Deze wiki-wijs bevat informatie over gezonde voeding. Gezonde voeding is namelijk erg belangrijk om ondergewicht, overgewicht en verschillende ziektes te voorkomen. Je lichaam heeft namelijk een gevarieerd dieet nodig, dit betekend dat het verschillende soorten eten nodig heeft om aan alle voedingsstoffen te komen die het nodig heeft om te groeien, bewegen en gezond te blijven.
In de wiki wordt de theorie afgewisseld met opdrachten die over het onderwerp gaan. Als laatste is er nog een oefentoets, waarbij alle informatie wordt getoetst. Als je tijd over hebt, dan mag je de extra oefening maken.
Met de pijltjes onder aan de pagina ga je door de wiki en kom je van zelf de informatie en opdrachten tegen.
Succes en veel plezier!
De schijf van vijf
De schijf van vijf is een model wat in 1953 is ontwikkeld door het voorlichtingsbureau voor voeding (nu Voedingscentrum). Door elke dag gevarieerd te eten volgens deze schijf krijgt je lijf voldoende voedingsstoffen binnen zoals vitaminen, mineralen, vezels en vocht. Dit gebruikt je lichaam om te groeien, te bewegen en te beschermen.
Af en toe wordt de schijf van vijf aangepast, omdat uit onderzoeken blijkt dat er producten zijn die beter zijn voor je lichaam. Niet alle producten die je eet staan in de schijf van vijf. Dit komt omdat ze niet zo goed zijn voor je lichaam. Af en toe eens snoepen of ongezond eten is niet erg, maar doe dit absoluut niet te vaak. Op die manier verklein je de kans op overgewicht of hart-en vaatziektes op latere leeftijd.
De schijf van vijf is verdeeld in vijf verschillende vakken met verschillende gezonde keuzes.
Vak 1: Groente en fruit
Vak 2: Smeer- en bereidingsvetten
Vak 3: Zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei
Vak 4: Brood, graanproducten en aardappelen
Vak 5: Dranken
(Schijf van Vijf, 2014 & Voedingscentrum, n.d.)
Maak nu de oefening: Schijf van vijf
Schijf van Vijf
Oefening: De schijf van vijf
Oefening: De schijf van vijf
0%
Je hebt verschillende informatie gekregen over de schijf van vijf. Bij deze oefening krijg je een aantal meerkeuze vragen waarbij je aangeeft in welk vak van de schijf van vijf het product hoort.
Er zitten ook een aantal producten bij die niet in de schijf van vijf thuis horen.
Op school is het hard werken voor je lichaam. Je hersenen moeten goed hun best doen om de lesstof op nemen en tijdens gym is je lichaam volop in beweging. Ook is je lichaam aan het groeien en ontwikkelen. Om dit vol te houden is het belangrijk om goed te eten en te drinken.
Het is lastig om er precies achter te komen wat je lichaam nodig heeft. Zit je bijvoorbeeld middenin je groeispurt of sport je heel veel, dan kan extra eten nodig zijn. Maar misschien ben je ook wel veel aan het gamen, dan kan je misschien met wat minder toe.
( Voedingscentrum.nl, n.d.)
Doe nu de oefening: Eigen voedingspatroon
Leren en bewegen
Oefening: Eigen voedingspatroon
Ongezond voedingspatroon
Gezonde maaltijden zijn dus belangrijk voor je lichaam omdat je er ook veel van vraagt. Je weet nu wat de schijf van vijf is en welke voeding middelen hierbij passen. Ook weet je wat je gemiddeld moet eten om gezond te blijven. Er zijn verschillende situaties waarin iemand niet een gezond gewicht heeft. Dit kan zijn omdat iemand te zwaar is, maar ook als iemand juist te licht is. Dit kan verschillende oorzaken hebben, iemand kan psychisch maar ook lichamelijk niet in orde zijn. Verschillende ziektes die te maken hebben met voedselinname zijn:
Anorexia nervosa: Door een negatief zelfbeeld denkt de persoon dik te zijn terwijl deze dat niet is. De persoon gaat minder eten en krijgt daardoor niet alle voedingsstoffen binnen. Vaak vallen ze ook extreem veel af en krijgen ze lichamelijk klachten.
