1H06 Inleiding ..............................................................................................................
De Eiffeltoren ken je vast wel. Het is een van de bekendste bouwwerken van Europa. De Eiffeltoren staat in Parijs. In veel Europese (hoofd)steden staan bekende gebouwen. Soms zijn ze bekend omdat ze al heel oud zijn. Soms omdat ze heel hoog zijn. Soms omdat ze heel modern zijn. Soms omdat...
Van veel bekende Europese gebouwen kun je in een souvenirwinkeltje een miniatuurversie kopen. Maar zou je ook zelf zo'n bekend gebouw in het klein kunnen maken?
Om zelf een maquette te maken van een bekend gebouw moet je iets weten van ruimtelijke figuren, van uitslagen en aanzichten en van het werken op schaal. En nu juist dat ga je in dit thema leren.
Leerdoelen
1H06 Leerdoelen....................................................................................
Aan het eind van dit thema:
ken ik de bekendste ruimtelijke figuren (7);
weet ik wat wordt bedoeld met de grensvlakken,ribben en hoekpunten van een ruimtelijk figuur;
kan ik bij een ruimtefiguur de grensvlakken, ribben en hoekpunten op de juiste manier benoemen met letters;
weet ik hoe je een uitslag van een ruimtelijk figuur kunt tekenen;
kan ik van een uitslag vertellen van welke ruimtefiguur die is;
weet ik wat de verschillen zijn tussen en uitslag en een bouwplaat;
weet ik wat een aanzicht van een ruimtelijk figuur is;
kan ik op roosterpapier zelf een goede tekening maken van een kubus en een balk;
kan ik bij een aantal ruimtefiguren op de juiste manier letters bij de hoekpunten zetten.
Aan het eind van dit thema maak je een digitaal 3D bouwwerk dat bestaat uit minstens 5 van de 7 ruimtelijke basisfiguren die in dit thema behandeld zijn. Door de figuren slim te combineren kun je van alles bouwen.
II.
Aan het eind van het thema maak je samen met een klasgenoot een bouwplaat van een bekend Europees gebouw of van een gebouw in je woonplaats.
De bouwplaat moet zo goed mogelijk kloppen. Dat betekent dat de afmetingen goed moeten zijn. Dat de kleuren moeten kloppen, enzovoorts.
1H06.4 paragraaf link .................................................................................................
In de vierde paragraaf van dit hoofdstuk leer je
werken met aanzichten.
1H06.D Diagnostische toets.............................................................................. Eindtoets Ruimtelijke figuren
Je sluit het thema Ruimtelijke figuren af met de eindtoets.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Dit kan alleen met 10 kubusjes; zie het bovenaanzicht hieronder:
9
aEr zijn 13 blauwe kubusjes
Klik op de figuur om een 3D model te openen. >>>>>
bEr zijn 27 - 13 = 14 rode kubusjes (of zie figuur.)
Herhaling
Uitleg
1H06.H Uitleg ........................................................................................................................................................
In de volgende filmpjes vind je uitleg over een aantal onderdelen uit dit hoofdtuk:
Ruimtefiguren Uitslagen en Aanzichten Tekenen kubus
draadmodellen
Opgaven
1
1H06.H Opgaven ...................................................................................................................
Bekijk de ruimtefiguur hiernaast.
Hoe heet deze ruimtfiguur?
Hoeveel ribben heeft de figuur?
Hoeveel hoekpunten heeft deze figuur?
Welke vorm heeft het grondvlak?
Welke vorm hebben de zijvakken?
2
Bekijk de ruimtefiguur hiernaast.
Hoe heet deze ruimtfiguur?
Hoeveel ribben heeft de figuur?
Hoeveel hoekpunten heeft deze figuur?
Welke vorm heeft het grondvlak?
Welke vorm hebben de zijvakken?
3
Bekijk de ruimtefiguur hiernaast.
Hoe heet deze ruimtfiguur?
Hoeveel ribben heeft de figuur?
Hoeveel hoekpunten heeft deze figuur?
Welke vorm heeft het grondvlak?
Als je van deze figuur een uitslag maakt, wat weet je dan van de vorm van het gebogen vlak?
4
Van welke ruimtefiguur staat hiernaast een bouwplaatje?
Hoeveel ribben heeft de ruimtefiguur?
Hoeveel hoekpunten heeft deze ruimtefiguur?
Welke vorm heeft het grondvlak?
Welke vorm hebben de zijvakken?
5
Je ziet hier een drieaanzicht van een bouwwerk van kubusjes.
Hoeveel kubusjes zijn er gerbuikt voor dit bouwwerk?
6
Teken in je schrift een kubus KLMN.PQRS met ribben van 6 cm.
Denk aan de 'regel van 2' !
7
Teken in je schrift een uitslag van de figuur hieronder
In dit hoofdstuk heb je kennisgemaakt met de volgende ruimtelijke figuren:
kubus
Een kubus heeft 12 ribben, 8 hoekpunten en 6 vlakken.
Alle vlakken van een kubus zijn vierkant en evengroot.
Alle ribben van een kubus zijn evenlang
balk
Een balk heeft 12 ribben, 8 hoekpunten en 6 vlakken.
Alle vlakken van een balk zijn rechthoekig.
Vlakken tegenover elkaar zijn gelijk.
piramide
Een piramide heeft een grondvlak in de vorm van een veelhoek.
De zijvlakken van een piramide hebben de vorm van een driehoek.
prisma
Een prisma heeft een grondvlak en een bovenvlak in de vorm van een veelhoek.
De zijvlakken van een prisma zijn allemaal rechthoekig.
cilinder
Een cilinder heeft een grondvlak en een bovenvlak in de vorm van een cirkel.
Het gebogen vlak is een opgerolde rechthoek.
Een cilinder heeft geen ribben en geen hoekpunten.
kegel
Een kegel heeft een grondvlak in de vorm van een cirkel.
Het gebogen vlak is een opgerold deel van een cirkel.
Een kegel heeft geen ribben en geen hoekpunten.
bol
Een bol heeft één gebogen grensvlak.
Een bol heeft geen ribben en geen hoekpunten
Een veelhoek is een vlakke figuur met een aantal hoekpunten en zijden.
Een veelhoek kan zijn een driehoek, een vierhoek, een vijfhoek, ...
gebogen randen openknippen, uitvouwen en dan plat leggen. Je hebt dan een uitslag van de ruimtefiguur gemaakt.
Een uitslag is een vlakke figuur waaruit je de ruimtefiguur in elkaar kunt vouwen.
Bekijk een uitslag goed en probeer die in gedachten zo in elkaar te vouwen dat er een ruimtefiguur onstaat. Er mogen dan geen vlakken over elkaar vallen.
Als je het lastig vindt om dit uit je hoofd te doen, dan kun je een uitslag overtekenen op een blaadje, uitknippen en dan gaan vouwen. Als je dit een aantal keren gedaan hebt wordt het meestal gemakkelijker om het ook uit je hoofd te kunnen.
Als een uitslag plakrandjes heeft, dan noem je het een bouwplaat.
LET OP! Een uitslag is altijd één geheel. Een bouwplaatje mag ook uit losse onderdelen bestaan.
Hieronder zie je een aantal bouwplaatjes. Weet jij van welke ruimtefiguren die zijn?
Om een goed beeld te krijgen van een ruimtelijke figuur, kijk je van verschillende kanten naar het figuur. Een tekening van wat je ziet, heet een aanzicht.
Vaak teken je drie aanzichten. Dit heet een drieaanzicht van het figuur:
bovenaanzicht
vooraanzicht zijaanzicht
Je ziet een bouwwerk van kubussen.
In het bovenaanzicht staan getallen.
De getallen geven aan hoeveel kubussen op elkaar staan.
Het bouwwerk bestaat uit 3 + 4 + 3 + 3 +2 + 2 + 1 + 0 + 1 = 19 kubusjes.
Daarna log je in op dat account en ga je aan de slag.
Je ontwerp wordt op deze website steeds automatisch opgeslagen, dus als je tussentijds moet stoppen kun je een volgende keer verder gaan waar je gebleven was.
De opdracht:
bouw met tenminste vijf van de zeven verschillende ruimtefiguren een gebouw
Als je helemaal klaar bent, dan kies je ervoor om je bouwwerk te delen ("share") en mail je de link die je daarbij krijgt naar je docent. Die geeft je voor je bouwwerk een cijfer.
Als je al goed kunt werken met Sketchup, dan mag je ook dat programma gebruiken om de opdracht mee uit te voeren.
Voor je aan de slag kunt moet je een account aanmaken bij Tinkercad.
Gebruik bij je gegevens het mail adres dat je hebt op school (....@edu.calvijn.nl)
De website vind je hier: www.tinkercad.com, en een account aanmaken doe je door een klik op de knop SIGN UP
Vul de gevraagde gegevens in (land, geboortedatum) en
klik op NEXT
Vul nu je school-emailadres in en kies een wachtwoord.
Haal, als je geen nieuwsbrieven wilt ontvangen, het
vinkje weg dat staat onder Create account
Je account wordt aangemaakt* en vanaf dat moment kun je inloggen en aan de slag met je gebouw!
