Baby

Spel

Muziek

Activiteit	Ritmes tikken. Ritmes tikken op woorden Ritmes mee tikken met zinnen/rijmpjes/versjes/liedjes. *(Typ hier kort: wat heb je in de muziekles laten zien?)*
Doelgroep	Peuter/kleuter/schoolkind/jongere/volwassene/oudere
Doel	Peuter/kleuter/jonge schoolkind: Motorische ontwikkeling, ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten. Eventueel: taalontwikkeling. Oudere schoolkind/jongere/volwassene/oudere: Ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten.
Benodigdheden	Het kan beginnen met klappen en uitgebreid worden met allerlei ritme instrumenten (zoals kleine percussie instrumenten: een rasp, sambabal, woodblocks, claves, traingel, tamboerijn, belletjes enz. of grotere zoals: djembe’s, conga’s bongo’s of een drumstel).
Plaats	Een ruimte waar lawaai gemaakt mag worden, waar genoeg plek is.
Voorbereiding	Zorg dat er een stilte-teken wordt afgesproken. Zorg dat de materialen zo opgesteld zijn dat er veilig mee gewerkt kan worden (voor de doelgroep en de instrumenten zelf). Zorg voor voorbeelden in schema’s en beeld (bijvoorbeeld pictogrammen).
Uitvoering	Je zet de materialen klaar. Je spreekt met de doelgroep af wat je gaat doen, hoe lang en welke regels er zijn. Je legt de doelgroep iets uit over het begrip ‘ritme’ aan de hand van voorbeelden, voordoen. Je laat de doelgroep ritmes mee klappen, tikken, trommelen (enz.). Ritmes kunnen mee getikt worden op woorden en lettergrepen van woorden, op zinnen, op de maat in een liedje enz.
Variatie	Je kunt de doelgroep scheiden in groepjes met verschillende ritme instrumenten die bijvoorbeeld hetzelfde ritme tikken, of dezelfde instrumenten die verschillende ritmes tikken, door elkaar, maar wat wel bij elkaar past/elkaar aanvult. Of dit alles combineren.

Muziek
Ontwikkelingsfase: de baby

Activiteit	Babyliedjes zingen/opzegversjes opzeggen. Voorbeeld: Klap eens in je handjes, blij, blij, blij op je boze bolletje, allebei. Handjes in de hoogte, handjes in je zij zo varen de scheepjes voorbij zo varen de scheepjes voorbij. Gekregen opdracht tijdens de les muziek: Uiteindelijk zitten er vijf voorbeelden van een opzegversje en/of een babyliedje in je map *(ga op zoek naar liedjes die je nog niet kent).*
Doelgroep	Baby’s (ook geschikt voor peuters, kleuters).
Doel	Contact maken met de baby, de baby laten luisteren naar je stem. Het helpt om luister- en concentratievermogen te verhogen. Je stem is een muziekinstrument waarmee je het meest directe contact maakt met een baby. Je geeft de baby persoonlijke aandacht, het biedt troost/geruststelling, bezorgt vrolijkheid enz. Het kan structuur helpen geven aan de dag (bijvoorbeeld liedjes zingen voor het slapen gaan). Simpele melodieën leggen de basis voor muzikaliteit en een goed muzikaal gehoor. Op latere leeftijd: Liedjes zingen ondersteunt taalontwikkeling, taalvaardigheid en het vergroten van de woordenschat. Ritme, rijm, melodie en intonatie vormen de basis van taal. Bij muziek hoort bewegen: klappen of dansen (motorische ontwikkeling), een kringdansje of een spelletje (sociale ontwikkeling).
Benodigdheden	Babyliedjes/opzegversjes. De melodietjes van veel traditionele kinderliedjes zijn, in rustig tempo, er wordt gebruik gemaakt van veel herhaling, voor kinderen al snel mee te zingen; dat geeft zelfvertrouwen.
Plaats	-
Voorbereiding	Zoek de tekst op en leer het liedje/opzegversje uit je hoofd.
Uitvoering	Zing het liedje of zeg het opzegversje op. Maak (oog) contact met de baby. Gebruik mimiek, varieer in toonhoogte en dynamiek met je stem en gebruik eventueel ondersteunende gebaren/overige lichaamstaal.
Variatie	Tekstvariatie; “poesje mauw” wordt “hondje waf”. Variatie in uitvoering: verander je stem/mimiek/overige lichaamshouding en gebaren.

De moeder van een duizendpoot
is vrees'lijk ontevreden
want haar zoontje is zojuist
in de sloot gegleden.

En als je even rekent
weet je wat dat betekent:
op z'n hoofd een dikke buil
en wel duizend sokjes vuil!

Dag Jan!
Dag Piet!
Waar jij naartoe?
Naar kamp Chinees.
Wat jij daar kopen?
Water Europees.
Hoe smaken dat?
Prik prik in de neus!

Tingelingeling
deurtje open
deurtje dicht
trapje lopen
voetjes vegen
binnen!

Het wiegje is niet langer leeg.
Het huis staat blij te dromen,
van lachjes, traantjes, kusjes vol,
omdat jij bent gekomen.
Je moet nog wel wat leren, want
je weet nog haast van niets.
Maar dat je nu geboren bent,
dat is toch alvast iets.
Met teentjes, vingertjes eraan,
met oogjes die echt opengaan,
kleine geluidjes in je keel...
en dat is toch al veel.

Je kreeg vandaag een eigen naam
om altijd mee te leven;
die kan nooit meer van jou vandaan
en nooit meer weggegeven;
hij groeit voor altijd met je mee
zonder te veranderen;
hij leert je dat je iemand bent
anders dan alle anderen.

Beeldend

Vingerverven

Activiteit	Vingerverven Kuikens maken
Doelgroep	Baby vanaf 6 maand
Doel	Een kuiken geschilderd door kinderen va 6 maand levert geen herkenbare resultaten op. Door ze vingerverf te geven krijgen ze de gelegenheid om verf te voelen en beweging te sturen. De herkenbare details laten aanbrengen met een andere kleur benadrukt deze accenten. Kinderen nodig je zo uit doelbewust op een bepaalde plaats een stip of een lijntje te zetten, met een vinger. Hiervoor is beheersing van de beweging nodig en groeit herkenning.
Benodigdheden	Kuikens in alle soorten en maten, ze moeten wel geel zijn. Afbeeldingen uit tijdschriften, pluche kuikens, paaskuikens, veertjes, indien mogelijk; echte kuikens! Gele, rode en zwarte vingerverf. Vellen papier. Minimaal A3 formaat
Plaats	Binnen
Voorbereiding	Praat over kuikens, hoe zacht ze zijn. Wijs op de snaveltjes, de zwarte oogjes, en de dunnen pootjes. Laat de kinderen met een vinger een zacht speelgoedkuiken voelen, of de veertjes.
Uitvoering	Geef alleen zwarte en gele vingerverf en inspireer tot het schilderen van een kuiken. Zet in alle soorten en maten en materialen verzamelde kuikens in de buurt. Als een kuiken geschilderd is, mogen ze 1x hun vinger in de zwarte verf dopen om een oogje te zetten 2 pootjes te maken. Laat ze zelf bepalen waar de poten en het oog komen, maar houdt het bij hooguit 2x dopen. Daarna nog 1x vinger in rode verf voor snaveltje. NIET voordoen, laat je verrassen!
Variatie	Ander onderwerp kiezen, vlinder, winter sneeuwman, etc.

Activiteit	Vingerverf in zakjes
Doelgroep	Baby v.a. 12 maanden
Doel	met voelzakjes werk je aan de sensorische ontwikkeling, creativiteit en kleurenkennis
Benodigdheden	Wat heb je nodig? Een hersluitbare diepvrieszak, groot model vingerverf, aangelengd met water Schilders tape Je giet de aangelengde verf in de diepvrieszak en sluit het af.
Plaats	Binnen / Buiten
Voorbereiding	in een paar zakjes 1 of twee verschillende kleuren verf doen. In geval van 2 kleuren; zodat de kinderen het zelf door de zak heen kunnen mengen, zo ontdekken ze dat je op die manier nieuwe kleuren kunt maken. Vooraf met de kinderen even bespreken dat ze er alleen met hun handen en vingertoppen op mogen (tenzij je zelf aanvullende materialen gebruikt zoals wattenstaafjes) omdat het zakje anders kan scheuren.
Uitvoering	je kunt met dit simpele concept eindeloos variëren en het kan, met kleine aanpassingen, in vrijwel elk thema ingezet worden. Voelzakjes!
Variatie	witte verf met glitters voor kerst scheerschuim of shampoo er in… je kunt zelfs nog een foto of tekening achter het zakje op het raam plakken zodat je door in de verf te wrijven de afbeelding zichtbaar maakt.

Zand erover!

