Je hebt net gezien hoe Jessica een ‘’make over’’ heeft gekregen, door een ziekte had ze bijna geen tanden meer over van zichzelf en dat maakte haar erg onzeker. Je kunt aan de voor- en na foto goed zien dat het hebben van een gezond gebit veel doet voor je uitstraling.
Jessica kon er niks aan doen dat haar gebit er zo uit zag, maar als je je gebit niet goed verzorgt kan het zijn dat jij er ook zo uit komt te zien…
Elke dag komt er een laagje tandplak op je tanden, dit is een aanslag wat bestaat uit etensresten, speeksel en heel veel bacteriën. De bacteriën zetten het suiker uit je voedsel om in zuur, wat je tanden kan aantasten. Het is daarom belangrijk dat je elke dag je tanden poetst om de tandplak te verwijderen!
Het kan geen kwaad om dagelijks zes tot zeven keer wat te eten, maar vaker iets eten kan voor tandproblemen zorgen. Elke keer als je iets eet moeten je tanden zich namelijk weer herstellen, wanneer je te vaak iets eet (zeker als het veel suiker bevat) hebben je tanden niet de tijd die ze nodig hebben om zich te herstellen. Hierdoor kunnen gaatjes ontstaan.
Verzorging
In de tandplak komen ook bacteriën voor die tandvleesontsteking kunnen veroorzaken. Gezond tandvlees zit strak om de tanden heen. Ontstoken tandvlees ziet er rood uit en het bloed makkelijk en kan zich terugtrekken. Hierdoor kan het tandplak binnendringen en de wortels van de tanden, het gedeelte waar de tand mee vastzit in de kaak, aantasten waardoor de tanden of kiezen kunnen uitvallen.
Er bestaan tabletjes waarmee je zelf kunt controleren waar er op je tanden tandplak zit. Wanneer je je tanden niet goed poetst kan de tandplak gaan verkalken, het veranderd dan in tandsteen. Tandsteen is erg hard en je kunt het zelf niet verwijderen, dat moet een tandarts voor je doen. De tandarts kan ook kijken of je gaatjes hebt en deze vullen, of een tand of kies er uit trekken als hij niet meer te redden is. Als je tanden en kiezen niet goed staan, kan de tandarts gebitscorrectie toepassen, bijvoorbeeld met een beugel.
Bouw
We weten nu dat als je je tanden niet goed poetst, je gaatjes kan krijgen. Maar waar komen die gaatjes dan precies?
Om daar achter te komen moeten we kijken naar hoe een tand is opgebouwd. Je gebit bestaat uit tanden en kiezen, deze zitten vast in de kaak met wortels. Tanden hebben één wortel, maar kiezen kunnen er meer hebben. Het gedeelte van de tand of kies wat we kunnen zien heet de kroon.
Het grootste gedeelte bestaat uit tandbeen. Het tandbeen wat in de kroon ligt wordt beschermt door glazuur, dit is erg hard en dit is het gedeelte van de tand wat moet herstellen na het eten of drinken. Het tandbeen wat in de wortels ligt wordt beschermt door een laagje cement. In het tandbeen bevindt zich een tandholte, hier lopen bloedvaten en zenuwen doorheen. Om de wortel(s) zit het wortelvlies, dit zorgt voor bevestiging in de kaak.
Tanden kun je onderverdelen in snijtanden en hoektanden. De snijtanden zijn de voorste vier tanden van je gebit, en daarnaast zit een hoektand. Deze is iets puntiger dan de snijtanden. Je gebruikt je snij- en hoektanden om stukken van je voedsel af te bijten.
Je kiezen zijn knobbelig aan de bovenkant, deze gebruik je om je voedsel fijn te malen. Jij hebt waarschijnlijk vier kiezen, maar je kunt achter in iedere kaakhelft nog een kies erbij krijgen. Deze heten verstandkiezen. Sommige mensen krijgen deze niet, maar bij de mensen die ze wel krijgen moeten ze vaak worden getrokken. Dit komt omdat verstandkiezen vaak te klein zijn om het voedsel te vermalen.
Je kunt de samenstelling van een gebit weergeven in een tandformule, hierin staat hoeveel kiezen, hoektanden en snijtanden een persoon heeft. Dit vul je in in een schema, waarin je het gebit in vier delen verdeeld, namelijk: Rechtsboven, rechtsonder, linkboven en linksonder.
Een pasgeboren kind heeft nog geen tanden, maar tussen een half jaar en twee jaar breekt het melkgebit door. Het melkgebit heeft maar 8 kiezen in totaal. Vanaf ongeveer een jaar of 6 wordt het melkgebit vervangen voor het blijvende gebit, dit noem je wisselen.
In het filmpje hebben we gezien dat Jessica door haar slechte gebit alleen maar vloeibaar voedsel kon eten, dit komt dus omdat ze geen tanden heeft om het voedsel af te bijten en geen kiezen om het voedsel fijn te malen. Het fijn malen van voedsel zorgt ervoor dat het voedsel kleiner wordt gemaakt, daardoor is het makkelijker door te slikken. Maar daardoor kunnen enzymen ook beter hun werk doen, want door het voedsel in kleine stukjes te verdelen wordt ook het oppervlakte van het voedsel vergroot. De verteringssappen kunnen dus over een groter oppervlak inwerken.
Als je nog meer wilt oefenen kun je opdracht 35 maken uit je werkboek.
Het arrangement Gebit is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Merlin Huijser
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2016-05-31 17:13:08
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Opdracht
