Keuzevak ondernemen GL 24/25

Keuzevak ondernemen GL 24/25

De ondernemer

Ieder mens is anders. En ieder mens kan sommige dingen goed en minder goed. Als je dyslectisch bent kun je misschien niet zo snel lezen, maar ben je waarschijnlijk erg creatief en heb je goed technisch inzicht.

Als ondernemer verzamel je mensen om je heen waarmee je samenwerkt. Het is handig om mensen te kiezen die anders zijn dan jijzelf. Dan kunnen die mensen de dingen doen waar je zelf niet zo goed in bent. Zo zorg je er samen voor dat jullie alles goed kunnen.

Maar, wat voor mens ben jij? Wat kun je goed en wat niet? Om daar achter te komen helpt de Disc-kleurentest. Je kunt het excel document downloaden en de test invullen. Vergelijk de uitslag met het model hieronder.

Open bestand Disc kleuren test

Disc
Disc

Functie en taakverdeling

Er zijn verschillende werkzaamheden te bedenken voor jouw bedrijf. Je kunt denken aan de inkoop, de verkoop, marketing en de productie. Beschrijf in dit hoofdstuk wie welke taken uitvoert. Bij het verdelen van de taken is het slim om rekening te houden met waar iemand goed in is. 

Je kunt de taken verdelen door een organogram te maken. Een voorbeeld van een organogram zie je hieronder. Een handige website om een organogram te maken vind je via deze link: SmartDraw is a Unified Visual App | Diagramming, Whiteboarding, and Data Visualization

Organogram Marktkraam Vonk
Organogram Marktkraam Vonk

Bedrijfsomschrijving

Swot analyse

Ieder product, persoon of bedrijf heeft sterke en zwakke punten. Denk aan:

"het product is snel te produceren"  (sterk punt)

"We hebben niemand in het team die goed is met cijfers" (zwak punt)

 

Er zijn ook kansen en bedreigingen vanuit de omgeving. Denk aan:

"door klimaatverandering wordt het warmer en neemt de vraag naar ijsjes toe" (kans)

"er zijn steeds meer mensen die minder willen werken waardoor het lastiger wordt om personeel te vinden" (bedreiging)

 

Door hier goed over na te denken kan de ondernemer het bedrijf of product aanpassen zodat kansen worden benut en zwakke punten worden verholpen.

 

Swot is een afkorting die komt uit het Engels. Het betekent:

 

S = Strengths        ( sterke punten )

W= Weakness       ( zwakke punten )

O = Opportunities  ( kansen )

T = Threats            ( bedreigingen )

 

Een Swot-analyse maak je door over deze vier verschillende dingen na te denken en op te schrijven. Dat kan in een tabel zoals in de afbeelding hieronder. In de afbeelding staan ook wat voorbeeld vragen die je over je product, jezelf of je bedrijf kunt stellen. Beantwoord deze vragen ( minimaal twee per onderdeel ) en je Swot-analyse is klaar.

Smart analyse

Ieder bedrijf stelt voor zichzelf een doel. Dit kan bijvoorbeeld gaan over hoeveel omzet het bedrijf moet maken of een aantal te verkopen producten. Een doel zegt ook iets over wanneer het doel behaald moet zijn.

Als jij bijvoorbeeld als doel hebt "ik wil 1000 potten honing verkopen op de markt in Castricum in 1 dag" dan weet je eigenlijk al dat dat niet zal lukken.

 

Een Smart- analyse helpt je om goed na te denken over het doel van de onderneming.

 

Smart betekent:

S  Specifiek

M  Meetbaar

A  Acceptabel

R  Realistisch

T  Tijdgebonden

 

Beschrijf in je verslag de doelstelling van de onderneming. Schrijf per onderdeel op hoe of waarom jouw doelstelling daaraan voldoet. Je kunt natuurlijk tijdens of na het maken van deze analyse je doel aanpassen.

 

Specifiek:

Specifiek betekent dat je doel heel precies is. "veel omzet" is niet heel precies. "100 euro omzet" wordt al een stuk preciezer.

 

Meetbaar:

Hoe ga je het meten? Door verkochte producten te tellen of door je geld te tellen?

 

Acceptabel:

Een doel moet acceptabel zijn. Je kunt wel 1000 euro omzet willen hebben, maar als je daarvoor 7 dagen per week moet werken is het voor jou misschien niet acceptabel.

