BASIS Vwo 4 Kunsttheorie : De kunst van het bewegend beeld
BASIS Vwo 4 Kunsttheorie : De kunst van het bewegend beeld
De kunst van het bewegend beeld
1.1 Film, fotografie en schilderkunst
Onder cinematografie verstaat men ofwel de filmkunst ( de kunst die zich bezig houdt met maken van films ) ofwel de vaardigheid van het filmen. De fotografie is de voorloper van de film.
Filmkijken is mogelijk door het fenomeen "persistence of vision". De traagheid van het oog zorgt ervoor dat een beeld in het oog wordt vastgehouden als het alweer weg is. Beelden die snel achter elkaar worden vertoond lijken in elkaar over te vloeien.
De praxinoscoop is een voorloper van de filmcamera.
De praxinoscoop
Op 28 december 1895 loopt een groepje Parijzenarenals betoverd naar buiten. In een plaatselijk café hebben ze zojuist de eerste echte bioscoopfilm ter wereld gezien. Foto's die bewegen! Het nieuws gaat als een lopend vuurtje door Parijs, en al snel staan de mensen in de rij voor dit nieuwe medium. Achter dit succes staan de twee broers Lumière die met hun eerste uitvinding, de cinematograaf, een wereldwijde sensatie teweeg hebben gebracht: een camera die niet alleen bewegende beelden kan opnemen, maar ze ook kan afspelen voor een groot publiek.
De broers Lumière zijn de grondleggers van de cinematografie. Op een van hun eerste films zie je een trein een station binnenrijden. Het verhaal gaat dat de aanstormende trein voor enorme paniek zorgde. Niemand had dit ooit gezien: bewegende beelden die levensecht leken. Ook de broers Lumière (die de uitvinders van de bewegende fotografie werden genoemd) schrokken zich kapot. Niemand had kunnen vermoeden hoe groot de impact van de beelden zou zijn.
Voorstelling: waar gaat de film over, wat is de inhoud, het verhaal, het thema, de boodschap?
Vormgeving: hoe wordt de film vormgegeven door middel van:
Filmtechnische vormgeving: met welke, voor film specifieke, technieken wordt de filmvoorstelling vormgegeven?
Spel van de acteur
Vormgeving van de set waarin gespeeld wordt
.
Filmtechnische vormgeving:
Specifiek voor film is de vormgeving door middel van: cameravoering en opnametechniek
Hiertoe behoren:
Camerastandpunt
neutraalperspectief: het onderwerp wordt op ooghoogte in beeld gebracht
kikkerperspectief: het onderwerp wordt van onderaf in beeld gebracht
vogelperspectief: het onderwerp wordt van bovenaf in beeld gebracht
Camerabeweging
horizontale, verticale of draaiende beweging van de camera
Camera afstand
Hierbij gaat het om het kader dat de regisseur/cameraman kiest:
close up: vaak een deel van het lichaam, meestal het gezicht; of een voorwerp geïsoleerd uit zijn
omgeving
medium shot: personen worden getoond van hoofd tot middel
long shot: personen ten voeten uit
distant shot: opname van zeer grote afstand, personen of objecten zie je als stipjes
Cameraperspectief
Hierbij gaat het om de persoon van waaruit de gebeurtenis wordt geregistreerd:
objectief: de camera registreert wat er gebeurt. Je ziet de situatie van enige afstand, als toeschouwer, niet als betrokkene
subjectief: de kijker kijkt mee met een van de acteurs, hij ziet wat hij/zij ziet
Scherpstelling / scherptediepte
De keuze voor het deel van het beeld waarop de camera scherpstelt: dat kan zijn dichtbij of ver weg
Vormgeving: hoe wordt de filmset vormgegeven door middel van spel van de acteur
Spel kent de volgende aspecten:
Het lichaam van de acteur
mimiek (gezichtsuitdrukking),
gebaren en bewegingen (zoals het trommelen met de vingers voor een nerveus type, of hetwaggelen van een dikke dame)
lichaamshouding (zoals een stijve nek voor een koppig persoon, of het ingezakt zitten vaneen sloom figuur)
Handeling van de acteur (roken, neuspeuteren, op het horloge kijken)
Stemgebruik van de acteur
Door middel van het stemgebruik geeft de acteur mede vorm aan zijn personage. Denk hierbij aan:
volume (hard of zacht)
het accent (stads of streekaccent)
klankkleur (hoog en licht of zwaar en donker).
