Nederlandse economie
Nederland is een klein, welvarend land met een open economie, dat wil zeggen dat Nederland veel handelt met het buitenland.
Het tegenovergestelde van een open economie is een gesloten economie. Een land met een gesloten economie maakt veel goederen en diensten zelf en hoeft weinig producten te importeren.
Dat Nederland een open economie heeft, heeft voor een belangrijk deel te maken met de ligging van Nederland. De ligging maakt het onmogelijk om alle producten zelf te produceren en dus moeten producten geïmporteerd worden, maar de ligging is er ook de oorzaak van dat Nederland (met Duitsland) het beste transportland van Europa is.
Bij een transportland hoort een goede infrastructuur: de autowegen, spoorwegen en kanalen zijn dan ook heel goed ontwikkeld.
Met Schiphol en de Rotterdamse haven heeft Nederland twee internationale mainports (transportknooppunten).
Video: Infrastructuur
Het economisch effect van een goede infrastructuur
Sectoren
Primaire sector
Tot de primaire sector behoren bedrijven uit de landbouw, tuinbouw, mijnbouw, visserij en veeteelt. Ze leveren grondstoffen en voedsel.
Secundaire sector
De secundaire sector wordt ook de industriële sector genoemd.
Deze bedrijven verwerken de grondstoffen die door de primaire sector worden geleverd tot tussenproducten of eindproducten.
Tertiaire sector
Mensen die in de tertiaire sector werken, werken bij bedrijven die door het leveren van diensten winst proberen te maken. De sector wordt daarom ook wel de commerciële dienstverlening genoemd.
Quartaire sector
De quartaire sector is de niet-commerciële dienstverlening, bijvoorbeeld scholen, gezondheidszorg en maatschappelijk werk.
Landbouw
Je maakt onderscheid tussen intensieve en extensieve landbouw.
De intensieve landbouw kenmerkt zich door inzet van veel kapitaal in de vorm van (landbouw)machines. Het doel is de productie te maximaliseren.
In intensieve landbouw wordt gebruik gemaakt van allerlei technieken en middelen om de grond optimaal geschikt te maken voor de productie van landbouwproducten.
Je moet dan bijvoorbeeld denken aan:
- Drainage of ontwatering om het grondwaterpeil te verlagen.
Zonder drainage zouden er geen polders zijn en zou al het land dat onder zeeniveau ligt, vollopen met water.
- Irrigatietechnieken om bij een tekort aan regen water toe te kunnen voegen aan de landbouwgewassen.
- Kunstmest en bestrijdingsmiddelen om de opbrengst te verhogen.
In tegenstelling tot bij de intensieve landbouw wordt bij de extensieve landbouw slechts in geringe mate ingegrepen in de natuur.
Industrie - 1
In de industriële sector in Nederland vind je 4% van alle Nederlandse bedrijven en 10% van alle banen.
De industrie bestaat uit een aantal sterk van elkaar verschillende branches. Je hebt industrie die zich hoofdzakelijk op consumenten richt, zoals de voedingsmiddelen-, de meubel-, textiel- en de kledingindustrie. En je hebt maak- en procesindustrie, zoals de metaalindustrie (o.a. hoogovens) en de chemische industrie (o.a. olieraffinage). Hier worden grondstoffen tot tussenproducten/halffabricaten verwerkt. Vervolgens bewerken andere bedrijven dit tot eindproducten.
De industrie in Nederland is over het algemeen zeer kapitaalintensief. Dat betekent dat er bij het maken van producten veel machines worden ingezet. Dit in tegenstelling tot vroeger, toen was de industrie voornamelijk arbeidsintensief. Dit houdt in dat er bij het maken van producten veel arbeid ingezet wordt.
Industrie - 2
Door het gebruik van machines is de werkgelegenheid in de loop van de jaren veranderd: de vraag naar personeel met een goede opleiding is toegenomen. Nederland is een kenniseconomie geworden.
Een sterk opkomende industrietak is de high techindustrie: industrie die gebruikmaakt van de nieuwste ontwikkelingen op technisch gebied.
Dienstverlening
De dienstverlening kun je splitsen in de commerciële dienstverlening en de niet-commerciële dienstverlening.
Commerciële dienstverleners zijn onder andere winkels, horeca, transportbedrijven, advocaten en ICT-bedrijven.
Bij niet-commerciële dienstverlening gaat het om diensten als openbaar bestuur, defensie, onderwijs, zorg, openbare orde en sociale zekerheid.
In de rijkere landen is de dienstverlening vaak verreweg de grootste werkgever, al zijn er natuurlijk grote verschillen tussen landen. Zo is in Nederland handel en transport zeer belangrijk, terwijl bijvoorbeeld in een land als Spanje het toerisme veel belangrijker is.
Nationaal product
Het bruto binnenlands product (BBP) is de waarde van alle in een land geproduceerde goederen en diensten in één jaar. De afgelopen jaren is het bbp relatief sterk gegroeid (door herstel na corona en door hoge inflatie).
In 2023 kwam het bbp uit op 1033 miljard euro (niet gecorrigeerd door prijsveranderingen). Daarmee is de Nederlandse economie voor het eerst groter dan 1 biljoen euro.
Als je kijkt naar het nationaal product per hoofd van de bevolking staat Nederland binnen de Europese Unie nu op de vierde plek.