 

Realistisch:

Als het doel niet realistisch (of haalbaar) is, verliezen jij en je werknemers het vertrouwen en zul je de motivatie verliezen het doel te halen. beschrijf daarom waarom jouw doel realistisch of haalbaar is. Dit mag gewoon een inschatting zijn.

 

Tijdgebonden:

Op welk moment ga je meten of je doel is behaald?  volgende week vrijdag om 16:00 uur? over een jaar?

 

Veel succes met de Smart-analyse

 

Concurrenten

Een concurrent is een bedrijf dat iets doet waardoor jij minder verkoopt. Denk aan de supermarkten. In geesterduin zitten de Vomar en Albert Heijn. Ze verkopen beide levensmiddelen. Als je een worstenbroodje koopt bij Vomar, zul je hem waarschijnlijk niet nog een keer bij Albert Heijn kopen. Albert Heijn verkoopt minder worstenbroodjes omdat er ook een Vomar in het winkelcentrum zit. Ze beconcurreren elkaar. Vomar en Albert Heijn zijn concurrenten.

Hoe zit dit voor jouw bedrijf? Welke concurrenten ken je?

De supermarkten hebben meer concurrenten dan alleen elkaar. In het winkelcentrum zitten ook 2 bakkers, een slager en een dierenwinkel. Deze verkopen spullen die de supermarkt ook heeft. Dit zijn dus ook concurrenten van de supermarkt. Tegenwoordig hebben al deze winkels er nog een concurrent bij. Dat is Picknick. De online supermarkt die je boodschappen thuis bezorgd.

Het voordeel van de supermarkt is dat je alles in één winkel kunt kopen. Het voordeel van de bakker is misschien dat het brood er lekkerder is.

Waar kom jij het liefst? Bij Mac Donalds of Burgerking?  En waarom?  Wat doen deze bedrijven het zelfde en waarin verschillen ze?

Rechtsvorm

Je hebt het vast wel eens achter een bedrijfsnaam zien staan. De letters : B.V.

B.V. is een rechtvorm. De rechtsvorm zegt iets over de belastingen die een bedrijf betaalt en wat er gebeurd als een bedrijf failliet gaat. Er zijn meerdere rechtsvormen. Die kun je zien in de tabel hieronder. Als ondernemer mag je de rechtsvorm zelf kiezen. Dit doe je door dit aan te geven bij de Kvk of de notaris.

Inkoopbeleid

Het inkoopbeleid is voor een bedrijf heel belangrijk. Stel je voor dat een bedrijf dat lolly's maakt, lollystokjes moet kopen. Deze kan kiezen voor lollystokjes uit China en uit Nederland.

De lollystokjes uit China zijn heel goedkoop maar het duurt wel 8 weken voordat ze met de boot in Nederland zijn. De boot is ook nog eens slecht voor het milieu.

De Nederlandse lollystokjes zijn iets duurder maar die hebben een levertijd van 2 dagen.

Het lollybedrijf moet een keuze maken. Gaan ze voor goedkoop uit China of voor de iets duurderde stokjes uit Nederland?

 

De keuze hangt af van wat het bedrijf wil. Als het bedrijf de verkoopprijs van de lolly zo laag mogelijk wil houden, zullen ze kiezen voor de goedkope Chinese stokjes. Maar als de voorraad van lollystokjes op is, dan kunnen ze niet acht weken wachten en zullen ze de iets duurdere Nederlandse kopen.

 

Om je product te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Deze moet je ergens inkopen.

In dit hoofdstuk zet je wat je allemaal nodig hebt en wat dat kost. Hieronder zie je een voorbeeld.

We willen ook graag dat je vertelt waar je je inkopen doet. Ook willen we weten waarom je voor die leverancier kiest.

 

 

Het financieel plan

9.1 Investeringsbegroting

In de inversteringsbegroting beschrijf je welke middelen er allemaal nodig zijn om te starten. Ook geef je aan wat deze middelen kosten.

Op de investeringbegroting komen de volgende middelen:

  • Vaste activa: Bedrijfsmiddelen die langer dan één jaar worden gebruikt (gebouw, auto, machines of inventaris)

  • Vlottende activa: Bedrijfsmiddelen die korten dan één jaar worden gebruikt (voorraad)

  • Aanloopkosten: Kosten die je maakt voor je begint met je bedrijf. (Advertentiekosten/promotiekosten, inschrijfkosten bij de Kamer van Koophandel)

 
Hieronder zie je een voorbeeld

9.2 Financieringsbegroting

Theorie: Financieringsplan

 

In het financieringsplan geef je aan hoe je de investeringen gaat bekostigen. Dit kun je op de volgende manieren doen:

1. Met eigen vermogen. Bijvoorbeeld spaargeld van de ondernemer (jouw eigen geld dus)

2. Met vreemd vermogen. Vreemd vermogen is niet van jezelf. Dit leen je bij iemand. Dit kan iedereen zijn. Denk aan een bank of een familielid. Ook kun je geld ophalen bij mensen die je helemaal niet kent via crowdfunding. Zoek maar eens op internet hoe dat werkt.

Als je zelf genoeg spaargeld hebt en dat geld ook kunt missen, kun je dat geld gebruiken om je bedrijf te beginnen. Als je vreemd vermogen moet lenen moet je waarschijnlijk rente betalen.

Hieronder zie je een voorbeeld van een financieringsplan.

 

9.3 Liquiditeitsbegroting

In de liquiditeitsbegroting kunnen we over kleine periodes zien hoeveel geld er in onze kassa zit. Bijvoorbeeld per week of per maand. Zo kunnen we bepalen wat we kunnen betalen. Hieronder zie je een voorbeeld.

In week 1 zie je dat we beginnen met 0 euro in onze kassa. In die week hebben we wel inkomsten  uit leningen. We hebben en nog geen omzet omdat we nog inkopen moeten doen. We staan die eerste week nog niet op de markt.  We tanken ook alvast de trekker. Het bedrag dat we in week 1 overhouden, is het beginsaldo van week 2.

Week 2 staan we wel op de markt en hebben we de eerste omzet. We doen direct weer wat inkopen. Wat we in week 2 overhouden, is het beginsaldo van week 3. 

In week 4 zie je dat we voldoende geld hebben om de lening af te kunnen betalen. 

 

Voorbeeld Liquiditeitsbegroting
Voorbeeld Liquiditeitsbegroting

9.4 Exploitatiebegroting

Een ander woord voor exploitatiebegroting is de resultatenrekening. Je berekent je winst of verlies over een langere periode. Meestal een jaar.

De exploitatiebegroting is het totaal van de liquiditietsbegroting, maar dan zonder de leningen.

Hieronder zie je een voorbeeld van een exploitatiebegroting. Daaronder zie je de exploitatiebegroting en liquiditeitsbegroting naast elkaar.

Toekomstvisie

Je hebt nu zelf een product bedacht en gemaakt. Misschien heb je wel tien kaarsenstandaards gemaakt met hout uit de schooltuin. Super leuk natuurlijk, maar van de verkoop van 10 artikelen wordt je niet rijk.

Hoe ga jij ervoor zorgen dat jouw bedrijf zoveel gaat verkopen dat je ervan kunt leven? Je kunt in je verslag denken aan de volgende dingen:

* Hoeveel moet je verkopen om ervan te kunnen leven?

* Waar zou je je grondstoffen vandaan kunnen halen?

* Waar ga je je producten prodcuren?

* Waar ga je je producten allemaal verkopen?

* Wat is het eerste dat je moet doen om het te bereiken?

 

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Wat is het maatschappelijk verantwoord ondernemen?

Het woord zegt het al: Verantwoording nemen in de maatschappij.

Er bestaan nog steeds bedrijven die een slechte invloed hebben op de maatschappij met wat ze doen. Denk hierbij aan:

* Milieuvervuiling (lucht, water, grond)

* Aarde uitbuiten (boskap, overbevissing, grondstoffen winnen in kwetsbare gebieden)

* Personeel slecht behandelen

* Personeel slecht betalen

* Belastingontduiking

* Geluid of stankoverlast

Door hier verantwoord mee om te gaan probeer je de negatieve gevolgen van jouw bedrijf te verkleinen of ervoor te zorgen dat er geen negatieve gevolgen zijn. Tegenwoordig zien we gelukkig steeds meer bedrijven die zelfs de wereld verbeteren met wat ze doen. In de volgende hoofdstukken vind je wat voorbeelden van maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Er zijn steeds meer klanten die geen producten meer willen kopen van bedrijven die niet verantwoordelijk ondernemen, maar bij bedrijven willen kopen die iets goeds doen voor de wereld. Het is dus niet alleen goed voor de maatschappij om maatschappelijk verantwoord te ondernemen, maar ook voor je portomonnee :-)

CO2 compensatie

We gaan met zijn alle graag op vakantie. En natuurlijk lekker ver weg want daar schijnt de zon.