Leeftijd	Baby v.a. 8 maanden
Activiteit	Tekenzand
Nodig	Per kind 1 dienblad met opstaande rand Aardappelmeel; maïzena Lepel Zout Schoon zand, engels duinzand, vogelzand
Voorbereiding	Maak een papje van maïzena. Het papje moet slijmerig zijn en van een lepel afdruipen. Meng dit papje door het zand om er ‘pakzand’ van te maken. Als je een hand ‘pakzand’ samenknijpt, staan de afdrukken van je vinger in het zand en blijft de samengedrukte vorm op je hand liggen. Evt. beetje zout toevoegen. Leg op ieder dienblad een laagje zand, laat de kinderen daarin tekenen met hun vinger of stokje. Evt. zet rustige muziek op. ( paar week bewaren in dichte emmer, ivm maïzena is bederfelijk)
Waar	Binnen / Buiten
Doel, visie	Stimuleert spelen met zand, door grijpen, prikken, voelen kinderen de structuur en kunnen opgaan in deze beleving

Spaghetti grijpen!

Leeftijd	Baby v.a. 6 maanden Peuter
Activiteit	Spaghetti grijpen
Nodig	Afwasteil Nog stevige, gekookte spaghetti ( evt. gekleurd met vingerverf) Voor een dreumes: bakje Voor een peuter: bakje en pollepel
Voorbereiding	Dit is lekker graaien voor alle leeftijden. De glibberige zachte gladde en veerkrachtige structuur van gekookte, lange, spaghettislierten is uniek! Spelen met voedsel kan bezwaren oproepen. Om daaraan tegemoet te komen kan je de spaghetti een onappetijtelijke kleur geven door er een eetlepel vingerverf doorheen te roeren. Vingerverf is gifvrij. Laat de kinderen graaien in de spaghetti. Daag dreumesen uit om de glibberige slierten in een bakje te doen, waarbij niets over de rand mag hangen. Laat ze sliert voor sliert pakken. Peuters kunnen met een pollepen roeren, om een vork draaien.
Waar	Binnen
Doel, visie	Voelen hoort bij ervaren. In spaghetti graaien stimuleert het bewust voelen met handen en vingers. Doordoor zijn de kinderen bewust bezig met fijne spierbewegingen, kracht en gerichtheid. Om een sliertje te kunnen pakken gebruikten ze de pengreep. Dit is een goed voorbereidende schrijfoefening. Extra spannend door de veerkracht in de spaghetti. Werken met een bakje stimuleert de oog-hand coördinatie. Dit past bij de interesse van kleine peuters. De pollepen daagt uit tot ingewikkelde bewegingen met gedoseerde kracht, vanuit de schouder, elle boog en de pols. De draaiende beweging is de alle moeilijkste, maar nodig voor schroeven vastdraaien, schrijven en netjes eten.

Kuikens maken

Leeftijd	Baby v.a. 6 maanden peuter
Activiteit	Kuikens maken
Nodig	Kuikens in alle soorten en maten, ze moeten wel geel zijn. Afbeeldingen uit tijdschriften, pluche kuikens, paaskuikens, veertjes, indien mogelijk; echte kuikens! Gele, rode en zwarte vingerverf. Vellen papier.
Voorbereiding	Praat over kuikens, hoe zacht ze zijn. Wijs op de snaveltjes, de zwarte oogjes, en de dunnen pootjes. Laat de kinderen met een vinger een zacht speelgoedkuiken voelen, of de veertjes. Geef alleen zwarte en gele vingerverf en inspireer tot het schilderen van een kuiken. Zet in alle soorten en maten en materialen verzamelde kuikens in de buurt. Als een kuiken geschilderd is, mogen ze 1x hun vinger in de zwarte verf dopen om een oogje te zetten 2 pootjes te maken. Laat ze zelf bepalen waar de poten en het oog komen, maar houdt het bij hooguit 2x dopen. Daarna nog 1x vinger in rode verf voor snaveltje. NIET voordoen, laat je verrassen!
Waar	Binnen
Doel, visie	Een kuiken geschilderd door kinderen va 6 maand levert geen herkenbare resultaten op. Door ze vingerverf te geven krijgen ze de gelegenheid om verf te voelen en beweging te sturen. De herkenbare details laten aanbrengen met een andere kleur benadrukt deze accenten. Kinderen nodig je zo uit doelbewust op een bep. Plaats een stip of een lijntje te zetten, met een vinger. Hiervoor is beheersing van de beweging nodig en groeit herkenning.

Watertekenen!

Leeftijd	Dreumes v.a. 1 jaar Peuter
Activiteit	Watertekening maken
Nodig	Schoon drinkwater in een emmer Spuitflessen met grote spuitmond, goed schoongemaakt Kleinere spuitmond is meer geschikt voor peuter
Voorbereiding	Spuitflessen vullen met water. Laat kinderen de fles met 2 handen vasthouden, met spuitmond naar beneden. Drukken en krach zetten is dan nauwelijks nodig. Kleine kinderen kunnen dit al. Op deze manier kunnen ze sporen maken door lopend te spuiten of door spuitend te tekenen. Gericht spuiten stimuleren door met krijt cirkels te trekken waarop ze kunnen mikken.
Waar	Buiten
Doel, visie	Spuiten is 1 van de verrassende mogelijkheden van water. Voor kinderen houdt spuiten met water de ontdekking in dat ze door iets te doen met hun handen, iets kunnen veroorzaken buiten hun bereik. Dar is veel oog- hand coördinatie voor nodig.

Enge spinnen maken

Leeftijd	Dreumes v.a. 1 jaar Peuter
Activiteit	Enge spinnen maken
Nodig	Grote aardappelen Cocktailprikkers of afgebrande lucifers Handborsteltje Water
Voorbereiding	Geef alle kinderen een aardappel. Goed schoon laten borstelen. Controleren. De kinderen prikken stokjes in de aardappel om een enge spin te maken.
Waar	Binnen
Doel, visie	Aardappelprikken past bij kinderen die graat gaatjes maken en gaatjes vullen. Een spin maken behoort tot de eerste constructies. Zodra kinderen kunnen zitten en beide handen beschikbaar hebben, kunnen ze prikken. Om een stokje in een aardappel te prikken moeten ze deze vastpakken met de pengreep; Duim en wijsvinger en gericht kracht zetten. Het stimuleert de fijne motoriek. Het resultaat kan bewaard blijven, maar minsten zo leuk is om later die dag alle stokjes eruit te halen en in een doosje te doen voor de volgende x. de aardappelen zijn te verwerken tot chips, salade of patat!

Drama

Peuter

Muziek

Activiteit	Een hoorspel maken voor/met peuters
Doelgroep	Peuters (ook geschikt voor andere doelgroepen).
Doel	Het helpt om luister- en concentratievermogen te verhogen. Simpele melodieën leggen de basis voor muzikaliteit en een goed muzikaal gehoor. Ondersteunt taalontwikkeling, taalvaardigheid en het vergroten van de woordenschat. Ritme, rijm, melodie en intonatie vormen de basis van taal. Bij muziek hoort bewegen: klappen of dansen (motorische ontwikkeling), een kringdansje of een spelletje (sociale ontwikkeling).
Benodigdheden	Instrumenten die geschikt zijn voor kleuters (geen kleine, losse of scherpe onderdelen). Bij voorkeur ritme (percussie) instrumenten. Je kunt ook werken met zelf geknutselde instrumenten en/of geluiden/liedjes die je maakt met je stem.
Plaats	-
Voorbereiding	Instrumenten klaarleggen die geschikt zijn. Nadenken over welk kind je laat werken met welk instrument.
Uitvoering	Laat de peuters kennis maken met de instrumenten op een speelse manier. Laat ze tegelijk geluid maken; zacht geluid maken, hard geluid maken, om de beurt geluid maken, alle jongens geluid maken, alle meisjes geluid maken, alle trommels eerst enz. Maak eventueel een op- en afbouw (spreek een volgorde af) en maak zo een muziekstuk/hoorspel met de leerlingen. Geef voorbeelden en doe zelf mee. Spreek een stilte-teken af en laat de peuters ook een keer van instrument wisselen.
Variatie	Zie benodigdheden; je kunt in deze les ook werken met zelf geknutselde instrumenten (shakers gemaakt van wc rolletjes met rijst erin enz.) en/of met stemmen (klakken met je tong maakt geluid, zoemen als een bij, klanken maken (ha, ho, he) enz.) Bij oudere kinderen: Je kunt een leerling de “dirigent-rol” geven; hij/zij kan dan (groepjes) leerlingen aanwijzen die het instrument mogen bespelen, stil moeten houden enz.

Activiteit	Een melodie of liedje spelen op een melodie instrument. *(Typ hier kort: wat heb je in de muziekles laten zien?)*
Doelgroep	Peuter/kleuter/schoolkind/jongere/volwassene/oudere
Doel	Peuter/kleuter/jonge schoolkind: Motorische ontwikkeling, kennis maken met verschillende melodie instrumenten. Oudere schoolkind/jongere/volwassene/oudere: Motorische ontwikkeling, kennis maken met verschillende melodie instrumenten. Eventueel: noten leren spelen (en lezen/schrijven), akkoorden leren lezen en spelen.
Benodigdheden	Een piano/keyboard, gitaar.
Plaats	Een ruimte waar lawaai gemaakt mag worden, waar genoeg plek is.
Voorbereiding	Zorg dat er een stilte-teken wordt afgesproken. Zorg dat de materialen zo opgesteld zijn dat er veilig mee gewerkt kan worden (voor de doelgroep en de instrumenten zelf). Zorg voor voorbeelden in schema’s en beeld (bijvoorbeeld pictogrammen).
Uitvoering	Je zet de materialen klaar. Je spreekt met de doelgroep af wat je gaat doen, hoe lang en welke regels er zijn. Je legt de doelgroep iets uit over het instrument en hoe deze te bespelen. Je doet voor en laat de doelgroep zelf proberen. Je laat de doelgroep eventueel noten spelen, akkoorden spelen, meespelen met een liedje enz.
Variatie	Je kunt de doelgroep scheiden in groepjes met verschillende melodie instrumenten die bijvoorbeeld dezelfde melodie spelen, of dezelfde instrumenten die verschillende melodieën spelen, door elkaar, maar wat wel bij elkaar past/elkaar aanvult. Of dit alles combineren.

