Na 1945 is de wereld in twee machtsblokken verdeeld: het kapitalistische en het communistische. In Europa was er sprake van een Koude Oorlog, maar in Azië bestreden ze elkaar te vuur en te zwaard met traditionele wapens.
De strijd was het hevigst in Korea en Vietnam.
In de volgende video hoor je hoe de strijd tussen het kapitalisme en het communisme plaatsvond in Azië.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
twee verschillen noemen tussen de Koude Oorlog in Europa en in Azië.
omschrijven hoe de strijd in Korea verlopen is en beschrijven hoe deze oorlog eindigde.
omschrijven hoe de strijd in Vietnam verlopen is en kun je omschrijven hoe deze oorlog eindigde.
twee oorlogen in Azië noemen waarin Nederlanders meevochten.
uitleggen waarom de publieke opinie in Amerika zich tegen de oorlog in Vietnam keerde.
Wat kan ik al?
In deze opdracht gaat het over het "rode gevaar", de communisten in Azië.
Bestudeer, uit de Kennisbank onderbouw de pagina's over de Korea-oorlog (1950 - 1953) en de daaropvolgende pagina over de oorlog in Vietnam (1957 - 1975).
Zorg dat je na het lezen van de Kennisbank kunt uitleggen dat de twee fronten van de Koude Oorlog in Europa, dezelfde fronten zijn als die van de twee oorlogen in Azië.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert wat bedoeld wordt met een gewapende vrede en waar in de wereld er wel gewapende conflicten uitbraken.
Stap 2
Je leest een tekst en bekijkt een video over de Korea-oorlog.
Stap 3
Je legt uit waarom er in Azië (Vietnam) geen sprake was van een 'Koude Oorlog'.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Samenvattend
Hier vind je de begrippenlijst die hoort deze opdracht.
Eindproduct A
Speel een Twee voor Twaalf Quiz.
Eindproduct B
Je maakt een affiche om soldaten te werven of te protesteren tegen de oorlog.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je twee lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: 'Gewapende vrede'
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten de Amerikanen en Russen gezamenlijk tegen de nazi’s in Duitsland en de bezette landen in Europa. Maar nog voor het einde van de oorlog in 1945 was er weinig over van de vriendelijkheid tussen beide grootmachten. De wereld was in 1945 verdeeld in twee machtsblokken. Aan de ene kant had je het kapitalistische westen onder leiding van Amerika en aan de andere kant had je het communistische blok onder leiding van de Sovjet-Unie.
Men spreekt ook wel over een ‘gewapende vrede’: een vrede tussen (groepen) landen die niet van harte is en die dreigt in een oorlog uit te lopen.
Beide machtsblokken hadden massavernietigingswapens, maar het bleef bij dreigen. De grootmachten hielden elkaar in evenwicht met de dreiging van een totale vernietiging.
In Europa kwam het niet tot een gewapend treffen, maar op andere plekken in de wereld werd er wel gevochten. Niet met atoomwapens, maar met traditionele wapens.
Deze oorlogen braken vooral uit in (voormalige) koloniën als Angola, Mozambique, Korea en Vietnam. Op plekken waar mensen streden voor onafhankelijkheid. Amerika en de Sovjet-Unie bemoeiden zich beide met die oorlogen, waardoor de machtsblokken toch tegenover elkaar kwamen te staan.
In 1949 kwam er nog een grootmacht bij toen de Chinese communisten aan de macht kwamen en de Volksrepubliek China vestigden. Velen vreesden dat Azië nu onder de voet zou worden gelopen door rode hordes. Hadden ze gelijk?
We kijken eerst naar de oorlog in Korea in 1950 en vervolgens naar de oorlog in Vietnam in 1955.
Stap 2: Koreaanse oorlog
Korea was van 1910 tot 1945 bezet door Japan. Vanuit het noorden van het land vochten de Russen tegen de Japanse overheersers en de Amerikanen deden dat vanuit het zuiden. Bij de capitulatie van Japan werd het land tijdelijk verdeeld in een noordelijk en een zuidelijk deel. De grens was de 38e breedtegraad. Amerika en de Sovjet-Unie hadden afgesproken om beide landen te herenigen tot één zelfstandig land. Maar dat is er (in ieder geval tot nu toe) niet van gekomen.