Het vliegtuig stoot erg veel CO2 uit.

 

Voor de vliegtuigmaatschappij is dit een bedreiging. Door de grote CO2 uitstoot kan het zijn dat veel klanten niet meer met het vliegtuig willen en de vliegtuigmaatschappij daardoor minder geld verdiend. Sommige vliegtuigmaatschappijen hebben daar iets op bedacht.

 

Sommige vliegtuigmaatschappijen planten bomen als ze vliegtickets verkopen. Hoe meer vliegtickets ze verkopen, hoe meer bomen ze planten. De bomen die ze planten nemen in hun hele leven CO2 op. Zo kan de vliegtuigmaatschappij tegen de klanten zeggen dat de CO2 die met de vliegreis wordt uitgestoten, door de bomen weer uit de lucht wordt gehaald. De CO2 wordt "gecompenseerd".

 

Er zijn meerdere manieren om dit te doen. Bomen planten is niet de enige manier. Sommige bedrijven bouwen bijvoorbeeld windmolens van de winst. Zo kan het bedrijf zeggen dat ze CO2 compenseren omdat ze windmolens bouwen. En misschien kunnen ze de opgewekte stroom wel verkopen!!  

 

Energie

Welke energie gebruikt jouw bedrijf? Denk aan gas en electriciteit.

Energie kost niet alleen geld, maar kan ook het milieu beschadigen als deze is opgewekt met fossiele brandstoffen.

 

Als bedrijf kan het daarom slim zijn om minder energie te gaan gebruiken. Dit kan door isolatie van panden of apparaten uitzoeken die weinig energie verbruiken. Rij je op benzine of electriciteit?

Door hier verstandig mee om te gaan kun je het milieu sparen en geld besparen!

Hergebruik

De papierfabriek kan twee dingen doen om papier te maken.

1. Een boom omhakken en daar papier van maken.

2. Het oude papier inzamemelen en daar nieuw papier van maken.

Welke optie is het meest verantwoord ondernemen?

 

Ook bij jouw product kun je nadenken waarvan je het gaat maken. Gebruik je nieuwe grondstoffen of gebruik je grondstoffen die als eens ergens anders voor zijn gebruikt?

Mensen

Hoe ga jij met je personeel om?

Moeten ze heel veel en heel hard werken tegen een laag salaris? Of zou je het ook fijn vinden als de werknemers tijd en geld hebben om leuke dingen te doen met hun vrienden of familie?

Hieronder zie je een foto uit de fabriek in Bangladesh waar misschien wel jouw kleding wordt gemaakt. De mensen op de foto werken lange dagen voor weinig geld. Zo blijft jouw kleding lekker goedkoop.  Wil jij daar werken?

Kledingfabriek Bangladesh
Kledingfabriek Bangladesh

Conclusie en zelfreflectie

Je hebt een product bedacht en misschien heb je de eerste producten zelfs al wel verkocht. Je hebt ook uitgerekend hoeveel geld je ermee kunt verdienen en wat ervoor nodig is om veel geld te gaan verdienen in de toekomst. 

Wat vind je nu van je product? Zou het voor een investeerder slim zijn om erin te investeren? Waarom wel of waarom niet? 

Zijn er misschien aanpassingen nodig aan het product om het beter te maken?

Hoe vond je dat het ging met ondernemen?

Door eens terug te kijken naar hoe het ging kun je bekijken wat goed ging en wat een volgende keer beter zou kunnen. Door dit op te schrijven leer je van je fouten en gaat het een volgende keer ook beter. Denk aan:

* Was je product goed of niet?

* Hoe ging de samenwerking met marketing?

* Heb je iedere les goed benut?

* Hoe was de taakverdeling?

* Wat vond je leuk of niet leuk?

* Wat heb je geleerd?

  • Het arrangement Keuzevak ondernemen GL 24/25 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Laatst gewijzigd
    2024-06-17 08:27:27
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Ondersteuning van het keuzevak ondernemen
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO gemengde leerweg, 4;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Profiel groen Castricum. (z.d.).

    [Leerweg] Keuzevak [x]: [titel keuzevak]

    https://maken.wikiwijs.nl/67143/_Leerweg__Keuzevak__x____titel_keuzevak_

    Wetering, Coen van. (z.d.).

    Duurzaamheid

    https://maken.wikiwijs.nl/53912/Duurzaamheid