Inleiding
De afgelopen decenia is er veel veranderd in de melkveehouderij sector. Waar 60 jaar geleden een melkveehouder nog 10 koeien met de hand molk, melken verschillende melkveehouders nu meer dan 100 koeien machinaal. Deze veranderingen zijn niet vanzelf gegaan. In de afgelopen 60 jaar is de technologie met grote passen vooruit gegaan. Melkveehouders zijn steeds meer gaan registreren, ze hebben hun focus verbreed en weten wat er speelt in hun sector. Waar vroeger alles in apparte boekhoudingen opgeschreven werd, worden nu verschillende onderdelen uit de sector aan elkaar gekoppeld. Denk hierbij aan; MPR registratie, diergezondheid, fokkerij, vruchtbaarheid en het mestbeleid. Al deze onderdelen staan met elkaar in verband. Bijvoorbeeld: Als je koe niet gezond is, zal de vruchtbaarheid verslechteren en de melkproductie dalen.
Tegenwoordig maken veel melkveehouders gebruik van een managementsysteem op de computer. In dit arragement gaan we werken met Veemanager van CRV. Er zijn ook andere systemen als Uniform Agri en Ruma. Het principe is hetzelfde als die van Veemanager.
Doel: In deze opdracht ga je meer inzicht krijgen in het programma veemanager. Je gaat verschillende bedrijfsgegevens vergelijken en dit openbaar maken aan de burgers met behulp van social media. Tot slot ga je de resultaten presenteren aan het bedrijf en medestudenten.
Stappenplan:
- Je begint met opdrachten over koeien.
- Daarna ga je je verdiepen in de verschillende aspecten van veemanager
- Je gaat samenwerken in een groepje en als groep bezoek je verschillende bedrijven die werken met veemanager.
- Je combineert je kennis over de veehouderij in praktijk met het programma veemanager.
- Als groepje verdeel je de taken en ga je de bedrijfsresultaten uit Veemanager vergelijken met de resultaten die je ziet in de praktijk.
- Je gaat kijken hoe je burgers via social media meer inzicht in de sector kan geven.
- Je gaat verschillende resultaten openbaar maken via social media.
- Jullie verwerken de resultaten in een presentatie die jullie als groep presenteren aan het bedrijfsleven en aan de medestudenten.
Plan van Aanpak
In dit project ga je bepaalde onderdelen alleen doen, maar je gaat ook samenwerken. Het is een grote opdracht, dus lees goed en plan het goed in. Lees de opdracht goed door en maak een plan van aanpak.
Daarvoor geef je antwoord op de volgende vragen:
- Wanneer ga je wat doen?
- Met wie ga je wat doen?
- Wat heb je hierbij nodig?
- Wat moet je vooraf regelen?
Laat je plan van aanpak eerst goedkeuren, voordat je verder gaat met de opdracht!
Daarnaast hou je de uren bij dat je bezig bent met dit project. Gebruik hiervoor het onderstaande format.
Je vindt een kopie hiervan in het bijgevoegde document.
Vooronderzoek
Om het programma Veemanger te begrijpen is het belangrijk, dat je weet waar het programma over gaat en waar je op moet letten. Veemanager is een programma met vele mogelijkheden, waarbij de informatie uit de praktijk wordt gehaald.
In de opdrachten activeer je de kennis welke je al over het onderwerp hebt en dit breidt je uit met een aantal opdrachten en dit vormt de kapstok waaraan je nieuwe informatie ophangt
Tijdens het vooronderzoek ga je met behulp van verschillende opdrachten jezelf verdiepen in in het programma Veemanager.
Opdracht 1 Wat is veemanager?
Voordat je gaat werken met het programma Veemanager moet je eerst weten wat het is.
Dit doe je door antwoord te geven op een aantal vragen.
Beantwoord de volgende vragen:
- Wat is Veemanager?
- Hoe werkt het programma?
- Ken je het programma?
- Zou je het zelf ook gebruiken?
- Uit welke onderdelen bestaat Veemanager?
- Kan iedereen werken met Veemanager? Zoniet, wie kan dat wel?
- Ken je nog meer diermanagement programma's, zoja, welke?
- Wat zijn de voordelen van Veemanager?
- Wat zijn de nadelen van Veemanager?
