Leerdoel 34.MO.3 (//)

Leerdoel 34.MO.3 (//)

Leerdoel 34.MO.3 (//)

(//) Je kunt beschrijven waaruit een organisme is opgebouwd.

Een mens bestaat uit 100.000 miljard cellen die samen een lichaam maken. Een cel is te vergelijken met een baksteen. Het is een deeltje waarmee je kunt bouwen. Veel kinderen denken dat een cel het kleinste deeltje is dat in een lichaam zit, maar dat is NIET waar. In een cel zitten ook weer verschillende onderdelen, bijvoorbeeld een celkern. En zelfs in die celkern zitten weer deeltjes zoals chromosomen, DNA en genen. Alle onderdelen zijn van bepaalde stofjes gemaakt. Die stofjes noem je atomen. Atomen zijn WEL de kleinst waarneembare onderdeeltjes waaruit ALLES is opgebouwd. 

1 zuurstofatoom + 2 waterstofatomen
= 1 watermolecuul
 


Moleculen en atomen
Op onze aarde komen veel verschillende soorten stoffen voor. Al die stoffen bestaan uit atomen. Atomen zijn heel kleine deeltjes, die je met het blote oog niet kunt zien. Meestal vormen atomen groepjes die aan elkaar vast zitten. Die groepjes aan elkaar geplakte atomen vormen samen 1 molecuul. Moleculen bestaan dus uit één of meer atomen. Moleculen kun je zien met een microscoop die heel erg veel vergroot. Zulke microscopen hebben we niet op school.

Een druppel water bestaat uit heel veel van die watermoleculen.

 

Genen en cellen
Je genen zitten in de kern van de cel. De genen vertellen aan iedere cel welke rol de cel moet spelen bij de groei en ontwikkeling van je lichaam.
Zo weten je cellen of ze een spiercel, een botcel, een huidcel of een ander soort cel moet worden.Genen geven ons lichaam instructies over hoe het precies moet werken. Zonder genen zou je hart niet weten hoe het moet kloppen en je longen niet hoe te ademen. 



Weefsels
Cellen krijgen dus allemaal een eigen rol in een organisme. Wanneer groepen van dezelfde soort cellen met dezelfde taak bij elkaar liggen, dan noem je het een weefsel. Jij hebt ongeveer tien verschilende soorten weefsel. Enkele daarvan zijn: beenweefsel, spierweefsel, vetweefsel en zenuwweefsel.


Organen
In veel organisme gaan verschillende soorten weefsel die bij elkaar liggen samenwerken. Samen voeren ze dan één taak uit. Zo'n groep weefsels die samenwerken vormen samen een orgaan. Een orgaan is een onderdeel van een organisme met een speciale taak.
 

Orgaanstelsels
Ook organen kunnen met elkaar samenwerken aan een gemeenschappelijke taak. Zo kunnen bijvoorbeeld de maag en de darmen elkaar helpen om het voedsel te verteren. Samen vormen ze, met nog meer organen die helpen bij het verteren, het verteringsstelsel.

 

Vind je het allemaal best ingewikkeld? Kijk dan maar eens goed naar de volgende afbeelding.


 

 

Een overzichtje van groot naar klein. (organisme-orgaanstelsel-orgaan-weefsel-cel)

Video's

Wat is een atoom?

Van cel tot stelsel

Tekst van de video: Van cel tot stelsel

Jouw huid is een orgaan. En wel het grootste orgaan van je lichaam. Organen zijn opgebouwd uit verschillende typen weefsels. Zo bestaat het buitenste deel van je huid, de opperhuid, uit dekweefsel.

Weefsels zijn opgebouwd uit heel kleine bouwstenen: cellen. Dit zijn de cellen van je opperhuid. Cellen zijn zo klein dat je ze alleen met een microscoop kunt bekijken. Er zijn veel verschillende soorten cellen: bloedcellenT spiercellen, zenuwcellen, dit is een eicel.. en dit zijn cellen van je huid.
Menselijke cellen bestaan uit een aantal onderdelen:
- om een cel zit een dun vliesje… het celmembraan 
- in de cel zit een stroperige vloeistof: het cytoplasma 
- en daarin drijft de celkern. De celkern regelt bijvoorbeeld dat er nieuwe cellen gemaakt worden.
De opperhuid bestaat uit de hoornlaag en de kiemlaag. In de hoornlaag liggen resten van dode cellen die je lichaam afdekken. Zo kunnen vuil en bacteriën niet naar binnen. 
Cellen die bij elkaar liggen, er hetzelfde uitzien en dezelfde functie hebben, vormen een weefsel. In de kiemlaag worden steeds nieuwe cellen gemaakt, die naar boven toe opschuiven. Zo blijft de hoornlaag dik genoeg.
Onder de opperhuid ligt de lederhuid. Dit deel van je huid bestaat voornamelijk uit een stevig en elastisch weefsel: het bindweefsel. Ook vind je hier andere onderdelen: haarzakjes, zweetklieren, zenuwuiteinden, bloedvaten en talgklieren. 
Alle onderdelen samen vormen een orgaan. In dit geval de huid. In je huid liggen pijnzintuigen. Deze werken samen met je zenuwen en je hersenen. Ze vormen een orgaanstelsel, namelijk je zenuwstelsel.
Er zijn meer orgaanstelsels: het spierstelsel, het bloedvatenstelsel, het ademhalingsstelsel en spijsverteringsstelsel.
Alle orgaanstelsels zijn met elkaar verbonden en vormen het organisme de mens.

Opdrachten

Samenvatting

1 Water-molecuul bestaat
uit 3 atomen.

Je kunt benoemen en beschrijven uit welke onderdelen een organisme is opgebouwd.

Atoom:                    Het allerkleinste waarneembare deeltje waaruit alle stoffen op de aarde zijn
                               opgebouwd. (Je kunt een atoom niet verder delen.

Molecuul:                Moleculen bestaan uit een of meer atomen die aan elkaar gekoppelt zitten.

Cel:                         De bouwsteen van een organisme.

Weefsel:                 Een groep cellen met dezelfde vorm en dezelfde functie.

Orgaan:                  Een deel van een organisme met één of meer speciale functies.

Orgaanstelsel:        Een groep organen die samen een bepaalde functie hebben.

Organisme:             Een levend wezen.


 

  • Het arrangement Leerdoel 34.MO.3 (//) is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Mens en natuur GG
    Laatst gewijzigd
    2016-01-14 09:18:34
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Je kunt benoemen en beschrijven uit welke onderdelen een organisme is opgebouwd.
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Bronnen

    Bron Type
    Een overzichtje van groot naar klein. (organisme-orgaanstelsel-orgaan-weefsel-cel)
    http://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/celweefselorgaan.htm     		Link
    Wat is een atoom?
    https://youtu.be/rGSQS_idhq0     		Video
    Van cel tot stelsel
    http://www.schooltv.nl/video/van-cel-tot-stelsel-een-kijkje-diep-onder-onze-huid-naar-cellen-en-organen/     		Link

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van