intonatie (veel of weinig variatie in toonhoogte
het gebruik van klemtonen
timing (langzaam of snel, pauzes)
veel of weinig emotie in de stem
Mise en scène
Hiermee bedoelt men het gebruik van het speelvlak door de acteurs, zoals de plaatsing van personages in het speelvlak, de blikrichtingen en het bewegen van de personages ten opzichte van elkaar en ten opzichte van het speelvlak (de looplijnen). Ook het op en afgaan van de personages hoort tot de mise en scène.
Vormgeving van de filmset waarin gespeeld wordt
Decor
Dit is de inrichting van de filmset waarmee de plaats van handeling wordt voorgesteld, ook projecties
kunnen tot het decor behoren.
Kostuum
Onder kostuum verstaat men de kleding die hoort bij het personage en bij de context van het
toneelstuk.
Grime en hair styling
Dit gaat over de opmaak van het gezicht van de acteurs en hun haardracht: denk hierbij onder
andere aan schmink, pruiken en littekens.
Rekwisieten
Rekwisieten zijn voorwerpen die in een voorstelling gebruikt worden door de spelers, zoals een pen
of een zwaard. Ook stoelen en tafels die op een toneel staan zijn rekwisieten.
Attributen
Een attribuut is een speciaal rekwisiet, dat bij een rol hoort, zoals een liniaal voor een strenge juf,
een scepter voor een koning, de lier van Apollo, de sleutels van Petrus. Daaraan kun je het
personage herkennen.
Belichting
Door middel van belichting van de speelplek zorgt men voor zichtbaarheid van wat zich afspeelt,
maar ook voor een bepaalde sfeer. Belichting kan de aandacht van het publiek op een bepaalde
handeling richten. Denk hierbij aan de kleur en de intensiteit van het licht.
Muziek
De filmbeelden kunnen begeleid worden door muziek, die net als belichting, voor een sfeer
of bepaalde emotie kan zorgen. Denk aan bombastische muziek om een opschepper te karakteriseren, of minimalistische muziek als ondersteuning van een sterfscène.
Geluid en geluidseffecten
Ook door middel van geluid kunnen scènes worden ondersteund of benadrukt. Denk hierbij aan wapengekletter bij vechtscènes of geluidsdecor/soundscapes met zwembadgeluiden om een zwembad te verbeelden.
Art direction / enscenering
Art direction (enscenering) volgens de filmwetenschap omvat alle elementen zoals ze zijn geplaatst voor de camera om te worden opgenomen : decor, karakters, rekwisieten, de bewegingen van de acteurs en de resultaten van het geplaatste licht
Montage
Met montage bedoelt men beeldovergangen: het achter elkaar plaatsen van korte / lange shots. Je kunt op verschillende manieren monteren : een verhaal kan chronologisch gemonteerd worden, er kunnen meerdere verhaallijnen parallel gemonteerd worden etc. Tijdens het monteren kun je special effects toevoegen of stop motion effecten.
Filmmuziek is muziek die tijdens films gespeeld wordt om de sfeer van de film en de emoties van de acteurs te versterken. Tot 1927 was het gebruikelijk om live muziek te maken (pianist) bij een filmvertoning (stomme film), maar toen de geluidsfilm zijn intrede deed werd daar bijbehorende filmmuziek voor gecomponeerd. Muziek moet vooral de actie ondersteunen en de emoties dramatischer maken. Veel films zouden zonder muziek minder spanning hebben gehad. Maar waarom? Filmmuziek kan verschillende functies hebben.
