TEKSTOPBOUW
Vooraf

De opdracht 'Tekstopbouw' hoort eigenlijk zowel bij het onderdeel 'Lezen'
als bij het onderdeel 'Schrijven'.
Leerdoelen:
- Je kunt aangeven wat het belang van een kernzin is.
- Je kunt aangeven op welke plaats in de tekst je een kernzin aantreft.
- Je kunt aangeven hoe je een tekst afsluit.
Eindproduct
In deze opdracht maak je een aantal verschillende opdrachten
en oefeningen die te maken hebben met tekstopbouw.
De opdracht sluit je af met het zelf schrijven van een slot aan
een bestaand artikel. Je slaat dit slot op in een wordbestand.
Beoordeling
Als alle opdrachten van begrijpend lezen zijn ingeleverd, laat je je werk beoordelen door je docent.
Bij deze les let je docent op:
- De inhoud: past het slot bij de rest van het artikel?
- Taalfouten: bevat het slot geen taalfouten?
Activiteiten
Stap |
Groepsgrootte |
Activiteit |
Stap 1 |
Alleen |
Bestudeer het Kennisbankitem 'Teksopbouw' en beantwoord de vragen. |
Stap 2 |
Alleen |
Lees en beantwoord de vragen. |
Stap 3 |
Alleen |
Ga zelf een slot schrijven. |
Benodigdheden
laptop
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer één lesuur nodig.
Stap 1

De tekstopbouw is belangrijk als je een tekst leest. Maar de tekstopbouw is ook belangrijk als je een tekst moet schrijven.
Deze opdracht past daarom zowel bij 'Lezen' als bij 'Schrijven'.
Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands de volgende twee onderdelen:
KB: Lezen: Opbouw tekst
KB: Schrijven: Opbouw
Opdracht:
Lees de volgende drie stellingen over de opbouw van een tekst.
Zijn ze waar of niet waar?
- Kopieer de zinnen in een wordbestand.
- Is de stelling waar, dan maak je de zin groen.
- Is de stelling niet waar, dan maak je de zin rood.
- De inleiding van een tekst eindigt vaak met een vraag, met een mening of met een vooraankondiging.
- Het onderwerp en de hoofdgedachte staat voor het eerst in het middenstuk van een tekst.
- Als je een conclusie trekt in de tekst, vind je de conclusie terug in het slot van de tekst.
Stap 2
Conclusie - uitsmijter
Lees het volgende artikeltje.
Christina shopt in babywinkel
Christina Aguilera heeft nog steeds niet bevestigd dat ze zwanger is, maar de geruchten worden steeds sterker. Afgelopen weekend ging ze met haar man Jordan Bratman, haar schoonmoeder en schoonzusje lekker shoppen in een babywinkel in Beverly Hills. “Ze had een klein buikje en vertelde dat ze erg blij was. Ze hebben samen allerlei spulletjes uitgezocht”, vertelde een mevrouw van de winkel.
Bron: Hitkrant
Opdracht:
Kopieer de vraag en de antwoorden in een wordbestand.
Arceer het juiste antwoord met een kleurtje.
Sla het op.
Welke conclusie zou onder te tekst passen? Kies uit:
- Christina en Jordan houden erg van shoppen.
- Christina gaat het liefst winkelen in Beverly Hills.
- Het is duidelijk dat Christina en Jordan een kindje krijgen.
Lees nu ook het volgende artikel.
Banana Beach op Terschelling
Op de Waddeneilanden valt er altijd heel wat te jutten. Vorig jaar lag Terschelling bezaaid met gymschoenen, gisteren werd het strand overspoeld met bananen. Was het hartje zomer geweest, dan hadden de Terschellingers het strand kunnen omdopen tot Banana Beach en een bijpassend feestje kunnen geven.
Er stond gisteren een flinke wind op zee, ongeveer windkracht 7. Het vrachtschip Duncan Island dat onder de vlag van de Bahama's vaart, bevond zich ongeveer veertien kilometer uit de kust. Het is nog niet duidelijk waarom deze bananenboot zijn lading van zeven volle en twee lege containers kon verliezen. Het schip moet eigenlijk wel tegen een windstootje kunnen. De volle containers spoelden aan op het strand van Terschelling ter hoogte van paal 25. Een container is kapot gegaan en de lading van bananen overspoelde het strand.
Strandjutten
Berber (9) en Rienk (11) Zorgdrager wonen in Midsland op Terschelling. Vanmorgen hoorden ze al vroeg van hun ouders dat er containers met bananen waren aangespoeld. Dat wilden ze met hun eigen ogen zien. Berber vertelt: “Eerst zag je een heel stuk niks. We gingen een eind naar het oosten en toen zag je heel veel bananen op het strand liggen. Vorig jaar waren Berber en haar broer er ook bij toen de gymschoenen aanspoelden. Die hebben we toen verkocht bij onze ponyverhuur. De bananen verkopen we niet. Ze zijn nog wel goed maar knalgroen. Misschien maken we er wel taart van als ze rijp zijn.” Berber zegt dat het best een pittige storm was vannacht. De containers op het schip moeten losgeraakt zijn. “Het gebeurt inderdaad wel vaker dat er dingen aanspoelen op het strand. Het strand was ook een keer bedekt met hout. Verder is strandjutten niet per se onze hobby. Het is gewoon wel leuk.”
Bron: Kidsweek
Opdracht:
Kopieer de vraag en de antwoorden in een wordbestand.
Arceer het juiste antwoord met een kleurtje.
Sla het op.
Wat is een leuke uitsmijter voor deze tekst?
- Het is nog niet duidelijk van wie de container met bananen is.
- Berber en Rienk kwamen vandaag wel te laat op school, maar ze hadden een heel goed excuus. 'Sorry, maar het strand lag vol bananen'.
- Misschien kunnen Berber en Rienk de bananen wel aan de pony’s geven.
Stap 3
Schrijf zelf een slot.
Je gaat de opdracht afronden door zelf een slot van een artikel te schrijven in een wordbestand.
Download het artikel Internet op slot.
Je ziet dat de kop, inleiding en kern/ middenstuk al klaar zijn.
Jij moet zelf een samenvattend slot schrijven.
Bedenk ook een leuke uitsmijter.
Kijk bij 'Vooraf-Eindproduct-Beoordeling' op welke punten je docent het slot zal beoordelen.
Klaar?
Opslaan in de map begrijpend lezen bij het onderdeel functies slot.