Opdracht 2 Begrippen Veemanager
Het programma Veemanager, zorgt ervoor dat alle management onderdelen in een programma overzichtelijk bij elkaar staan.
Ga naar https://veemanager.crv4all.nl/mpr/mpr-uitslag/bedrijfsoverzicht en beantwoord de volgende vragen;
- Wat is een MPR formulier?
- Op het MPR staan verschillende begrippen; leg de volgende begrippen uit:
- Dagproductie
- 305 dagenprodcutie
- Kg m / dag
- ur kgve
- lw
- Rollend jaargemiddelde
- Ejr
- BSK
- NO
- Celgetal
- Uiergezondheid
- Tankgetal
- Kiemgetal
- Vriespunt
- Reinheid
Uitvoering
Opdracht 3 van Kalf tot Koe
Voor het maken van deze opdrachten kun je gebruik maken van het boek; Van Kalf tot Koe van crv, daarnaast is veel informatie te vinden op de site www.crv4all.nl
Geboorte
Het proces begint bij de geboorte van een kalfje. Gaat de melkveehouder het pasgeboren vaarskalfje aanhouden of verkopen? Dit is voor een melkveehouder een lastige keuze. Alleen de beste kalveren worden op het bedrijf aangehouden. Maar welke zijn dat? Hoe weet je of een kalf ook een goede melkkoe wordt? Dit kan men doen door naar het DNA te kijken. Dan wordt er gekeken naar de genetische aanleg van het dier. (eigenschappen die je met de geboorte al mee krijgt) Daarnaast wordt er gekeken naar de prestaties van de ouders.
Geef antwoord op de volgende vragen:
- Wat betekent 'vervangingswaarde' op het bedrijf?
- Wat is de gemiddelde vervangingswaarde?
- Worden alle koeien met hetzelfde ras gedekt? Leg uit waarom wel of niet.
- Hoe zou jij de fokkerij op jou bedrijf aanpakken?
- Waarom zou je het hetzelfde doen of juist anders?
- Is de genetische waarde voor jou belangrijk?
I&R
Elke veehouder moet zijn kalveen identificeren en registeren. Dit gebeurt via het I& bureau wat gestuurd wordt door de overheid. Dit is met name belangrijk voor de diergezondheid. Mocht er een uitbraak van ziekten komen, dan weten we waar de dieren staan. Kalveren moeten binnen 3 dagen na de geboorte gemeld worden. Elk dier krijgt een registratiekaart, waarop alle gegevens terug te vinden zijn. Je kunt dit vergelijken met een paspoort voor mensen.
- Hoe geef je een I&R melden door?
- Waarom is een I&R melding belangrijk?
- Vindt jij het belangrijk dat een I&R melding optijd gedaan wordt?
- Er zijn bedrijven die een melding te laat doen en een boete krijgen. Wat vindt jij daarvan?
- Weet jij wat er op een registratiekaart staat? Zoja, wat staat er op vermeld?
Opfokken
Het fokken van een duurzame en langproducerende koe begint met een goede opfok. Na de geboorte van een kalf luid het advies bij het verstekken van biest; Veel, Vlug, Vers en Vaak. Biest bevat antistoffen die de eerste 24 uur van eht leven van een kalf ongehinderd de darmwand kunnen passeren.
- Bekijk het filmpje. Waarom is het belangrijk dat het kalfje het eerste biest snel binnen krijgt?
- Hoe gebeurt dit op jou bedrijf?
- Hoe zou jij het zelf aanpakken?
Als de kalveren groter worden, spreken we niet meer van kalveren maar van pinken. Pinken zijn koeien die nog geen kalfje gehad hebben. Pinken worden rond de 14 maanden voor het eerst bevrucht. Dit kan via een pinkenstier, maar ook via Kunstmatige Inseminatie (KI).
- Wat is een pinkenstier?
- Waarom kiezen sommige bedrijven voor een pinkenstier in plaats van KI?
- Welke borstomvang hebben pinken als ze geïnseminieerd kunnen worden?
- Bekijk onderstaande tabel; Een bedrijf heeft een gemiddel levensproductie van 30.000kg. Wat zijn bij deze levensproductie de gemiddelde opfokkosten per kg melk?
- Ga naar www.crv4all.nl . Zoek 4 zwartbonte en 4 roodbonte pinkenstieren op.
