Het Microscopie project

Het Microscopie project

Wat is het microscopie project?

Welkom op de website van het microscopie project. De komende weken maak je op deze website je huiswerk voor biologie. Het microscopie project is anders dan de gewone biologie lessen. Het huiswerk maak je voordat de les begint. Hierdoor weet je al waar de les over gaat en kan je tijdens de les langer met de microscoop werken. Het is verplicht je voorbereidende huiswerk te maken. Wanneer je dit niet hebt gedaan mag je niet meedoen aan de les! 

Het microscopie project bestaat uit 5 lessen. Tijdens deze lessen leer je met de microscoop te werken en preparaten te maken. Je begint met het maken vanmakkelijke preparaten en maakt uiteindelijk een preparaat met je eigen cellen. Iedere les teken je de cellen die je door de microscoop kunt zien. Veel plezier de komende weken!

  

Overzicht van de lessen 

les  onderwerp voorbereiding  inleveren
1 De onzichtbare wereld 

2 opdrachten 

 
2 Eencelligen 

filmpje 

tekenregels

tekening 1
3 Celdeling 2 filmpjes  tekening 2
4 Huidmondjes 

1 filmpje

 app downloaden

tekening 3
5 Wangslijmvliescellen 

1 filmpje 

stappenplan maken

tekening 4

stappenplan

 

Leerdoelen
Je leert:

  • De namen en functies van de onderdelen van een microscoop.
  • Hoe je werkt met een microscoop.
  • Hoe je een preparaat maakt.
  • Tekenen volgens de tekenregels van de biologie.  

Werkwijze
De klas wordt verdeeld in groepjes, ieder groepje krijgt een nummer. Dit nummer komt overeen met het nummer van de microscoop. De hele lessenreeks werk je in deze groep. Je bent als groepje verantwoordelijk voor het netjes houden van de microscoop en andere gebruikte materialen.    

Onzichtbare planten en dieren 
De microscoop maakt onzichtbare planten en dieren zichtbaar. In een gewone sloot en zelfs in en druppel water leven veel eencelligen (planten en dieren die maar 1 cel groot zijn). Bekijk het volgende filmpje om kennis te maken met deze voor het blote oog onzichtbare planten en dieren. 

Alessio Ferrarese

Afronden

Het verslag doe je in een mapje

Verslag
Aan het einde van het microscopie project lever je een verslag in. In dit verslag moeten de volgende onderdelen aanwezig zijn: 

  • Tekening les 2: Pantoffeldiertje 
  • Tekening les 3: Worteltop van een ui
  • Tekening les 4: Huidmondjes
  • Tekening les 5: Wangslijmvliescellen
  • Stappenplan les 5     

 

 

 

 

Les 1 De onzichtbare wereld

Voorbereiding op les 1

Afbeelding 1: Onderdelen van de microscoop 

Ter voorbereiding van deze les ga je je verdiepen in de microscoop. De microscoop werkt met een lichtje aan de onderkant, officieel heet de microscoop die je op school gaat gebruiken dan ook een lichtmicroscoop. De microscoop helpt je bij het bekijken van iets wat je niet met het 'blote' oog kunt zien. 

Ter voorbereiding op de les doe je 3 dingen:

  • Het maken van een oefenopdracht 
  • Testen of je alles onthouden hebt
  • lezen over het oculair en de revolver

Maak de onderstaande oefenopdracht 

Microscoop

 

Test of je alles onthouden hebt: 

Maak de onderstaande oefening.

Oefening:Leer de microscoop kennen

Afbeeding 2: De revolver met 3 objectieven
Afbeeding 2: De revolver met 3 objectieven

Het oculair en de revolver 

De microscoop werkt met 2 lenzen. De eerste lens is het oculair, de tweede lens is een objectief en zit in de revolver. Aan de revolver zitten 3 objectieven. De eerste lens is rood en heeft een vergroting van 4 keer. De tweede lens is geel en vergroot 10 keer. De derde lens is blauw en vergroot 40 keer. Op de vierde plek van de revolver zit een kapje, dit is de opbergstand van de microscoop. Door aan de revolver te draaien kun je verschillende lenzen onder elkaar zetten. Het is belangrijk dat je een klikje hoort na het draaien, dan staan de lenzen recht boven elkaar en kun je er doorheen kijken. in de tabel hieronder zie je een overzicht van de vergrotingen die je met de microscoop kunt maken. 

 

Oculair  Objectief

Vergroting 

10 x rood 4 10 x 4 = 40 keer
10 x geel 10 10 x 10 = 100 keer
10 x blauw 40 10 x 40 = 400 keer

 

Extra

Afbeeling 1: De eerste microscoop
van Antoni van Leeuwenhoek

Oude microscopen
De eerste goed werkende microscoop ter wereld is gemaakt door Antoni van Leeuwenhoek, een Nederlander.

