Leerdoelen
De meeste energiecentrales gebruiken voor de opwekking van elektriciteit niet-duurzame energiebronnen zoals kolen, aardgas en olie. Omdat die bronnen vervuilend zijn en opraken, is het beter om over te stappen op duurzame, vernieuwbare energiebronnen. Schone bronnen die niet opraken.
Na de klimaatconferentie in Parijs in 2015 hebben 174 landen van de wereld een akkoord getekend om minder broeikassen uit te stoten en dus minder fossiele brandstoffen te gebruiken. De Nederlandse regering wil dat in 2023 16% van alle energie duurzaam wordt opgewekt. In 2050 moet het zelfs 100% zijn!
In deze opdracht maak je kennis met deze duurzame energiebronnen.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
het begrip duurzame energie uitleggen.
minimaal drie duurzame energiebronnen noemen die wij in Nederland kunnen gebruiken.
van deze duurzame energiebronnen een beperking en/of nadeel noemen.
benoemen welke bron momenteel de grootste bijdrage levert aan het opwekken van duurzame energie en welke bronnen in de toekomst een grotere bijdrage moeten gaan leveren.
beschrijven wat een waterkrachtcentrale is.
Eindproduct
Je bedenkt een manier om zonne-energie, windenergie of waterkracht te winnen in Nederland. Je werkt het idee uit samen met een klasgenoot.
Verwerk jullie schets in een korte presentatie van vijf minuten. Je houdt samen met je klasgenoot de presentatie voor de klas.
Beoordeling
De docent beoordeelt jullie presentatie, waarbij hij let op:
de inhoud: heb jullie een origineel idee? Welke energiebron wordt met jullie idee gewonnen?
Hebben jullie een goede schets van het idee in de presentatie verwerkt?
de vorm: is de presentatie verzorgd en duidelijk?
Activiteiten
Stap
Groepsgrootte
Activiteit
Stap 1
Alleen
Onderzoek of het dak van jouw huis geschikt is voor zonnepanelen.
Stap 2
Alleen
Onderzoek windenergie op land en op zee in Nederland.
Stap 3
Alleen
Onderzoek het gebruik van biomassa als energiebron. Beantwoord de vragen.
Stap 4
Alleen
Bekijk filmpjes bodemwarmte en waterkracht. Beantwoord vragen.
Stap 5
Alleen
Maak de toets.
Stap 6
Samen
Bedenk en presenteer een nieuw idee voor het winnen van hernieuwbare energie.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.
Stap 1
Zonne-energie
De energie van de zon wordt meestal op twee manieren opgevangen: met zonnepanelen en met zonnecollectoren. Zonnepanelen zetten zonne-energie rechtstreeks om in elektriciteit. Zonnecollectoren vangen de warmte van de zon op en gebruiken deze om water te verwarmen.
Zonnepanelen en zonnecollectoren worden meestal op de daken van huizen, stallen, kantoren of fabrieken geplaatst. Dit kost veel geld, maar die uitgave verdient zichzelf steeds sneller terug. Dat komt doordat zonnepanelen steeds goedkoper gemaakt kunnen worden en de energieopbrengst ervan hoger is. Als de overheid subsidie geeft, kun je de investering nog sneller terugverdienen.
Als je dak niet geschikt is, wat kun je dan doen als je toch zonne-energie wilt?
Bespreek de antwoorden met een klasgenoot.
Stap 2
Windmolens
In Nederland staan al aardig wat windmolens, op het land en op zee. Om nog meer energie uit wind te maken, heeft de regering plannen voor een flinke uitbreiding van het aantal windmolens. Er moeten zowel op het land als op de Noordzee grote windmolenparken worden gebouwd.
Zoek die plekken op in de atlas. Waarom is juist voor die plekken gekozen?
Hoeveel windmolenparken op zee zijn er in 2017 in gebruik? Kijk op deze site: Wikipedia.