*LET OP! Het kan zijn dat je nog te jong gevonden wordt om zelfstandig een account aan te mogen maken. In dat geval vraag je aan je docent een invitecode. Daarmee kun je dan wel je account activeren.
Als je bent ingelogd bij Tinkercad krijg je het volgende scherm:
Rechts kun je onderdelen oppaken en naar je werkveld slepen.
Vijf vormen heb je er natuurlijk zo ingesleept, maar het moet wel een echt bouwwerk worden.
Zorg er dus voor dat het één geheel gaat vormen en gebruik verschillen kleuren. Door holle vormen te gebruiken kun je "gaten" maken in het bouwwerk.
Een paar tips:
gebruik een muis!
met de rechter muisknop ingedrukt kun je het werkveld draaien en kantelen.
met het scrollwieltje op de muis kun je in- en uitzoomen
Als je een voorwerp selecteert, dan krijg je een klein eigenschappen venstertje geopend.
Daarin kun je kleur en grootte van het object aanpassen
In datzelfde venstertje kun je voor gebogen vlakken het aantal stappen ("steps") aanpassen. Daarmee maak je het vlak minder hoekig
Ook kun je het voorwerp vergrendelen met het slotje. Er kan dan niet zomaar iets aan dat onderdeel worden gewijzigd
Als je bouwwerk helemaal klaar is, geef het dan een door
jou bedachte naam en kies ervoor om het te delen.
Dat doe je door te klikken op share, dan krijg je het volgende venster:
Klik op .
Er wordt dan een link aangemaakt die een beperkte tijd geldig is:
Kopiëer die link, plak 'm in een emailbericht en stuur die email naar je docent*.
De docent geeft je een cijfer voor het bouwwerk.
* Vraag je docent welk mailadres je moet gebruiken om hem/haar te mailen!
Thema opdracht II
Vooraf
1H06 Themaopdracht II Vooraf.....................................................................................................
Vooraf
Lees voor je begint de werkwijzer een keer helemaal door.
Tijd
Voor de afronding van het thema heb je ongeveer 22 lesuren nodig. Je maakt de bouwplaat samen met een klasgenoot.
Benodigheden
Papier en (kleur)potloden, stiften, schaar, lijm, karton, plakband, ... voor het maken van de bouwplaat.
Stap 1
1H06 Themaopdracht II Stap 1 .......................................................................................................
Je hebt vroeger vast wel eens een bouwplaat van een of ander gebouw in elkaar gezet, maar vast nog nooit een bouwplaat van de Eiffeltoren.
1H06 Themaopdracht II Stap 2 .......................................................................................................
Jullie kunnen nu aan de slag met het maken van het eindproduct.
Kies samen een bekend Europees gebouw of een gebouw in je woonplaats.
Kijk of jullie foto’s van verschillende kanten van het gebouw kunnen vinden. Kijk of jullie genoeg informatie over de grootte van het gebouw kunnen vinden. Maak een overzichtje van de belangrijkste maten.
Maak de bouwplaat. Probeer het werk te verdelen. Zet op de bouwplaat wat extra informatie over het gebouw dat jullie hebben gekozen.
Kopieer de bouwplaat. Gebruik de kopie om het gebouw in elkaar te zetten. Pas de originele bouwplaat eventueel nog wat aan.
Stap 3
1H06 Themaopdracht II Stap 3 .......................................................................................................
Laat de bouwplaat zien aan enkele klasgenoten. Vraag om commentaar. Bekijk zelf ook een bouwplaat van klasgenoten en geef goed commentaar. Gebruik bij het commentaar geven de volgende vragen:
Is het duidelijk van welk gebouw de bouwplaat is?
Kloppen de maten van de bouwplaat?
Is met de bouwplaat ook echt het gebouw na te maken?
Is de bouwplaat waarheidsgetrouw?
Is de bouwplaat verzorgd gemaakt?
Zijn jullie tevreden over jullie bouwplaat?
Nee? Pas de bouwplaat dan nog wat aan.
Ja? Laat de bouwplaat dan beoordelen door jullie docent.
Uitslagen en bouwplaatjes
Hier vind je een aantal bestanden met daarin uitslagen en/of bouwplaatjes van verschillende ruimtefiguren.
Als je ze download kun je zelf enkele pagina's afdrukken om de ruimtefiguren in elkaar te vouwen.
Het arrangement 1H06 Ruimtefiguren is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
1H06 Werkbladen
gebogen randen openknippen, uitvouwen en dan plat leggen. Je hebt dan een 
venstertje geopend.
.