Boulimia nervosa: Mensen die lijden aan boulimia nervosa eten grote hoeveelheden zonder zich te kunnen beheersen. Om gewichtstoename tegen te gaan, gaan ze vervolgens streng vasten, overgeven of inspannen.
Binge eating disorder: Mensen nemen net als bij boulimia nervosa grote hoeveelheden eten tot zich. Hierna voelen ze zich wel schuldig maar gaan niet braken of vasten. Ze nemen dan ook in gewicht toe.
Obesitas: Door een lange tijd te veel en/of ongezond te eten kan je te zwaar worden. Op het moment dat de verhouding tussen lengte en gewicht niet meer in balans is spreek je van obesitas. Dit gaat vaak gepaard met verschillende lichamelijke en psychische problemen. Op het moment dat je nog zwaarder wordt kan er sprake zijn van morbide obesitas, in deze situatie is de persoon zo zwaar dat het zelfs dodelijk kan zijn. (van Deth, 2015)
Door een ongezonde eetgewoonte met te veel snacks, frisdrank en snoep en te weinig groente, fruit en beweging kan er dus overgewicht ontstaan. Het risico op suikerziekte, hart-en vaatziektes en kanker neemt daardoor toe.
Je kan dus berekenen of de verhouding tussen je lengte en je gewicht goed is. Deze berekening noem je ook wel Body Mass Index (BMI). Bij een BMI onder de 18,5 spreken we van een ondergewicht, het advies is om op een verantwoorde manier aan te komen. Een BMI tussen de 18,5 en 25 wordt een gezond gewicht genoemd, het advies is hier om op een gezond gewicht te blijven. Bij een BMI tussen 25 en 30 is er sprake van overgewicht, het advies hierbij is om op een verantwoorde manier af te vallen en zeker niet meer in gewicht toe te nemen. Bij een BMI boven de 30 is er sprake van ernstig overgewicht en is het nodig om onder begeleiding van een professional af te vallen.(Voedingscentrum.nl, n.d.)
Maak de opdracht: BMI berekenen
BMI
Oefening: BMI berekenen
Gezond eten
Gezond eten doe je dus door gevarieerd te eten aan de hand van de schijf van vijf. Daarnaast mag je af en toe best eens iets ongezonds eten, maar denk er wel goed om dat je dit niet te veel en te vaak doet. Om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen kan je het beste drie hoofdmaaltijden per dag eten, namelijk: ontbijt, lunch en diner. Daarnaast kan je tussendoor nog gezonde snacks nemen zoals groente of fruit.
Het kan soms best lastig zijn om gezonde tussendoortjes te nemen in plaats van een koekje of een zakje chips. Wat is nu een goede manier om de verleiding van ongezonde snacks te weerstaan?
Op het moment dat je tijdens de drie hoofdmaaltijden voldoende eet, zonder je helemaal vol te eten, heb je ook minder trek in tussendoortjes. Verder is het goed om je niet te laten verleiden, ga niet naar de supermarkt als je geen honger hebt. Mocht je bijvoorbeeld toch graag wat chips eten, leg dan niet de zak naast je neer, maar doe een portie in een schaaltje. Op die manier eet je niet stiekem meer dan dat je van plan was.
Ook afleiding zoeken op het moment dat je honger hebt kan een goede manier zijn. Door iets ander te doen denk je minder aan eten en zal je minder snel een tussendoortje nemen. Verder is het belangrijk dat je nee leert zeggen tegen vrienden die je een zak snoep voorhouden. Je bent namelijk zelf verantwoordelijk voor wat je op eet.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Het arrangement Gezonde voeding is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Andrea Veldkamp
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2016-06-08 08:56:22
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
