Thema: Homeostase - v456

Thema: Homeostase - v456

Thema Homeostase

Intro

Je weet natuurlijk dat je lichaamstemperatuur 37°C is.
Maar als je nauwkeurig kijkt, blijkt die temperatuur in de loop van de dag behoorlijk te variëren: rond 38°C om tien uur ’s avonds en circa 36° C om vier uur ’s nachts. Vlak voor je wakker wordt, stijgt je lichaamstemperatuur, zodat je alert bent aan het begin van de dag. Dan is dat het meest nodig, zeker voor onze voorouders. Ook de bloeddruk en de productie van sommige hormonen, vertonen deze schommelingen in de loop van de dag. Elke dag weer.
Dankzij de regelmechanismen in je lichaam, ben je altijd zo goed mogelijk aangepast aan wat het moment van de dag van je vraagt.

In de volgende video krijg je alvast een indruk van de homeostase in je lichaam:



In dit thema kijk je naar de verschillende regelmechanismen die je lichaam heeft, om ervoor te zorgen dat je interne milieu steeds zo optimaal mogelijk is. Het vermogen van het lichaam om het interne milieu constant te houden, ondanks veranderingen in de omgeving, noem je homeostase.

Succes!

Wat ga ik leren?

Aan het eind van dit thema:

  • beschrijf je het belang van (de samenwerking tussen) longen,
    lever, nieren, huid, zenuw- en hormoonstelsel voor de homeostase
    bij de mens.
  • beschrijf je de samenhang van de regeling van lichaamsprocessen op
    moleculair niveau onder andere met behulp van de principes van een
    regelkring en chemische evenwichten.
  • analyseer je het verband tussen hormonale regulatie en het
    handhaven van homeostase met behulp van de principes van een
    regelkring.
  • betrek je daarbij de relatie met zintuig-, spier- en zenuwstelsel.
  • beschrijf je de werking van hormoonklieren en hun specifieke
    hormonen en leid je af hoe de doelorganen daarop reageren.

  • beschrijf je de relatie van het zintuigstelsel met het spier-, zenuw-
    en hormoonstelsel.

Deelconcepten

Zenuwstelsel, hormoonstelsel, receptoren, inwendig en uitwendig milieu, regelkring, positieve en negatieve terugkoppeling, dynamisch evenwicht, receptoren in celmembranen en cytoplasma, osmotische waarde, pH, temperatuur, chemische samenstelling, O2-concentratie, CO2-concentratie, buffers van hemoglobine en HCO3-, glucoseconcentratie, waterhuishouding, chemische en drukreceptoren in de aorta, hormoonklieren, hypofyse, hypothalamus, schildklier, nieren, bijnieren, ovaria, testes, eilandjes van Langerhans, exocrien, endocrien, doelwitorganen, hormoonconcentratie, insuline, glucagon, adrenaline, schildklierhormoon, spijsverteringshormonen, EPO, signaalstoffen, second messenger, cell junctions, respons, signaalcascade.

Wat kan ik al?

De voorkennis die je voor dit thema nodig hebt komt aan de orde in de eerste vijf stappen van module 1.

Wat ga ik doen?

Het thema Homeostase bestaat uit de volgende onderdelen.
In de tabel staat per activiteit hoeveel SLU je ongeveer nodig hebt.

Activiteit

Aantal SLU

Inleiding

 

Wat kan ik straks?

0,5

Wat kan ik al?

2

Wat ga ik doen?

0,5

Modules

 

Module: Aan de start

6

Module: Hormonen aan het werk

8

Afsluiting

 

Samenvattend

1

Examenvragen

1

Terugkijken

0,5

Totaal:

19 à 20

Modules

Bij dit thema's horen de volgende modules.
Maak hieronder je keuze.

Module 1

Aan de start
Module 2

Hormonen aan het werk

Afsluiting

Samenvattend

Hier vind je de Kennisbanken die horen bij dit thema:

Zintuigen algemeen

Spieren in beweging

Signalen in het zenuwstelsel

Impulsen

Hormonale regeling van de voortplanting

Voedingstoffen

Regelkring (negatieve en positieve feedback)

Regelkringen

Hormonale regeling

Samenwerking met het zenuwstelsel

Hormoonklieren

Homeostase op celniveau

 

Examenopgaven

Je hebt in de modules veel theorie bestudeerd en veel vragen beantwoord en opdrachten gemaakt.
Als het goed is, ben je nu klaar voor het beantwoorden van een aantal examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.

