Waterverdeling

Waterverdeling

Ongeveer 70% van de oppervlakte van de aarde is bedekt met water. Het meeste water bevindt zich in oceanen.
Dat water is zout water en daarom niet geschikt voor consumptie.
Zoet water (ongeveer 2,5% van het totaal) vind je in de ijskappen en gletsjers en ook grondwater is veelal zoet water.
De tabel hieronder gaat over de verdeling van het water.

plaats in % van al het water in % van al het zoet water
Oceanen 95,5% 0%
IJskappen 2,05% 68,7%
Grondwater 0,68% 30,15%
Meren 0,01% 0,26%
Atmosfeer 0,001% 0,04%
Rivieren 0,00001% 0,01%
Biosfeer 0,000004% 0,0003%

Zout, zoet en brak water

In de natuur is bijna geen zuiver water te vinden. Vooral in het oppervlaktewater, maar ook in het water in wolken en het grondwater zitten allerlei andere stoffen opgelost.

Zout water is water waar zout in opgelost is. In zout water zit meer zout dan een mens kan verwerken als hij het drinkt, want zout zuigt vocht op. Als je zout water drinkt, krijg je alleen maar meer dorst en bij het drinken van grote hoeveelheden kan er vergiftiging optreden en droogt je lichaam uit.
Zoet water is wel drinkbaar. Maar zoet water in meren, oppervlaktewater en grondwater is vaak zo vervuild dat het zonder zuivering gevaarlijk is om te drinken.

Brak water vind je op plaatsen waar zoet water en zout water in elkaar overvloeien. Zeewater en zoet water kunnen bijvoorbeeld vermengen door de getijdenbeweging: zeewater dringt de rivierarm binnen en mengt zich met het zoete rivierwater. Ook kan zout water als kwelwater onder duinen of dijken in een polder aan de oppervlakte komen en zich mengen met binnendijks zoet water.

Drinkwater

Om drinkwater te maken wordt oppervlaktewater en vooral ook grondwater gebruikt.

Grondwater is geschikter omdat het schoner is dan oppervlaktewater. Grondwater is water dat ooit regen of rivierwater was.
Het water is door de verschillende grondlagen gesijpeld en die grondlagen werken als een filter.
Veel vuil blijft tussen de grondlagen hangen. Grondwater is dus schoon, maar nog niet schoon genoeg om te kunnen drinken.

Om van grondwater kraanwater te maken, wordt het nog verder gezuiverd door een drinkwaterbedrijf.

Nederland heeft tien waterbedrijven. Zij zijn ervoor verantwoordelijk dat er op elk moment schoon water uit de kraan stroomt.

Naast de drinkwaterbedrijven heb je ook nog de waterschappen.

De drie belangrijkste taken van een waterschap zijn: zorgen voor schoon oppervlakte- en grondwater, veilig water en voldoende water.

Waterstand

Nederland ligt laag. Een groot deel van Nederland zou onder water liggen als er geen dijken en waterkeringen zouden zijn.
Om te controleren of de dijken nog hoog genoeg zijn, worden de waterhoogte en de hoogte van het land regelmatig gemeten.
Alle hoogten worden gemeten ten opzichte van het  niveau van de zee, het Normaal Amsterdams Peil (NAP).
Een NAP-hoogte van 0 meter is ongeveer gelijk aan het gemiddeld zeeniveau.

Het NAP wordt inzichtelijk gemaakt met peilmerken.
Dat zijn meetmerken die je soms ziet op gebouwen, bruggen en viaducten.
Er zijn er zo'n 35.000 in heel Nederland.
Hierdoor is vrijwel overal in Nederland binnen een afstand van 1 km een peilmerk te vinden waaraan de NAP-hoogte afgelezen kan worden.

Een droogmakerij is een bemalen gebied (polder) dat van oorsprong een meer, een ander groot open water of drasland was zoals de Beemster.

Video: NAP

Normaal Amsterdams Peil

Getijde

Het getijde of getij is de op- en neergaande beweging van de zee. Het water komt regelmatig omhoog en zakt met dezelfde regelmaat weer terug. Deze beweging wordt vooral veroorzaakt door de aantrekkingskracht van de maan.
De periode tussen hoogwater en laagwater, wanneer het water daalt, wordt eb genoemd. Aan het begin van de eb is het dus hoogwater.
De periode tussen laagwater en hoogwater, wanneer het water stijgt, noem je vloed. De term vloed wordt ook wel gebruikt in de betekenis van hoogwater.
De gemiddelde duur van een getijde is iets meer dan 12 uur. Door de draaiing van de maan om de aarde en draaiing van de aarde om de zon schuift het moment van hoog- en laagwater iedere dag ongeveer 50 minuten op.

Bij springtij is de invloed van de maan is het grootst. Maar de zon doet ook aardig mee. Zodra de zon en de maan ten opzichte van de aarde in elkaars verlengde staan, worden hun krachten gebundeld en trekken zij meer water aan. Dit gebeurt tijdens volle maan en nieuwe maan. Dit noemen wij springtij.

Een stormvloed is een sterke verhoging van de zeespiegel langs de kust door de wind. Het is een extra verhoging boven het gebruikelijke getijde (eb en vloed).

De getijdenbeweging op de Waddenzee is erg veranderd sinds de aanleg van de Afsluitdijk. De afsluiting van het IJsselmeer heeft invloed op de stroomsnelheid en zandtransport in het gebied. Wadden zijn delen van de Waddenzee die bij laag water droog vallen.

  • Het arrangement Waterverdeling is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2020-10-14 16:49:32
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    De Kennisbanken bevatten de theorie bij de opdrachten.
    Leerinhoud en doelen
    Aardrijkskunde;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    kennisbank, leerlijn, rearrangeerbare, rearrangeerbare leerlijn

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Kennisbanken. (2017).

    Waterverdeling

    https://maken.wikiwijs.nl/101642/Waterverdeling

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van