In deze module gaan we kennis maken met sportklimmen.
Dit doen we in de Estafette, maar sluiten we af bij "Klimmuur Haarlem".
Inleiding in het Sport klimmen
Het sportklimmen is een relatief jonge sport die voortgekomen is uit het alpine klimmen.
Bij het alpine klimmen is het doel een bergtop bereiken, bij sportklimmen probeert een klimmer een zo moeilijk mogelijke route te beklimmen. De routes zijn er namelijk in verschillende moeilijkheidsgraden, afhankelijkheid, hoogte, hellingshoek en eventuele overhangen. Bij het alpine klimmen, moet je ook nog rekening houden met de verschillende gesteente waar je op staat/hangt.
Sportklimmen hoeft niet per se in de Alpenlanden beoefend te worden, maar in de ons omringende landen (België, Luxemburg, Duitsland) kan men ook in oefenrotsen terecht. Deze oefenruimtes worden ook wel klimtuinen genoemd.
Tevens wordt de sport de laatste jaren veel beoefend op de daarvoor gebouwde in- en outdoor klimwanden. Hierbij wordt voornamelijk in “toprope” situatie geklommen.
Toprope en voorklimmen
Top rope klimmen is de meest veilige manier om een route naar boven te klimmen.
Het touw is aan de bovenkant aan een bevestigd balk/ dan wel ketting met stevige ring opgehangen en het touw van de zekeraar en de klimmer zijn boven. Dit betekend voor de klimmer dat als hij de route niet zou redden meteen aan zijn touw hangt welke de zekeraar blijft inhalen tijdens het klimmen.
Voorklimmen is een wat vrijere manier van klimmen en wat dus ook iets meer risico’s met zich meebrengt. Het touw begint vastgebonden aan de klimmer en wordt meegenomen naar de top (deze manier van klimmen wordt vaak gebruikt bij het alpineklimmen).
Tijdens de routes komt de klimmer voorbij verschillende haken waar hij een set van karabiners inhangt en verder klimt. Het gevaar van deze manier van klimmen is dat de klimmer op bepaalde stukken 3 tot 6 meter naar beneden zou kunnen vallen.
Dit ligt eraan hoever uit elkaar de haken in de rotsen/wand zijn bevestigd.
De eerste set van karabiners is dus crusiaal (anders ligt de klimmer op de grond).
Er dergelijke situatie zou kunnen gebeuren. Om de valfactor uit te rekenen kan de volgende formule worden gebruikt.
Het materiaal
Vind je het leuk om een keer te kijken wat je echt allemaal nodig hebt tijdens een trip in de Alpen? Kijk dan op de volgende site: www.abc-van-rotsklimmen.nl
Touwen:
Tijdens het klimmen gebruiken wij alleen dynamische touwen.
Deze kenmerken zich door een kern-mantel structuur: het touw bestaat uit vele dunnen draden die weer tot dikkere draden verweven zijn. Om die kern zit een mantel, die de kern tegen slijtage en inkomend vuil beschermen. Er zijn verschillende diktes te verkrijgen in de bergsport winkels. De meest gangbare maat waar wij ook mee gaan klimmen zal 10,5mm tot 11.0mm zijn.
De reden dat wij dynamische touwen gebruiken is omdat deze enigszins rekbaar zijn en daardoor geschikt zijn om vallen op te vangen..
Een touw heeft een levensduur van 5 jaar als het maar af en toe gebruikt wordt.
Indien je het touw dagelijks gebruikt zal het waarschijnlijk maar een jaar meegaan en dan nog te bedenken of je het binnen of buiten gebruikt. Het is erg belangrijk om altijd het touw op beschadigde plekken te controleren. Wanneer je een eigen touw zou hebben is het verstandig om het op een koele droge plek te bewaren en wanneer het nat is geworden goed te laten drogen. Haal altijd de knopen uit het touw dan blijft te kern van het touw soepeler.
Carabiners:
Er zijn veel verschillende carabiners waar mee geklommen wordt. De een klimt met een carabiner, de ander klimt met twee carabiners voor extra zekerheid. Maar wat is nu precies het verschil. Onder aan de pagina is een tekening met de verschillende carabiners.
De nrs. 1 zijn de snappers de worden gebruikt tijdens het voorklimmen en om iets aan je gordel vast te hangen. Ze gaan snel open en zijn makkelijk te openen.
Deze zijn ook in het klein te verkrijgen maar dan staat er vaak NOT FOR KLIMBING op.
Nr. 2 is de schroef carabiner. De sluiting zit in het midden bevestigd met een schroefdraad. Je moet de carabiners zelf open en dicht schroeven bij het aan- en uitbinden.
Nr. 3is de Pushtwistlock carabiners Zoals de naam al zegt moet je deze carabiner eerst omhoog duwen, dan draaien en als laatst openen.
Een andere carabiner is nog de ballock carabiner. Bij deze carabiner moet er eerst op het groene balletje gedrukt worden en kan de carabiner open.
Welke carabiner gebruikt wordt moet van tevoren goed over nagedacht worden en zeker in het alpine klimmen moet je altijd van te voren bedenken hoeveel carabiners je nodig denkt te hebben.
Zekerings apparaten:
Zekeringsaparaten zijn materialen die natuurlijk door de zekeraar te hanteren zijn.
Dit zorgt ervoor dat de klimmer op een veilige manier naar boven en naar beneden kan gaan. De zekeraar volgt een procedure om het touw op een veilige manier door de apparaten te laten glijden. De volgende types zijn er:
Grigri: Het meest veilige apparaat wat als een autogordel dicht kan slaan.
Hierdoor kan het touw niet verder glijden. Erg handig maar ook erg duur.
De 8: Een stuk metaal die zorgt dat het touw stroef door de 8 geleid wordt.
Hierdoor is het voor de zekeraar beter te controleren. Laat het touw onderaan de 8 NOOIT los!!! DIT IS JE REM!!!
De ATC: Ook wel te vertalen in Air Traffic Controller
Hiermee kun je eventueel twee touwen tegelijk zekeren en is een lichtgewicht stukje techniek. Deze bevestig je met touw en carabiner aan je aanbindlus.
Reverso: Eigenlijk een zelfde systeem als de ATC alleen iets steviger en kan de naklimmer inhalen wanneer het volgende relais in de bergen is gehaald. Kan ook gebruikt worden met abseilen.
Zo hebben we ongeveer wel de meest gebruikte zekeringsapparaten.
Gordels:
Ook in gordels hebben we verschillende soorten, maten en prijsklassen.
Er zijn drie verschillende te vinden:
< >
Integraalgordels
< >
Knopen
De knopen die jullie moeten weten zijn de volgende:
Enkele 8 knoop
Dubbele 8 knoop
Halve mast worp
Hele mast worp
Bevestiging van de touwen aan het zekeringmateriaal
Enkele 8 knoop
Dubbele 8 knoop
Halve mast worp
Mast worp
Klimtuig
Instructie van de gordel:
Een gordel bestaat uit een heupband met materiaal lussen en 2 beenlussen. De gordel wordt gesloten door middel van een gesp. Het uiteinde wordt daar door TERUG GESTOKEN! CONTROLEER DIT TEN ALLE TIJDEN
Leg de gordel voor je neer en kijk dat alles recht zit.
Stap in de gordel alsof het een broek is. De beenlussen natuurlijk aan de onderkant.
Controleer nogmaals of er niets gedraaid is en dat de aanbindlus vooraan zit.
Trek de gordel over je heupen en bevestig deze zo strak mogelijk, zodat de gordel niet naar beneden kan zakken.
Maak de beenlussen vast door ze iets aan te trekken, hier mag nog een platte hand tussen. Hoe strakker hoe beter voor de mannen, anders gaat de gordel schuiven tijdens het klimmen. (Tip doe er wat mee…)
Laat het altijd door iemand anders controleren
Zekeren
Instructie zekeren:
Wijbij het HVC zullen met 3 zekeraars werken voor extra veiligheid.