Je hebt zojuist verschillende vragen gemaakt over het onderwerp; Rondom de geboorte. Hieronder staan een aantal toepassingsvragen. Maak deze vragen:
- Noem 2 factoren die van invloed zijn op het minimaal aantal kalveren dat veehouders jaarlijks moeten aanhouden.
- Een bedrijf heeft gemiddeld 120 koeien en een vervangingspercentage van 30. Rondom de geboorte sterft 2 procent van de vaarskalveren. In de opfok valt 9 procent uit. Hoeveel vaarskalveren moet deze veehouder aanhouden?
- Een kalf heeft een moeder met fokwaarde van 102 voor beenwerk en een vader met fokwaarde 110 voor beenwerk. Wat is de verwachtingswaarde voor het beenwerk van het kalf?
Opdracht 4 Van tochtigheid tot dracht
Tochtigheid
Voor een veehouder is het belangrijk dat de koeien goed vruchtbaar zijn. Dit is afhankelijk van verschillende factoren zoals, voeding, gezondheid, huisvesting, tochtigheidswaarneming en een goede bedrijfsregistratie. Meer dan 90% van de vruchtbaarheid is afhankelijk van deze factoren.
- Benoem minimaal 4 verschillende tochtsignalen bij een koe.
- Benoem verschillende hulpmiddelen voor tochtdetectie.
- Hoe registreerd een bedrijf dat een koe tochtig is?
- Benoem de verschillende stappen die een bedrijf onderneemt als een koe tochtig is.
- Kan een koe op elk moment geïnsemineerd worden? Zo niet, waar moet er rekening mee gehouden worden?
Internetopdracht:
- Ga naar www.crv4all.nl bij 'producten en diensten', 'stierenkaart' naar de verschillende soorten sperma die er zijn en naar de verschillende rassen. Wat valt je op?
- Zoek van 3 verschillende rassen een beschibare stier en vergelijk de fokwaarden.
- Ga naar de veemanager van je bedrijf. Welke koeien zijn er volgens het programma tochtig?
Opdracht 5 De kwetsbare 100 dagen
De Kwetsbare 100 dagen
40 dagen voor het kalven en 60 dagen daarna is de koe in haar meest kwetsbare periode. In deze periode hebben ze meer aandacht nodig om dat haar situatie behoorlijk verandert en dat brengt risico's met zich mee voor de gezondheid, vruchtbaarheid en productie. Vooral het afkalven geeft veel stress, omdat de hormoonhuishouding in een korte periode wijzigt. Rust, reinheid en regelmaat zijn erg belangrijk in deze periode.
Het is in deze periode dan ook extra belangrijk om goed op de hygiëne van de dieren te denken.
Beantwoord de volgende vragen:
- Waarom is hygiënisch werken belangrijk bij het droogzetten?
- Waarom moet een koe niet worden afgezonderd van het koppel voor het kalven?
- Noem twee aandachtspunten met betrekking tot hygiëne rondom het afkalven.
Opdracht 6 Cursus Veemanager
Veemanager is een progamma met vele mogelijkheden. Het is dan ook lastig om dit in een keer te kunnen snappen. CRV biedt verschillende cursusen aan om veehouders en medewerkers te laten werken met Veemanager. Vandaag krijgen jullie een cursus werken met Veemanager.
Voordat je de cursus kan volgens is het belangrijk dat je de inlog gegevens van je thuisbedrijf / stagebedrijf krijgt. Deze heb je nodig om alle aspecten van Veemanager te kunnen gebruiken.
Maak de volgende opdrachten/ vragen: LET OP: LEES ZE ALLEMAAL GOED DOOR VOORDAT JE BEGINT!
- Maak tijdens de cursus foto's van de verschillende stappen die je onderneemt. Na afloop van de cursus maak je een prezi presentatie. Je vult alles aan met tekst en andere belangrijke informatie. Maak het zo, dat iemand die de cursus niet gevolgd heeft, Veemanager met behulp van jou prezi het snapt.
- Tijdens de cursus ga je kijken naar de verschillende koeien. Bekijk welke koeien slecht bevrucht raken. Kies koeien uit die minimaal 3 keer geïnsemineerd zijn. Zoek van deze koeien ook de melkproductie en voedingsresultaten op.
- Is er een verband tussen een slechte vruchtbaarheid en de melkproductie/voedingsresultaten?