1. Het ervaren van een bepaalde spanning/sfeer/emotie
2. Het ervaren van plaatsbepaling/tijd
3. Het ervaren van continuiteit, dit betekent dat je de film als een geheel ervaart.
4. Het volgen van een actie of handeling
5. Als een herkenningselement voor personages
6. Soms kan muziek ook contrasteren met het beeld.
De invloed van muziek op beeld
Alle muziek die in de film te horen is zoals de titelsong en de achtergrondmuziek noemen we de soundtrack. Deze muziek wordt vaak in een soundtrackalbum uitgegeven romd dezelfde tijd als de desbetreffende film in première gaat. Soms wordt zo'n soundtrack een hit en geeft het nog meer aandacht voor de film. De opkomst van de popmuziek had een grote invloed op filmmuziek. Als een grote popster de titelsong zingt van een nieuwe film, heb je nog meer promotie voor de film.
In onderstaande lijst zie je mogelijkheden voor het monteren van filmbeelden achter elkaar. Het is niet de bedoeling dat je al die verschillende soorten montage uit je hoofd leert. Het helpt je bij het herkennen van montage technieken.
Ga naar wikipedia als je precies wilt weten wat een begrip inhoudt.In de filmfragmenten zie je voorbeelden.
De oorsprong van de film door de gebroeders Lumière in 1895. In 1895 vertoonden twee Franse broers, de gebroeders Lumière , de allereerste film met een cinématographe, dat was de allereerste filmprojectie, en daarmee ontwikkelde de cinematografie ofwel film. Op de film zag je arbeiders die een fabriek verlieten
Later, in 1897 werd film tegen betaling vertoond. Daarbij werd de film met een trein die op een station in Ciotat aankwam vertoond. Mensen die deze film zagen, moesten erg wennen aan bewegende beelden, en reageerden angstig op het beeld van een trein die op hen afkwam.
Lumière: arbeiders verlaten de fabriek, 1895
Sergei Eisenstein: the Odessa steps uit: Pantserkruiser Potemkin,1925
Sergei Eisenstein, Litouws van geboorte, werd opgeleid tot ingenieur voordat hij het Russische Rode leger in ging tijdens de burgeroorlog (1918–22). In deze tijd ontwierp hij agit-prop (politieke) posters en hij hielp de ‘drama/theater’ troepen spelen. Na de oorlog werd hij decorontwerper bij het Proletkult theater, waar hij zijn artistieke vader Meyerhold ontmoette. Hij leerde van hem hoe je in film, stijl kunt combineren met improvisatie. Eisenstein zag montage als een proces dat volgens de marxistische theorie werkte. Deze theorie zag de geschiedenis en de menselijke ervaring als reeksen van conflicten waarbij je actie en reactie opgelostzag in een samenvoeging van beiden.Montage geeft de film zijn dynamiek.
In de Odessa steps zie je hoe hij de momenten van een persoonlijke tragedie laat zien. De moeder laat de kinderwagen met haar baby los zodat deze van de trappen dendert. Eisenstein dwingt op deze manier de kijker om zowel mee te voelen met de moeder als ooggetuigen te zijn van deze gebeurtenis. Hij gebruikt daarbij afwisselend:close ups en long shots, hij toont het afwisselend vanuit objectieve en subjectieve standpunten; hij gebruikt vervormde lenzen, wisselt van tempo, en hij gebruikt bewegende en statische shots. Hierdoor ontstaat een ritme (ook nog versterkt door de locatie: een trap) waarbij je bij de eerste beelden al bijna weet en voelt hoe het (slecht) af zal lopen.
Battleship Potempkin - Odessa Steps scene (Einsenstein 1925)
Fritz Lang: Metropolis, 1927
In de science-fiction film Metropolis wordt een stad in het jaar 2026 weergegeven, waarin de mensen opgedeeld zijn in de in welvaart levende 'denkers' en de hardwerkende, onder de
grond in de mijn en levende 'werkers' . Een personage genaamd Maria (verwijzend naar de Bijbelse Maria) geeft de werkers aan, niet in opstand te komen maarte wachten tot een bemiddelaar. De burgemeester van de stad sluit Maria op en vervangt haardoor een Robot Maria, die de groepenwerkers uit elkaar speelt waardoor een opstand ontstaat. Uiteindelijk leidt de chaos ertoe dat de kinderen van de werkers verdrinken en wordt Maria als verantwoordelijke vermoord: dan pas ontdekken de werkers dat zij een robot is. De zoon van de burgemeester treedt op als bemiddelaar en brengt de twee partijenweer tot verzoening.
