De eerste negen maanden van je leven heb je zonder problemen onderwater geleefd. Als je nu een tijdje onder water wilt gaan dan heeft dat zijn beperkingen.
Wie kan het langste zijn adem inhouden?
Wat zorgt ervoor dat je weer gaat inademen?
Kijk naar het filmpje Wereldrecord adem inhouden. Je hoeft niet de hele video te kijken, maar aan de duur van de video kun je al zien hoe ontzettend lang deze man dit kan! Hoe lang kun jij je adem inhouden?
Ademen lijkt gemakkelijk te gaan totdat je merkt dat je ademhaling door ziekte of andere oorzaken wordt bemoeilijkt. In deze module bestudeer je de regeling van de ademhaling en naar aandoeningen en omstandigheden die het ademen belemmeren.
Eindproduct - beoordeling
Stel je voor dat je als (sport)arts of onderzoeker bezig bent met het verblijf van de mens onder water. Je gaat op zoek naar de fysiologische gevaren van het bezig zijn onder water. Je bereidt, samen met een paar medeleerlingen, een gesprek voor tussen een ‘meester’ (in een bepaald vakgebied) en een paar leerlingen die het antwoord zoeken op een vraag die met het verblijven onder water te maken heeft.
Wat ga ik leren?
Leerdoelen
Aan het eind van deze module
Kun je:
uitleggen hoe de opname, transport en afgifte van CO2 en O2 plaatsvinden en wat de rol van hemoglobine en myoglobine daarbij is.
uitleggen op welke manier het Bohr-effect de zuurstofbinding van hemoglobine beïnvloedt.
de begrippen diffusie en membraantransport toepassen op de gaswisseling.
uitleggen op welke manier de ademhaling wordt geregeld.
uitleggen wat de verschijnselen van COPD zijn.
omschrijven welke symptomen horen bij een aantal longaandoeningen zoals astma, longembolie, pleuritis, longontsteking, hyperventilatie en taaislijmziekte.
uitleggen wat de gevaren voor de gezondheid van roken zijn.
uitleggen welke invloeden ‘leven onder water’ op de ademhaling heeft.
Deelconcepten
Bohr-effect, bufferende stoffen, HCO3-, chemische samenstelling, O2-concentratie, CO2-concentratie, buffers van hemoglobine en HCO3-
Wat ga ik doen?
Aan de slag
Stap
Inhoud
Stap 1
Hoe lang kun je je adem inhouden? Van welke factoren is dat afhankelijk?
Stap 2
Wat maakt dat je gaat inademen?
Stap 3
Welke aandoeningen hebben invloed op je ademhaling?
Stap 4
Wat is het effect van roken op je longen?
Afronding
Onderdeel
Kennisbank
Alle Kennisbankitems uit deze module.
Eindopdracht
Je gaat op zoek naar de fysiologische gevaren van het bezig zijn onder water.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
De belasting voor deze module is ongeveer 7 SLU.
Aan de slag
Stap 1: Adem inhouden
De Amerikaanse magiër David Blaine heeft in de Oprah Winfrey Show het onmogelijke voor elkaar gekregen.
Blaine hield gedurende 17 minuten en 4 seconden zijn adem in om daarna weer gewoon verder te ademen. Niet zo lang als de man in de introductievideo, maar waarschijnlijk doe je het hem niet na! Bekijk de video.
Gaswisseling is belangrijk voor de stofwisseling van je cellen. Zuurstof is nodig voor de verbranding van voedingstoffen en die verbranding levert de energie om te leven. Hoe meer je je inspant hoe meer zuurstof er nodig is. Tegelijkertijd maken je cellen ook meer koolstofdioxide.
Ademhalen gaat niet altijd even makkelijk. Er zijn een aantal aandoeningen die invloed hebben op je ademhaling. Spanning, bijvoorbeeld vlak voor een examen, kan er voor zorgen dat je gaat hyperventileren.
Bekijk de video's over COPD en astma. Werk samen met een klasgenoot. Maak allebei van één van de video's een samenvatting. Wissel de informatie uit.
Maak de oefeningen.
Stap 4: Rook jij?
