Hoofdstuk 12 'De Tweede Wereldoorlog'

Hoofdstuk 12 'De Tweede Wereldoorlog'

Hoofdstuk 12 'De Tweede Wereldoorlog'

Hoofdstuk 12 gaat over de Tweede Wereldoorlog. De Tweede Wereldoorlog is een omslagpunt in de geschiedenis: voor en na de oorlog zag de wereld er anders uit. Omdat de Tweede Wereldoorlog zo groot en ingrijpend is geweest is het belangrijk dat je hier kennis van neemt: want wij maken allemaal onderdeel uit van die wereld ná de Tweede Wereldoorlog.

Paragraaf 1 gaat over 'Nazi-Duitsland en het fascisme in Europa' en past bij het kenmerkend aspect: het in praktijk brengen van totalitaire ideologieen communisme en fascisme/nationaalsocialisme. (2) Racisme en discriminatie die leidden tot genocide (volkerenmoord), in het bijzonder op de Joden.

Paragraaf 2 gaat over 'De Duitse bezetting' en past bij het kenmerkende aspecten: (1) de rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie & (2) het voeren van twee wereldoorlogen (3) de Duitse bezetting van Nederland

Paragraaf 3 gaat over 'De overwinning van de geallieerden' en past bij kenmerkend aspect: (1) het voeren van twee wereldoorlogen (2) verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.

Paragraaf 4 gaat over 'Nationalisme in de kolonien' en past bij kenmerkend aspect: (1) het voeren van twee wereldoorlogen (2) Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme.

 

Paragraaf 12.1 'Nazi-Duitsland en het fascisme in Europa'

Paragraaf 12.1 gaat over de ideologieen 'fascisme' en 'nationaal-socialisme'. Deze ideologieen lijken zo erg op elkaar dat je het nationaal-socialisme ook fascisme mag noemen. Fascisme (en nationaal-socialisme) is een totalitaire ideologie: dat betekent dat de hele maatschappij beheerst wordt door de staat.

Een vergelijking tussen fascisme en nationaal-socialisme

vergelijking: fascisme & nationaal-socialisme
FASCISME NATIONAAL-SOCIALISME
super nationalistisch super nationalistisch
anti-democratisch (o.a. tegen parlement) anti-democratisch (o.a. tegen parlement)
anti-communistisch anti-communistisch
anti-intellectueel anti-intellectueel
Eén sterke leider Eén sterke leider
massa belangrijker dan het individu massa belangrijker dan het individu
grote rol voor het leger grote rol voor het leger
veel gebruik van propaganda en censuur veel gebruik van propaganda en censuur
- racistisch: bestaan van rassenwetten en antisemitisch

 

Uitleg

Filmpje

Uitlegfilmpje 'totalitaire ideologie: nationaal-socialisme'

Toets

Paragraaf 12.2 'De Duitse bezetting'

Paragraaf 12.2 gaat over de Duitse bezetting van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook bij deze paragraaf zijn meerdere kenmerkende aspecten te linken. Dat zijn:

  • Het voeren van twee wereldoorlogen (het gaat immers om de Tweede Wereldoorlog in Nederland)
  • De Duitse bezetting van Nederland
  • Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij de oorlogvoering. (het gaat immers om de betrokkenheid van Nederlanders in oorlogvoering: ook de Nederlandse economie en Nederlandse burgers moesten meehelpen in de oorlogsindustrie).

 

Uitleg

Filmpje

Filmpje 'De Tweede Wereldoorlog'

Filmpje 'De Duitse bezetting'

Toets

Paragraaf 12.3 'De overwinning van de geallieerden'

Deze paragraaf gaat over het verloop van de Tweede Wereldoorlog. Aanvankelijk boekte Hitler met zijn leger grote succesen. Hij veroverde grote delen van Europa en bracht het veroverde gebied onder nationaal-socialistische controle (bijv. in Nederland werd Seyss Inquart de baas, hij was een Oostenrijkse nazi).

Deze paragraaf gaat vooral in op de ommekeer in de oorlog: dat was namelijk de slag bij Stalingrad: in de winter van 1942/1943 wonnen de Duitsers niet meer, maar begonnen ze te verliezen van het Rode leger van Stalin. Dit verlies was zo groot dat je het kunt zien als een 'ommekeer' in de oorlog.

Een ander belangrijk moment waarbij de Duitsers werden teruggedrongen was D-Day: 6 juni 1944. Op dat moment mengden o.a. de Verenigde Staten zich in het conflict in Europa (p.s. de V.S. vochten al tegen Japen). Door de inmenging van de geallieerden (de VS, GB en wat andere landen) werden de Duitsers ook in het westen verslagen.

In mei 1945 was het definitief afgelopen met de Tweede Wereloorlog in Europa. De nazi's waren verslagen. Maar, waar kwam men nu achter, na deze oorlog? Dat de nazi's een verschrikkelijke genocide (volkerenmoord) hadden gepleegd op vooral de joden in Europa. De Joden waren op grote schaal vervolgd en vermoord in speciaal ingerichte vernietigingskampen. Deze verschrikkingen kwamen vooral toen aan het licht. De moord op de joden in de Tweede Wereldoorlog is de allergrootste volkerenmoord ooit in de geschiedenis.

In deze paragraaf en in de les leer je er meer over.

Uitleg

Toets

Paragraaf 12.4 'Nationalisme in de kolonien'

Deze paragraaf gaat over het kenmerkend aspect 'vormen van verzet tegen West-Europese imperialisme'.

Dit verzet is in kleine mate aanwezig vanaf ongeveer het einde van de Eerste Wereloorlog, na de Tweede Wereldoorlog is dit verzet in grote mate aanwezig.
Wat is het precies? Het gaat hierom het verzet wat mensen in de kolonies tonen tegenover hun Europese overheersers (bijv. de Indonesiers die in verzet komen tegen de Nederlanders).

Waarom komen vele volken in kolonies (vooral in Azie) pas na de Tweede Wereldoorlog in verzet? In Azie is flink gevochten: de Japanners hadden een groot gedeelte van zuid-oost Azie bezet. Door de komst van de Japanners zagen veel volkeren in kolonies in dat een land als Japan (wat een Aziatisch land is) Europese machthebbers kunnen overheersen. Dit zorgde dat het nationalisme in veel van die kolonies werd aangewakkerd. Veel mensen in kolonies pikten hun achtergestelde positie niet; ze wilden zelf de baas zijn in hun eigen land (dat heet zelfbeschikking).

Na de Tweede Wereloorlog zijn deze verzetsbewegingen heel succesvol gebleken: in veel landen werden de oude machthebbers definitef verdreven en werden de volken zelf de baas in hun eigen land (onafhankelijk).

Uitleg

Filmpje

Filmpje 'verzet tegen westers imperialisme'

Toets