 6). Geraamte
Maak nu de volgende sleepoefening:

Wervelkolom - Flash
Wervels en tussenwervelschijven - Flash

Werken de sleepoefeningen niet?
Download dan het werkblad Rechtop staan

Stap8 (1)

Wervelkolom

Bekijk nu de video op de website www.e-gezondheid.be.
Gebruik alle informatie voor het beantwoorden van de acht vragen.
www.e-gezondheid.be

  1. Bekijk een tekening of kijk naar het skelet in de klas.
    Hoeveel halswervels heeft de wervelkolom?
    1. 2
    2. 7
    3. 14

  2. Hoe heten de twaalf wervels die onder de halswervels liggen?
    1. rugwervels
    2. middenwervels
    3. borstwervels

  3. Hoeveel lendenwervels zijn er?
    1. 1
    2. 5
    3. 11

Stap8 (2)

Vragen vervolg
  1. Hoe heet het been tussen de lendenwervels en het staartbeen?
    1. tussenbeen
    2. heiligbeen
    3. bekkenbeen
    4. kraakbeen

  2. Waardoor is de wervelkolom buigzaam?
    1. Doordat de wervels gescheiden zijn door tussenwervelschijven.
    2. Doordat de wervelkolom een S-vorm heeft.
    3. Doordat de wervels van binnen hol zijn.
    4. Doordat de wervels uit verschillende soorten wervels bestaat.

  3. Waaruit bestaan de tussenwervelschijven?
    1. Alleen uit kraakbeen.
    2. Alleen uit vocht.
    3. Uit kraakbeen en vocht.

Stap8 (3)

Vragen vervolg
  1. Als mensen ouder worden kunnen ze rugpijn krijgen.
    Waardoor komt dat?
    1. De tussenwervels 'drogen uit' waardoor de kwaliteit verslechtert.
    2. De tussenwervels nemen meer vocht op en dit veroorzaakt pijn.
    3. De wervels komen in de knel en dit veroorzaakt pijn.

  2. Wat is geen direct gevolg zijn van beknelling van een ruggenmergzenuw?
    1. lagerugpijn
    2. pijn in de benen
    3. meniscus

Vergelijk jouw antwoorden met de antwoorden van een klasgenoot. Bespreek verschillen. Komen julllie er niet uit vraag dan de hulp van de docent.

Stap9

Eindtoets

Je sluit deze opdracht af met het maken van een toets.
De toets bestaat uit negen vragen.
Voor iedere vraag kun je 2 punten halen. Probeer alle punten te halen.

Klik op de volgende link om te beginnen:
Succes!

Toets:Rechtop staan

Stap10

Lichaamshouding

Bestudeer uit de Kennisbank Biologie het onderdeel Beenverbindingen: Lichaamshouding
Bekijk ook de volgende twee filmpjes:


Stap11

Hoe moet je staan en hoe moet je zitten?

In de volgende tekst ontbreken enkele woorden. Die woorden zie je naast de tekst. Sleep de woorden naar de juist plaats.

 

Oefening:Hoe moet je staan en hoe moet je zitten?

Stap 12

Speel het spel en probeer zoveel mogelijk punten te halen. Als je 1200 punten weet te halen mag je verder gaan. Meer punten proberen te scoren is natuurlijk ook goed.

Stap13

Heel veel botten die mensen hebben kun je ook vinden bij de gewervelde dieren

Maak de oefening door op de link te klikken

De botten van dieren

Stap15

Het is nu goed om te controleren of je de leerstof beheerst.

Klik op de onderstaande link en maak de oefentoets over paragraaf 2.1

 

oefentoets 2.1

Stap16

Bonusopdracht

 

 

Je gaat samen met een klasgenoot een poster maken.
Kijk in de gereedschapskist voor tips.
Poster
De poster maak je voor in de wachtkamer van een dokter.
De titel van de poster is 'Niet zo, maar zo'.
Op de poster laat je zien wat een goede en wat een slechte zithouding is.
Je geeft ook tips voor een goede zithouding.

Klaar en tevreden?
Laat het resultaat beoordelen door je docent.