Bron: Facebook/Amanda Eller
Het lijkt misschien een open deur, maar er wordt nog steeds gerookt, ook op het schoolplein. Kijk een paar minuten rond op de site: www.stivoro.nl
De afronding Het fysiologisch theater
In de 16 en 17e eeuw vonden colleges voor studenten vaak plaats in een soort atrium.
De studenten zaten in een cirkel op een verhoging (hoe hoger hoe meer studenten konden kijken) terwijl op het podium een lijk werd opengesneden of een patiënt werd behandeld. De leerlingen leerden van de meester.
De klas wordt verdeeld in een aantal groepjes die ieder een stukje van een fysiologische les gaan verzorgen.
Elk groepje bestaat uit één of twee vragenstellers (die proberen om de uitleg van de meesters kritisch te begrijpen) en een of twee meesters.
De andere leerlingen luisteren en maken aantekeningen.
De volgende vragen worden door de groepjes behandeld.
Waardoor kan het stikstofgas in de ademlucht voor problemen tijdens het duiken zorgen?
Waardoor kun je niet door een hele lange snorkel ademen tijdens het duiken?
Waardoor komt het dat een baby niet verdrinkt in vruchtwater?
Op welke manier zorgt een ijzeren long ervoor dat de luchtverversing tot stand komt?
Op welke manier kan een klaplong ontstaan en wat gebeurt er dan?
Welke gevaren zitten er aan het hyperventileren vlak voordat je in het water duikt?
Overleg met elkaar en je docent of de gegeven antwoorden correct zijn.
Gebruik de volgende bronnen:
Het arrangement Module: Onder gedoken - v456 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vwo leerjaar 4/5/6. Dit is thema ’Gaswisseling'. Het onderwerp van deze les is: onder gedoken.
Aan het eind van deze module
Kun je:
uitleggen hoe de opname, transport en afgifte van CO2 en O2 plaatsvinden en wat de rol van hemoglobine en myoglobine daarbij is.
uitleggen op welke manier het Bohr-effect de zuurstofbinding van hemoglobine beïnvloedt.
de begrippen diffusie en membraantransport toepassen op de gaswisseling.
uitleggen op welke manier de ademhaling wordt geregeld.
uitleggen wat de verschijnselen van COPD zijn.
omschrijven welke symptomen horen bij een aantal longaandoeningen zoals astma, longembolie, pleuritis, longontsteking, hyperventilatie en taaislijmziekte.
uitleggen wat de gevaren voor de gezondheid van roken zijn.
uitleggen welke invloeden ‘leven onder water’ op de ademhaling heeft.
Leerniveau
VWO 6;
VWO 4;
VWO 5;
Leerinhoud en doelen
Biologie;
Instandhouding;
Stofwisseling van het organisme;
Ademhaling bij eukaryoten;
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vwo leerjaar 4/5/6. Dit is thema ’Gaswisseling'. Het onderwerp van deze les is: onder gedoken.
Aan het eind van deze module
Kun je:
uitleggen hoe de opname, transport en afgifte van CO2 en O2 plaatsvinden en wat de rol van hemoglobine en myoglobine daarbij is.
uitleggen op welke manier het Bohr-effect de zuurstofbinding van hemoglobine beïnvloedt.
de begrippen diffusie en membraantransport toepassen op de gaswisseling.
uitleggen op welke manier de ademhaling wordt geregeld.
uitleggen wat de verschijnselen van COPD zijn.
omschrijven welke symptomen horen bij een aantal longaandoeningen zoals astma, longembolie, pleuritis, longontsteking, hyperventilatie en taaislijmziekte.
uitleggen wat de gevaren voor de gezondheid van roken zijn.
uitleggen welke invloeden ‘leven onder water’ op de ademhaling heeft.
De eerste negen maanden van je leven heb je zonder problemen onderwater geleefd. Als je nu een tijdje onder water wilt gaan dan heeft dat zijn beperkingen.
Tijd
De Amerikaanse magiër David Blaine heeft in de Oprah Winfrey Show het onmogelijke voor elkaar gekregen.
Ademhalen gaat niet altijd even makkelijk. Er zijn een aantal aandoeningen die invloed hebben op je ademhaling. Spanning, bijvoorbeeld vlak voor een examen, kan er voor zorgen dat je gaat hyperventileren.
Kan ik wat ik moet kunnen?