Activiteit	Ritmes tikken. Ritmes tikken op woorden Ritmes mee tikken met zinnen/rijmpjes/versjes/liedjes. *(Typ hier kort: wat heb je in de muziekles laten zien?)*
Doelgroep	Peuter/kleuter/schoolkind/jongere/volwassene/oudere
Doel	Peuter/kleuter/jonge schoolkind: Motorische ontwikkeling, ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten. Eventueel: taalontwikkeling. Oudere schoolkind/jongere/volwassene/oudere: Ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten.
Benodigdheden	Het kan beginnen met klappen en uitgebreid worden met allerlei ritme instrumenten (zoals kleine percussie instrumenten: een rasp, sambabal, woodblocks, claves, traingel, tamboerijn, belletjes enz. of grotere zoals: djembe’s, conga’s bongo’s of een drumstel).
Plaats	Een ruimte waar lawaai gemaakt mag worden, waar genoeg plek is.
Voorbereiding	Zorg dat er een stilte-teken wordt afgesproken. Zorg dat de materialen zo opgesteld zijn dat er veilig mee gewerkt kan worden (voor de doelgroep en de instrumenten zelf). Zorg voor voorbeelden in schema’s en beeld (bijvoorbeeld pictogrammen).
Uitvoering	Je zet de materialen klaar. Je spreekt met de doelgroep af wat je gaat doen, hoe lang en welke regels er zijn. Je legt de doelgroep iets uit over het begrip ‘ritme’ aan de hand van voorbeelden, voordoen. Je laat de doelgroep ritmes mee klappen, tikken, trommelen (enz.). Ritmes kunnen mee getikt worden op woorden en lettergrepen van woorden, op zinnen, op de maat in een liedje enz.
Variatie	Je kunt de doelgroep scheiden in groepjes met verschillende ritme instrumenten die bijvoorbeeld hetzelfde ritme tikken, of dezelfde instrumenten die verschillende ritmes tikken, door elkaar, maar wat wel bij elkaar past/elkaar aanvult. Of dit alles combineren.

Spel

Activiteit	Pittenzakken
Doelgroep	2-4 jaar
Doel	Stimulering van de motoriek. Verbetering van de motoriek van het gehele lichaam. Handen i.c.m. voeten(werk). Verbetering van de hand-oog coördinatie.
Benodigdheden	Pittenzakken Blikken Bakken of emmers
Plaats	Binnen / buiten
Voorbereiding	Draag zorg voor aanwezigheid van het benodigde materiaal.
Uitvoering	Laat de kinderen de pittenzak voelen. Laat de kinderen in een kring lopen met een pittenzak in de hand Laat de kinderen met de pittenzak met gestrekte armen lopen. Laat de kinderen met een pittenzak op het hoofd lopen Laat de kinderen met een pittenzak op een schouder lopen en wissel de schouder af. Laat een kind de pittenzak op de rug dragen en als een ‘paard’ dragen. Laat de kinderen in groepjes een stapel blikken (blokjes) omgooien. Laat een kind met gespreide benen staan en een ander de pittenzak erdoor gooien. Laat een kind de pittenzak bij zichzelf verstoppen en een ander zoeken.
Variatie	Zijn reeds bovenstaand beschreven..

SPEL 2-4 jaar

Activiteit	Dierendans
Doelgroep	1,5 - 3 jaar
Doel	Stimulering van de motoriek. Lichaamsdelen leren kennen. Verbetering van de motoriek van het gehele lichaam. Handen i.c.m. voeten(werk). Verbetering van de hand-oog coördinatie.
Benodigdheden	Ruimte om te bewegen
Plaats	Binnen / buiten
Voorbereiding	Weet wat de peuters (deels) kunnen
Uitvoering	Laat de peuters in een kring staan ‘roep’; handen op je hoofd. En doe zelf voor. Handen op je buik en doe voor Zo kun je vele lichaamsdelen bij langs.
Variatie	Doe het geluid en de beweging van dieren na. bijv; Kikker; ga op de hurken zitten en handen op de grond; spring omhoog. Olifant; pak met de linkerhand de neus en steek erdoor heen

Activiteit	Hokus Pocus
Doelgroep	2-4 jaar
Doel	Stimulering van het geheugen.
Benodigdheden	Theedoek Meerdere kleine voorwerpen
Plaats	Binnen
Voorbereiding	Draag zorg voor aanwezigheid van het benodigde materiaal; theedoek; lepel; balletje; blokje; enz…
Uitvoering	Leg drie onderwerpen onder de theedoek Leg de kinderen uit dat je gaat toveren; Haal 1 voorwerp weg en vraag welke is weggetoverd.
Variatie	Voer het geheel uit met meer dan 3 voorwerpen. Voeg er een ding extra bij.

Activiteit	Concentratiespelen
Doelgroep	PEUTERS
Doel	Ontwikkelen van de zintuigen Voelen Proeven Zien Ruiken Horen
Benodigdheden	Voorwerpen Grote memory platen Extra: 2 gasten JAN en Fatima
Plaats	Speellokaal
Voorbereiding	Materiaal sorteren
Uitvoering	Intro door poppen Jan en Fatima kring alle kinderen met……….mogen gaan staan kring Memory met voorwerpen platen verstoppen en weer bij elkaar zoeken wat is weg onder kleed *tik tik tik wie ben ik ( fruit laten proeven)
Variatie	Gemakkelijker of moeilijker maken door aantal of moeilijkheidsgraad

Beeldend

Activiteit	Stempelen met verf
Doelgroep	Peuter
Doel	Je biedt allerlei materialen aan om de verf mee te verkennen, te voelen en eigen te maken terwijl het kind ook zijn motoriek oefent en veel leert over verschillende technieken en structuren. Het proces is belangrijker dan het product, vooral voor peuters is het nog zo belangrijk de verf te ervaren met het hele lichaam.
Benodigdheden	papier, vinger-/plakkaatverfverf, bordjes om de verf op te doen en ‘’dingen ‘’ die geschikt zijn om mee te stempelen. Denk aan: achterkant van plastic fles wc rol ballon beetje opgeblazen doormidden gesneden groente en fruit aardappel waar figuurtje uit gesneden is door begeleider sponsjes proppen kranten bladeren etc.
Plaats	Binnen
Voorbereiding	doe wat verf op een bord, niet meer dan 3 kleuren tegelijk, Het is leuk om af te wisselen in kleur omdat kinderen zo leren hoe mengkleuren gemaakt worden Smeer de verf een beetje uit over het bord zodat er een dun laagje verf ligt om het rolletje in te drukken.
Uitvoering	Druk de stempel in de verf en maak een afdruk op een groot stuk ( minimaal Aa3) papier. Stempel ook door zodat je het effect ziet van de verf die steeds minder zichtbaar wordt. Evt. peuter in luier laten stempelen aan tafel zittend of staand ivm klieder-ongelukjes Of schort aan doen.
Variatie	Het kan lang duren voor de verf helemaal droog is vanwege de soms grote hoeveelheid verf. De tekeningen zijn leuk om zo op te hangen, maar je kan er ook kaarten van maken of het gebruiken om rolletjes mee te beplakken, of om een cadeau mee in te pakken.

Activiteit	Vingerverf in zakjes
Doelgroep	Peuter Kleuter
Doel	Wij werken met deze zakjes aan de fijne motoriek (voorbereidend schrijven) Maar met voelzakjes werk je ook aan de sensorische ontwikkeling, creativiteit (op een veilige manier, want wat je niet ‘mooi’ vindt kun je zo weer wegvegen) en kleurenkennis (in dit geval herfstkleuren)
Benodigdheden	Ziploczakjes, of zakjes met een ‘ritssluiting’ aan de bovenkant (op de foto zie je Ziploc van 1 liter) Brede doorzichtige tape Verf Een raam om ze op te hangen (Let op: dit laatste is niet noodzakelijk, maar verhoogt wel de waarde van je activiteit. Het tegenlicht zorgt voor een extra effect en kinderen vinden het heerlijk om tussendoor naar buiten te kijken
Plaats	Binnen / Buiten
Voorbereiding	in een paar zakjes twee verschillende kleuren verf doen, zodat de kinderen het zelf door de zak heen kunnen mengen, zo ontdekken ze dat je op die manier nieuwe kleuren kunt maken. Vooraf met de kinderen even bespreken dat ze er alleen met hun handen en vingertoppen op mogen (tenzij je zelf aanvullende materialen gebruikt zoals wattenstaafjes) omdat het zakje anders kan scheuren.
Uitvoering	je kunt met dit simpele concept eindeloos variëren en het kan, met kleine aanpassingen, in vrijwel elk thema ingezet worden.Voelzakjes!
Variatie	§ witte verf met glitters voor kerst § een rijtje zakjes met wit en steeds een beetje meer blauw zodat je van wit naar donkerblauw kunt werken voor de winter (of met een andere kleur voor de lente of zomer) § een heleboel zakjes dicht tegen elkaar aan om een groot kunstwerk te maken § haargel of shampoo er in… je kunt zelfs nog een foto of tekening achter het zakje op het raam plakken zodat je door in de verf te wrijven de afbeelding zichtbaar maakt.