Bespreek de antwoorden met een klasgenoot.
Stap 3
Biomassa
Biomassa is afval van planten of dieren (organisch afval) of de oogst van speciaal voor biomassa geteelde gewassen. Uit biomassa krijg je energie door het te verbranden.
De biomassa wordt vooral meegestookt in kolencentrales of gebruikt in aparte biomassa-centrales. Eind 2015 werd veel van de duurzame energie in Nederland opgewekt met biomassa.
Ga op zoek naar het antwoord op de volgende vragen. Gebruik de sites:
Hoeveel van de duurzame energie in Nederland komt op dit moment uit biomassa: 20, 50, of 75 procent?
Kun je met biomassa ook gas produceren? Ja/nee
Is het gebruik van biomassa echt duurzaam te noemen? Ja/nee
Bespreek de antwoorden met een klasgenoot.
Stap 4
Bodem- en aardwarmte
Bodemwarmte is warmte die de zon aan het aardoppervlakte heeft afgegeven. Die bodemwarmte halen we uit het water in de bodem tot een diepte van hoogstens 300 meter.
Aardwarmte is warmte van de aarde zelf, die komt uit diepere lagen. Grondwater wordt omhoog gehaald in een geothermische (geo = aarde, thermisch = warmte) centrale. Het aanleggen van dergelijke installaties is duur en daarom wordt er nog niet veel gebruik van gemaakt.
Bekijk de onderstaande animatie.
Hoe diep moet je minstens boren om van aardwarmte gebruik te maken: 500 meter, één kilometer of twee kilometer?
Waterkracht
De mogelijkheden om energie uit waterkracht te halen zijn in Nederland niet groot. De waterkrachtcentrales in onze rivieren leveren dan ook maar een kleine bijdrage aan onze energievoorziening. We moeten het doen met de centrales die er nu zijn.
In Nederland wordt sinds 2015 bij de Oosterscheldedam ook energie opgewekt. Die getijdencentrale haalt zijn energie uit de stroming van het water bij eb en vloed.
Hoeveel waterkrachtcentrales zijn er in Nederland?
Wat is het aandeel van energie uit waterkracht in Nederland?
Stap 5
Toets
Maak ter afsluiting van deze opdracht de toets 'Energie opwekken uit duurzame bronnen'.
De toets bestaat uit gesloten vragen.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je de score.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Dringend gevraagd: Nieuwe ideeën voor duurzame energie
De regering wil in 2050 alle benodigde energie opwekken met vernieuwbare energiebronnen. Het grote voordeel van vernieuwbare energiebronnen is dat ze duurzaam zijn: ze raken niet op en zijn, op een enkele uitzondering na, niet vervuilend.
Maar hoe gaan we dat voor elkaar krijgen? Er zijn veel nieuwe ideeën nodig. Wat vind je van het idee om wegen en fietspaden van zonnepanelen te maken? Er is een bedrijf met dat idee bezig: http://www.solaroad.nl/
Bedenk zelf ook een manier om zonne-energie, windenergie of waterkracht te winnen in Nederland.
Het mag best een beetje een gek, wild idee zijn.
Werk met z’n tweeën.
Maak van jullie idee een korte presentatie van maximaal vijf minuten.
Verwerk in de presentatie een schets van jullie idee.
Gebruik de gereedschapskist voor meer inspiratie en uitleg over werkwijzes!
Klaar?
Houd je presentatie voor de klas. Bij de beoordeling let de docent op:
• de inhoud: heb jullie een origineel idee? Welke energiebron wordt met jullie idee gewonnen?
Hebben jullie een goede schets van het idee in de presentatie verwerkt?
• de vorm: is de presentatie verzorgd en duidelijk?
Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!
Het arrangement Energie opwekken uit duurzame bronnen vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leerdoelen
Zonne-energie
Windmolens
Biomassa
Bodem- en aardwarmte