Het socialisme is een politieke stroming , waarbij mensen geen privé eigendom hebben maar alles eerlijk met elkaar delen. Het doel is om te komen tot een tot een rechtvaardiger samenleving. Over de wijze waarop en de mate waarin dit moet gebeuren bestaan er onder de socialisten grote meningsverschillen.
Rond 1900 ontstaan in Europa de eerste arbeidersbewegingen en vakbonden. Arbeiders komen op voor hun rechten, een goed loon en betere arbeidsomstandigheden. Woningbouwverenigingen worden opgericht, arbeiders moeten goede huisvesting hebben. Een voorbeeld hiervan is de wijk gebouwd door de Amsterdamse School in Amsterdam . De architecten geloofde dat een esthetische woonomgeving de arbeiders zou verheffen. De woningen hadden drie of vier kamers, wat een enorme verbetering was voor de arbeiders.
In Duitsland wordt in deze tijd de NSDAP opgericht, een extreem rechtse partij onder leiding van Adolf Hitler.
Fritz Lang was een Duitse fimmaker. Hitler vond Metropolis een prachtige film. Fritz Lang is echter uit Duitsland weggevlucht en heeft daarna jaren in Hollywood gewerkt.
Futurisme: Bocciloni: titel: Het lawaai van de straat komt het huis binnen.
Metropolis: De vrouw Maria wordt getransformeerd naar de robot
Special effects in de film Metropolis
De ondergrondse machinekamer in Metropolis
Op 10 januari 1927 gaat de stomme sciencefiction film Metropolis van de Oostenrijks-Duitse filmer Fritz Lang (1890-1977) in de Ufa-Palast am Zoo in première. Tout Berlijn is aanwezig. De verwachtingen zijn hoog gespannen. Productiemaatschappij Ufa belooft de kranten een sensationele vertoning: 36.000 mensen zijn op de set geweest, waaronder ‘750 Kinder, 100 Neger und 25 Chinesen’. 1100 Figuranten hebben zich het hoofd kaal laten scheren.
Toch flopt de voor die tijd peperdure en controversiële film waaraan anderhalf jaar lang is gewerkt. Ufa verkeert op de rand van een faillissement.
Inmiddels is Metropolis een klassieker. In 2001 verkrijgt de film als eerste een plaats op de Unesco lijst van Werelderfgoed. Dat is niet voor niets. Het meesterwerk van Fritz Lang is in alle opzichten indrukwekkend. Niet eerder is zoiets in een bioscoop vertoond: wolkenkrabbers die tot de hemel reiken, een robot die in een vrouw verandert, vervaarlijke machines, mensenmassa’s die door de straten rennen en dreigen te verdrinken in een watervloed.
Het verhaal van Metropolis speelt zich af in een denkbeeldige stad die geheel is opgetrokken uit indrukwekkende decors. Het is 2026.
De samenleving in deze stad kent een strikte tweedeling. Bovengronds leeft de elite in een welvarende en zorgeloze wereld. Zij heeft deze stad bedacht, ontworpen en gebouwd. Ondergronds wonen arbeiders die dag en nacht in grote machinekamers zwoegen om Metropolis draaiende te houden. Hun leven is ellendig.
Maar er gloort hoop. De profetes Maria vertelt de arbeiders over de komst van een verlosser die de verschillen tussen beide klassen zal overbruggen. Ondertussen wordt de zoon van de hoofdontwerper van Metropolis verliefd op Maria. Hij blijkt de verlosser te zijn die zijn vader aan het einde van de film zal verzoenen met de arbeiders. Dat gaat uiteraard niet zonder slag of stoot. Aanvankelijk verzet de vader zich tegen de verliefdheid van zijn zoon en roept de hulp in een van een uitvinder. Die werkt aan een robot die niet van een mens te onderscheiden is. De vader vraagt hem de robot het uiterlijk van Maria te geven om zijn snode plannen uit te voeren.
