Inleiding
Thema
Introductie
Bekijk de eerste 10 minuten het volgende filmpje:
Duurzame school, duurzaam ondernemen, duurzaam reizen, enzovoort.
Wat betekent duurzaamheid eigenlijk? Duurzaam betekent letterlijk dat iets lang kan blijven bestaan.
En tegenwoordig wordt er vooral mee bedoeld dat de aarde lang kan blijven bestaan.
Iets is duurzaam als het nu en in de toekomst geen schade toebrengt aan de aarde, het milieu of aan andere mensen.
In dit thema zie je meer over hoe de mens omgaat met zijn leefomgeving. Leefomgeving noem je ook wel ‘milieu’.
Mensen beïnvloeden het milieu op verschillende manieren en soms zo sterk dat het niet meer duurzaam is.
Planning
In dit thema ga je aan de gang met zes opdrachten, de afsluiting en een diagnostische toets.
In de tabel staat per opdracht hoeveel lessen je ongeveer nodig hebt.
| Activiteit |
Aantal lessen |
| Inleiding |
0,5 |
| Opdracht: Afhankelijk van de natuur |
1 à 2 |
| Opdracht: Landbouw en milieu |
1 à 2 |
| Opdracht: Heel veel mensen |
2 |
| Opdracht: Voetafdruk |
1 à 2 |
| Opdracht: Broeikaseffect |
2 |
| Opdracht: Duurzaamheid |
2 |
| Afsluiting |
2 |
| Diagnostische toets |
1 |
| Totaal |
14 |
Werkplan
Het thema 'Mens en milieu' bestaat uit een aantal opdrachten/oefeningen.
Het is belangrijk dat je goed bijhoudt welke opdrachten je gedaan hebt.
Om je hierbij te helpen is er een werkplan gemaakt.
Op dat werkplan kun je bijhouden welke onderdelen je al gedaan hebt.
Download hier het Werkplan Mens en milieu
Opdrachten
Afhankelijk van de natuur
In deze eerste opdracht van het thema Mens en milieu gaat het over drinkwaterzuivering, over fossiele brandstoffen en het belang van de fotosyntese voor de mens.
Klik op de link om de opdracht te openen:
> Afhankelijk van de natuur
Landbouw en milieu
In de tweede opdracht kijk je na de voor- en nadelen van het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en de werking van biologische bestrijdingsmiddelen.
Klik op de link om de opdracht te openen:
> Landbouw en milieu
Heel veel mensen
Aan het eind van deze opdracht kun je een aantal milieuvraagstukken noemen waar de wereld mee te maken krijgt als gevolg van de groei van de bevolking.
Klik op de link om de opdracht te openen:
> Heel veel mensen
Voetafdruk
Aan het eind van deze opdracht weet je wat bedoeld wordt met de ecologische voetafdruk.
Klik op de link om de opdracht te openen:
> Voetafdruk
Broeikaseffect
In deze opdracht kijk je naar de gevolgen van de opwarming van de aarde als gevolg van het broeikaseffect.
Klik op de link om de opdracht te openen:
> Broeikaseffect
Duurzaamheid
Na deze opdracht weet je wat duurzaam betekent.
Klik op de link om de opdracht te openen:
> Duurzaamheid
Afsluiting
Eindproduct
Afsluiting
Je rondt dit thema af door met de gehele klas een plan voor een meer duurzame school te maken.
Dit plan kun je aan de schoolleiding of gemeente voorleggen.
In het plan staan de verzamelde ideeën om het water- en energieverbruik te verminderen, duurzamer te eten en te drinken en minder afval te produceren.
Beoordeling
Gebruik bij de beoordeling de volgende vragen:
- Is in mijn groep goed samengewerkt?
- Is mijn groep met goede voorstellen gekomen om een duurzamere school te krijgen?
- Is dit op een originele manier gepresenteerd aan de rest van de klas?
- Is de boodschap duidelijk overgekomen op de klas?
Werkwijze
Groepsgrootte
Je werkt in drie- of viertallen een idee uit om de school duurzamer te maken.
Tijd
Voor het maken van het eindproduct heb je 2 lesuren nodig.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Aan de slag
Informatie verzamelen
Verdeel de onderwerpen in de klas.
Maak groepjes rond onderwerpen als:
- afval
- energieverbruik
- waterverbruik
- eten en drinken
- ....
Ieder groepje gaat op zoek naar informatie en verzamelt ideeën over het onderwerp voor in het plan voor een duurzame school.
Samen één plan maken
Verzamel de ideeën en verwerk de ideeën in één plan.
Zorg dat het plan er goed uitziet.
Presenteer het plan
Overleg met je docent aan wie jullie het plan presenteren.
Dat kan aan de schoolleiding zijn, maar misschien ook aan iemand van de gemeente.
Succes.
Terugkijken
Hoe is het gegaan?
Overleg met je groepje wat jullie hebben geleerd tijdens het maken en het presenteren van het plan.
Gebruik daarbij de volgende vragen:
- Ging het zoeken van informatie goed?
- Ging het selecteren van de informatie gemakkelijk?
- Hoe ging het maken van de beschrijvingen?
- Wat hebben jullie ervan geleerd?