- Is er een verband tussen een slechte vruchtbaarheid en de moeder van de koe?
Opdracht 7 Veemanager vs Praktijk
Veemanager is een ideale programma om alle gegevens te verzamelen. Toch kun je als veehouder niet volledig op het ICT systeem vertrouwen. Koeien die stappentellers om hebben voor de tochtdetectie hoeven niet altijd tochtig te zijn. Als koeien voor het eerst naar buiten gaan, kan een koe als tochtig worden gemeld, terwijl dit niet het geval is. Als ondernemer zou je dan ook altijd moeten controleren of de gegevens kloppen met wat je in de praktijk ziet.
Je gaat in groepjes verschillende bedrijfsgegevens uit veemanager controleren in de praktijk. Kijk daarbij of de gegevens kloppen.
- Vraag een lijst met tochtige koeien en controleer of deze dat ook werkelijk zijn.
- Controleer wanneer de koeien droog gezet moeten worden volgens het systeem. Klopt dit met de praktijk?
- Kun je altijd op het programma vertrouwen? Wanneer wel en wanneer niet?
- Ga met je telefoon (waar de Veemanager app opstaat) de stal in. Kies een willekeurige koe. Hoeveel dagen is de koe al aan de melk?
- Doe dit voor nog 5 koeien
Bespreek dit met het bedrijf en je docent.
Verdieping
Opdracht 8 Internet opdrachten Veemanager
Internetopdrachten:
Maak de volgende opdrachten; laat van elke opdracht een printscreen of foto zien, zodat je bewijst dat je de opdracht uitgevoerd hebt. De printscreens / foto’s verwerk je in een word document.
- Informatie uitwisselen via de computer is gemakkelijk en snel. Dat kan ook met een grote hoeveelheid koegegevens. Op www.crv4all.nl onder VeeManager zijn veel toepassingen zonder tussenkomst van postbode en papier te bekijken en op te halen. Er zijn enkele demobedrijven die hun gegevens voor iedereen ter inzage hebben gesteld. Surf eens naar de demoversie van VeeManager om een indruk te krijgen van de mogelijkheden.
- Surf naar www.crv4all.nl (Help > Veelgestelde vragen). Op het bedrijfsregister staat een onjusite haarkleur of geslacht vermeld. Hoe kan een veehouder dat veranderen?
- Kijk op www.cvr4all.nl bij ‘Producten en diensten > ‘Stierenkaart’ naar de verschillende soorten sperma die er zijn en naar de verschillende rassen. Benoem minimaal 3 stieren die jij zelf zou adviseren.
- Ga naar www.cvr4all.nl > Veemanager > Demobedrijf, kies een demobedrijf uit > MPR > KoeAttenties-mpr
- Rankschik de koeien op percentage eiwit. Welke 5 koeien hebben de hoogste eiwit percentage?
- Kijk ook naar de bijbehorende vetgehalten. Op welke andere kenmerken zijn koeien ook te rangschikken?
- Over welke periode is de uiergezondheid te bekijken van de koeien met een verhoging.
- Droogstaand: moeten er binnenkort dieren afkalven die met een te hoog celgetal de droogstandsperiode zijn ingegaan?
Opdracht 9 Social Media
Veemanager is veelal belangrijk voor het bedrijfstechnische deel. Maar als veehouder heb je ook te maken met de maatschappij. De agrarische sector ligt continue onder vuur. Elk bedrijf heeft te maken met positieve en negatieve gebeurtenissen op het bedrijf. Deze gebeurtenissen kunnen binnen vier muren op het bedrijf blijven, maar kunnen ook gedeelt worden via (social) media. Als er wat positiefs gepost wordt, kan dat een verrijking van de sector zijn. Maar als het 'slecht' nieuws is, kan het de sector in een negatief daglicht zetten. Daarnaast maken verschillenden (dieren) activisten gebuik van social media, waar je als sector goed mee om moet kunnen gaan. Kranten en verschillende social media geven burgers een beeld van wat er in de sector afspeelt.
In deze opdracht ga je kijken wat de invloed van de verschillende media op de sector is.
- Zoek een positieve artikel over de veehouderijsector op in de Krant, op Twitter, Facebook ect.
- Doe dit voor een negatieve artikel over de veehouderijsector.