Activiteit	Papier-maché Vis of varken Ballon met papier-maché evt. met vliegerpapier of vloeipapier
Doelgroep	Peuter Kleuter Schoolkind Jongeren Volwassenen Ouderen
Doel	De cliënt/het kind ervaart het proces van middel naar eindresultaat. Dit soort activiteiten maakt duidelijk hoe iets gemaakt wordt. Om papier te pakken is de pengreep nodig. Ervaring en zelfwaardering zijn met elkaar verbonden, bij dingen die mensen zelf gemaakt hebben stijgt hun zelfwaardering. Door ze papier-maché te geven krijgen ze de gelegenheid om lijm te voelen en beweging te sturen
Benodigdheden	Ballon, kranten of wit courantenpapier, behangerslijm, water, vliegerpapier, evt. ballon ophangen aan touwtje of ballon op bakje zetten voor stabiliteit. Evt. ballonpompje. Vis: Dikker karton voor de vinnen en staart. Closetrolletjes Schaar Crêpepapier ( gele tape) Varken: closetrolletjes
Plaats	Binnen
Voorbereiding	Maak het papier-maché evt. samen met de doelgroep. Kranten van te voren laten scheuren in repen en kleine stukjes. Behangerslijm verdelen in werkbare porties. Ballon laten opblazen of oppompen. Voorbeelden van vissen/varkens ophangen of laten zien.
Uitvoering	Vorm om de ballon je vis/varken met papier-maché Boetseer de ogen en de lippen. De staart kan je ook boetseren maar die kan je later ook maken van stroken papier, cadeau lint, vlechten, lappen stof of stevig karton. De poten en neus van het varken kan je maken met closetrolletjes, knip deze 1 cm in zodat er een plakrand ontstaat. Plak deze delen vast op het droge papier met crêpepapier. Controleer of alles goed vast en mooi strak zit. Laat je werk drogen. Vergeet niet je naam goed zichtbaar te plaatsen. Verf je vis/varken in vrolijke kleurtjes en laat het drogen. Evt. lakken. Of beplak de laatste laag met vloeipapier of vliegerpapier.
Variatie	Voor mensen met een lichamelijke beperking: zorg ervoor dat alles goed stevig staat en niet weg kan rollen. Zorg ervoor dat het goed in de buurt staat. Begeleidt het evt. 1 op 1

Brooddeegfiguren maken

Leeftijd	Dreumes Peuter Kleuter Jongeren Volwassenen Ouderen
Activiteit	Figuren maken van zout broodeeg
Nodig	3 koppen witte bloem, 1 kop zout, 1-1/4 kop handwarm water, 1 theelepel slaolie Doe de bloem in een kom, in het midden een kuiltje maken en daar het zout in doen. Het water bij het zout doen en door elkaar gaan mengen. Eerst het zout en dan langzaam steeds meer bloem erbij. Ook de slaolie er nu even doorheen gooien. Blijf het deeg zeker vijf minuten goed door kneden tot het soepel aanvoelt en je er een gladde bal van kunt maken. Als het deeg te droog is komen er scheurtjes in, dan iets water toevoegen. Als het nat en plakkerig aanvoelt gewoon iets bloem erbij doen. Bewaren gaat goed in een afgesloten plastic zak.
Voorbereiding
Waar
Doel, visie	Kinderen ervaren het proces van middel naar eindresultaat. Dit soort activiteiten maakt duidelijk hoe iets gemaakt wordt. Ervaring en zelfwaardering zijn met elkaar verbonden, bij dingen die kinderen zelf gemaakt hebben stijgt hun zelfwaardering.

Zand erover!

Leeftijd	Peuter v.a. 2 jaar
Activiteit	Zand zeven
Nodig	Bak Vergiet Droog fijn zand, schelpenzand Rijst Krant of dienblad Lepel Trechter 2 potjes of voorraaddozen
Voorbereiding	Zet alles klaar. Laat de bak vullen met 2 scheppen zand . laat de kinderen bij het zand rijstkorrels strooien. Laat zand en rijst vermengen. Spreidt de krant of geef het dienblad. Zet het vergiet erop. Laat een deel van het mengsel in de vergiet gooien. Laat de kinderen zeven. Zodra het zand uit de vergiet is, zet het kind de trechter in het potje en giet de overgebleven rijst , uit de vergiet in het potje.
Waar	Binnen / buiten
Doel, visie	Dit spel past bij peuters, ze houden van sorteren door zeven en dit soort processen waarbij begin en eind op elkaar aansluiten. Het geeft ze behalve ordening, inzicht in oorzaak en gevolg en het leert ze welke middelen je moet gebruiken om je doel te bereiken.

Zand erover!

Leeftijd	Peuter v.a. 2 jaar
Activiteit	Gekleurd zand maken en schilderen met zand 2 dagdelen
Nodig	Droog fijn zand, schelpenzand Kleine bakjes Vingerverf Lepeltjes Plastic kleed/vuilniszakken Kranten of keukenpapier Kannetje water Stevig papier Plaksel (behangerslijm) Dienblad
Voorbereiding	Deel 1; Geef ieder kind een bakje. Vul ieder vakje halfvol met zand. Doe bij dit zand een scheutje water en een flinke lepel van een kleur vingerverf. Laat de verf door het zand roeren met de lepeltjes. Alle korreltjes moeten gekleurd raken. Bedek een tafel met tafelkleed en leg daarop de kranten. Keer de bakjes daarop om zonder te mengen met de andere kleuren. Zand goed uitspreiden en laten drogen. Deel 2; doe het droge gekleurde zand terug in de bakjes, laat een stuk stevig papier insmeren met lijm of behangersplaksel. Maak schilderij door te strooien, met spuitzak zand te strooien of door elkaar te wrijven.
Waar	Binnen
Doel, visie	Peuters ervaren het proces van middel naar eindresultaat. Dit soort spelletjes maakt duidelijk hoe iets gemaakt wordt.om zand te pakken is de pengreep nodig. Zand strooien kan door de duim tegen de wijsvinger te draaien, dit is een moeilijke fijn motorische beweging voor peuters.

Zand erover!

Leeftijd	Peuter v.a. 2 jaar
Activiteit	Vindsels in gips
Nodig	Plastic weggooi bakjes Zand Gips, aangemaakt met water Oogjes, gemaakt van dubbelgevouwen ijzerdraad Oude tandenborstel Vindsles, zoals blaadjes, eikels, schelpen, dopjes 2 dagdelen
Voorbereiding	Deel 1; Alle kinderen leggen een laagje zand van 2 cm. In hun bakje. Laat ze hun vindsels met de mooie kant naar beneden in het zand drukken. Elk voorwerp krijgt een eigen plekje. Bedek deze collage voorzichtig met een laagje gips. Niets mag uitsteken. Laat de kinderen een ophangoogje in het midden boven aan het gips zetten. Laat alles goed drogen. Deel 2; Keer het bakje om en laat de maker met een tandenborstel het zand weghalen. Hang het eindresultaat op aan het oogje.
Waar	Binnen / buiten
Doel, visie	Vinden, verzamelen en bewaren geven ordening en waarde. Het maken van deze schilderijen blijft boeien door verrassing. Verklap de bedoeling niet bij voorbaat. Zoeken naar mooie dingen is een andere activiteit dan vindsels in het zand drukken. Het terugvinden van verdwenen voorwerpen past bij peuters, net als poetsen!

Zand erover!

Leeftijd	Peuter Kleuter Schoolkind
Activiteit	Zandtaart maken
Nodig	Stevig speelzand in bak Bakvormen met sluiting Taartpapier Mooie steentjes of kralen Stukjes limonaderietjes Theelepel Spuitzak, zeef Poederzand Verjaardag kaarsjes
Voorbereiding	Deel 1; Laat de kinderen een bakvorm tot de bovenste rand vullen met speelzand, druk dit stevig aan. Taart versieren en zijkant er af halen, nu ook zijkant versieren. Deel 2; Later het zand weer zeven om nogmaals te gebruiken.
Waar	Binnen / buiten
Doel, visie	Zand blijft leuk door het af en toe op een nieuwe manier te gebruiken. Met zand kan niets mislukken, opnieuw beginnen is geen probleem. Zand is daardoor een belangrijk middel om kinderen mogelijkheden zelf te laten ervaren ontdekken en uitproberen. Zand draagt bij aan het ontwikkelen van inventiviteit en zelfvertrouwen. Doen-alsof spelen hoort bij peuters, versieren vereist veel fijne motoriek, is spannend, is creatief en vereist concentratie.