Kennisbank
Kennisbank
Toets
Toets
Je sluit het thema 'Mens en milieu' af met het maken van 13 toetsvragen. Tussen de vragen zitten ook enkele onderwerpen die je in eerdere thema's gehad hebt.
Extra: Felix Finkbeiner
Felix Finkbeiner
In het boek 'Kinderen die wereld hebben veranderd' staan verhalen over kinderen van wie de rechten zijn geschonden. Ze hebben daardoor de aandacht gevestigd op een probleem in onze maatschappij.
Eén van deze verhalen gaat over Felix Finkbeiner. Felix Finkbeiner (1998) uit Duitsland maakte zich op zijn negende grote zorgen over het voortbestaan van de aarde. De oplossing zag hij in het planten van bomen, véél bomen. Met zijn organisatie Plant-for-the-Planet is het hem gelukt vele miljoenen bomen te planten om onder meer klimaatverandering tegen te gaan.
Bekijk de video over FelixFinkbeiner (in het Duits).
Download en lees nu het verhaal uit het boek
Kinderen die wereld hebben veranderd: FelixFinkbeiner
Kinderrechten
Mensenrechten zijn in diverse wetten en verdragen vastgelegd. Ze gelden in Nederland en in de rest van de wereld - voor iedereen en voor altijd. Dankzij deze rechten kunnen mensen een volwaardig bestaan opbouwen. Omdat kinderen speciale behoeften hebben, bestaan er ook kinderrechten. Helaas wordt er niet overal even netjes met deze rechten omgegaan.
Ga naar de website klikplaat mensenrechten en bekijk welke mensenrechten er zijn.
Klik op de verschillende afbeeldingen en lees de informatie.
Het verhaal van FelixFinkbeiner gaat over klimaatverandering.
Bij dit verhaal spelen de vrijheids van meningsuiting en de vrijheid van vereniging een rol.
Maar er is geen recht op een schoon milieu.
- Waarom eigenlijk niet?
- Zou het er moeten zijn?
- Hoe kan dat recht dan gehandhaafd worden?
Bespreek deze vragen met een of enkele klasgenoten.
Schoon milieu als mensenrecht
Opkomen voor een schoon milieu dat is toch iets dat eigenlijk iedereen zou moeten doen, vind je ook niet? Maar daar denken sommige mensen toch anders over. Gemiddeld worden er iedere week twee mensen vermoord in verband met milieuactivisme. Lees het verhaal van Sara maar eens.
Milieuactivisme is levensgevaarlijk
Sara, een jonge vrouw in Kameroen, werkt voor een relatief goed salaris voor een chemisch bedrijf. Net als de rest van de medewerkers woont ze vlakbij de fabriek. Op een dag moet ze met spoed naar het ziekenhuis met haar zoontje. Acute vergiftiging via vervuild drinkwater, blijkt al snel. Haar geval staat niet alleen. In de woonwijk blijken meer gevallen van vergiftiging. Het bedrijf blijkt verantwoordelijk. Sara besluit te stoppen bij het bedrijf en doet aangifte. Al snel begint een serie van intimidatie-acties door de politie. Ze wordt regelmatig opgepakt en tijdens de verhoren wordt ze beschuldigd als terrorist die de ontwikkeling van Kameroen wil tegengaan. Als ze op een dag vroeg in de avond thuiskomt wordt ze opgewacht en met de dood bedreigd. Sara wordt gedwongen op de grond te gaan liggen en wacht op een nekschot. Op het laatste moment wordt ze gered door de koplampen van een auto, die op haar schijnen. De bedreigers gaan er vandoor.
Sara gaat door. Ze organiseert een mars met buurtgenoten, maar wordt op de dag van de mars met een aantal anderen opgepakt. Gelukkig gaat de mars door, laat de pers zich niet door de politie tegenhouden en verschijnen er kritische stukken in diverse media.
bron: www.oneworld.nl
Bedrijven die veelal uit zijn op korte-termijn winst en geen of weinig oog hebben voor lokale gemeenschappen, het milieu en de belangen van toekomstige generaties, hebben een grote negatieve invloed op het milieu en de mensenrechten - vooral in landen in Azië, Afrika en Latijns Amerika.
- Waarom zijn er vooral in landen in Azië, Afrika en Latijns Amerika bedrijven met negatieve invloed op het milieu en de mensenrechten?
Eindproduct
Gebruik de informatie uit de vorige stappen bij het maken van een eindproduct over Felix Finkbeiner.
Je mag zelf kiezen wat voor soort eindproduct je maakt.
In je eindproduct maak je duidelijk:
- welke kinderrechten een rol spelen in het verhaal van Felix Finkbeiner.
- waarom het terecht is dat er een verhaal over Felix Finkbeiner in het boek 'Kinderen die de wereld hebben veranderd' staat.
- wat jij vindt van het verhaal van Felix Finkbeiner.
Voor het maken van het eindproduct kun je gebruikmaken van de gereedschapskist van StudioVO. In de gereedschapskist vind je voor veel verschillende eindproducten een plan van aanpak en kun je zien hoe de eindproducten beoordeeld worden.
Voor je begint met het maken van eindproduct bespreek je plan van aanpak met je docent.
Succes.
De theorie van dit thema vind je in de volgende onderdelen van de Kennisbank biologie:
