weet je welke stappen er in een trainingsplan behoren
weet je waarom de volgorde van deze stappen zo belangrijk is
kun je een trainingsplan opstellen en uitvoeren
Doel en kenmerken van instructie
Het doel van instrueren is om iemand een nieuwe taak aan te leren. Na een goede instructie kan de geïnstrueerde een bepaalde taak zelfstandig uitvoeren.
Het geven van een goede instructie kun je leren. Je kunt een goede instructie herkennen aan de volgende kenmerken:
Is effectief en simpel
Is snel in te plannen
Vindt plaats op de werkplek
Is levensecht
Wordt één op één uitgevoerd
Is goedkoop
Als je een goede instructie wilt geven kun je een trainingsplan als hulpmiddel gebruiken.
Trainingsplan
Het trainingsplan dwingt je om vooraf goed na te denken over het "wat" maar ook over het "hoe" en het "waarom" bij het geven van een instructie. In het trainingsplan zitten vier stappen:
Voorbereiding
Presentatie/Demonstratie
Oefenen
Follow up
Stap 1: De voorbereiding
In de eerste stap van het trainingsplan "voorbereiding" denk je na over de doelen van de instructie. Een doel voor instructie kan betrekking hebben op kennis, vaardigheden, houding en gedrag. Verder zorg je er in de voorbereiding voor dat de instructie goed zal verlopen. In onderstaande tabel zijn de verschillende onderdelen van de voorbereiding kort toegelicht door middel van een voorbeeld.
Onderdelen bij voorbereiding
Bijvoorbeeld
Doelen
Na instructie kan de collega de sealtemperatuur instellen aan de hand van de norm
Na de instructie kan de collega productiegegevens volgens format overdragen in de ploegenoverdracht
Na de instructie kan de collega beschuiten die buiten de kleurnorm vallen van de band verwijderen
Materialen
Zijn alle materialen aanwezig?
Zijn alle materialen in goede staat?
Omgeving
Is de omgeving opgeruimd?
Is de omgeving overzichtelijk?
Medewerker
Is de medewerker op het gemak?
Kent de medewerker het instructiedoel?
Een goed geinstrueerde collega kan de taak volledig zelfstandig uitvoeren
Stap 2: Presentatie/Demonstratie
In de tweede stap van het trainingsplan "presentatie/demonstratie" leg je uit hoe de taak in z'n werk gaat. Na de uitleg doe je de taak voor. Daarna controleer je of de taak goed begrepen is. In onderstaande afbeelding staan tips hoe je deze stappen het beste uit kunt voeren.
Vraag 3: Presentatie/ Demonstratie
Stap 3: Oefenen
Stap 3 in het trainingsplan "Oefenen" zorgt ervoor dat de medewerker de nieuwe taak gaat beheersen. Bij het oefenen zijn de volgende punten belangrijk:
Medewerker laten oefenen: laat de medewerker uitleggen wat hij/zij aan het doen is. Hierdoor wordt de taak beter begrepen en slaat hij/zij de juiste werkwijze goed op. Als de nieuwe taak 2-3 keer goed gaat, heeft hij/zij voldoende geoefend.
Medewerker observeren: observeren doe je om te zien of de nieuwe taak goed gaat. Zeg dit ook tegen de medewerker. Beoordeel elke stap bij het observeren apart en maak aantekeningen. Grijp ook in als dat nodig is.
Medewerkers feedback geven: geef tijdens het oefenen feedback. In het begin zal dit vrij veel zijn maar naar mate de taak beter gaat wordt ook de feedback minder. Feedback zorgt voor duidelijkheid. Let op dat je precies aangeeft wat je ziet, dat de feedback positief en verdiend is en dat je de feedback direct geeft. Wacht hier niet mee. Bekijk onderstaande afbeelding voor meer tips over feedback geven.
Medewerkers helpen verbeteren: De manier van instrueren speelt een grote rol in het verbeteren van werktempo en kwaliteit van het werk. Let er daarom op dat je de medewerker in zijn/haar eigen tempo laat werken nadat de juiste techniek is aangeleerd. Geef tips op het juiste moment en geef ook aan hoe lang iemand over een taak mag doen. Maak duidelijke afspraken over tijd en kwaliteit.
Extra uitleg feedback geven en ontvangen
Bekijk het filmpje voor extra uitleg over feedback geven en ontvangen
Stap 4: Follow up
De laatste stap in het trainingsplan "follow up" zorgt er voor dat de nieuw aangeleerde taak ook in de toekomst goed blijft gaan. In deze stap werkt de nieuwe medewerker zelfstandig aan de nieuwe taak. Er wordt een mentor (of mentoren) aangewezen die nogmaals en regelmatig controleert of de medewerker de nieuwe taak heeft begrepen. Bij de follow up is het ook belangrijk om te evalueren hoe de medewerker de instructie volgens de stappen in het trainingsplan heeft ervaren.
Luisteren, Samenvatten, Doorvragen (LSD)
Bij het geven van instructie, maar ook bij allerlei andere vormen van communicatie, is LSD een veel gebruikte gesprekstechniek. LSD staat voor:
Luisteren - Samenvatten - Doorvragen.
Luisteren doe je niet alleen met je oren, maar met je hele lichaam. Let er hierbij op dat je een open houding hebt, oogcontact maakt, knikt en "humt" en aantekeningen maakt.
Samenvatten heeft als doel om te controleren of je het goed begrepen hebt. Als dit niet zo is kan de ander nog aanvullen of corrigeren. Samenvatten geeft het gesprek structuur. Een voorbeeld: "Als ik je goed heb begrepen, vind jij dat...".
Doorvragen zorgt er voor dat meer informatie krijgt en diepgang in het gesprek krijgt. Om door te kunnen vragen moet je goed letten op wat de andere zegt maar ook op wat hij niet zegt. Een voorbeeld: "Mijn afdelingshoofd is wel tevreden over mij." Doorvraag: "Hoe weet je dat?"
Het arrangement Wiki 3: Instrueren is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteurs
Martine Leuvelink
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2016-02-29 15:28:31
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