Papier-maché

Leeftijd

Peuter

Kleuter

Schoolkind

Activiteit

Paddenstoel van vliegerpapier

Variatie; iedere vorm is mogelijk, sinterklaas, paasei, kerstboom, etc. 2 dagdelen

Nodig

Vliegerpapier, rood, wit

Watjes of wol

Huishoudfolie

Papier

Lijm en behangerslijm

Tape of plakband

Voorbereiding

Variatie;

Deel 1; Bereid behangerslijm voor met water, zie verpakking. Teken van te voren 2 vormen, 1 hoed van de paddenstoel, 1 stam van de paddenstoel uit A4 papier. Vormen los van elkaar . Plak over vorm 1 een stuk huishoudfolie, groter dan de vorm zelf.

Laat het kind het rode en witte vliegerpapier in kleine stukjes van ongeveer 2 a 3 cm scheuren. Doe dit in twee verschillende bakjes. Laat het kind een stukje van het folie insmeren met behangerslijm.

Laat de stukjes vliegerpapier op het folie plakken, randjes overlappen elkaar. Daarna over de bovenkant van het vliegenpapier nog wat lijm smeren. Doorgaan tot de hoed van de paddenstoel helemaal gevuld is, mag stukje over de randjes heengaan, niet afknippen.

Herhaal dit met de stam.

Deel 2; Plak de twee delen aan elkaar als alles goed gedroogd is. Laat nu de propjes erop plakken.

Waar

Binnen

Doel, visie

Kinderen ervaren het proces van middel naar eindresultaat. Dit soort activiteiten maakt duidelijk hoe iets gemaakt wordt. Om papier te pakken is de pengreep nodig. Ervaring en zelfwaardering zijn met elkaar verbonden, bij het kleinste dingetje dat kinderen zelf gemaakt hebben stijgt hun zelfwaardering.

Drama

Kleuter

Spel

Activiteit	Schipper, mag ik overvaren
Doelgroep	4-6 jaar
Doel	Kinderen in beweging te laten zijn. Kinderen op verschillende manieren de mogelijkheden van bewegen te laten ontdekken. Versterking / verbetering van de motoriek.
Benodigdheden	Grote open ruimte
Plaats	Binnen / Buiten
Voorbereiding
Uitvoering	Leer kinderen het spel a.d.h.v. de ‘zongregel’; schipper mag ik overvaren, ja of nee? Moet ik dan ook geld betalen ja of nee? Bij nee kunnen de kinderen gewoon oversteken. Bij ja; geeft de ‘schipper’ (tikker) aan hoe. Bijv; hinkelend, als een olifant, kruipend enz..
Variatie	Je zou eventueel obstakels in de ruimte kunnen plaatsen; spannender en uitdagender (moet de groep wel aan toe zijn!)

Activiteit	Ballonen volleybal
Doelgroep	4-6 jaar
Doel	Plezier Hand-oog coördinatie verbeteren.
Benodigdheden	Meerdere ballonnen Touwtje om op te hangen
Plaats	Open ruimte /gymzaal Buiten
Voorbereiding	Hang een touw of draad (of meerdere) in de ruimte op. Blaas meerdere ballonen op en bewaar ze achteraf. (kunnen kinderen er niet bij).
Uitvoering	Laat kinderen een ballon hoog houden. Laat kinderen daarna de ballon over een langere afstand de ballon over een touwtje heen tikken.
Variatie	Breng meer ballonen in het spel dan er kinderen zijn.

Muziek

Activiteit	Ritmes tikken. Ritmes tikken op woorden Ritmes mee tikken met zinnen/rijmpjes/versjes/liedjes. *(Typ hier kort: wat heb je in de muziekles laten zien?)*
Doelgroep	Peuter/kleuter/schoolkind/jongere/volwassene/oudere
Doel	Peuter/kleuter/jonge schoolkind: Motorische ontwikkeling, ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten. Eventueel: taalontwikkeling. Oudere schoolkind/jongere/volwassene/oudere: Ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten.
Benodigdheden	Het kan beginnen met klappen en uitgebreid worden met allerlei ritme instrumenten (zoals kleine percussie instrumenten: een rasp, sambabal, woodblocks, claves, traingel, tamboerijn, belletjes enz. of grotere zoals: djembe’s, conga’s bongo’s of een drumstel).
Plaats	Een ruimte waar lawaai gemaakt mag worden, waar genoeg plek is.
Voorbereiding	Zorg dat er een stilte-teken wordt afgesproken. Zorg dat de materialen zo opgesteld zijn dat er veilig mee gewerkt kan worden (voor de doelgroep en de instrumenten zelf). Zorg voor voorbeelden in schema’s en beeld (bijvoorbeeld pictogrammen).
Uitvoering	Je zet de materialen klaar. Je spreekt met de doelgroep af wat je gaat doen, hoe lang en welke regels er zijn. Je legt de doelgroep iets uit over het begrip ‘ritme’ aan de hand van voorbeelden, voordoen. Je laat de doelgroep ritmes mee klappen, tikken, trommelen (enz.). Ritmes kunnen mee getikt worden op woorden en lettergrepen van woorden, op zinnen, op de maat in een liedje enz.
Variatie	Je kunt de doelgroep scheiden in groepjes met verschillende ritme instrumenten die bijvoorbeeld hetzelfde ritme tikken, of dezelfde instrumenten die verschillende ritmes tikken, door elkaar, maar wat wel bij elkaar past/elkaar aanvult. Of dit alles combineren.

Ontwikkelingsfase: de kleuter

Activiteit	Een hoorspel met verhaal maken voor/met kleuters Gekregen opdracht tijdens muziek: Uiteindelijk zit er in je online activiteitenmap het verhaal voor kleuters wat je tijdens de muziekles gemaakt hebt. *Dit verhaal heb je uitgetypt (minimaal een halve A4). Bij het verhaal staat steeds tussen haakjes wat je zou moeten horen.* Voorbeeld: Het meisje liep op straat (maak met djembe trommel geluiden als voetstappen).
Doelgroep	Kleuters (ook geschikt voor andere doelgroepen).
Doel	Het helpt om luister- en concentratievermogen te verhogen. Simpele melodieën leggen de basis voor muzikaliteit en een goed muzikaal gehoor. Ondersteunt taalontwikkeling, taalvaardigheid en het vergroten van de woordenschat. Ritme, rijm, melodie en intonatie vormen de basis van taal. Bij muziek hoort bewegen: klappen of dansen (motorische ontwikkeling), een kringdansje of een spelletje (sociale ontwikkeling).
Benodigdheden	Instrumenten die geschikt zijn voor kleuters (geen kleine, losse of scherpe onderdelen). Bij voorkeur ritme (percussie) instrumenten. Je kunt ook werken met zelf geknutselde instrumenten en/of geluiden/liedjes die je maakt met je stem. Een zelfgemaakt of bestaand kort verhaal die aansluit bij de doelgroep kleuters.
Plaats	-
Voorbereiding	Instrumenten klaarleggen die geschikt zijn. Nadenken over welk kind je laat werken met welk instrument. Het verhaal kennen; door hebben gelezen; weten waar de leerlingen wat kunnen doen.
Uitvoering	Laat de kleuters geluiden maken bij een verhaal. Geef van te voren voorbeelden door zelf te doen. Bijvoorbeeld: het regent: tik zachtjes met ritmestokjes op een tafel, de wind waait: blaas lucht uit met je mond, de olifant komt aanlopen: trommel langzaam een paar keer op een zware trommel. Begin met duidelijk afspreken wie wat wanneer moet doen. Spreek een stilte-teken af en laat de peuters ook een keer van instrument wisselen.
Variatie	Je kunt een ander verhaal gebruiken. Je kunt zelf gemaakte instrumenten en/of (alleen) stemmen gebruiken. Je kunt de leerlingen de vrijheid geven om zelf geluiden te maken, of je kunt dingen vastleggen/afspreken van te voren.

Hoorspel kleuter:

Er was eens een jongentje en zijn naam was Kees. Het was een regenachtig dag (Sanne - buis met balletjes wat als regen klinkt) en Kees besloot een liedje te maken voor zijn vader Jacob. Omdat zijn vader nooit wakker werd van verschillende wekkers. Bijvoorbeeld van: ( Shannen – rammelaar) de tweede ( Jasmina - xylofoon) Na lang nadenken had hij eindelijk een idee, hij noemde het liedje vader Jacob. En hierdoor werd zijn vader eindelijk wakker ( geluiden maken)

Activiteit	Een melodie of liedje spelen op een melodie instrument. *(Typ hier kort: wat heb je in de muziekles laten zien?)*
Doelgroep	Peuter/kleuter/schoolkind/jongere/volwassene/oudere
Doel	Peuter/kleuter/jonge schoolkind: Motorische ontwikkeling, kennis maken met verschillende melodie instrumenten. Oudere schoolkind/jongere/volwassene/oudere: Motorische ontwikkeling, kennis maken met verschillende melodie instrumenten. Eventueel: noten leren spelen (en lezen/schrijven), akkoorden leren lezen en spelen.
Benodigdheden	Een piano/keyboard, gitaar.
Plaats	Een ruimte waar lawaai gemaakt mag worden, waar genoeg plek is.
Voorbereiding	Zorg dat er een stilte-teken wordt afgesproken. Zorg dat de materialen zo opgesteld zijn dat er veilig mee gewerkt kan worden (voor de doelgroep en de instrumenten zelf). Zorg voor voorbeelden in schema’s en beeld (bijvoorbeeld pictogrammen).
Uitvoering	Je zet de materialen klaar. Je spreekt met de doelgroep af wat je gaat doen, hoe lang en welke regels er zijn. Je legt de doelgroep iets uit over het instrument en hoe deze te bespelen. Je doet voor en laat de doelgroep zelf proberen. Je laat de doelgroep eventueel noten spelen, akkoorden spelen, meespelen met een liedje enz.
Variatie	Je kunt de doelgroep scheiden in groepjes met verschillende melodie instrumenten die bijvoorbeeld dezelfde melodie spelen, of dezelfde instrumenten die verschillende melodieën spelen, door elkaar, maar wat wel bij elkaar past/elkaar aanvult. Of dit alles combineren.

Beeldend

Activiteit	Ecoline blazen
Doelgroep	Kleuter
Doel	Dmv het blazen ben je bezig met mondmotorische oefeningen, deze zullen een ondersteuning zijn voor het spreken: verstevigen van de spraakspieren. De kinderen komen in aanraking met het thema herfst, donker(paraplu) / licht(wit papier), het materiaal ecoline
Benodigdheden	A-4 papier, 200 gram, wit, Zwart papier, Malletje van een paraplu zelf gemaakt, overgetrokken van een voorbeeld van internet, Rietjes, Bekertjes, Ecoline, Wit potlood om map over te trekken op zwart papier, Verfschort, Ouder kranten Schaar, Lijm, Schaar
Plaats	Binnen
Voorbereiding	Bedek de hele werkplek met oude kranten, vul de bekertjes met verschillende kleuren ecoline. Leg de rietjes klaar, je hebt zelf van te voren de paraplu’s uitgeknipt. Ieder kind krijgt een A-4tje. Introduceer de opdracht door over het thema Herfst te praten en laat spullen, boeken ed zien die met de herfst/regen te maken hebben
Uitvoering	Laat de paraplu’s aan de onderkant van het papier opplakken Laat een druppel ecoline op het vel bovenaan het papier vallen ( dmv kwast of rietje in de ecoline te steken). Doe dit met verschillende kleuren. Blaas met een rietje tegen de druppel zodat de druppel uit gaat lopen. Doe dit met verschillende kleuren ecoline tot je een ‘’flinke regenbui’’ hebt.
Variatie	Laat de kinderen een vuurpijl uitknippen uit stroken papier en plak een vuurpijl over het geblazen werkje Laat de kinderen een monster blazen en plak er 2 ogen op

Activiteit	Papier-maché Vis of varken Ballon met papier-maché evt. met vliegerpapier of vloeipapier
Doelgroep	Peuter Kleuter Schoolkind Jongeren Volwassenen Ouderen
Doel	De cliënt/het kind ervaart het proces van middel naar eindresultaat. Dit soort activiteiten maakt duidelijk hoe iets gemaakt wordt. Om papier te pakken is de pengreep nodig. Ervaring en zelfwaardering zijn met elkaar verbonden, bij dingen die mensen zelf gemaakt hebben stijgt hun zelfwaardering. Door ze papier-maché te geven krijgen ze de gelegenheid om lijm te voelen en beweging te sturen
Benodigdheden	Ballon, kranten of wit courantenpapier, behangerslijm, water, vliegerpapier, evt. ballon ophangen aan touwtje of ballon op bakje zetten voor stabiliteit. Evt. ballonpompje. Vis: Dikker karton voor de vinnen en staart. Closetrolletjes Schaar Crêpepapier ( gele tape) Varken: closetrolletjes
Plaats	Binnen
Voorbereiding	Maak het papier-maché evt. samen met de doelgroep. Kranten van te voren laten scheuren in repen en kleine stukjes. Behangerslijm verdelen in werkbare porties. Ballon laten opblazen of oppompen. Voorbeelden van vissen/varkens ophangen of laten zien.
Uitvoering	Vorm om de ballon je vis/varken met papier-maché Boetseer de ogen en de lippen. De staart kan je ook boetseren maar die kan je later ook maken van stroken papier, cadeau lint, vlechten, lappen stof of stevig karton. De poten en neus van het varken kan je maken met closetrolletjes, knip deze 1 cm in zodat er een plakrand ontstaat. Plak deze delen vast op het droge papier met crêpepapier. Controleer of alles goed vast en mooi strak zit. Laat je werk drogen. Vergeet niet je naam goed zichtbaar te plaatsen. Verf je vis/varken in vrolijke kleurtjes en laat het drogen. Evt. lakken. Of beplak de laatste laag met vloeipapier of vliegerpapier.
Variatie	Voor mensen met een lichamelijke beperking: zorg ervoor dat alles goed stevig staat en niet weg kan rollen. Zorg ervoor dat het goed in de buurt staat. Begeleidt het evt. 1 op 1

Activiteit	Ecoline met wasco
Doelgroep	Kleuter
Doel	De kinderen komen in aanraking met het thema oceen/de vis, het materiaal ecoline en wasco ( vet/water) ontwikkelen de fijne motoriek, stimuleren van de creativiteit
Benodigdheden	Voorbeelden van vissen, of boek over vissen, A-3 papier, 200 gram, Bekertjes, Ecoline, wasco, kwasten, Verfschort, Oude kranten
Plaats	Binnen
Voorbereiding	Bedek de hele werkplek met oude kranten, vul de bekertjes met verschillende kleuren ecoline. Leg de kwasten en het papier en de wasco klaar. Geef eerst iedereen de wasco, daarna pas de ecoline ( als de tekening klaar is) Ieder kind krijgt een A-3tje. Introduceer de opdracht door over het thema te praten en laat spullen, boeken ed zien die met de vissen/oceaan ed te maken hebben
Uitvoering	Laat de kinderen een eigen bedachte vis tekenen met wasco, lijnen dik aanzetten. Ga met de ecoline over de wascotekening heen, dat kan met 1 kleur zijn, maar mag ook meerdere kleuren.
Variatie	Maak een’’ Tovertekening’’ door met witte wasco te tekenen, de afbeelding verschijnt dan wanneer er met ecoline overheen geschilderd wordt!

Activiteit

Kleien

Gebakje maken van klei

Doelgroep

Kleuter

Schoolkind

Jongeren

Volwassenen

Ouderen

Doel

Kleien is een techniek waarbij de cliënt/het kind zelf dingen met al hun zintuigen kan ervaren, waarbij ze hun creativiteit kunnen gebruiken.

Met klei kun je alles levensecht namaken, 3-dimensionaal. Cliënten/ Kinderen hebben een levendig voorstellingsvermogen en denken vaak gemakkelijk in beelden. Bij het kleien kunnen ze hun voorstellingsvermogen goed gebruiken.

Benodigdheden

Klei

Spatels, mirettes, mesjes, snijdraad

Kleiplank of draaiplateau

Natte doek en plastic zak om klei in te bewaren

Klei-oven

Verf

Lak

Plaats

Binnen

Voorbereiding

Zorg dat ieder persoon een kleiplaat of draaiplateau heeft om op te kleien. Verdeel de klei in werkbare stukjes. Lees bv. Een prentenboek voor over taarten, gebak etc. zodat ze in de sfeer komen. Deel de mesjes, spatels ed uit. Let op: mesjes kunnen voor sommige doelgroepen (nog) niet geschikt zijn.

Leg de techniek uit van het kleien wanneer deze in een kleioven gebakken gaat worden. ( goed door kneden om lucht er uit te kneden, niet aan elkaar plakken met water, maar goed aan elkaar smeren en niet te dik ivm knappen. Geen holle delen zonder gaatjes maken, anders kan de lucht niet ontsnappen en gaat het breken.)

Uitvoering

Eerst deel 1. Van de voorbereiding uitleggen en laten doen.

Ieder persoon maakt zijn/haar lievelingsgebakje.

Wanneer het werk nog niet af is, bewaren in een natte theedoek en daarom heen een platiczak die je goed afsluit dmv een knoop.

Variatie

Voor mensen met een lichamelijke beperking: zorg ervoor dat alles goed stevig staat en niet weg kan rollen. Zorg ervoor dat het goed in de buurt staat. Begeleidt het evt. 1 op 1

Drama

schoolkind

spel

muziek

Activiteit	Ritmes tikken. Ritmes tikken op woorden Ritmes mee tikken met zinnen/rijmpjes/versjes/liedjes. *(Typ hier kort: wat heb je in de muziekles laten zien?)*
Doelgroep	Peuter/kleuter/schoolkind/jongere/volwassene/oudere
Doel	Peuter/kleuter/jonge schoolkind: Motorische ontwikkeling, ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten. Eventueel: taalontwikkeling. Oudere schoolkind/jongere/volwassene/oudere: Ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten.
Benodigdheden	Het kan beginnen met klappen en uitgebreid worden met allerlei ritme instrumenten (zoals kleine percussie instrumenten: een rasp, sambabal, woodblocks, claves, traingel, tamboerijn, belletjes enz. of grotere zoals: djembe’s, conga’s bongo’s of een drumstel).
Plaats	Een ruimte waar lawaai gemaakt mag worden, waar genoeg plek is.
Voorbereiding	Zorg dat er een stilte-teken wordt afgesproken. Zorg dat de materialen zo opgesteld zijn dat er veilig mee gewerkt kan worden (voor de doelgroep en de instrumenten zelf). Zorg voor voorbeelden in schema’s en beeld (bijvoorbeeld pictogrammen).
Uitvoering	Je zet de materialen klaar. Je spreekt met de doelgroep af wat je gaat doen, hoe lang en welke regels er zijn. Je legt de doelgroep iets uit over het begrip ‘ritme’ aan de hand van voorbeelden, voordoen. Je laat de doelgroep ritmes mee klappen, tikken, trommelen (enz.). Ritmes kunnen mee getikt worden op woorden en lettergrepen van woorden, op zinnen, op de maat in een liedje enz.
Variatie	Je kunt de doelgroep scheiden in groepjes met verschillende ritme instrumenten die bijvoorbeeld hetzelfde ritme tikken, of dezelfde instrumenten die verschillende ritmes tikken, door elkaar, maar wat wel bij elkaar past/elkaar aanvult. Of dit alles combineren.