Van Leeuwenhoek lukte het om uit glas een lens te maken die 480 x vergrootte.
Met zijn zelfgemaakte microscoop zag hij als eerste ter wereld de kleine pantoffeldiertjes en enkele jaren later bacteriën en spermacellen.

Bekijk de video over de microscoop van van Leeuwenhoek.

Les 2 Eencelligen

Voorbereiding op les 2

Tekenen 

Afbeeling 1: Een voedende amoebe 400 x vergroot  
bin.snmmd.nl

Ter voorbereiding op de les ga je wat leren over tekenen. Voor het vak biologie zijn kleine verschillen erg belangrijk. Door goed te kijken kun je bijvoorbeeld zien dat in het plaatje rechts allemaal rondjes zitten. Als je nog beter kijkt dan zie je donkere en licht gekleurde rondjes. Wanneer je iets gaat natekenen moet je goed kijken. Natekenen is daarom een goede manier om details te leren zien. Het is niet belangrijk hoe mooi je tekening word. Het gaat er vooral om dat je de verschillende onderdelen tekent die je ziet. 

Ter voorbereiding op de les doe je 3 dingen

  • Je bekijkt 2 filmpjes
  • Je leest de tekenregels door 

Bekijk het volgende filmpje van een voedende amoebe 

Tijdens dit filmpje zie je een amoebe die op jacht is. Bedenkt je goed dat dit jagende diertje maar 1 cel groot is!

 

Open bestand Filmpje voedende amoebe

Soorten tekeningen 

Afbeelding 2: soorten tekeningen, Biologie Voor Jou

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De tekenregels

Afbeelding 3: Voorbeeld tekening, Pieter Meijering

Het maken van een vlakverdeling.

  • Op ongeveer 7 cm van boven trek je een lijn.  
  • Op ongeveer 5 cm van de rechter zijde van het papier trek je nog een lijn. 

Gegevens noteren. 

  • In het bovenste vlak noteer je: je eigen naam, klas, de naam van de tekening, vergroting en de datum. 
  • Als dit niet allemaal aan de linker zijde van het bovenste vlak past, dan schrijf je de rest links in het bovenste vak. 

De tekening maken. 

  • Gebruik een hard potlood 
  • Je mag niet schetsen 
  • Gebruik het hele tekenvlak
  • Teken alleen wat je ziet

Benoemen van de onderdelen

  • Benoem alle onderdelen die je getekend hebt
  • Controleer of je alles hebt benoemd wat in de opdracht staat

 

Zijn de tekenregels nog niet duidelijk? 

Bekijk dan het fimpje bij de 'Extra' informatie van deze les.  

  

 

 

 

 

Extra

Filmpje met de tekenregels 

klik op het onderstaande filmpje voor extra uitleg bij een voorbeeld tekening.  

Open bestand De tekenregels .mp4

Les 3 Celdeling

Voorbereiding op les 3

Afbeelding 1: Een uitgelopen ui met wortels, 
splendidrecipesandmore

De komende les gaat over de gewone celdeling, tijdens de gewone celdeling maakt een cel een kopie van zichzelf. De gewone celdeling noemen we ook wel de mitose. Aan het einde van de mitose zijn er twee de zelfde cellen ontstaan.   

Wanneer een ui in een vaas wordt gezet, beginnen uit de onderkant nieuwe wortels te groeien. Om te groeien hebben de wortels nieuwe cellen nodig. Deze nieuwe cellen worden gemaakt tijdens de mitose.

Ter voorbereiding op de les doe je 2 dingen 

  • Je bekijkt 2 filmpjes
  • Je maakt een opdracht 

klik op de onderstaande link om een filmpje te openen. Dit filmpje legt uit hoe de wortel van een ui  groeit.

 

Open bestand De wortels van een ui

 

 

 Afbeelding 2: Mitose,  mijnbiologie.weebly.com

In het eerste filmpje heb je uitleg gekregen over de wortel van een ui. Onder het wortelmutsje bevindt zich het embryonale weefsel. In dit weefsel vind de mitose plaats. Afbeelding 2 laat de stappen van de mitose zien. A is de moedercel. Wanneer de moedercel gekopieerd is, zijn er twee cellen ontstaan die de helft zo groot zijn als de moedercel, deze cellen heten dochtercellen.  

 

Hier onder staat een tweede filmpje, deze geeft extra uitleg over de mitose.

R.Jacobs

 

Extra

Afbeelding 1: Fasen van de mitose in de verkeerde volgorde, R. Jacobs

Opdracht:

Zet de fasen van de mitose in de juiste volgorde. Vind je dit moeilijk? Bekijk dan het filmpje over de mitose nog een keer. 

