H5SK-H13

H5SK-H13

13.1 Chemisch evenwicht

13.2 Evenwicht verstoren

13.3 Sterke en zwakke zuren

13.4 Sterke en zwakke basen

13.5 Toepassing

Toepassingsvraag 1

havo-examen 2000 2e tijdvak (aangepast)
Afval weg
Bij het bedrijf Fuji Photo Film worden aluminium offsetplaten gemaakt.
Om het aluminium geschikt te maken als drager voor een lichtgevoelige laag, wordt het oppervlak eerst voorbewerkt.
Bij één van de bewerkingen behandelt men de aluminiumplaat met een overmaat natronloog.
Bij de reactie die dan optreedt, reageren de aluminiumatomen, hydroxide-ionen en watermoleculen.
Er ontstaan aluminaationen (AlO2- ) en moleculen van een gas.

 

De gevormde aluminaationen reageren door volgens het onderstaande evenwicht:
\(AlO_{2}^{-}\:+\: 2\:H_{2}O\:_{\rightarrow }^{\leftarrow }\:Al(OH)_{3}\:+\:OH^{-}\)
Na afloop van de behandeling haalt men de aluminiumplaten uit het reactiemengsel.
Er blijft dan een suspensie als afval over.
Men zorgt ervoor dat al het aluminaat omgezet wordt in vast aluminiumhydroxide, Al(OH)3, door aan de suspensie een zuur in de juiste hoeveelheid toe te voegen.
Het aluminiumhydroxide kan dan gemakkelijk worden verwijderd.

 

Bij een volgende bewerking wordt de aluminiumplaat voorzien van een hard laagje aluminiumoxide.
Bij dit proces wordt verdund zwavelzuur gebruikt.
Het zwavelzuur dat in dit proces gebruikt wordt, moet regelmatig ververst worden.
Bij het verdersen komt verdund zwavelzuur als afvalproduct vrij.
Vast aluminiumhydroxide en verdund zwavelzuur zijn de voornaamste afvalproducten bij de voorbewerking van het aluminium bij Fuji Photo Film.
Onderstaande tekst is een deel van een persbericht dat gaat over de afvalprodcten.
 
 
 
 
 

 

In de menginstallatie wordt het aluminiumhydroxide toegevoegd aan het zwavelzuur,
Om vast te stellen of voldoende aluminiumhydroxide toegevoegd is, is in de menginstallatie een meetinstrument aangebracht.

Toen Fuji nog geen aluminiumsulfaat maakte, werden het zwavelzuur en de aluminiumhydroxide ook tot bruikbare producten verwerkt.

Toch heeft de verantwoordelijke voor het milieubeleid het over een 'effectieve verwerking', die 'vele voordelen' biedt.

Toepassingsvraag 2

havo-examen 2001 1e tijdvak
Evenwicht
Wanneer een ijzer(III)nitraatoplossing wordt toegevoegd aan een oplossing van kaliumthiocyanaat (KSCN) stelt zicht het volgende evenwicht in:
 
\(Fe^{3+}\:+\:SCN^{-}\:_{\leftarrow }^{\rightarrow }\:FeSCN^{2+}\)  (evenwicht 1)
 
De FeSCN2+ ionen geven aan de oplossing een rode kleur.
Bas wil de evenwichtsconstante van dit evenwicht bepalen.
 
Bas lost 0,200 mmol ijzer(III)nitraat en 0,200 mmol kaliumthiocyyanaat op in 20,0 mL water.
Na het instellen van het evenwicht blijkt 0,146 mmol FeSCN2+  gevormd te zijn.

 

 

 

 

Wanneer aan de rode oplossing overmaat ijzerpoeder wordt toegevoegd, treedt een redoxreactie op waarbij alleen ijzerpoeder (Fe) met Fe3+ reageert.

Na goed schudden verdwijnt de rode kleur.

Toepassingsvraag 3

havo-examen 2003 2e tijdvak aangepast
Mosterd
Wanneer je in een cafetaria een kroket bestelt, krijg je er meestal een zakje mosterd bij. Op zo'n zakje staat onder andere de volgende tekst: Ingrediënten: natuurazijn, mosterdzaden, zout, suiker, kruiden en specerijen.
Kees en Karel willen onderzoeken hoeveel natuurazijn is gebruikt bij het maken van deze soort mosterd.
Ze brengen 3,0 gram mosterd in een bekerglas. Zij voegen er een beetje water aan toe, waardoor in het bekerglas een suspensie ontstaat. Ze filtreren de verkregen suspensie en vangen het filtraat op.
Het residu in het filter spoelen ze na met water. Het filtraat dat ze daarbij verkrijgen, vangen ze weer op.
Ze voegen beide filtraten bij elkaar en vullen met water aan tot 50 mL. Met dez kleurloze oplossing, die ze oplossing A noemen, doen ze hun proeven.

 

 

Kees en Karel brengen 10 mL van oplossing A in een erlenmeyer, voegen een paar druppels fenolftaleïen toe en druppelen 0,060 M natronloog toe.
Nadat ze 3,1 mL natronloog hebben toegevoegd, kleurt de fenolftaleïen de oplossing roze.
Ze mogen aannemen dat nu al het azijnzuur heeft gereageerd.
Natronloog en azijnzuur (ethaanzuur) reageren met elkaar in de molverhouding 1:1.

.

Tijdens het toedruppelen van het natronloog bleek de kleurloze oplossing langzaam geel te worden.
Kees en Karel zijn verrast door het ontstaan van de gele kleur. Ze nemen opnieuw een klein beetje van oplossing A en druppelen natronloog toe. De oplossing wordt weer geel. Na toevoegen van enige druppels zoutzuur verdwijnt de gele kleur weer.
Oplossing A bevat dus een indicator. Kees en Karel willen meer weten over deze indicator. In een boek vinden ze dat het verkleuren van een indicator te maken heeft met het evenwwicht:
\(H^{+}\:+\:Ind\:_{\leftarrow }^{\rightarrow }\:HInd^{+}\)
 

 

Kees en Karel vermoeden dat de indicator uit het mosterdzaad afkomstg is. Om dit te onderzoeken kopen ze wat van dit zaad.

 

  • Het arrangement H5SK-H13 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Laatst gewijzigd
    2019-03-04 19:00:34
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Extra oefenmateriaal 5 havo (Methode Chemie hoofdstuk 13)
    Leerniveau
    HAVO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Scheikunde;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld