De eerste opdracht van tijdvak 10 gaat over de dekolonisatie.
Eeuwen heersten Engelsen, Fransen en ook Nederlanders over landen buiten Europa. Na de Tweede Wereldoorlog werden vrijwel al deze landen in snel tempo zelfstandig.
In de volgende video van SchoolTV krijg je een korte indruk van de dekolonisatie van Indonesië, dat voor de dekolonisatie Nederlands-Indië heette. Bespreek met een klasgenoot hoe de Indonesiërs zich waarschijnlijk hebben gevoeld onder de heerschappij van de Nederlanders. Bespreek ook wat jouw reactie zou zijn als jij in een gekoloniseerd gebied zou leven. Zou je je schikken of zou je juist in opstand komen?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
het begrip imperialisme beschrijven.
uitleggen waarom koloniën belangrijk waren voor Europese landen.
de begrippen dekolonisatie en nationalisme beschrijven.
aangeven welke twee landen veel koloniën in Afrika hadden.
uitleggen waarom 1960 wel 'het jaar van Afrika' genoemd wordt.
omschrijven hoe de dekolonisatie van Nederlands-Indië is verlopen.
de rol van Gandhi bij de dekolonisatie van India beschrijven.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Stap
Activiteit
Stap 1
Je gaat in de Kennisbank op zoek naar informatie over 'Imperialisme en modern imperialisme' en beantwoordt vragen over (modern) imperialisme.
Stap 2
Je leest in de Kennisbank over de Japans - Russische oorlog en legt uit waarom de Japanse overwinning een inspiratiebron was voor de inwoners van koloniën.
Stap 3
Je bestudeert in de Kennisbank het deel over 'Dekolonisatie' en beantwoordt een aantal vragen over de dekolonisatie van Afrika.
Stap 4
Je zoekt van een aantal landen uit van welk land ze kolonie zijn geweest en wanneer ze onafhankelijk zijn geworden.
Stap 5
Je leest in de Kennisbank het stuk 'Met geweld - geweldloos' en je bestudeert de
Canon over Indonesië.
Stap 6
Je maakt een portret van Mahatma Gandhi.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de Kennisbankitems en de begrippen die passen bij deze opdracht.
Eindproduct
Als eindproduct maak je een aantal zinnen over dekolonisatie af.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 tot 3 uur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Dekolonisatie
Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de pagina over:
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bekijk bron 1 en 2 over de Russisch-Japanse oorlog.
Bron 1
Aan het begin van de Russisch-Japanse oorlog in 1905 stuurden Russen elkaar dit soort propaganda-briefkaarten.
Rechts zie je een Russisch oorlogsschip, links een Japans oorlogsschip.
Bron 2
De Britse generaal sir Ian Hamilton na een veldslag waarbij de Russen verslagen werden:
‘Vandaag heb ik het meest verbijsterende spektakel gezien dat het menselijke brein kan bevatten:
Azië rukt op, Europa valt terug en ik zie de voortekenen aan de wand.’
Gebruik de informatie uit de Kennisbank en de bronnen bij het beantwoorden van de vragen in de oefening.
Stap 3: Dekolonisatie Afrika
Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de pagina over dekolonisatie:
In de Kennisbank zie je een kaartje van Afrika met daarop de koloniale situatie in Afrika rond 1955. De twee belangrijkste overwinnaars van de Tweede Wereldoorlog (Amerika en Rusland) waren tegen het hebben van koloniën.
Na de Tweede Wereldoorlog werden de Afrikaanse staten één voor één zelfstandig. Veruit de meeste dekolonisaties vonden plaats in 1960. Dit jaar wordt daarom wel 'Het jaar van Afrika' genoemd.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Nieuwe elite - nationalisten
De behoefte aan goed bestuur in de koloniën was groot. Het grote aantal bestuurlijke banen kon niet alleen door blanken uit het moederland worden vervuld. Er kwamen scholen voor de zonen van de plaatselijke elite. Velen gingen zelfs naar universiteiten in het moederland.
Zo ontstond er een nieuwe elite van goed opgeleide inheemse mensen. Ondanks hun opleiding zagen zij de beste banen naar de Nederlanders gaan. Zij beseften dat de ongelijkheid tussen moederland en kolonie niet vanzelf zou verdwijnen. De jonge goed opgeleide elite ging een belangrijke rol spelen bij de oprichting van nationalistische bewegingen en politieke partijen. De nationalisten wilden een eigen land, een eigen natie. De enige manier om van de blanken verlost te worden, was zich losmaken van het moederland. Soms ging dat gepaard met geweld, soms ging dat geweldloos.
Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de pagina:
Mahatma Gandhi werd beroemd om zijn geweldloze verzet tegen de Engelse overheersing.
Over het leven van Mahatma Gandhi is een film gemaakt.
Bekijk de trailer.
Misschien kun je op internet/YouTube de hele film wel vinden.
Overleg met je docent of jullie de film bekijken.
Een portret is een manier een persoon in beeld te brengen.
Je gaat een portret van één A4-tje van Mahatma Ghandi maken. Verzamel informatie over :
zijn persoonlijke leven.
zijn werk.
zijn rol in de dekolonisatie van India.
Zoek ook enkele afbeeldingen van de persoon. Maak met de informatie een portret op één A4-tje.