Les 4 Huidmondjes

Voorbereiding op les 4

 

Afbeelding 1: Huidmondjes in een blad, Pieter Meijering 

Deze les gaat over huidmondjes. Huidmondjes zijn kleine orgaantjes die bij de meeste planten aan de onderkant van het blad zitten. In afbeelding 1 zie je twee rondjes die een beetje op een mond lijken, dit zijn de huidmondjes. Het zijn geen echte monden omdat de plant er niet door eet. Wel 'ademt' de plant waterdamp uit. 

Door het uit ademenen van waterdamp ontstaat er een stroming van sap door de plant. Dit sap bevat alle voedingstoffen die de plant nodig heeft. De stroming zorgt ervoor dat de voedingstoffen door de hele plant gaan.  

Een plant kan bepalen hoe veel waterdamp hij uitademt. Het huidmondje heeft namelijk twee lippen, deze worden sluitcellen genoemd. Als de plant water in de sluitcellen pompt blazen de cellen op als een waterballon. Het huidmondje staat dan open. 

Een huidmondje is dicht wanneer de sluitcellen leeg zijn. Nu kan het blad geen waterdamp uitademen. Het fimpje hier onder geeft extra uitleg over de werking van een huidmondje. 

Ter voorbereiding op de les doe je 3 dingen

  • Een filmpje bekijken
  • Een App downloaden
  • Een opdracht maken

Bekijk het filmpje over huidmondjes

Tijdens dit filmpje worden een aantal moeilijke woorden gebruikt. Deze woorden hoef je gelukkig niet te kennen. Het is wel de bedoeling dat je begrijpt hoe een huidmondje open en dicht gaat. 

Biologielessen.nl

App downloaden

Pak je mobiel en download de 'welke boom is dat' app. Deze app heb je nodig tijdens de les. 

Extra

Bekijk het filmpje over de huidmondjes nog eens

  • Hoe komt het dat de sluitcellen dicht gaan? Probeer dit zo goed mogelijk in je eigen woorden uit te leggen. 

Les 5 Wangslijmvliescellen

Voorbereiding op les 5

Afbeelding 1: Spieren in de wang,
facial-exercises.co.uk 

Tijdens de laatste les van het Microscopieproject ga je op zoek naar je eigen cellen. Ook jij bent opgebouwd uit cellen, maar hoe zie je eigen cellen er onder de microscoop uit? Om dit te onderzoeken ga je een preparaat maken van cellen uit je wang. Schrik niet, dit doet geen pijn!

Om te bekijken hoe de wang is opgebouwd kijk je eerst onder de huid, hier zitten de wangspieren (Dit zie je in afbeelding 1.) Aan de binnenkant van je wangspieren zit een slijmvlies, deze wordt het wangslijmvlies genoemd. Tijdens het kauwen schuurt er eten langs je wang. Hierdoor beschadigen veel cellen van je wangslijmvlies. Deze beschadigde cellen worden steeds vervangen door nieuwe cellen. 

In Afbeelding 2 zie je een doorsnede van een stukje wangslijmvlies. De verschillende cellen zijn goed te zien. In de les schraap je met een koffielepeltje over de binnenkant van je wang. De cellen van het wangslijmvlies laten dan los. Zo'n losse cel zie je in afbeelding 3.  

Ter voorbereiding op de les doe je twee dingen: 

  • Het filmpje bekijken
  • Een stappenplan maken
Afbeelding 2: Weefsel van het wangslijmvlies, Merck & Co.  

 

 

 

 

 

 

Afbeelding 3: Dierlijke cel,
Biologie Voor Jou 

 

 

 

 

 

 

 

Filmpje 

Om er achter te komen hoe je een preparaat maakt van je wangslijmvliescellen bekijk je het onderstaande filmpje. 

   Leo Karper

Een stappenplan maken
 

De afgelopen lessen heb je gewerkt met een stappenplan. Nu ga je zelf een stappenplan maken met pen en papier. Begin met alle materialen die je nodig hebt voor het maken van dit preparaat. Beschrijf vervolgend per stap wat je gaat doen.  

Tips: 

  • Gebruik het stappenplan van de vorige les als voorbeeld.
  • Bekijk het filmpje nog een keer en zet hem op pauze als je iets op wilt schrijven.  

Extra

microscopies.com 

Kijk goed naar deze foto. Hoe kan het dat deze cel 2 celkernen lijkt te hebben?                                       Leg je antwoord uit.   

Ben je helemaal klaar? 

Test jezelf of je de microscoop goed hebt leren kennen tijdens deze lessenreeks. klik op de onderstaande link om de test te starten!  

Toets:Werken met de microscoop

  • Het arrangement Het Microscopie project is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Pieter Meijering Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2016-05-27 11:59:29
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    (Beroepsproduct 1) 5 microscopie practica
    Leerniveau
    HAVO 1; VWO 1;
    Leerinhoud en doelen
    Biologie;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur en 0 minuten