Inleiding
Beste student,
Je hebt je profielkeuze gemaakt voor Zorg en Welzijn. Je wilt later werken in de sector zorg en welzijn.
Als je in deze sector werkt moet je ook weten hoe je schoonmaakt. Je kunt bijvoorbeeld mensen helpen met het schoonmaken en soms moet je het helemaal overnemen.
Na deze wikiwijs heb je de volgende doelen behaald:
- De student kan benoemen hoe je moet schoonmaken
- De student kan beschrijven met welke frequentie je moet schoonmaken
- De student kan de verschillende soorten vuil benoemen
- De student kan een planning maken voor alle voorkomende schoonmaakwerkzaamheden
- De student kan verschillende pictogrammen herkennen op schoonmaakmiddelen
- De student kan ergonomisch en milieu bewust werken
In deze wikiwijs wordt theorie en praktijk afgewisseld om de uitvoering met kennis te kunnen onderbouwen.
Bij de start van de opleiding heb je een boek gekregen. Het boek "Welzijn Jongere en Kind: . Dit boek is opgedeeld in drie delen.
Het eerste deel bestaat uit de praktijkopdrachten, het tweede deel is de theorie en het laatste deel, de derde bestaat uit werkkaarten. De theorie in de WIKIwijs is terug te vinden in het tweede deel van het boek. De werkkaarten kun je gebruiken voor de praktijkopdrachten. Dit moet je zien als soort hulpmiddel, een ondersteuning.
We wensen je heel veel succes en plezier met het doorlopen van de wiki de komende lessen.

Met vriendelijke groet,
Team Madise
Les 1 Wat is schoonmaken? met praktijkles slaapruimte
Intro
In deze les gaan we aan de slag met de volgende onderwerpen:
- Hoe je moet schoonmaken?
- Hoe vaak je moet schoonmaken?
- De praktijk hoe jij je slaapkamer moet schoonmaken.
In de komende lessen staat het "schoonmaken" centraal.
We gaan de volgende theorie behandelen:
- Wat is schoonmaken?
- Verschillende soorten vuil
- Regelgeving over schoonmaken
Theorie
Met regelmaat wordt het huis schoongemaakt en worden de verschillende vertrekken opgeruimd. In een rommelig huis kom je niet tot rust en het is fijn als alles schoon en opgeruimd is. Bovendien is het een stuk hygiënischer als alles schoon en opgeruimd is. Een goede hygiëne in huis is belangrijk voor onze gezondheid. Schoonmaken is niet alleen van belang, omdat ons huis er mooier uitziet, maar is ook bedoeld om te voorkomen dat we ziek worden. Een goede hygiëne bereiken we door de ziekmakende stoffen zo beperkt mogelijk te houden. Met ziekmakende stoffen bedoelen we micro organismen. Dit zijn kleine onzichtbare wezen die de gezondheid kunnen beïnvloeden.
Professioneel schoonmaken kun je niet vergelijken met schoonmaken in je eigen huis. Schoonmaken thuis behoeft niet altijd volgens een strakke planning. Een dagje later of wat minder grondig is niet zo erg. Binnen een organisatie kan dit niet. Elk soort ruimte heeft zijn eigen hygiëne eisen, die je altijd moet naleven.
Als je in de zorg gaat werken is het belangrijk dat je weet hoe je op moet ruimen en schoonmaken. Je moet straks andere mensen helpen of begeleiden bij de schoonmaak of het opruimen van hun huishouding. Voordat je gaat schoonmaken moet je opruimen. Voor sommige mensen die bijvoorbeeld ziek of gehandicapt zijn, kan opruimen en schoonmaken lastig zijn.
Wanneer je straks gaat schoonmaken is het belangrijk dat je:
- Dit op bepaalde tijdstippen doet
- De juiste methodieken, materialen en middelen gebruikt.
Als je gaat opruimen en schoonmaken moet je aan heel veel dingen denken. Het is daarom belangrijk om een goede planning te maken, een schoonmaakplan. Als je een goed plan maakt ga je vanzelf efficiënt werken.
Een goede planning zorgt er voor dat je efficiënt werkt, je krijgt een goed overzicht van wat er allemaal moet gebeuren en je zorgt ervoor dat je geen onnodig werk doet. Je kunt de volgorde plannen en je weet wat je moet doen op welke dag. Niet alle werkzaamheden moeten elke dag gebeuren. Wat er moet gebeuren kan ook per huishouden verschillen. Bij een gezin met twee honden zal er vaker gestofzuigd worden dan bij een alleenstaande oudere vrouw. Opruimen doe je elke dag, maar ramen zemen ook?
Als je bij een cliënt gaat schoonmaken, dan bespreek je met de cliënt de volgorde en wensen. Misschien wil de cliënt graag een andere volgorde of heeft hij/zij speciale wensen. Deze wensen kan je verwerken in een schoonmaakplan.
In een schoonmaakplan kun je de volgende onderdelen zetten:
- Wat je moet schoonmaken
- Wanneer je moet schoonmaken
- Hoe je moet schoonmaken
- Wie er moet schoonmaken
De werkzaamheden kun je onderverdelen in 3 onderdelen, namelijk:
- Dagelijkse werkzaamheden: Werk dat elke dag gedaan wordt zoals kruimels opruimen, stofzuigen.
