1.5 Filmgeschiedenis 1900 -1930

Lumière
De oorsprong van de film door de gebroeders Lumière in 1895. In 1895 vertoonden twee Franse broers, de gebroeders Lumière , de allereerste film met een cinématographe, dat was de allereerste filmprojectie, en daarmee ontwikkelde de cinematografie ofwel film. Op de film zag je arbeiders die een fabriek verlieten
Later, in 1897 werd film tegen betaling vertoond. Daarbij werd de film met een trein die op een station in Ciotat aankwam vertoond. Mensen die deze film zagen, moesten erg wennen aan bewegende beelden, en reageerden angstig op het beeld van een trein die op hen afkwam.
 
 

Lumière: arbeiders verlaten de fabriek, 1895 https://www.youtube.com/watch?v=NwRAUniWJPY

Sergei Eisenstein: the Odessa steps uit: Pantserkruiser Potemkin,1925
 
Sergei Eisenstein, Litouws van geboorte, werd opgeleid tot ingenieur voordat hij het Russische Rode leger in ging tijdens de burgeroorlog (1918–22). In deze tijd ontwierp hij agit-prop (politieke) posters en hij hielp de ‘drama/theater’ troepen spelen. Na de oorlog werd hij decorontwerper bij het Proletkult theater, waar hij zijn artistieke vader Meyerhold ontmoette. Hij leerde van hem hoe je in film, stijl kunt combineren met improvisatie. Eisenstein zag montage als een proces dat volgens de marxistische theorie werkte. Deze theorie zag de geschiedenis en de menselijke ervaring als reeksen van conflicten waarbij je actie en reactie opgelostzag in een samenvoeging van beiden. Montage geeft de film zijn dynamiek.
 
In de Odessa steps zie je hoe hij de momenten van een persoonlijke tragedie laat zien. De moeder  laat de kinderwagen met haar baby los zodat deze van de trappen dendert. Eisenstein dwingt op deze manier de kijker om zowel mee te voelen met de moeder als ooggetuigen te zijn van deze gebeurtenis. Hij gebruikt daarbij afwisselend:close ups en long shots, hij toont het afwisselend vanuit objectieve en subjectieve standpunten; hij gebruikt vervormde lenzen, wisselt van tempo, en hij gebruikt bewegende en statische shots. Hierdoor ontstaat een ritme (ook nog versterkt door de locatie: een trap) waarbij je bij de eerste beelden al bijna weet en voelt hoe het (slecht) af zal lopen.
 

Battleship Potempkin - Odessa Steps scene (Einsenstein 1925) https://www.youtube.com/watch?v=Ps-v-kZzfec

Fritz Lang: Metropolis, 1927
 
In de science-fiction film Metropolis wordt een stad in het jaar 2026 weergegeven, waarin de mensen opgedeeld zijn in de in welvaart levende 'denkers' en de hardwerkende, onder de
grond in de mijn en levende 'werkers' . Een personage genaamd Maria (verwijzend naar de Bijbelse Maria) geeft de werkers aan, niet in opstand te komen maarte wachten tot een bemiddelaar. De burgemeester van de stad sluit Maria op en vervangt haardoor een Robot Maria, die de groepenwerkers uit elkaar speelt waardoor een opstand ontstaat. Uiteindelijk leidt de chaos ertoe dat de kinderen van de werkers verdrinken en wordt Maria als verantwoordelijke vermoord: dan pas ontdekken de werkers dat zij een robot is. De zoon van de burgemeester treedt op als bemiddelaar en brengt de twee partijenweer tot verzoening.
 

Metropolis: Shift change https://www.youtube.com/watch?v=jy-IuP2ZZII

Fragment met robot Maria https://www.youtube.com/watch?v=aALha6bc-5Y

Werkblad filmgeschiedenis: stomme film tot 1930