De Maria-robot krijgt van de vader de opdracht om de arbeiders tot een opstand te bewegen, zodat hij die met geweld kan laten neerslaan. Zonder dat hij het weet voegt de uitvinder daar een tweede opdracht aan toe. De Maria-robot moet niet alleen een opstand ontketenen, maar de arbeiders ook aanzetten tot het vernietigen van de stad door de machines buiten werking te stellen. Met alle gevolgen van dien.
De oorspronkelijke film duurt tweeënhalf uur, maar verveelt geen moment. De special effects ogen nog steeds bijzonder en de spanning wordt regelmatig opgevoerd door dramatische ontwikkelingen.
In 2002 is daarvan een zo goed mogelijk gerestaureerde versie op dvd verschenen. Deze versie is gereconstrueerd aan de hand van een exemplaar dat kort daarvoor in Argentinië is opgedoken.
De film is een prachtig tijdsbeeld en een Art Deco monument. De toonaangevende decors, interieurs, meubels, kostuums en de robot weerspiegelen de geometrische vormgeving van die periode. Zij hebben vele vormgevers binnen en buiten de filmwereld geïnspireerd. Tot op de dag van vandaag laten zij hun sporen na in films als Blade Runner en videoclips van Madonna.
Queen: Radio Gaga, inspiratie bij de film Metropolis
Tentoonstelling met kunstwerken die door HItler verboden waren
De kunstwerken die te zien waren op de tentoonstelling
Entartete kunst in Duitsland, vrijheid in Amerika
Hitler heeft een afkeer van de moderne kunst. Alle moderne kunst wordt verboden. Moderne kunst wordt " Entartete kunst " Hitler houdt van realistische kunst, gebaseerd op de kunst van de Grieken en de Romeinen. In Duitsland was er rond 1935- 1940 niet veel meer mogelijk op cultureel gebied. Alles wat modern was werd gecontroleerd. Moderne kunstenaars vluchten naar het buitenland.
Leni Riefenstahl maakt in opdracht een propagandafilm over Hitler.
In Amerika draait de filmindustrie op volle toeren. Charlie Chaplin is een van de succesvolle filmacteurs. Hij toont een kritische kijk op de moderne samenleving.
Als je naar het begin van de film “Modern Times” kijkt zie je meteen dat Chaplin spot met het werk in de staal industrie. De mensen lopen tegen elkaar aan geduwd naar binnen, net als een kudde schapen die over een dam wil. Chaplin wordt gek van zijn werk, letterlijk. Hij moet steeds een herhalende beweging maken met zijn hand om een moer vast te draaien. De baan van de machine gaat steeds sneller en sneller. Zo moet hij ook steeds sneller een bout omdraaien. Als hij dan even pauze heeft houdt hij er een tic aan over van de zelfde beweging die hij steeds moet maken. Dit is kritiek van Chaplin die hij leverde op de toenmalige maatschappij. Vervreemding van je eigen werk, je bent niet meer bij het gehele productie proces aanwezig. Op een gegeven moment wordt Chaplin zo gek dat hij de machines in de fabriek stuk maakt door allerlei bouten los te draaien. Hij is zo opgegaan met de bouten om te draaien dat hij blijft draaien, alles wat hij ziet als een moer, draait hij aan. Ook zie je in de film communistische trekjes. Doordat de fabriek in een arm gebied van de stad staat, waar veel mensen werkloos zijn, wil iedereen graag werken. Hierdoor krijgen ze waarschijnlijk ook weinig loon en kan de baas, directeur, uitmaken hoe snel er gewerkt wordt. De arbeiders gaan daarom ook in staking, maar dit wordt vrij snel afgekapt door de politie. De ideeën van Karl Marx kan je hier wel in terug vinden omdat hij heeft gezegd dat onder een kapitalistisch systeem de arbeider werkt voor een ander, hierdoor is zijn arbeid iets dat van buitenaf wordt opgelegd en daardoor raakt de arbeider vervreemd van zijn werk en uiteindelijk van zichzelf. Vervreemd van zijn werk raakt Chaplin zeker maar vervreemd van zichzelf nog meer. Doordat hij zo gek doet wordt hij ook meteen ontslagen en mag hij een paar weken in het gekkenhuis verblijven om weer psychisch in orde te komen.