- Wekelijkse werkzaamheden: Werk dat 1x per week gedaan wordt bijvoorbeeld de bovenkant van kastjes.
- Periodieke werkzaamheden: Werk dat 1x per ongeveer 6 weken gedaan wordt zoals roosters van afzuigkappen.
Opdrachten
Maak de onderstaande opdrachten met behulp van de bovenstaande tekst:
Opdracht 1.
Wie maakt er bij jullie thuis schoon?
Maak jij je eigen kamer schoon? Hoe doe je dat?
Maak je nog meer schoon in huis?
Opdracht 2
Noem twee doelen van schoonmaken
1.
2.
Opdracht 3
Wat bedoelen we met “Middelen”, noem 2
1.
2.
Wat bedoelen we met “materialen”, noem 2
1.
2.
Praktijk
Vlog: Hoe je slaapkamer schoon te maken.
Opdracht:
Maak een stappenplan hoe jij je slaapkamer gaat schoonmaken. Denk aan stoffen, dweilen, opruimen etc. Werk dit uit in een schema met tijd, frequentie en laat medestudenten het beoordelen.
Maak vervolgens een VLOG waarin te zien is hoe jij je eiegen slaapkamer schoonmaakt en opruimt.
Les 2 Verschillende soorten vuil met praktijkles woonruimte
Intro
Vandaag gaan wij het hebben over de verschillende soorten vuil.
De volgende doelen worden in deze les behandeld:
- De student kan de verschillende soorten vuil benoemen
- De student kan een planning maken voor alle voorkomende schoonmaakwerkzaamheden
Hoeveel soorten vuil zie jij?
Theorie
In het huishouden kennen wij drie soorten vuil:
- Droog vuil, bijvoorbeeld kattenharen en stof
- Aangekleefd vuil, bijvoorbeeld theevlekken en vet resten
- Onzichtbaar vuil, bijvoorbeeld bacterien en schimmels in de keuken, sanitair en woonkamer.
Om dit vuil te bestrijden gebruik je verschillende schoonmaakmiddelen en schoonmaakmethodes.
Droog vuil
Droog vuil kun je zien en je reinigt het dan ook droog. Dit droog reinigen doe je door middel van:
- Stofzuigen
- Wissen
- Vegen
- Afstoffen
Aangekleefd vuil
Aangekleefd vuil kun je ook met het blote oog zien. We kunnen het aangekleefd vuil verwijderen met warm water, doek en schoonmaakmiddel welke er aan toegevoegd is. Dit geheel word ook wel " sopje" genoemd. Het vuil word verwijderd door het sopje en door middel van boenen, schrobben en dweilen.
Onzichtbaar vuil
Het onzichtbare vuil kunnen wij niet waarnemen met ons blote oog. Je kunt hierbij denken aan micro organismen zoals bacterien en schimmels. Je kunt micro organismen alleen onder een microscoop bekijken. Deze micro organismen kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid. We kunnen onzichtbaar vuil schoonmaken door middel van desinfecteren. Dit is speciaal schoonmaakmiddel.
Schoonmaakmethoden
We maken gebruik van verschillende methoden om schoon te maken, namelijk:
- Stoffen
- Stof zuigen
- Dweilen
- Ramen zemen
Schoonmaak materialen
Als je gaat schoonmaken moet je de juiste materialen en middelen gebruiken. Voorbeelden van materialen zijn emmers, doekjes, schrobber, trekker en een zeem.
Het is van belang dat je voor elk vertrek van het huis andere materialen gebruikt. Dus dat je bijvoorbeeld niet de doekjes van het toilet schoonmaken gebruikt voor het schoonmaken van het aanrecht. Zowel het zichtbare als het onzichtbare vuil kan op deze wijze verplaatst worden en schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarom is het makkelijk om de materialen verschillende kleuren te geven. Dus bijvoorbeeld blauwe doekjes voor het sanitair en rode doekjes voor de keuken.
Schoonmaak middelen
Er zijn veel verschillende schoonmaak middelen verkrijgbaar. Schoonmaak middelen kun je verdelen in reinigingsmiddelen en desinfecterende middelen.
Met reinigingsmiddel verwijder je alle zichtbare vuil en met desinfecterende middelen verwijder je alle onzichtbare vuil.
Voordat je deze middelen gaat gebruiken moet je altijd eerst goed de verpakking lezen. Zo weet je wat er in zit, waar het voor dient en hoeveel je nodig hebt.
In de winkel kun je veel verschillende schoonmaakmiddelen kopen. Je kunt een alles reiniger kopen, maar ook een specifiek middel om iets mee schoon te maken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een oven reiniger of een ontkalkingsmiddel.