Activiteit	Een melodie of liedje spelen op een melodie instrument. *(Typ hier kort: wat heb je in de muziekles laten zien?)*
Doelgroep	Peuter/kleuter/schoolkind/jongere/volwassene/oudere
Doel	Peuter/kleuter/jonge schoolkind: Motorische ontwikkeling, kennis maken met verschillende melodie instrumenten. Oudere schoolkind/jongere/volwassene/oudere: Motorische ontwikkeling, kennis maken met verschillende melodie instrumenten. Eventueel: noten leren spelen (en lezen/schrijven), akkoorden leren lezen en spelen.
Benodigdheden	Een piano/keyboard, gitaar.
Plaats	Een ruimte waar lawaai gemaakt mag worden, waar genoeg plek is.
Voorbereiding	Zorg dat er een stilte-teken wordt afgesproken. Zorg dat de materialen zo opgesteld zijn dat er veilig mee gewerkt kan worden (voor de doelgroep en de instrumenten zelf). Zorg voor voorbeelden in schema’s en beeld (bijvoorbeeld pictogrammen).
Uitvoering	Je zet de materialen klaar. Je spreekt met de doelgroep af wat je gaat doen, hoe lang en welke regels er zijn. Je legt de doelgroep iets uit over het instrument en hoe deze te bespelen. Je doet voor en laat de doelgroep zelf proberen. Je laat de doelgroep eventueel noten spelen, akkoorden spelen, meespelen met een liedje enz.
Variatie	Je kunt de doelgroep scheiden in groepjes met verschillende melodie instrumenten die bijvoorbeeld dezelfde melodie spelen, of dezelfde instrumenten die verschillende melodieën spelen, door elkaar, maar wat wel bij elkaar past/elkaar aanvult. Of dit alles combineren.

Muziek
Ontwikkelingsfase: het schoolkind

Activiteit	Liedjes zingen aangevuld met een muziekactiviteit. Gekregen opdracht tijdens de les muziek: Uiteindelijk zitten er in je map per “bouw”(onderbouw, middenbouw, bovenbouw) drie liedjes in je map (dus totaal 9 liedjes), op een A4’tje met de titel van het liedje en de artiest. Ook voeg je per bouw een extra muziekactiviteit (geen zingen) die je kort omschrijft (dus drie activiteiten). Om de activiteit te omschrijven kun je dit schema gebruiken (activiteit, doelgroep, doel enz.).
Doelgroep	Schoolkinderen
Doel	Het helpt om luister- en concentratievermogen te verhogen. Simpele melodieën leggen de basis voor muzikaliteit en een goed muzikaal gehoor. Ondersteunt taalontwikkeling, taalvaardigheid en het vergroten van de woordenschat. Ritme, rijm, melodie en intonatie vormen de basis van taal. Het kan structuur helpen geven aan de dag (bijvoorbeeld liedjes zingen voor het slapen gaan). Feiten in rijmpjes en liedjes worden vaak makkelijk onthouden (abc, tellen, seizoenen, enz.). De teksten stimuleren de fantasie. Bij muziek hoort bewegen: klappen of dansen (motorische ontwikkeling), een kringdansje of een spelletje (sociale ontwikkeling).
Benodigdheden	Liedjes; de teksten, eventueel de akkoorden/noten voor als je de kinderen wilt begeleiden op een instrument. Eventuele andere instrumenten/benodigdheden die je nodig hebt bij een bedachte muziekactiviteit.
Plaats	-
Voorbereiding	Zoek een lied uit die passend is bij je doelgroep. Niet te moeilijk/makkelijk qua (hoeveelheid en inhoud) tekst en passend qua toonhoogte (jongere kinderen: hogere noten). Zorg dat het inhoudelijk (thema) aansluit bij de belevingswereld van je doelgroep. Zorg dat je het lied zelf kent, hebt gehoord, hebt gezongen en dus kunt voorzingen, eventueel kunt begeleiden op een instrument. Bereid je bedachte muziekactiviteit ook voor; leg materialen klaar, bedenk hoe je het wilt uitvoeren en waarom (maak je groepjes? Waarom? Wie bij wie? Enz.)
Uitvoering	Leer de kinderen een lied. Vertel waar het over gaat. Laat het horen. Bespreek de tekst. Oefen het lied in korte stukjes. Zing voor, laat nazingen. Herhaal veel. Geef hoog- en laag (qua toonhoogte) aan d.m.v. handgebaren. Heb aandacht voor kinderen die het spannend vinden; motiveer ze, complimenteer ze, laat ze met z’n allen tegelijk zingen. Voer de muziekactiviteit uit die je hebt bedacht voor de onder-, midden-, bovenbouw.
Variatie	Variatie op het lied: Laat de kinderen de melodie neuriën (zonder tekst). Laat de kinderen het ritme klappen of spelen met instrumenten. Laat de leerlingen een nieuw couplet schrijven bij het lied/ een andere tekst bedenken op de melodie (geschikt voor bovenbouw).

Ontwikkelingsfase: het schoolkind / onderbouw

Activiteit	Activiteit: Ritme nadoen. De juf klapt in een ritme in haar handen en de kinderen moeten dat proberen na te doen.
Doelgroep	Schoolkinderen, onderbouw
Doel	Het doel is om de kinderen te leren wat ritme is.
Benodigdheden	Stoelen Een klas lokaal Liedjes; de teksten, eventueel de akkoorden/noten voor als je de kinderen wilt begeleiden op een instrument. Eventuele andere instrumenten/benodigdheden die je nodig hebt bij een bedachte muziekactiviteit.
Plaats	Klas lokaal.
Voorbereiding	Zoek een lied uit die passend is bij je doelgroep. Niet te moeilijk/makkelijk qua (hoeveelheid en inhoud) tekst en passend qua toonhoogte (jongere kinderen: hogere noten). Zorg dat het inhoudelijk (thema) aansluit bij de belevingswereld van je doelgroep. Zorg dat je het lied zelf kent, hebt gehoord, hebt gezongen en dus kunt voorzingen, eventueel kunt begeleiden op een instrument. Bereid je bedachte muziekactiviteit ook voor; leg materialen klaar, bedenk hoe je het wilt uitvoeren en waarom (maak je groepjes? Waarom? Wie bij wie? Enz.)
Uitvoering	Ga met de kinderen in de kring zitten. Wanneer er een liedje opgezet of gezongen wordt klapt de juf mee. Als de juf een naam roept van een kindje uit de groep dan neem die het ritme over. Lukt dit niet dan helpt de juf mee.
Variatie	Variatie op het lied: Meerdere namen tegelijkertijd noemen.

Muziek
Ontwikkelingsfase: het schoolkind / middenbouw

Activiteit	Activiteit: Zelf muziek maken. Wat zijn deze instrumenten?
Doelgroep	Schoolkinderen, middenbouw
Doel	Het doel hiervan is dat schoolkinderen ook leren wat onbekende instrumenten zijn, zoals sambaballen, djembés etc.
Benodigdheden	Een muziek lokaal, heel wat instrumenten. Maakt niet uit wat voor als hete maar “onbekende” instrumenten zijn.
Plaats	Klaslokaal.
Voorbereiding	Instrumenten klaar leggen en van te voren hebben georiënteerd over wat het instrument is en waar het vandaan komt, hoe je het kan bespelen etc.
Uitvoering	Laat de kinderen eerst op een plek zitten en vertel wat je gaat doen, vertel wat over een bepaald land van waar de instrumenten vandaan komen. Haal dan telkens een ander groepje naar voren om hun te laten voelen hoe het is om zo’n instrument te bespelen. Na een tijdje mogen zijn met deze instrumenten een sound maken.
Variatie	Variatie op het lied: Maak iemand dirigent.