Werk aan de lopende band in Modern Times van Charlie Chaplin
Verschillende fragmenten uit de film Modern Times
Charlie Chaplin en The Great Dictator: parodie op Adolf Hitler
Toen de film uitkwam in 1940 waren velen over de hele wereld geschokt door het optreden. Hoe durfde een Britse burger een wereldleider belachelijk te maken? Het beeld dat Chaplin schetste, klopte volgens hen van geen kant. Een jaar later zou echter duidelijk worden tot wat voor gruwelijkheden Hitler daadwerkelijk in staat was. Achteraf heeft Chaplin naar buiten gebracht dat hij de film nooit gemaakt zou hebben als hij had geweten hoe hij met zijn film de spijker op de kop sloeg met zijn satirische portret van Hitler.
Al is Joop van den Ende een heel bekende naam in de musicalwereld, hij heeft het genre niet uitgevonden.
Een musical is een vorm van theater die muziek,gesproken dialogen en zang combineert. De eerste musicals werden aan het eind van de negentiende eeuw in New York geproduceerd. Eigenlijk om een tegenwicht te bieden aan de serieuze opera. Het waren grote theatershows waar dans, aankleding en muziek erg belangrijk waren. Het verhaal was minder belangrijk, het ging om het spektakel.
De opkomst van de geluidsfilm in 1927 zet de filmindustrie op z'n kop. Studio's en bioscopen worden omgebouwd en filmsterren die geen goede stem hebben worden ontslagen. Men trekt nieuwe acteurs en zangers aan. Theatermusicals worden uitgebracht als film. Musicalsterren worden grote filmsterren en krijgen een nieuwe status.
De musical heeft een eigen plek binnen het theater verworven. En zoals iedere theatervorm is het steeds in ontwikkeling gebleven. Naast de traditionele musicals waarin gesproken gedeelten en liedjes elkaar afwisselden, zijn ook de doorgecomponeerde producties ontstaan. Dit betekent dat net als bij de opera alle tekst op muziek is gezet en wordt gezongen. Als tegenhanger van de grote producties ontstonden ook hele kleine musicals, soms met een speler op het podium. Maar hoe het genre zich ook ontwikkelt, de basis zal altijd worden gelegd door muziek, dans en liedjes die zijn geintegreerd in het verhaal dat verteld wordt.
Hollywood is eigenlijk een verzameling studio's, een fabriekscomplex, waar per studio honderden films gefabriceerd worden.
Na de uitvinding van de geluidsfilm in 1927 beleeft Hollywood zijn gouden eeuw. Alles draait om het maken van winst. Dit bevordert het ontstaan van filmgenres met een vaste, voor het publiek steeds weer herkenbare, verhaallijn. Het is de tijd van de grote filmsterren en vaste filmgenres zoals: musicals, westerns, avontuur, romantiek, komedies, etc. In de liefdesverhalen zijn altijd hindernissen. Soms onoverkomelijk, dan is het een tragisch liefdesverhaal. Het meehuilen is prettig, net zoals het geluk voelen in een happy end of mee lachen in een komedie. Het ervaren van emoties is van groot belang, de verhalen moeten sterke plots hebben: dit is vaak zelfs belangrijker dan het verhaal zelf. De taak van de reggiseur is hoe het verhaal zo duidelijk en efficient mogelijk wordt verteld. De kijker moet het verhaal binnen getrokken worden door o.a. camervoering en montage.
Maar...
In de jaren vijftig wordt Hollywood enorm bedreigd door de opkomst van de televisie. Vooral bioscopen hebben hebben er last van dat het publiek liever thuis blijft en televisie kijkt. Toch is tv kijken wat anders dan naar een bioscoop gaan. De concentratie is anders, je kletst er wat doorheen, loopt even weg om koffie te zetten of neemt even de telefoon op. Daarom ontwikkelt televisie een eigen taal met een snelle wisseling in korte blokken en de voortdurende belofte dat het na het reclameblok nog spannender wordt: blijf vooral kijken!
