Inleiding
Leerdoelen
De leerdoelen die hierbij horen zijn:
1. Twee nadelen formuleren over het beleid op de Rijn en uit verschillende dimensies beargumenteren.
2. Één mening geven over de toekomst van de Rijn met betrekking tot klimaatverandering en de relatie leggen tussen de bovenloop en de benedenloop.
3. Één reden geven waarom er in de bovenloop meer erosie en minder sedimentatie plaatsvindt in relatie met de benedenloop.
Deze doelen kun je aan het eind van deze digitale les beantwoorden. Dit ga je bereiken door de teksten te lezen en de opdrachten te maken. Elke opdracht begint met een stuk tekst dat je moet lezen, daarna maak je de opdrachten. Ook ga je werken met de atlas en een filmpje kijken.
Instructie
Deze les duurt 50 minuten. In deze les gaan we het hebben over de bovenloop (die in verband staat met de middenloop en benedenloop) van de rivier de Rijn. We gaan het hebben over de vervuiling van de rivier de Rijn, hierbij gaan we kijken naar 4 dimensies. Deze dimensies zijn economisch (fabrieken), sociaal-cultureel (zoals mensen willen de natuur behouden), natuurlijk (planten en dieren) en politiek(maatregelen door een regering). Verder is er een opdracht waarbij je je eigen mening moet geven over wat jij denkt wat er in de toekomst gaat gebeuren met de Rijn. Je gaat kijken welke gevolgen klimaatverandering heeft op de Rijn. In de huiswerkopdracht gaan we het hebben over erosie en sedimentatie in de bovenloop en benedenloop van een rivier (waar vindt wat plaats en uitleg over de twee begrippen).
Bij de opdrachten zitten vragen die jullie moeten maken. De antwoorden die schrijf je op in je schrift zodat je ze later aan de docent kunt laten zien.
Begin bij het tabblad ‘wat hebben we de vorige les gedaan’. Als je telkens klaar bent met een tabblad, dan klik je op de knop die onderaan de pagina staat. Dan ga je naar de volgende opdracht.
In de tekst bij de opdrachten staan woorden dikgedrukt. Dit zijn de moeilijke woorden van deze digitale les. Deze woorden heb je al eens eerder geleerd dus als het goed is moet je de betekenis kennen. Als je de betekenis niet meer weet, probeer dan achter de betekenis te komen door de tekst goed door te lezen.
Werkblad
Je kunt hier het werkblad downloaden. Dit werkblad heb je nodig om de opdrachten te maken, sla het wel op zodat de docent het kan controleren.
Vervuiling van de rivier de Rijn
De Rijn mag dan schoner zijn dan twintig jaar geleden, het gaat nog steeds niet goed met veel grote rivieren. In industriegebieden worden rivieren ernstig vervuild. Dit heeft een economische oorzaak. De fabrieken maken producten maar vervuilen hiermee de rivier. Ook worden de rivieren gebruikt voor scheepvaart en voor visvangsten.
Door deze vervuiling wordt de natuur (zoals planten en dieren) aangetast. Hierdoor komen er steeds minder dieren voor in de Rijn.Natuurorganisaties vinden dat dit moet stoppen en voeren daarom actie om de vervuiling tegen te gaan. Ze willen de rivier houden zoals hij is zodat iedereen van de rivier kan genieten.
De politiek gaat hierin mee en vindt dat de rivieren meer ruimte moeten krijgen zodat het water makkelijker naar de zee kan stromen. Hiervoor nemen ze maatregelen zoals het opruimen van de vervuiling en gebieden langs de rivieren terug te geven aan de rivier zodat de rivier meer ruimte krijgt. Dit is vooral in Nederland te zien. Dit project wordt ‘ruimte voor de rivier’ genoemd. Gebieden langs de rivieren worden teruggegeven om de rivier te laten overstromen op sommige plekken zodat het overstromingsgevaar minder wordt op andere plekken
De Rijn en klimaatverandering
De afvoer van het water in de rivier de Rijn verschilt in de zomer en winter van elkaar. In de winter bestaat de afvoer voornamelijk uit regenwater. In de Alpen blijft de neerslag die in de winter valt als sneeuw liggen. Pas in de zomer smelt de sneeuw. In de zomer bestaat de Rijnafvoer voornamelijk uit regen- en smeltwater uit de Alpen. Maar omdat het in de zomer warmer is dan in de winter, vindt er ook verdamping plaats. Een deel van de waterafvoer verdwijnt (als waterdamp). Als een rivier regenwater en smeltwater afvoert, dan noem je de rivier een gemengde rivier.Doordat de Rijn een gemengde rivier is, heeft de rivier een regelmatige waterafvoer waardoor de rivier het hele jaar bevaarbaar is omdat er altijd voldoende water in de rivier zit.
Door klimaatverandering zal de waterafvoer van de Rijn veranderen. Het wordt warmer, waardoor er minder sneeuw en meer regen in de winter valt. Bovendien zal de sneeuw die in de winter valt, eerder smelten. De rivier zal meer en meer een regenrivier worden. De gevolgen van klimaatverandering op de Rijn zijn dat de winterafvoer van de Rijn groter wordt en de zomerafvoer minder wordt doordat de verdamping toeneemt als gevolg van de stijgende temperatuur. Op het plaatje hiernaast, kun je zien dat door de warmte van de zon er verdamping ontstaat van het water. Deze waterdamp vormt wolken. Die wolken die regenen/sneeuwen uit in de bergen. Er kan dus regen én sneeuw vallen op een berg, afhankelijk van hoe warm het op dat moment is. De regen stroomt van de berg af, naar de rivieren toe. De sneeuw kan blijven liggen doordat het koud genoeg is op de berg. Maar op een gegeven moment zal de sneeuw smelten en zal dat water ook in de rivieren komen. Deze rivieren brengen het water terug naar de zee. Onderweg kan er water verdampen in de rivier. Dus in de zee en in de rivieren kan er water verdampen. Deze rondgang van water noem je ook wel dewaterkringloop.
Erosie en sedimentatie in de Rijn
We beginnen eerst met een filmpje over erosie en sedimentatie. Klik op deze zin en kijk het filmpje.
Erosie en sedimentatie komt op veel plekken voor zoals in het filmpje te zien is in de Noordzee, maar ook in een rivier zoals de Rijn. In een rivier komt erosie vooral in de bovenloop voor, dit komt omdat daar de watersnelheid hoog is. De rivier kan door die hoge watersnelheid grote stenen vervoeren. Al die stenen in de rivier botsen tegen elkaar waardoor de stenen steeds kleiner worden. In de benedenloop van de rivier komt vooralsedimentatie voor, dit komt omdat daar de watersnelheid laag is. Al die stenen die in de bovenloop (en middenloop) tegen elkaar gebotst zijn, zijn allemaal heel klein geworden. Al die kleine steentjes gaan zinken in de benedenloop omdat daar de watersnelheid te laag is geworden om ze verder te vervoeren naar zee. Dit noem je sedimentatie.
werkblad.docx