Noord-Korea kreeg een communistische regering. Zuid-Korea kreeg een prowesters bestuur. De Noord-Koreaanse regeringsleider Kim Il-sung, de opa van de huidige Koreaanse leider Kim Jong-un, was niet tevreden met die verdeling. Hij probeerde Korea weer te verenigen.
Aanvankelijk had Kim Il-sung succes. De Noord-Koreanen kregen 90% van het hele land in handen.
De Verenigde Naties besloten direct na de Noord-Koreaanse inval militaire steun te verlenen aan Zuid-Korea. De Amerikaanse generaal MacArthur werd bevelhebber van de VN-troepenmacht. Hij gaf leiding aan militairen uit 15 landen, waaronder Nederland.
Amerikaanse soldaten in Korea
De VN-troepen drongen de Noord-Koreaanse legers ver terug richting de Chinese grens. Voor de Chinezen was dat het sein om zich ermee te bemoeien. Zij stuurden een kwart miljoen soldaten naar Noord-Korea en drongen de westerse troepen weer sterk terug en opnieuw viel Seoel, de hoofdstad van Zuid-Korea in communistische handen.
De Amerikaanse bevelhebber stelde in 1951 daarop voor om een atoombom te gooien op ‘Rood China’, maar president Truman verwierp dat plan. Volgens hem zou een nucleaire oorlog rampzalig zijn voor iedereen.
De strijd ging een tijd lang op-en-neer en in 1953 besloten de partijen tot een staakt-het-vuren, maar vrede is nooit officieel gesloten.
Het onderstaande videofragment van de NOS zet het allemaal op een rij:
Stap 3: Vietnamoorlog
Vietnam was een Franse kolonie. Na de Tweede Wereldoorlog zagen verschillende groepen in Vietnam hun kans schoon en begonnen hun strijd voor onafhankelijkheid. De belangrijkste van die strijdgroepen was de communistische Vietminh.
Zij wisten in 1954 Frankrijk te verslaan. Om te voorkomen dat heel Vietnam communistisch zou worden, sloot Frankrijk een vredesakkoord. Daarbij werd afgesproken dat Vietnam in tweeën zou worden gedeeld met de 17e breedtegraad als grens. Noord-Vietnam kreeg een communistische regering, Zuid-Vietnam een prowesters bestuur.
In 1956 zou de bevolking van noord en zuid zich in een referendum voor of tegen hereniging kunnen uitspreken. De Vietminh ging akkoord, omdat het verwachtte dat de bevolking voor hereniging zou stemmen. Die verwachting werd gedeeld door de Zuid-Vietnamese leiding. Zij stelden het referendum, ook op advies van de Amerikanen, steeds maar weer uit.
Toen duidelijk werd dat er geen referendum zou komen, startte de Vietminh eind 1959 een guerrillaoorlog. Vietminh-leden gingen als speciale eenheden de grens over en vormden het Nationale Front voor de bevrijding van Vietnam: de Vietcong.
Noord-Vietnam en de Vietcong werden gesteund door China, de Sovjet-Unie en Noord-Korea. In Zuid-Vietnam ging een bondgenootschap van elf landen -met Amerika als belangrijkste- de strijd met de communisten aan.
Amerika leverde aanvankelijk alleen ‘adviseurs’, maar stuurde gaandeweg meer wapens en manschappen. Op het hoogtepunt had Amerika meer dan een half miljoen soldaten in Vietnam.
Dat overwicht hielp niet in de strijd. De Vietcong waren thuis in de Vietnamese jungle en wisten het de Amerikanen erg moeilijk te maken. Dat was een reden om chemische ontbladeringsmiddelen (het beruchte Agent Orange) en napalmbommen in te zetten. Het had ook tot gevolg dat de publieke opinie in Amerika zelf zich steeds feller tegen de oorlog in Vietnam keerde.
Hieronder zie je twee foto’s die de publieke opinie flink beïnvloedden:
Een vermeende Noord-Vietnamese strijder wordt op straat doodgeschoten door een Zuid-Vietnamese politiechef.
Een Vietnamees meisje werd getroffen door een bombardement met napalm; ze rukte de brandende kleren van haar lijf en werd kort daarna geholpen door militairen. Deze foto won een belangrijke prijs.
Het meisje op de foto heet Kim Phuc en ze woont nu in Canada. Daar zet ze zich met haar Kim Foundation in voor kinderen die het slachtoffer zijn van oorlog.
Een aantal jaar geleden was zij in Nederland om haar boek te presenteren. Een verslag daarvan zie je hier.
De Amerikanen trokken zich geleidelijk terug, omdat het Amerikaanse parlement de geldkraan had dichtgedraaid. Het Zuid-Vietnamese bewind werd vervolgens in korte tijd door Noord-Vietnam onder de voet gelopen. Het communistische Vietnam had de oorlog gewonnen.
Afronding
Samenvattend
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Grootmacht
Staten of landen die door grote economische, politieke en militaire kracht de mogelijkheid hebben om druk uit te oefenen op de internationale politiek. Ze kunnen militair ingrijpen in andere landen. Diplomatieke of militaire beslissingen van andere landen hangen vaak van de mening van de grootmachten af.
Machtsblok
Groep landen die samen een krachtig geheel vormen. Landen die samen een sterk bondgenootschap hebben.
Gewapende vrede
Een vrede tussen (groepen) landen die niet van harte is en die dreigt in een oorlog uit te lopen.
Atoomwapen
Wapen voorzien van kernenergie, wat een vernietigende kracht heeft.
Traditionele wapens
Alle wapens die niet biologisch, chemisch, nucleair of radiologisch zijn. Bijvoorbeeld: geweren, pistolen, messen. Een andere benaming is: conventionele wapens.
Rode hordes
Benaming voor de legers van de Communisten.
Eindproduct A: Twee voor twaalf
Bij eindproduct A speel je, samen met een klasgenoot eern variant op Twee voor Twaalf.
De Twee voor Twaalf Quiz wordt gespeeld in tweetallen. Elk tweetal speelt tegelijk met en tegen de andere tweetallen in de klas.
De 12 vragen hebben allemaal te maken met de opdracht. Als je het antwoord weet, vul je de eerste letter in het tweede hokje. In het derde hokje kun je het hele antwoord invullen. Als je het antwoord niet weet, vul je in de tweede kolom een vraagteken in. In het derde hokje vul je de vraag nog een keer voor jezelf in, zodat je nog later kunt nadenken over het goede antwoord.
Als de twaalf vragen beantwoord zijn, vul je alle gevonden letters in en probeer je de 12 letters in de goede volgorde te zetten. De oplossing heeft ook te maken met de opdracht.
Download voor deze opdracht het onderstaande formulier met de vragen.
Met een affiche geef je op een aantrekkelijke manier informatie door. Het is een soort
reclameboodschap met afbeeldingen en tekst. Het draait om twee dingen: inhoud en vorm.
Terugkijken
Intro
Lees de intro nog eens door. Past de intro goed bij de opdracht.
Gaf de video een goed beeld van wat je in deze opdracht ging doen?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Had je die tijd ook nodig voor deze opdracht of kwam je tijd te kort?
Inhoud
Wist je al veel over de oorlogen in Azië? Wat vond je het interessantst om te leren?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
A: is het gelukt om samen met je klasgenoot alle vragen te beantwoorden? Hebben jullie het woord geraden? Kun je nu ook uitleggen wat dit woord te maken heeft met deze opdracht? Waren jullie het eens over alle antwoorden? Zo niet, hoe hebben jullie dat opgelost?
B: Is het gelukt om de mening van diegene die de oproep doet zo duidelijk mogelijk weer te geven op het affiche? Denk je dat jouw affiche aantrekkelijk is voor iemand die bijvoorbeeld in het leger wil? Zou je zelf op je affiche reageren?
