In deze opdracht leer je meer over hoe een schrijver voor spanning in een verhaal zorgt en over zijn personages.
Begin met het kijken naar deze video. Lees je graag spannende boeken? Kun je uitleggen waarom?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
herkennen wat open plekken zijn in een boek en waarom ze in een boek worden gebruikt;
verschillende personages en hun functie in een boek herkennen;
het verschil uitleggen tussen een karakter en een type in een boek.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
en
Je bestudeert de Kennisbanken over spanning en personages. Je downloadt een werkblad en beantwoordt vragen over een boekfragment. Je bekijkt samen met een klasgenoot de antwoorden.
Stap 2
en
Je leest een boekfragment van 'De donkere kamer van Damokles' en beantwoordt vragen op een werkblad daarover. Na afloop bekijk je met een klasgenoot de antwoorden.
Stap 3
en
Je bekijkt een videofragment over 'De kleine blonde dood' en beantwoordt de vragen op het werkblad. Daarna bespreek je de antwoorden samen met een klasgenoot.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Samenvattend
Hier vind je de Kennisbanken die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht
Je zoekt een boekfragment en beantwoordt vragen over personages, hoofdfiguur, open plekken, etc.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer twee lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbanken
Bestudeer uit de Kennisbank de volgende twee onderdelen.
In de Kennisbank las je over open plekken in een verhaal.
Kun je zelf een tv-serie of film noemen waarin een open plek zit?
Noem een of twee voorbeelden en bespreek dit met een klasgenoot.
Download nu het werkblad Open plek.
Sla het werkblad op in je eigen omgeving zodat je het kunt bewerken (Bestand - opslaan als).
Beantwoord de vragen op het werkblad.
Heb je alle vragen op het werkblad beantwoord?
Wissel met een klasgenoot van werkblad.
Jullie gaan elkaars werkblad nu nakijken.
Gebruik bij het nakijken de antwoorden van het werkblad Open plek.
Ook dit (Google-)document sla je op in je eigen omgeving, zodat je de antwoorden kunt vergelijken.
Je kunt het antwoordenvel ook uitprinten.
Bespreek samen het nagekeken werk.
Stap 2: Donkere Kamer van Damokles
Lees het fragment uit 'De Donkere Kamer van Damokles' van W.F. Hermans.
Osewoudt keek in de spiegel en voelde aan zijn wangen, zijn wangen bleven zacht, bol en glad. Op school keek hij om zich heen of er soms om hem gelachen werd, hij spitste zijn oren als hij jongens in een groepje bij elkaar zag staan, maar iedereen liet hem met rust, omdat zij wisten dat hij elke jongen, zelfs de grootste, onmiddellijk tegen de grond slingerde. Zijn judoclubje was hij geregeld blijven bezoeken. Zijn voeten vergroeiden ernaar, zij werden breed en zeer gespierd over de wreven, het leek of zij zuignappen aan het worden waren, hij stond er onverwrikbaar op als waren zij van lood. Normale schoenen kon hij niet meer dragen, er moesten bijzondere schoenen naar maat voor hem gemaakt worden. Een klein monster, een rechtopstaande pad.
Hij had geen neus, maar een neusje. Zijn ogen maakten ook in ruststand de indruk dat hij ze samengeknepen hield alsof hij alleen maar loeren kon en niet gewoon kijken. Zijn mond deed denken aan de opening waardoor laagstaande dieren hun voedsel opnemen, geen mond die ook lachen en praten kon. En dan zijn bolle wangen en het witte zijdeachtige haar dat hij zo kort mogelijk knippen liet maar dat toch niet stug rechtop wilde staan.
– Wat doe je hier? Waarom kijk je in de spiegel?
– Ben jij daar? Niets.
Ria pakte zijn hoofd beet en vroeg:
– Heb je iets in je oog?
– Nee, Ik keek zo maar in de spiegel.
Zij gaf hem een kus en duwde haar onderlijf tegen hem aan. Hij wist nu dat zij zo lelijk was, dat zij geen andere man krijgen kon en ook dat zij hem anders graag had laten schieten. Hij wist ook dat zij niet zwanger werd, omdat zij niet zwanger worden kon. Er was geen enkele plaats op haar lichaam waar je haar kon aanraken zonder onmiddellijk haar skelet te voelen.
Op het werkblad staan vier vragen die je gaat beantwoorden.
Download het werkblad De donkere kamer van Damokles.
Sla het op in je eigen omgeving, zodat je het kunt bewerken.
Heb je alle vragen op het werkblad beantwoord? Wissel met een klasgenoot van werkblad.
Jullie gaan elkaars werkblad nu nakijken.
Gebruik bij het nakijken het antwoordmodel.
Ook dit (Google-)document sla je op in je eigen omgeving,
zodat je het kunt gebruiken en eventueel uitprinten.
Bespreek met je klasgenoot de antwoorden.
Stap 3: De kleine blonde dood
Bekijk het fragment uit 'De kleine blonde dood' van Boudewijn Büch.