Overleg met je docent of het portret ook in moet worden geleverd. De beoordelingseisen vind je dan terug in de Gereedschapskist.
Een portret van een persoon is een goede manier om allerlei informatie over die persoon in beeld te brengen. Dit kan in de vorm van een schilderij, een foto of een beeld van klei of ander materiaal. Portretten zijn vaak simpele afbeeldingen van iemands gezicht, zonder dat daar veel creativiteit aan te pas komt.
Imperialisme
Als een land veel invloed heeft in andere landen spreek je van imperialisme.
Onafhankelijkheidsbeweging
Bewegingen in ontwikkelingslanden die als doel hebben los te komen van het moederland.
Moederland
Een land dat koloniën heeft. Nationalistische groepen in de koloniën na 1900 streefden naar zelfstandigheid, los van het moederland.
Nationalisme
Het streven (van koloniën) om los te komen van het moederland, om een eigen land te hebben.
Ghandi
Mahmatma Ghandi was de bekendste voorvechter van geweldloos verzet tegen het koloniale moederland in India.
Dekolonisatie
Het zich losmaken van het moederland.
Politionele acties
Optreden van het Nederlandse leger in Indonesië. Doel was Indonesië als kolonie te behouden. Nederland verloor de strijd en Indonesië werd onafhankelijk.
Eindproduct: Toets Dekolonisatie
Als afsluiting van deze opdracht maak je een toets. De toets bestaat uit zinnen waar één of twee begrippen ontbreken. Jij vult de juiste begrippen in.
Je scoort een voldoende als je 80% van de woorden juist invult.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Denk je dat je, na het maken van deze opdracht, nog steeds dezelfde reactie zou hebben als je in gekoloniseerd gebied zou leven? Bespreek het met dezelfde klasgenoot.
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2,5 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Klopt dat? Welk onderdeel van deze opdracht kostte de meeste tijd?
Inhoud
Ben je tevreden over het portret van Gandhi dat je hebt gemaakt?
Zeg waarom wel of waarom niet.
Kende je Gandhi al? Schrijf op wat je wist over Gandhi.
Eindopdracht
In de toets moest je de begrippen aanvullen in de zinnen. Lukte dat zonder dat je de begrippenlijst ernaast moest houden? Ben je tevreden over het behaalde resultaat? Zo niet, wat ga je doen om dit op te lossen?
Het arrangement Dekolonisatie hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 3. Dit is tijdvak 10 met het onderwerp Dekolonisatie. Eeuwen heersten Engelsen, Fransen en ook Nederlanders over landen buiten Europa. Dit heet imperialisme. De buitenlandse landen werden werden voor de producten gebruikt maar ook als afzetgebied. Door de komst van meer fabrieken, konden meer producten ook in de koloniën worden verkocht en vanaf dit moment wordt er gesproken van modern imperialisme. Na de Tweede Wereldoorlog werden vrijwel al deze landen in snel tempo zelfstandig. Dit streven naar dekolonisatie gebeurde vaak onder leiding van een nationalistische beweging. Deze weg naar zelfstandigheid ging in sommige gebieden gepaard met geweld zoals de 'politionele actie' van Nederland in Nederlands-Indië en in sommige landen zonder geweld, zoals in India door het geweldloos verzet van Mahatma Gandhi. Het materiaal bespreekt 'het jaar van Afrika' omdat in 1960 werden veel Engelse en Franse kolonies zelfstandig werden. Daarnaast wordt de Japans-Russische oorlog genoemd als voorbeeld van dekolonisatie. Engeland en Frankrijk hadden veel koloniën in Afrika. Het jaar 1960 werd Verdere begrippen die aan bod komen zijn: onafhankelijkheidsbeweging, moederland en politionele acties.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Nationalistische bewegingen in de koloniën en het streven naar onafhankelijkheid;
Nationalisme in de koloniën;
De tijd van televisie en computer (vanaf 1950);
Geschiedenis;
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 3. Dit is tijdvak 10 met het onderwerp Dekolonisatie. Eeuwen heersten Engelsen, Fransen en ook Nederlanders over landen buiten Europa. Dit heet imperialisme. De buitenlandse landen werden werden voor de producten gebruikt maar ook als afzetgebied. Door de komst van meer fabrieken, konden meer producten ook in de koloniën worden verkocht en vanaf dit moment wordt er gesproken van modern imperialisme. Na de Tweede Wereldoorlog werden vrijwel al deze landen in snel tempo zelfstandig. Dit streven naar dekolonisatie gebeurde vaak onder leiding van een nationalistische beweging. Deze weg naar zelfstandigheid ging in sommige gebieden gepaard met geweld zoals de 'politionele actie' van Nederland in Nederlands-Indië en in sommige landen zonder geweld, zoals in India door het geweldloos verzet van Mahatma Gandhi. Het materiaal bespreekt 'het jaar van Afrika' omdat in 1960 werden veel Engelse en Franse kolonies zelfstandig werden. Daarnaast wordt de Japans-Russische oorlog genoemd als voorbeeld van dekolonisatie. Engeland en Frankrijk hadden veel koloniën in Afrika. Het jaar 1960 werd Verdere begrippen die aan bod komen zijn: onafhankelijkheidsbeweging, moederland en politionele acties.
De eerste opdracht van tijdvak 10 gaat over de dekolonisatie.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Tijd
Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Nieuwe elite - nationalisten
Inleiding