Pas in het begin van de jaren zeventig krabbelt Hollywood weer overeind. Grote films, volgeladen met special effects worden zeer succesvol. Een heel succesvolle filmdie veel publiek trekt noemt men wel een blockbuster. Om de film een groot succes te maken is de casting belangrijk: grote sterren trekken veel publiek. Deze films met grote massascenes en prachtige decors zien er in de bioscoop zoveel mooier uit dan op een tvbeeldscherm. Dit soort films wordt dan ook ingezet om de strijd tegen de tv en thuisbioscoops te winnen.
C.G.I. (Computered Generated Imgagery), zijn beelden die door de computer worden gemaakt en worden toegevoegd aan de film. Deze ontwikkeling begint in de jaren 90 en is nu bijna niet meer weg te denken uit de filmindustrie. Explosies, sneeuw, vliegtuigen, wilde dieren en ruimteschepen: al deze effecten kunnen na de productie in een studio worden toegevoegd. Alles kan digitaal worden nagemaakt. Films als de Titanic en Jurrasic Park maken volop gebruik van deze nieuwe technieken.
Animatiefilms (bv Toy Story), documentairefilms (bv March of The Penguins), historische groots opgezette films (bv Gladiator) worden zeer succesvol. Traditionele tekenfilms , zoals die van Disney, floppen steeds vaker terwijl de animatiefilms het steeds beter en beter gaan doen.
De 3d-film wordt ook zeer populair, met de première van films als Avatar (2009), de succesvolste film aller tijden.
Consumentenelektronica als camera's, dvd-spelers en thuisbioscopen werden steeds goedkoper. Om de dvd-verkopen te stimuleren steken filmstudio's veel geld in "making of"-documentaires en andere "special features". De opkomst van het internet zorgt voor een nieuw probleem: filmpiraterij, waarbij filmpiraten complete speelfilms op het internet plaatsen en consumenten die weer kosteloos kunnen downloaden. Veel filmstudio's zien echter een heel nieuwe markt, het verspreiden van films via het internet tegen betaling. De meeste van dit soort diensten zijn tot op heden nooit echt van de grond gekomen.
Naast Hollywood is ook Bollywood (samenvoeging van Bombay en Hollywood - de filmindustrie van India) steeds populairder aan het worden. Ze maken vooral levendige en kleurrijke musicals, met liefde als centraal thema. De verhalen zijn vaak mierzoet en worden zo in beeld gebracht dat ze niemand in het overwegende conservatieve Azie zullen kwetsen. In de films barsten op belangrijke momenten de hoofdpersonen in gezang en dans uit, dit komt niet heel realistisch over. Toch kan Bollywood in het westen steeds meer op waardering rekenen omdat de kwaliteit van deze films wel steeds beter wordt.
Film is een uitgesproken multidisciplinaire vorm van kunst, en door de combinatie van geluid en beeld een uitstekende manier om een verhaal te vertellen of een boodschap over te brengen. Er zijn veel ontwikkelingen geweest op filmgebied. Van zwart-witte stomme films waar groot moest worden geacteerd omdat je geen tekst kon gebruiken, tot de komst van de geluidsfilm in 1927 waar veel acteurs geen raad mee wisten. Vanaf 1934 kon film in kleur worden gemaakt, en vandaag de dag kunnen we de meest geavanceerde technieken gebruiken zoals: computeranimatie, 3D-technieken en special effects.