Zekeraar 1:
De zekeraar zorgt ervoor dat het touw strak blijft wanneer de klimmer naar boven klimt. Zo zal de klimmer bij een val, minimaal naar beneden zakken.
Spreek af hoe strak er gezekerd wordt. Nooit te los, iets strakker als iemand het heel eng vindt. Niet te strak dan heeft de klimmer geen grip.
Het is belangrijk, dat de zekeraar op zodanige manier te werk gaat, dat de klimmer er vertrouwen in heeft en naar boven durft.
De zekeraar moet de klimmer bij houden, gaat de klimmer te snel dan moet hij langzamer… veiligheid voor alles!
Zeker te allen tijde via het 4 stappen systeem
De 4 stappen om het touw binnen te halen zijn:
1. Intrekken
2. Blokkeren
3. Overpakken met links
4. Overpakken met rechts en door naar 1.
LET OP:ALTIJD 1 HAND ONDER DE 8 !
Zo wordt de 8 bevestigd:
Zekeraar 2:
Als extra veiligheid staat zekeraar 2 achter de klimmer en zorgt ervoor dat niemand op het touw staat.
Tijdens het omhoog klimmen wordt het touw achter de zekeraars neergelegd.
Houd het touw vast, niet te strak anders kan kan de hoofdzekeraar niet werken, niet te los dan heeft het zekeren geen nut.
Tijdens het zakken van de klimmer zorgt de 2e zekeraar ervoor dat de hoofdzekeraar niet omhoog gaat en blijft opletten.
Zekeraar 3:Is er voor back-up. wanneer zekeraar 2 iets fout doet is er altijd nog zekeraar 3 die het touw goed vast heeft.
Kijk ook nog eens goed naar de video "de stappen van het zekeren" dat staat in VEILIGHEID STAAT VOOROP.
De klimmer
Instructie klimmer:
Het klimtouw is met een dubbele 8 knoop en een carabiner aan de klimmer bevestigd.
Bij het klimmen zelf zijn er een aantal aandachtspunten om beter naar boven te komen.
Klim vanuit je benen, die zijn sterker dan je armen.
Houd het lichaamszwaartepunt dicht bij de muur. Hoe verder je van de muur af komt met je heupen, hoe zwaarder het wordt voor je armen. Heupen bij de muur, zorgt voor LZP boven je steunpunten en dus evenwicht.
De ‘3 punt’ regel: regel van evenwicht. Zo heb je een lichaamsdeel die kan zoeken naar een nieuw steunpunt.
Coachen:
Tijdens het klimmen is het voor de klimmer moeilijk te zien waar alle grepen onder hem zijn.
Als zekeraar kun je de klimmer helpen om mogelijke steunpunten te zoeken.
Belangrijk is hierbij dat het touw te allen tijde in de gaten gehouden moet worden.
De tweede zekeraar zal dus makkelijker kunnen coachen, deze heeft minder handelingen.
Het klinkt makkelijk en dat is het ook, als je de veiligheid maar in de gaten houdt!
Klimroutes:
Klimroutes zijn er in verschillende gradaties
Vaak zijn ze gekenmerkt de een bepaalde kleur die je moet klimmen, in de Alpen zal dit natuurlijk anders zijn dan moet je zelf je route bepalen.
In de klimhallen worden de Franse normen gebruikt en gaan van 3 t/m 9
Daartussen kunnen sommige hallen nog een + gebruiken om een route aan te stippen dat het iets moeilijker is.
Onderstaande afbeelding is een ‘topo’ voor een wand die buiten te beklimmen is.
Daar staat natuurlijk geen plaatje bij welke route het is en grijs blijft grijs van de rotsen.
Hier zul je tijdens een wandeling naar de instap plek van de route goed op moeten letten waar de route zich bevindt. De cijfers met a/b/c geven aan hoe lastig de route is en de pijlen geven aan waar je de route kunt verlaten. Dit gaat met een abseil met dubbel touw.
Het arrangement Sportklimmen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Martin Esser
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2015-12-05 12:53:36
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
