4.4.1 De docent toont aan dat hij gebruik maakt van ICT in zijn instructie en daarbij diverse hard- en software kan inzetten.
Ondersteunen van een onderwijsleergesprek met behulp van een interactieve presentatie
Integreren van een YouTube filmpje in een digitale presentatie, bijvoorbeeld PowerPoint, Prezi of digibordsoftware
Interactieve instructie met inzet van het digitale schoolbord
Het maken en publiceren van beeldschermopnames met instructies voor leerlingen
Interactieve vragen in de les
Er zijn allerlei manieren om interactieve vragen in de les te verwerken, zodanig dat je deze formatief kunt gebruiken.
Formatief toetsen doe je om ervan te leren, niet om te selecteren, zoals dat bij het summatieve toetsen het geval is. Bij formatief toetsen leg je de verantwoordelijkheid voor het leren voor een behoorlijk deel bij de leerling. Docent en leerlingen kunnen samen bepalen zij tevreden zijn met het beheersingsniveau.
Eigenlijk zou het formatief toetsen ervoor moeten zorgen dat het summatieve resultaat geen verrassing meer kan zijn.
Er zijn verschillende zaken die je in de les kunt doen om ervoor te zorgen dat de leerlingen (en jijzelf) een goed beeld krijgen van de voortgang. Een belangrijk element is het geven van complexe opdrachten die de leerling alleen goed kan maken als hij/zij een bepaald kennisniveau heeft. Voorwaarde is dat de leerling ondubbelzinnig weet waar van hem verwacht wordt én na inlevering van de opdracht gerichte feedback ontvangt. Goed middel hierbij is het werken met PeerScholar. Hierbij geven leerlingen elkaar feedback.
Ook bestaat het tool ‘Formative’ waarmee je open opgaven kunt opgeven en je als docent mee kunt kijken met de oplossingen die je leerlingen aan het genereren zijn. Je kunt hier dan als docent direct feedback op geven.
Daarnaast is de voortgang te peilen door middel van gerichte toetsjes/oefeningen waarbij het resultaat wordt teruggekoppeld en besproken met de leerling. Er zijn veel verschillende mogelijkheden om formatief toetsen in de les te verwerken. Hierbij kunnen digitale vormen goede diensten bewijzen omdat het resultaat vaak direct of na weinig inspanning voor iedereen zichtbaar is. Aan de hand van het resultaat is het in principe mogelijk om gerichte feedback aan de leerling te verschaffen over het beheersingsniveau en vervolgstappen te bespreken.
Hieronder is geprobeerd een aantal eigenschappen van verschillende tools voor interactieve vragen op een rij te zetten. Het interactieve materiaal van de methode is hierbij een wat vreemde eend in de bijt omdat het daarbij gaat om een tool dat als gevuld is en dat ook nog eens voor een heel schooljaar: de uitgever heeft inmiddels daadwerkelijk vragen in het materiaal opgenomen, terwijl de overige kolommen betrekking hebben op tools die nog door de gebruiker moeten worden voorzien van inhoud. Daarnaast vertoont het interactieve materiaal van de uitgevers onderling behoorlijke verschillen in aanpak en mogelijkheden. Omdat het interactieve materiaal bij methodes echter wel degelijk een rol kan spelen bij het formatief toetsen, is dit onderdeel toch betrokken bij de vergelijking. Wellicht een idee om in een vervolg op deze vergelijking het interactieve materiaal van de verschillende uitgevers in mogelijkheden met elkaar te vergelijken. Dit helpt wellicht ook bij de keuze voor het leermiddelenpakket.
Excel Enquete is eigenlijk niet bedoeld om (toets)vragen voor leerlingen in te maken, maar omdat je aan het eind een handig overizcht in excel overhoudt zijn er situaties waarin je het goed kunt gebruiken. In tegenstelling tot een tool als Kahoot kunnen leerlingen namelijk op elk gewenst moment de enquetevragen maken. Inmiddel bestaat echter ook Forms. Dit heeft al wél enige mogelijkheden die gericht zijn op interactief oefenen.
Ga naar Office 365 van het Hooghuis en open OneDrive
Kies bovenin de balk voor ‘nieuw’ en kies voor ‘excel enquete’
Er wordt nu gevraagd om een naam in te vullen. Klik daarna op ‘maken’
Je ziet nu eerst dat een excelsheet opent. Na enig wachten verschijnt daaroverheen een popupscherm.
er wordt je nu gevraagd een titel en eventueel een beschrijving in te voeren
Daaronder zie je al direct een blokje waarin je je eerste vraag kunt invoeren. Klik je op dat blokje dan leidt het scherm je door de invoermogelijkheden van de vragen heen:
Er zijn verschillende vraagvormen mogelijk: tekst, alineatekst, ja/nee en keuze zijn te gebruiken voor vragen aan je leerlingen.
Voer je vragen en antwoordopties in. Let op: wil je straks de namen van de leerlingen terugzien, dan moet je die bewust vragen:. dus bijv. vraag 1 voornaam, vraag 2 achternaam, vraag 3 klas.
Klaar? Klik dan op ‘opslaan en weergave’. Je ziet nu de vragen zoals je leerlingen ze straks ook zullen zien:
Op de achtergrond zie je het excelsheet. In dit sheet worden straks de antwoorden van je leerlingen verzameld.
Tevreden? Klik dan op ‘enquete delen’. Je krijgt nu een koppeling die je in SOMtoday kunt hangen of aan je leerlingen kunt mailen:
Waar staan je resultaten
De resultaten staan in het Excel sheet dat je in het begin hebt aangemaakt.
Waar staat je enquête
Je kunt je enquête zien en bewerken via het Excelsheet dat je eerder hebt aangemaakt.
Ga naar het Excelsheet
Kies voor 'bewerken' in Excel online
Ga naar het tabje 'startpagina'
Klik op het icoontje ‘enquête’. De volgende opties worden zichtbaar:
Kies de juiste optie
Enquête verwijderen
Als je kiest voor het verwijderen van een enquête, dan verwijder je alleen het enquêteformulier en niet de resultaten. Het Excel sheet met het resultaat blijft dus gewoon bestaan.
Kies je voor ‘verwijderen’ dan krijg je de volgende waarschuwing te zien:
Kies voor ‘Enquête verwijderen’.
Enquête niet meer delen
Je kunt er ook voor kiezen om de enquête gewoon te laten bestaan, maar hem op ‘niet meer delen’ te zetten.
Ga naar enquête delen
Kies voor ‘niet meer delen’
Je krijgt de volgende melding te zien:
Klik op ‘Deze enquête niet meer delen’
Excel enquête gebruiken als interactieve oefening voor leerlingen
Je kunt een Excel enquête ook prima gebruiken als interactieve oefening / formatief toetsje met je klas.
Laat de leerlingen dan als eerste vraag hun naam invullen
Excel enquête is niet gemaakt als toetsprogramma, en je kunt dan ook niet aangeven welk antwoord ‘goed’ of ‘fout’ is. Je moet dan ook met de hand nakijken. Maar: als je zelf als eerste de enquête invult, komen in het Excelsheet de juiste antwoorden bovenaan te staan. Dat kijkt gemakkelijk na.
Tip
Inmiddels is ook Office365 Forms beschikbaar. Dit is een tool dat veel overlap vertoond met Excel enquête, maar op sommige punten net iets anders werkt.
Excel enquête
Forms
Resultaten worden verzameld in een online Excelsheet
Resultaten worden verzameld en direct geanalyseerd in een grafische vorm. Een Excelsheet is desgewenst downloadbaar
Bij verwijderen van de enquête blijft het online Excelsheet bewaard
Bij verwijderen van de enquête zijn alle resultaten ook verdwenen, tenzij je deze eerst als Excelsheet hebt gedownload.
Het tool is specifiek bedoeld voor enquêtes, er zijn geen goede of foute antwoorden
Eén van de vraagtypes (multiple choice) kan voorzien worden van ‘goed’ of ‘fout’ en een puntenaantal.
Vragen bestaan uit tekst
Bij vragen kunnen ook afbeeldingen of video worden toegevoegd.
