In dit wikiwijsarrangement vind je informatie over het verzorgen van een tracheostoma met een canule, het uitzuigen van mond- en keelholte en uitzuigen van de tracheostoma.
Doelstellingen:
De student kan weergeven waarom en hoe de mond- en keelholte van de zorgvrager wordt uitgezogen en welke observaties daarbij horen.
De student kan laten zien hoe de mond- en keelholte moet worden uitgezogen en kan hierbij een sputumkweek afnemen.
De student kan laten zien hoe een tracheostoma wordt verzorgd en kan benoemen welke complicaties voorkomen kunnen worden.
De student kan weergeven in welke mate de zorgvrager voor, tijdens en na de verzorging van het tracheostoma geobserveerd moet worden.
De student kan weergeven hoe de verleende zorg met de zorgvrager geëvalueerd moet worden.
Vaak wordt een kunstneus op de trachecanule geplaatst. Deze zorgt voor het bevochtigen van de ademhalingslucht en het filteren van de lucht. De kunstneus neemt hierdoor de functie van de neus over, vandaar de naam.
Zwemmen met een tracheostoma
Beademen
Een zorgvrager met een trachea stoma zal je bij een reanimatie moeten beademen óp de stoma. Daarom is het van belang dat je altijd ónder de kleding controleert of de zorgvrager een stoma heeft, alvorens je begint met beademen!
Zwemmen met een tracheostoma op een matje
Hulpmiddelen bij zwemmen en douchen
Met een paar hulpmiddelen kan de zorgvrager toch zwemmen, douchen. Zou hij dit niet gebruiken dan kan zo het water de trachea stoma in lopen en verdrinkt de zorgvrager. Let tijdens het douchen ook op dat de douchekop niet te hoog staat, zodat er water in de stoma loopt. Of de zorgvrager voorover te laten staan tijdens het haren wassen.
Materialen voor uitzuigen
Een uitzuigkatheter herken je aan de platte opening en aan het speciale stukje boven aan om de vacuüm te bedienen.
De vacuümbeker is een apart tussenstukje die je op een uitzuigkatheter kan zetten, als de uitzuigkatheter dit stukje er niet aan heeft zitten, om het vacuüm te bedienen.
Dit is een voorbeeld van een mobiel uitzuigapparaat. Deze kan je verplaatsen naar de zorgvrager toe.
Binnen instelling wordt er ook wel vacuümzuigerij uit de muur gebruikt.
Normaliter wordt er met een kracht van 20 Kpa of 129 mmHG uitgezogen.
Verzorging
Bij de verzorging van de trachea stoma moet je met verschillende zaken rekening houden:
zorgvrager kan niet spreken, gebruik pen en papier, let op non-verbale reacties
voorkomen van uitdrogen van het slijmvlies
voorkomen dat er vocht in de trachea loopt
korstje rond de stoma door uitgedroogd slijm
voorkomen dat er iets in de stoma terecht kan komen
slijm ophoesten
in een half-zittende houding bij de verzorging van de stoma
controle van de ademhaling: diepte, snelheid, regelmaat, evt. ademhalingsgeluiden
evt. een paar druppeltjes fysiologisch zout in de trachea druppelen om opgedroogd slijm te laten weken, zodat de zorgvrager het slijm makkelijker kan ophoesten
evt. kan de canule uitgezogen worden
controle van het speeksel in de mond. Dit kan juist te veel of erg weinig zijn, met kans op uitdroging
Verzorgen van de binnencanule met een spreekklepje
Zijligging
Bij het uitzuigen van de mond- en keelholte leg je de zorgvrager op zijn zij met zijn gezicht naar jou toe.
Mogelijk krijgt de zorgvrager een hoestprikkel tijdens het inbrengen of uitzuigen, evt. sputum dat hij ophoest komt dan in zijn wangzak terecht en kan jij direct uitzuigen.
Mond, daarna de neus uitzuigen
Eerst wordt de mond van de zorgvrager uitgezogen, daarna de neus. Dit doe je in verband met de hygiëne.
Reden van uitzuigen
Het kan zijn dat de zorgvrager zelf niet sterk genoeg is om zijn sputum kwijt te raken om het door te slikken. De mond wordt dan uitgezogen.
Soms is de productie van het slijm hoger dan dat het verwerkt kan worden door de zorgvrager, dan kan de neus worden uitgezogen. Dit kan gebeuren bij baby's met een hevige verkoudheid.
Controle
Tijdens en na deze handeling controleer je de mond op geur, kleur, ontstekingsverschijnselen, schimmel infectie, aften of andere afwijkende zaken. Daarna controleer je het sputum op geur, kleur, vastheid en taaiheid van het slijm.
Je bevindingen ga je rapporteren en/of bespreken met de arts.
Kweek afnemen
Soms zijn je bevinding dusdanig of je arts heeft je een opdracht gegeven, dat je een kweek af moet nemen van het sputum. Het beste is een kweek af te nemen van het sputum dat de zorgvrager heeft opgehoest tijdens het uitzuigen.
Mondmasker
Tijdens het uitzuigen of het afnemen van een sputumkweek draag je een mondmasker.
Dit om besmetting van jezelf te voorkomen.
Trachea canule
Iedere zorgvrager met een trachea stoma heeft een uitzuigapparaat bij de hand. Na de operatie zal een verpleegkundige de stoma regelmatig uitzuigen. Terzijnertijd zal de zorgvrager of zijn mantelzorger dit ook leren.
Het uitzuigen mag niet dieper dan de canule.Intensieve zorg verpleegkundigen en fysiotherapeuten mogen dieper uitzuigen, het zgn. bronchiaaltoilet.
Het risico bij het uitzuigen is dat de Carina geraakt kan worden. Deze zit op de longsplitsing.Wordt deze geraakt dan prikkel je de nervus vagus. De zorgvrager kan dan een bradycardie (verlaging van de hartslag) krijgen. Na het uitzuigen moet je daarom altijd de hartslag van de zorgvrager controleren op een evt. bradycardie.
Om evt. sputum op te vangen tijdens het uitzuigen kan dit uitzuigapparaat er tussen gezet worden, om zo schoon mogelijk het sputum op te vangen voor onderzoek.
Dit is een uitzuigapparaatje die vaak gebruikt wordt bij de geboorte van een baby.
Het arrangement Trachea verzorging is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Tracheastomie verzorgen en uitzuigen.ppt