Download het werkblad De kleine blonde dood.
Sla het (Google-)document op in je eigen omgeving, zodat je het kunt bewerken.
Beantwoord de vier vragen op het werkblad.
Heb je alle vragen beantwoord? Wissel dan met een klasgenoot van werkblad.
Jullie gaan elkaars werkblad nakijken.
Gebruik bij het nakijken het werkblad antwoordmodel, dat je kunt downloaden en in je eigen omgeving opslaan.
Je kunt het antwoordenblad uitprinten of digitaal vergelijken.
Bespreek samen met een klasgenoot jullie antwoorden.
Afronding
Samenvattend
Hier vind je de Kennisbank die horen bij deze opdracht.
In de voorgaande stappen heb je naar aanleiding van een boek- of videofragment enkele vragen beantwoord op een werkblad over personages en open plekken in een boek.
In de eindopdracht ga je op zoek naar een fragment of omschrijving van een boek. Dit kan een boek zijn wat je (pas) gelezen hebt, een van je favoriete boeken of een onbekend boek.
Handige links om een omschrijving van een boek te zoeken:
Neem drie of vier fragmenten uit de omschrijving die je uitgezocht hebt.
Geef over deze fragmenten antwoord op de volgende vragen:
Wat is de titel van het boek en door wie is het geschreven?
Wie is de hoofdpersoon in het boek? Geef een omschrijving.
Welke personages komen er nog meer voor in het verhaal?
Zit er spanning in het boek, zijn er open plekken?
Waar gaat het boek over? Geef in het kort een omschrijving.
Je levert je omschrijving in bij je docent, eventueel met een linkje naar het boek of de betreffende fragmenten.
De omschrijving hoeft niet langer te zijn dan een A4'tje.
Beoordeling
Je docent zal beoordelen of je de vragen goed hebt beantwoord. Daarbij let hij of zij op:
inhoud:
Heb je voldoende informatie en antwoord gegeven op de gestelde vragen?
Blijkt uit je antwoorden dat je snapt waar het boek over gaat?
taalfouten:
Bevat de omschrijving geen taalfouten?
Terugkijken
Intro
Heb je de introductievideo bekeken?
Vond je de uitleg over het beginnen aan een nieuw boek nuttig?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je aan de hand van een boekfragment de hoofdpersoon en andere personages herkennen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn. Had je voldoende tijd voor de werkbladen en de eindopdracht?
Inhoud
Vond je het interessant om meer te lezen over personages, (anti-)helden en karakters in een boek?
Eindopdracht
Voor de eindopdracht moest je zelf een boekfragment zoeken en daar vragen over beantwoorden.
Vond je het een leuke opdracht?
Het arrangement Fictie - Spanning h3 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema 'Faalangst', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor hv3. Je begint deze opdracht met het bestuderen van de Kennisbanken over spanning en personages. Daarna lees je een boekfragment van 'De donkere kamer van Damokles'. Vervolgens bekijk je een videofragment over 'De kleine blonde dood'. Uiteindelijk sluit je de opdracht af met het maken van de eindopdracht.
Leerniveau
HAVO 3;
Leerinhoud en doelen
Nederlands;
Begrijpen;
Interpreteren;
Literatuur;
Lezen van fictionele teksten en literaire teksten (Nederlands);
Deze opdracht hoort bij het thema 'Faalangst', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor hv3. Je begint deze opdracht met het bestuderen van de Kennisbanken over spanning en personages. Daarna lees je een boekfragment van 'De donkere kamer van Damokles'. Vervolgens bekijk je een videofragment over 'De kleine blonde dood'. Uiteindelijk sluit je de opdracht af met het maken van de eindopdracht.
In deze opdracht leer je meer over hoe een schrijver voor spanning in een verhaal zorgt en over zijn personages.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
en 
Bestudeer uit de Kennisbank de volgende twee onderdelen.
Osewoudt keek in de spiegel en voelde aan zijn wangen, zijn wangen bleven zacht, bol en glad. Op school keek hij om zich heen of er soms om hem gelachen werd, hij spitste zijn oren als hij jongens in een groepje bij elkaar zag staan, maar iedereen liet hem met rust, omdat zij wisten dat hij elke jongen, zelfs de grootste, onmiddellijk tegen de grond slingerde. Zijn judoclubje was hij geregeld blijven bezoeken. Zijn voeten vergroeiden ernaar, zij werden breed en zeer gespierd over de wreven, het leek of zij zuignappen aan het worden waren, hij stond er onverwrikbaar op als waren zij van lood. Normale schoenen kon hij niet meer dragen, er moesten bijzondere schoenen naar maat voor hem gemaakt worden. Een klein monster, een rechtopstaande pad.
Bekijk het fragment uit 'De kleine blonde dood' van Boudewijn Büch.
In de voorgaande stappen heb je naar aanleiding van een boek- of videofragment enkele vragen beantwoord op een werkblad over personages en open plekken in een boek.