De mogelijke vraagtypes zijn:
Tekst
Alineatekst
Numeriek
Datum
Tijd
Ja/nee
Keuze
De mogelijke vraagtypes zijn:
Tekst
Datum
Keuze
Beoordeling (via sterrensysteem) (denk bijv. aan peerreview van een presentatie door een leerling)
Quiz (Goed/fout kan worden aangegeven: meerkeuze en meer-meerkeuze mogelijk)
Office 365: forms
Google forms
Net als Excel Enquete is Google Forms niet echt ontworpen voor (toets)vragen aan leerlingen, maar precies als bij Excel Enquete kun je er wel het nodig mee doen.
Beide tools zijn vergelijkbaar, maar Google Forms bestaat al beduidend langer dan Excel Enquete en kent daardoor meer mogelijkheden.
Kahoot maakt het mogelijk om eerst een serie vragen voor te bereiden/in te voeren. Kahoot is gericht op gebruik in de klas, waarbij alle leerlingen meedoen. Leerlingen melden zich simpel aan door het invoeren van een 'pincode'. De vragen worden onder tijdsdruk gesteld, terwijl een muziekje gespeeld wordt. Na iedere vraag wordt een highscore list getoond. De leerling verdient punten voor het juiste antwoord én voor de snelheid waarmee geantwoord wordt. Aan het eind krijg je als docent een overzicht van je klas.
Met behulp van Wikiwijs Maken kun je interactieve oefeningen en D-toetsen maken.Ook kun je toetsen die door anderen zijn gedeeld, kopiëren en naar behoefte aanpassen. Er is een flink aantal verschillende vraagvormen mogelijk. Wikiwijs Maken is gericht op gebruik door de leerling. De leerling ontvangt zelf het resultaat en eventueel de ingevoerde uitleg/feedback. Open tekstvragen worden na beantwoording getoond inclusief modelantwoord en kunnen door de leerling zelf worden nagekekend. Aan het eind kan een resultaatoverzicht worden afgedrukt.
Oefeningen en toetsen maken in Wikiwijs
Je kunt zelf heel eenvoudig oefeningen en toetsen maken in een Wikiwijsarrangement. Bij een OEFENING krijgt de leerling na iedere vraag feedback, bij een TOETS aan het eind.
Socrative
Met Socrative kun je op verschillende manieren stemmen. Je kunt je vraag mondeling stellen en de antwoorden turven. Je kunt ook vooraf je vragen in het systeem ingeven. Leerlingen geven dan eerst hun naam op en beantwoorden vervolgens de vragen. Hierbij kun je kiezen of de leerlingen hun eigen tempo mogen kiezen of dat je als docent iedere vraag voor de hele klas tegelijk klaarzet. Daarnaast kun je een ' spacerace' spelen waarbij afhankelijk van het aantal goede antwoorden het raketje van de leerling sneller of langzamer naar de overkant vliegt. Het zelf in laten geven van de naam is niet waterdicht maar in het algemeen gaat het na een paar pogingen goed in de klas. Als docent krijg je aan het eind een gedetailleerd overzicht per opgegeven naam van de resultaten.
Volgens ‘Visible Learning’ van John Hattie is het geven van feedback één van de 10 meest effectieve ingrepen die je als leraar kunt doen. Maar gerichte feedback geven op het juiste moment is niet altijd even gemakkelijk. Om feedback te kunnen geven moet je ten eerste zien wat de leerling heeft gedaan of – nog mooier – wat de leerling aan het doen is.
Het tool Formative kan je daarbij helpen. Je kunt hier een serie opgaven aanmaken en deze ter beschikking stellen aan je leerlingen. Je leerlingen maken de opdrachten digitaal. Ze kunnen typen, schrijven of een afbeelding uploaden.
Het is zelfs mogelijk om voor je opgaven als ondergrond een worddocument of pdf te gebruiken met bijvoorbeeld een afbeelding, of vragen die je al in word had gemaakt. Je hoeft dan alleen nog antwoordvakken te maken of antwoordmogelijkheden in te voegen.