Water
Het water in Nederland verschilt per regio. In het Noorden zit meer kalk in het water dan in het zuiden, dit noemt men ook wel de hardheid van het water. Kalk heeft bij verhitting een nadelig effect, want dan wordt het namelijk hard. Regelmatig moeten verschillende apparaten zoals een waterkoker dan ook ontkalkt worden door middel van schoonmaakazijn. Dit zorgt er ook voor dat apparaten het langer doen. Wanneer je elementen niet ontkalkt, dan verkort het de levensduur van deze apparaten.
Opdrachten
Opdracht 1
Op welke wijze moet je het volgende vuil schoonmaken?
1. Kattenharen
2. Limonade
3. Zand
4. Bacterien
5. Theevlek
6. Kauwgom
7. Hondenharen
Opdracht 2
Hoe vaak worden de ramen bij jullie thuis gezeemd?
Hoe vaak worden er bij jullie thuis stofgezogen?
Opdracht 3
Noem 5 materialen die je nodig hebt bij het ramen zemen
Noem 2 middelen die je kunt gebruiken bij het ramen zemen
Opdracht 4
Noem een voorbeeld van een reinigingsmiddel
Noem een voorbeeld van een desinfecterend middel
Praktijk
Opdracht:
Maak een stappenplan hoe jij je huiskamer gaat schoonmaken. Denk aan stoffen, dweilen, opruimen etc. Werk dit uit in een schema met tijd, frequentie en laat medestudenten het beoordelen.
Maak vervolgens een collage van foto's tijdens het schoonmaken waarin te zien is hoe jij je eigen huiskamer schoonmaakt en opruimt.
Les 3 Verschillende soorten regelgeving met praktijkles sanitair
Intro
Les 3 gaat over de regels die er zijn tijdens het schoonmaken.
De volgende lesdoelen worden in deze les behandeld:
- De student kan verschillende pictogrammen herkennen op schoonmaakmiddelen
- De student kan ergonomisch en milieu bewust werken
Theorie
Etiketten
Het etiket bevat informatie hoe het middel moet worden gebruikt en op welke wijze. Verder staan er op het etiket eventuele waarschuwingen. Deze waarschuwingen worden met pictogrammen aangeduid.
Een pictogram is een afbeelding die iets snel duidelijk maakt.

Tot 2017 staan de huidige etiketten op de schoonmaakmiddelen. Dit zijn de bekende oranje symbolen. Deze pictogrammen worden na 2017 vervangen.

Sommige middelen zijn brandbaar en daar kunnen schadelijke dampen bij vrij komen. Het is dan ook raadzaam om goed te ventileren tijdens het schoonmaken.
Milieu
Schoonmaakmiddelen zijn vaak slecht voor het mileu. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden. Je kunt letten op de volgende punten:
- Gebruik niet teveel schoonmaakmiddel
- Gebruik niet teveel (warm) water
- Voorkom dat schoonmaakmiddelen met elkaar gaan mengen.
Chloor is erg schadelijk voor het milieu, gebruik het daarom ook liever niet. In de praktijk worden chloormiddelen steeds minder gebruikt om die redenen. Oplosmiddelen zitten bijvoorbeeld in vlekkenmiddelen en glasreinigers of worden gebruikt om verf of lijm te verwijderen. Als deze middelen verdampen, dragen ze bij aan smogvorming. oplosmiddelen lossen niet op in water. Dieren die in water leven, kunnen oplosmiddelen binnen krijgen. Als zij teveel oplosmiddelen binnenkrijgen gaan ze dood.
Schoonmaakmiddelen die natuurlijk en biologisch afbreekbaar zijn, zijn natuurlijk beter voor het milieu. Zepen kunnen bijvoorbeeld volledig worden afgebroken door de natuur. Vroeger werden er vaak andere schoonmaakmiddelen gebruikt. De oude schoonmaakmiddelen werken nu ook nog en zijn beter voor het milieu.
Voorbeelden van natuurlijke schoonmaakmiddelen zijn:
- Ossengalzeep
- Soda
- Groene zeep
- Natuurazijn.
Opdrachten
Opdracht 1
Maak de test op de volgende link:
http://nl.cleanright.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=4659&Itemid=4672
Opdracht 2
Zoek thuis 2 verschillende schoonmaakmiddelen op en vermeld in een schema de volgende zaken:
- Naam en soort schoonmaakmiddel
- Dosering
- Teken het pictogram wat op de achterkant staat en geef aan waar het voor dient
Opdracht 3
Geef uitleg van de pictogrammen in eigen woorden en geef aan op welk product men het pictogram kan aantreffen:
Bijvoorbeeld: Oxiderend = Gootsteenontstopper - in contact met andere stoffen kan het in de brand vliegen.
Bijtend
Giftig
Ontvlambaar
Ontplofbaar
Milieugevaarlijk
Gasfles
Schadelijk/irriterend
Lange termijn gezondheidsgevaar
Praktijk
Opdracht:
Maak een stappenplan hoe jij je badkamer gaat schoonmaken. Denk aan stoffen, dweilen, opruimen etc. Werk dit uit in een schema met tijd, frequentie en laat medestudenten het beoordelen.
Maak vervolgens een VLOG of collage waarin te zien is hoe jij je eigen badkamer schoonmaakt en opruimt.
Les 4 Afronden en kennis testen