Ontwikkeling
Vanaf de beginjaren hebben filmmakers zich betrokken gevoeld bij maatschappelijke ontwikkelingen op b.v. gebied van politiek, religie en conflicten. Filmmakers als Eisenstein en Riefenstahl bevinden zich onder de eersten die de kracht van het medium inzien. Ze gebruiken het om politiek en propaganda te bedrijven. Charlie Chaplin weet mensen aan het lachen te maken, maar toont ook zijn medeleven en menselijkheid aan de underdog. Hij protesteert ook openlijk tegen uitbuiting en machtmisbruik, waar de film The Great Dictator (1940) een groot voorbeeld van is. Zijn enorme kracht ligt in zijn mimespel, dat voor iedereen ter wereld te begrijpen is. In Hollywood worden de grote blockbusters gemaakt. Filmmaken is kostbaar, kosten moeten worden terugverdiend. Vandaar dat de producties zo aangepakt worden dat er zo min mogelijk aan het toeval wordt overgelaten.Een succesvolle film verdient de productiekosten in veelvoud terug, de producenten bemoeien zich dus actief met het maken van films. Grote sterren worden gecast, en er wordt gebruik gemaakt van de nieuwste technieken zoals CGI. Hoe meer indruk een film maakt, hoe beter, ook als strijd tegen de opkomst van de tv en thuisbioscoops.
Musical
In de musical die we nu kennen komen verschillende disciplines bij elkaar: zang, dans, spel en muziek vaak met spectaculaire decors en belichting. Grote musicals worden door Hollywood verfilmd en bereiken zo een enorm publiek. Het publiek wil zich vooral amuseren en vermaakt worden, het zijn dus vaak vrolijke films met een happy end. Geleidelijk aan onstaat er bij de makers ook belangstelling voor serieuze probematiek. Musicals als West Side Story en Hair snijden onderwerpen aan die gevoelig liggen in de samenleving.
Cameravoering
Bij de cameravoering zijn de camera-afstand, beweging en het standpunt van belang. Hoe iets op het filmdoek in beeld wordt gebracht heet kadering. Shots die veel gebruikt worden zijn: totalshot, mediumshot en close-up. De cameraman kan kiezen om van boven te filmen (vogelperspectief), met een crane shot waarbij de camera aan een kraan hangt of zelfs vliegt, of van onderuit gefilmd met kikkerperspectief. Ooghoogte is vanzelfsprekend ooghoogte of neutraal perspectief. De camera kan meebewegen met de acteurs (dolly). Een pan (panorama) is een shot waarbij de camera meedraait. Een camera kan ergens neer worden gezet terwijl deze de actie filmt, maar kan ook gehanteerd worden alsof het een van de acteurs is.
Montage
In de montage wordt de eigenlijke film gemaakt. Er zijn in grote lijnen twee soorten montagetechnieken te onderscheiden.
1. Het maken van een perfecte illusie, de beelden worden zo gemonteerd dat de overgangen nauwelijks merkzaam zijn.
2. In de attractiemontage wordt bewust zo gemonteerd dat er shockeffecten ontstaan. Het doel van deze vorm van motage is om de kijker bij de les te houden. Door filmbeelden op een bepaalde manier te monteren, kan het publiek sterk beinvloed worden. Dat verschijnsel heet het Kuleshov-effect.
Het tempo van de montage en de combinatie van muziek en geluid zorgen samen voor de snelheid van de film.
Vormgeving: spel van de acteur
Spel kent de volgende aspecten
Lichaam acteur (mimiek, gebaren, lichaamshouding) Handeling
Stemgebruik
Mise en scène
Vormgeving van de filmset Decor - kostuums - grime - rekwisieten -attributen - belichting - muziek- geluid en geluidseffecten - art direction
Filmmuziek
Filmmuziek ondersteunt de actie en maakt de emoties dramatischer. De muziek wordt meestal later toegevoegd aan een scene. Het kan echter ook in het verhaal zijn opgenomen omdat op de achtergrond een radio aanstaat, of een van de acteurs musiceert. Filmmakers realiseren zich maar al te goed welke invloed muziek op het beeld kan hebben.
1. Het ervaren van een bepaalde spanning/sfeer/emotie
2. Het ervaren van plaatsbepaling/tijd
3. Het ervaren van continuiteit, dit betekent dat je de film als een geheel ervaart.
4. Het volgen van een actie of handeling
5. Als een herkenningselement voor personages
6. Soms kan muziek ook contrasteren met het beeld om de aandacht te vragen.
Het arrangement BASIS Vwo 4 Kunsttheorie : De kunst van het bewegend beeld is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Kunsttheorie ATC
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-12-16 16:59:03
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Powerpoint Film, fotografie en schilderkunst