Laat je de opgaven in de klas maken, dan zie jij als docent ‘live’ op je scherm hoe ver iedereen is: je ziet alle antwoorden verschijnen. Het mooie is dat je dan direct die antwoorden kunt bekijken en desgewenst van gerichte feedback kunt voorzien.
Geef je de opgaven als huiswerk op, dan kun je nog steeds naderhand feedback geven, maar omdat iedereen dan zijn eigen moment kiest om de opgaven te maken, zal dit niet real time zijn.
Er zijn diverse tools waarbij je de voortgang van leerlingen kunt volgen in combinatie met meerkeuzevragen, waar/niet waar vragen en korte antwoorden. Maar de mogelijkheid van ‘toon je werk’ in combinatie met de mogelijkheid feedback te geven, als je wilt op het moment dat leerlingen ook echt met de opgaven bezig zijn is m.i. echt onderscheidend en heel geschikt voor formatief werken met complexe opgaven.
Kan bijvoorbeeld nuttig zijn bij vakken als economie, wiskunde, natuurkunde, scheikunde waar ‘de weg ernaar toe’ minimaal net o belangrijk is als het uiteindelijke antwoord.
Hoe werkt het?
Formative is een tool dat gratis is voor docenten en leerlingen. Zou je verder willen gaan en er echt met de hele school gebruik van gaan maken, dan is er een betaalde versie.
WinToets is een zelf te vullen leer-, oefen- en toetsprogramma. De meeste uitgeverijen gebruiken het voor het ontwikkelen van toetsen. Je kunt ook zelf toetsen maken of aanpassen. Daarnaast zijn er uitgebreid itembanken beschikbaar waarin je kunt 'winkelen'.
WinToets moet op de computers waar de toets wordt afgenomen geïnstalleerd zijn.
Het internetzusje van WinToets heet Quayn. De leerlingen werken dan online: er hoeft geen software te worden geïnstalleerd. Quayn kan daarom ook gebruikt worden op de BYOD-laptops van de leerlingen. Wel is het vooralsnog minder goed mogelijk om met toetsen vanuit Quayn ongewenst internetgebruik tegen te gaan dan met WinToets. Echter, bij formatief gebruik hoeft dit geen bezwaar te zijn.
Digitaal materiaal van je methode zal in praktisch alle gevallen ook (veel) digitale oefeningen en D-toetsen bevatten.
Op welke manier precies en in welke mate is van uitgever tot uitgever en ook van methode tot methode verschillend. Ook de manier waarop de vragen zich gedragen (kan een leerling een vraag nogmaals beantwoorden of niet), de wijze waarop punten worden geteld (wordt een vraag die door een leerling zelf is goedgerekend meegenomen in de puntentelling of niet) en of er (enige) adaptiviteit is ingebouwd kan behoorlijk verschillen.
Wat in ieder geval bij alle methodes overeenkomt is dat zowel leerling als docent hun voortgang kunnen volgen.
Stemming peilen met Answergarden
Answergarden is een gratis tooltje waarmee je snel de mening/stemming/kennis van een groep kunt polsen.
De ‘uitslag’ verschijnt in de vorm van een ‘wordcloud’ waarbij woorden die door de groep vaker zijn opgegeven ook groter verschijnen.
Lesideeën
Brainstormen/ideeën verzamelen: wat vind je leuk om te doen op het klassenuitje?
‘Wat weet je al’? Voor je begint met een onderwerp inventariseren wat leerlingen al weten
‘Welke sommen vond je lastig?’ Inventariseren wat leerlingen moeilijk vonden zodat je bijvoorbeeld bepaalde sommen klassikaal kunt behandelen
Toets jezelf: woordjes leren
Er zijn diverse online tools beschikbaar waarmee leerlingen (gratis) woordjes kunnen leren.
Woordjes leren
Er zijn tegenwoordig verschillende leuke programmaatjes om woordjes en begrippen aan te leren. In dit arrangement zullen we de meest voorkomende behandelen. Tevens kijken we naar op welke manier je het beste kunt leren zodat het ook blijft hangen. Dit arrangement is onderdeel van de digitale leerlijn "De docent competent!" van ROC Nova College.
Het arrangement Interactief oefenen / formatief toetsen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Interactieve vragen in de les.pdf