Het arrangement Rode gevaar in Azië vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO-KGT. leerjaar 3 en 4. Deze les valt onder het thema De Koude Oorlog. Het onderwerp van deze les is Rode gevaar in Azië. Na 1945 is de wereld in twee machtsblokken verdeeld: het kapitalistische en het communistische. In Europa was er sprake van een Koude Oorlog, maar in Azië bestreden ze elkaar te vuur en te zwaard met traditionele wapens. De strijd was het hevigst in Korea en Vietnam. Het materiaal bespreekt verschillen tussen de Koude Oorlog in Europa en in Azië zoals het strijden met traditionele wapens in plaats van atoomwapens. Het bespreekt hoe de strijd in Korea is verlopen is en de strijd geëindigd is in een staakt-het-vuren maar echte vrede is nooit gesloten. De strijd in Vietnam is verlopen met veel Amerikaanse soldaten in Vietnam maar die leden veel verliezen doordat de Vietcong bekend was in de jungle. De publieke opinie werd onder andere door media beïnvloed en langzaam trokken de Amerikanen zich terug uit Vietnam. Begrippen die verder bij deze les horen zijn: grootmacht, machtsblok, gewapende vrede en rode hordes.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO-KGT. leerjaar 3 en 4. Deze les valt onder het thema De Koude Oorlog. Het onderwerp van deze les is Rode gevaar in Azië. Na 1945 is de wereld in twee machtsblokken verdeeld: het kapitalistische en het communistische. In Europa was er sprake van een Koude Oorlog, maar in Azië bestreden ze elkaar te vuur en te zwaard met traditionele wapens. De strijd was het hevigst in Korea en Vietnam. Het materiaal bespreekt verschillen tussen de Koude Oorlog in Europa en in Azië zoals het strijden met traditionele wapens in plaats van atoomwapens. Het bespreekt hoe de strijd in Korea is verlopen is en de strijd geëindigd is in een staakt-het-vuren maar echte vrede is nooit gesloten. De strijd in Vietnam is verlopen met veel Amerikaanse soldaten in Vietnam maar die leden veel verliezen doordat de Vietcong bekend was in de jungle. De publieke opinie werd onder andere door media beïnvloed en langzaam trokken de Amerikanen zich terug uit Vietnam. Begrippen die verder bij deze les horen zijn: grootmacht, machtsblok, gewapende vrede en rode hordes.
Na 1945 is de wereld in twee machtsblokken verdeeld: het kapitalistische en het communistische. In Europa was er sprake van een Koude Oorlog, maar in Azië bestreden ze elkaar te vuur en te zwaard met traditionele wapens.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
In deze opdracht gaat het over het "rode gevaar", de communisten in Azië.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten de Amerikanen en Russen gezamenlijk tegen de nazi’s in Duitsland en de bezette landen in Europa. Maar nog voor het einde van de oorlog in 1945 was er weinig over van de vriendelijkheid tussen beide grootmachten. De wereld was in 1945 verdeeld in twee machtsblokken. Aan de ene kant had je het kapitalistische westen onder leiding van Amerika en aan de andere kant had je het communistische blok onder leiding van de Sovjet-Unie.
Korea was van 1910 tot 1945 bezet door Japan. Vanuit het noorden van het land vochten de Russen tegen de Japanse overheersers en de Amerikanen deden dat vanuit het zuiden. Bij de capitulatie van Japan werd het land tijdelijk verdeeld in een noordelijk en een zuidelijk deel. De grens was de 38e breedtegraad. Amerika en de Sovjet-Unie hadden afgesproken om beide landen te herenigen tot één zelfstandig land. Maar dat is er (in ieder geval tot nu toe) niet van gekomen.
Vietnam was een Franse kolonie. Na de Tweede Wereldoorlog zagen verschillende groepen in Vietnam hun kans schoon en begonnen hun strijd voor onafhankelijkheid. De belangrijkste van die strijdgroepen was de communistische Vietminh.
Een vermeende Noord-Vietnamese strijder wordt op straat doodgeschoten door een Zuid-Vietnamese politiechef.
Een Vietnamees meisje werd getroffen door een bombardement met napalm; ze rukte de brandende kleren van haar lijf en werd kort daarna geholpen door militairen. Deze foto won een belangrijke prijs.
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Bij eindproduct A speel je, samen met een klasgenoot eern variant op Twee voor Twaalf.