Tips

 

VWO 2017-TV1

VWO 2017-TV1 Vraag 27
VWO 2017-TV1 Vraag 29

VWO 2018-TV2

VWO 2018-TV2 Vraag 3
VWO 2018-TV2 Vraag 11
VWO 2018-TV2 Vraag 12

VWO 2019-TV2

VWO 2019-TV2 Vraag 21

VWO 2021-TV2

VWO 2021-TV2 Vraag 1
VWO 2021-TV2 Vraag 2
VWO 2021-TV2 Vraag 28

VWO 2021-TV3

VWO 2021-TV3 Vraag 33

 

Meer oefenen?
Ga naar ExamenKracht en oefen ook met de nieuwste examens.
Van de examenvragen kan de voortgang worden bijgehouden op ExamenKracht.
Vraag verdere instructies aan je docent.

Extra opdracht

Hoe haal je het in je hoofd?
Mindmap
Bedenk eerst zoveel mogelijk waarden die door het lichaam constant worden gehouden. Zet daaromheen alle organen die daarbij betrokken zijn.
Geef met pijlen, woorden en plus- en mintekens aan op welke manier deze organen invloed uitoefenen.

Mindmap maken

Woorden bij een onderwerp bedenken en met elkaar verbinden.

 

Terugkijken

Reflectie
Je werk toe naar je eindexamen.
Bekijk nog eens de manier waarop je aan dit thema hebt gewerkt.
Gebruik daarvoor de vragenlijst .
Overleg zo nodig met je docent over het aanleren van nieuwe strategieën.
Of kijk hier voor nuttige tips: www.iqnu.nl

Intro

  • Lees de intro van dit thema nog eens door.
    Vind je het een goede intro om het thema mee te beginnen?
    Past de video goed bij het thema? Waarom wel of waarom niet?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van dit thema nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond een totale studiebelasting van 19 à 20 SLU.
    Ben je meer of minder tijd met het thema bezig geweest?
    Met welke module ben je het langst bezig geweest? En met welke het kortst?
  • Herhaling
    De eerste 5 stappen van de eerste module waren allemaal herhaling. Kende je de meeste stof nog? Bij welke stof had je echt het 'oh ja..'-effect?
  • Inhoud
    Je werk toe naar je eindexamen.
    Bekijk nog eens de manier waarop je aan dit thema hebt gewerkt.
    Gebruik daarvoor de vragenlijst .
    Overleg zo nodig met je docent over het aanleren van nieuwe strategieën.
    Of kijk hier voor nuttige tips: www. strategievoorleren.nl
  • Examenvragen
    Je hebt de examenvragen gemaakt.
    Ging het goed? Had je de theorie uit de modules nodig om de vragen te kunnen maken?

  • Het arrangement Thema: Homeostase - v456 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2022-03-16 11:45:51
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Dit thema Homeostase is ontwikkeld door medewerkers van StudioVO.
    Bij het ontwikkelen van het materiaal is gebruik gemaakt van of wordt verwezen naar materiaal van de volgende websites:

    www.schooltv.nl www.youtube.com www.bioplek.org www.wikipedia.org


    Fair Use
    In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Meer informatie: Fair use

    Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content .

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor biologie voor vwo leerjaar 4/5/6. Dit thema heet homeostase. Aan het eind van dit thema: beschrijf je het belang van (de samenwerking tussen) longen, lever, nieren, huid, zenuw- en hormoonstelsel voor de homeostase bij de mens. beschrijf je de samenhang van de regeling van lichaamsprocessen op moleculair niveau onder andere met behulp van de principes van een regelkring en chemische evenwichten. analyseer je het verband tussen hormonale regulatie en het handhaven van homeostase met behulp van de principes van een regelkring. betrek je daarbij de relatie met zintuig-, spier- en zenuwstelsel. beschrijf je de werking van hormoonklieren en hun specifieke hormonen en leid je af hoe de doelorganen daarop reageren. beschrijf je de relatie van het zintuigstelsel met het spier-, zenuw- en hormoonstelsel.
    Leerniveau
    VWO 6; VWO 4; VWO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Biologie; Homeostase op organismeniveau; Instandhouding; Celstofwisseling; Hormonale regulatie, verband met homeostase en met zintuig- en zenuwstelsel; Regeling; Homeostase op celniveau;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    16 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, biologie, hormonen, hormoonklieren, hormoonstelsel, spierstelsel, stercollectie, vwo4/5/6, zenuwstelsel, zintuigstelsel

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Gereedschapskist. (2019).

    Gereedschapskist activerende werkvormen

    https://maken.wikiwijs.nl/105906/Gereedschapskist_activerende_werkvormen

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van