- Welke artikel was makkelijker te vinden, de positieve of negatieve?
- Hoe zou dit volgens jou komen?
Negatieve artikelen springen er vaker uit dan positieve. Mensen verspreiden namelijk sneller negatief nieuws dan postief nieuws. Daarnaast zijn mensen veelal bescheiden. Mensen zullen niet snel hun trots delen met de rest van de wereld, terwijl dat met onvrede wel gebeurd. Het is daarom belangrijk om goed na te denken voordat je iets deelt met de buitenwereld. Als je iets deelt met de rest van de wereld, moet je altijd rekening houden met de reacties die je kunt krijgen. Beantwoord de volgende vragen:
- Wat zet je op social media? En wat juist niet?
- Benoem een aantal voorbeelden van postieve post die je op social media zou plaatsen.
- Wakker Dier heeft een artikel uit de NRC Handelsblad als post geplaatst op hun facebookpagina. Lees het artikel:
- Hoe kun je het negatieve bericht omvormen tot iets positiefs?
- Wat voor invloed heeft een negatieve post op de sector?
- Hoe kun je bedrijven benaderen om het bedrijf in een postief daglicht te zetten?
Het is belangrijk om de sector in een positief daglicht te brengen. Dit kun je doen door een bedrijfsaspect eruit te pakken en te beschrijven hoe je bedrijf dit aanpakt. Hiermee zorg je ervoor dat mede melkveehouders en burgers een beter beeld krijgen over de bedrijfsvoering en de sector. Beantwoord de volgende vragen:
- Beschrijf waarom het belangrijk is dat burgers weten wat er op een melkveebedrijf speelt.
- Wat gebeurt er als je als bedrijf niet transparant over je bedrijf kan zijn?
Je gaat een aspect uit VeeManager toelichten op social media. Kies een aspect waar het bedrijf veel waarde aan hecht. Bijvoorbeeld de stappentellers bij koeien. Als voorbeeld is er de facebookpagina van 'The Milk Story'. Welke veel aandacht besteed aan maatschappelijke draagvlak. zie ook hun website.
www.milkstory.nl
- Je gaat een artikel / Blog schrijven over een aspect uit de sector. Verwerk hierin de volgende onderdelen;
- Beschrijf wat je gekozen hebt.
- Beschrijf de functie van het aspect wat jij gekozen hebt.
- Beschrijf waarom het belangrijk is in de veehouderij sector.
- Beschrijf het zo dat burgers snappen wat jullie bedoelen.
Opdracht 10 Interview de Veehouder
Het is belangrijk dat je weet waarom een bedrijf voor Veemanger heeft gekozen. Elk bedrijf is anders. Dit komt omdat ieder bedrijf met een andere bedrijfsvisie werkt. (een visie is een bepaalt beeld dat een ondernemer voor ogen heeft, waar ze naar toe gaan werken). Een veehouder die zijn focus of de fokkerij van koeien heeft liggen, gebruik het programma anders, als iemand die het alleen als registratiesysteem gebruikt. Het is daardoor extra belangrijk dat je weet wat de bedrijfsvisie is. Dit kun je alleen weten, als je in gesprek gaat met de eigenaar van het bedrijf.
Opdracht:
- Je gaat in tweetallen naar je gekozen bedrijf toe.
- Zorg dat je een gesprek krijgt met de melkveehouder.
- Maak een vragenlijst.Hieronder staan enkele voorbeeldvragen;
- Wat wil je allemaal van de veehouder weten?
- Wat wil de veehouder bereiken?
- Waar ligt de focus op het bedrijf?
- Wat is de invloed van ICT op het bedrijf?
- Heeft het gebruik van Veemanger het bedrijf vereenvoudigd?
- Kan het bedrijf nog zonder computersystemen?
- Waarin onderscheidt het bedrijf zichzelf?
- ...ect
- Werk de vragenlijst uit en mail deze naar de docent.
- Na goedkeuring, ga je naar het bedrijf en intervieuw je de veehouder.
opdracht 11 Vergelijk verschillende bedrijven
Elk groepje heeft een intervieuw afgenomen bij een veehouderij bedrijf. Je gaat deze resultaten vergelijken. Elke bedrijf is namelijk anders en hebben elk een andere visie op hun bedrijfsvoering. In deze opdracht gaan jullie de resultaten vergelijken.
- Vergelijk jullie resultaten.
- Hebben jullie dezelfde vragen gesteld?
- Heeft het bedrijf overeenkomsten?
- Wat zijn de grote verschillen?
- Wat valt je nog meer op?
- Stel, je mag op een van de bedrijven gaan werken. Welk bedrijf zou jij dan kiezen? En waarom?
Verwerking
Opdracht 12 Presentatie
- Jullie gaan je project presenteren aan een groepje mensen waaronder de veehouder, mede studenten, docenten en andere geïntresseerde.
- Bereid je presentatie voor. Een presentatie is meer dan alleen het laten zien van je resultaten. Het gaat om de presentatie van het hele project en wat je geleerd hebt de afgelopen periode.
- Oefen je presentatie en vraag om feedback.
Opdracht 13 Evaluatie
Om te leren van de opdracht, is het goed om te weten of je ‘Plan van Aanpak’ volgens verwachting is verlopen. Ieder van het groepje maakt een individuele evaluatie. Geef hiervoor antwoord op de volgende vragen:
- Wie heeft wat gedaan?
- Heeft iedereen zich gehouden aan de afspraken?
- Was de locatie in orde, was het materiaal dat je mee hebt genomen goed genoeg?
- Zijn jullie zelf tevreden over het resultaat?
- Wat ga je bij een volgende opdracht anders of beter doen?
Voor de docent
Beste collega,
Hieronder staat informatie die u kunt gebruiken om dit project vorm en inhoud te geven.
U zult voorbereidingen moeten treffen met het programma Veemanager en een workshop cursus met Veemanager moeten organiseren. De onderdelen die uitermate geschikt zijn om binnen schoolverband in een workshop aan te bieden zijn 'cursus Veemanager' en 'Veemanager en de praktijk'.
- Wat wilt u bereiken met de leerlijn?
Studenten worden bekend gemaakt met de mogelijkheden die "Veemanager" te bieden heeft voor de agrarische ondernemer. Veemanager is een programma die specifieke informatie over de veestapel bijhoudt. Alles is in een handige programma terug te vinden. De software is niet meer uit de sector weg te denken. Studenten leren met het programma te werken. Samen met de ondernemer proberen ze het beste uit de koeien te halen door middel van dit programma en een duurzaam bedrijf te voeren. Daarnaast leren ze te werken met Veemanager op de computer en op de smartphone.
- Hoe is de leerlijn opgebouwd?
Studenten leren op school de basis van het programma Veemanager. Ze leren bewust stil te staan bij de verschillende onderdelen van Veemanager. Daarnaast krijgen ze een cursus werken met Veemanager. Vervolgens gaan ze in kleine groepjes van max. 4 personen een aantal opdrachten doen in het kader van Veemanager. Eindproduct is een presentatie, waarin ze alle bevindeninge met het programma gaan presenteren. De groep presenteert dit voor de veehouder, docenten, studenten en andere belang hebbende.
- Welke begrippen van het mediawijsheid competentiemodel komen aan bod?
Begrip: Studenten leren hoe de invloed van (social) media op de maatschappij veranderd en wat het invloed daarvan is. Daarbij gaan ze zelf ervaren hoe ze social media in kunnen zetten op het bedrijf (persbericht, delen succes ervaring bedrijf ect.) Tot slot kijken ze hoe de maatschappij naar de sector kijk en hoe dit beïnvloed wordt (wakkerdier / milk story)
Gebruik: Software gebruiken en koppelen aan andere media. Verschillende bedrijfssoftware koppelen aan veemanager. Gebruik maken van de verwerkingssoftware. Verschillende media gebruiken op internet.
Communicatie: Informatie vinden m.b.v. zoekmachines, informatie verwerken. Gegevens van veemanger verwerken met de praktijk, vergelijkingen maken. Communiceren met medestudenten, ondernemers, burgers. Ze leren bronnen te filteren en te controleren op waarheid.
Strategie: Studenten verwerken alle gegevens en creëren een eigenbeeld over het gebruik van veemanager op het bedrijf en de verwerking daarvan. Ze leren wat duurzaamheid is, het contact over de sector en hoe ze om moeten gaan met (social) media en de invloed van de burger op de sector. Doormiddel van de verschillende (social) media leren ze hun doelen te bereiken.