Muziek
Ontwikkelingsfase: het schoolkind /bovenbouw

Activiteit	Activiteit: Zelf een liedje maken.
Doelgroep	Schoolkinderen, bovenbouw.
Doel	Het doel is om wat oudere kinderen creatief bezig te laten zijn met muziek.
Benodigdheden	Meerdere ruimtes waar leerlingen bezig kunnen zijn en computers (om liedjes op te zoeken voor inspiratie)
Plaats	Klas lokaal.
Voorbereiding	Zorg dat je goed verteld wat en hoe ze het moeten uitvoeren. Dus bedenk wat je wil zeggen. Maak een voorbeeld en laat dit dan ook zien.
Uitvoering	Zet alle leerlingen in 1 lokaal. Vertel wat je wil gaan doen. Geef ze dan een bepaalde tijd wanneer zij met het liedje terug moeten komen. Zij mogen een beat van internet halen, maar krijgen meer punten als zij natuurlijk zelf 1 maken. Na 1 les mogen zij deze uitvoeren voor de klas.
Variatie	Een rap maken i.p.v. lied.

9 Liedjes:

3 liedjes onderbouw

Kinderen voor kinderen – Hallo Wereld

K3 – de 3 biggetjes

Sesamstraat – lief lieveheersbeestje

3 liedjes middenbouw

Sesamstraat – 6 heksen

Anna Kendrick – The cupsong

Pulcino pio – Het Kuikentje Piep

3 liedjes bovenbouw

Miss montreal ft Nielson – Hoe

Kenny B – Parijs

Justin Bieber – What do you mean?

beeldend

Activiteit	Patronen tekenen met fineliner en stift
Doelgroep	Het schoolkind
Doel	Ontwikkelen van de fijne motoriek en concentratievermogen. Doordat je bezig bent met herhaling van patronen ben je ook bezig met de aanzet tot het schrijven. ( krullen maken, hekjes maken, etc) Je stimuleert de creativiteit, dmv het maken van fantasie patronen die niet realistisch hoeven te zijn
Benodigdheden	wit tekenpapier op A4 of A3 formaat, zwarte viltstiften en markers in verschillende diktes, gele ecoline, penselen, zwart papier, foto's van uilen
Plaats	Binnen
Voorbereiding	Bespreek met de kinderen kenmerken van uilen en bekijk daarbij diverse foto's. Uilen zijn nachtdieren. Ze slapen overdag en jagen 's nachts.
Uitvoering	De kinderen schetsen met potlood een uil op een tak, waarbij ze rekening houden met de kenmerken van de uil zoals die besproken zijn. Hierna worden met diverse diktes zwarte stiften patronen aangebracht in de lichaamsdelen van de uil. Door middel van verschillende patronen, moeten de afzonderlijke onderdelen van de uil te herkennen zijn. Alleen de ogen en de snavel mogen met geel of oranje worden ingekleurd, de rest blijft zwart. Als de tekening klaar is, wordt de achtergrond rondom de uil en de tak met gele ecoline ingekleurd. Pas op dat de tekening niet geraakt wordt, want dan loopt de stift uit. Blijf daarom zo'n halve centimeter uit de buurt van de uil. Plak het werk op een zwarte achtergrond.
Variatie	Bedenk een andere vorm of fantasievormen zoals een Zentangle, zie: http://www.writersplaza.nl/c-1429776/wat-is-zentangle-tekenen/

Activiteit

Kleien

Gebakje maken van klei

Doelgroep

Kleuter

Schoolkind

Jongeren

Volwassenen

Ouderen

Doel

Kleien is een techniek waarbij de cliënt/het kind zelf dingen met al hun zintuigen kan ervaren, waarbij ze hun creativiteit kunnen gebruiken.

Benodigdheden

Klei

Spatels, mirettes, mesjes, snijdraad

Kleiplank of draaiplateau

Natte doek en plastic zak om klei in te bewaren

Klei-oven

Verf

Lak

Plaats

Binnen

Voorbereiding

Leg de techniek uit van het kleien wanneer deze in een kleioven gebakken gaat worden. ( goed door kneden om lucht er uit te kneden, niet aan elkaar plakken met water, maar goed aan elkaar smeren en niet te dik ivm knappen. Geen holle delen zonder gaatjes maken, anders kan de lucht niet ontsnappen en gaat het breken.)

Uitvoering

Eerst deel 1. Van de voorbereiding uitleggen en laten doen.

Ieder persoon maakt zijn/haar lievelingsgebakje.

Wanneer het werk nog niet af is, bewaren in een natte theedoek en daarom heen een platiczak die je goed afsluit dmv een knoop.

Variatie

Voor mensen met een lichamelijke beperking: zorg ervoor dat alles goed stevig staat en niet weg kan rollen. Zorg ervoor dat het goed in de buurt staat. Begeleidt het evt. 1 op 1

Activiteit	Papier-maché Vis of varken Ballon met papier-maché evt. met vliegerpapier of vloeipapier
Doelgroep	Peuter Kleuter Schoolkind Jongeren Volwassenen Ouderen
Doel	De cliënt/het kind ervaart het proces van middel naar eindresultaat. Dit soort activiteiten maakt duidelijk hoe iets gemaakt wordt. Om papier te pakken is de pengreep nodig. Ervaring en zelfwaardering zijn met elkaar verbonden, bij dingen die mensen zelf gemaakt hebben stijgt hun zelfwaardering. Door ze papier-maché te geven krijgen ze de gelegenheid om lijm te voelen en beweging te sturen
Benodigdheden	Ballon, kranten of wit courantenpapier, behangerslijm, water, vliegerpapier, evt. ballon ophangen aan touwtje of ballon op bakje zetten voor stabiliteit. Evt. ballonpompje. Vis: Dikker karton voor de vinnen en staart. Closetrolletjes Schaar Crêpepapier ( gele tape) Varken: closetrolletjes
Plaats	Binnen
Voorbereiding	Maak het papier-maché evt. samen met de doelgroep. Kranten van te voren laten scheuren in repen en kleine stukjes. Behangerslijm verdelen in werkbare porties. Ballon laten opblazen of oppompen. Voorbeelden van vissen/varkens ophangen of laten zien.
Uitvoering	Vorm om de ballon je vis/varken met papier-maché Boetseer de ogen en de lippen. De staart kan je ook boetseren maar die kan je later ook maken van stroken papier, cadeau lint, vlechten, lappen stof of stevig karton. De poten en neus van het varken kan je maken met closetrolletjes, knip deze 1 cm in zodat er een plakrand ontstaat. Plak deze delen vast op het droge papier met crêpepapier. Controleer of alles goed vast en mooi strak zit. Laat je werk drogen. Vergeet niet je naam goed zichtbaar te plaatsen. Verf je vis/varken in vrolijke kleurtjes en laat het drogen. Evt. lakken. Of beplak de laatste laag met vloeipapier of vliegerpapier.
Variatie	Voor mensen met een lichamelijke beperking: zorg ervoor dat alles goed stevig staat en niet weg kan rollen. Zorg ervoor dat het goed in de buurt staat. Begeleidt het evt. 1 op 1

drama

Drama Werkvorm	Tableau Vivant / fotospel De spelers verbeelden situatie, handeling en gevoel met stilstaande houding en mimiek in een bepaalde opstelling
Deze werkvorm is met name geschikt voor beginnende spelers. Het maakt hen bewust van het gebruik van houding en mimiek en het uitvergroten daarvan. Voor bepaalde groepen is het stilstaan een extra uitdaging.
Activiteit	Groepsfoto
Doelgroep	Vanaf 4 jaar
Doel	(lichamelijke) uitdrukkingsvaardigheid vergroten Goed kijken en bewust uitbeelden stimuleren Inzicht in non verbale communicatie vergroten
Benodigdheden	niets
Plaats	Op veel plekken mogelijk
Voorbereiding	Uitleg: Deel de groep in tweeën. Elke groep bereid twee tableaus voor. In de eerste zien we een bepaalde groep mensen, b.v. een groep voetbalsupporters. Op de tweede foto zien we wat er intussen is gebeurd, b.v. er is gescoord. Geef korte overlegtijd. Ze mogen zelf bedenken welke groep mensen ze worden.
Uitvoering	De eerste groep komt op het speelvlak. De andere is publiek maar kijkt niet. In de eerste tien tellen stellen de spelers zich op in foto 1 (tel hardop van 10 naar 1, de nul is de klik voor de foto). Publiek kijkt, maar reageert nog niet. Dan tien tellen voor opstellen foto 2 terwijl het publiek niet kijkt. Nu mogen de kijkers hun vinger opsteken als ze foto 1 en 2 begrijpen. Bespreek na op wat er te zien was en wat je daardoor weet.

Drama Werkvorm	Inspringspel Een improvisatiespelvorm waarbij de spelers volgens een bepaalde spelregel na elkaar in het spel komen, oftewel inspringen.
Deze werkvorm is een variatie op improviseren en is bestemd voor spelers die meer durven of al ervaring hebben met drama. Meestal spreek je ook af hoe spelers weer uit het spel kunnen. Zo blijft het overzichtelijk.
Activiteit	In de wachtkamer
Doelgroep	schoolkind
Doel	In spel durven stappen In samenspel leren spelideeën geven en accepteren Elkaar verrassen Fouten durven maken Flexibel reageren op de (spel)situatie zonder eigen rol of speldoel te verliezen (in je rol blijven)
Benodigdheden	kaartjes, atributen
Plaats	Speelvlak
Voorbereiding	Je moet de spelkaartjes klaarleggen en een speelruimte maken. Zet bijvoorbeeld een paar stoelen naast elkaar.
Uitvoering	Je kiest 3 mensen uit die mee doen aan dit inspringspel. Je geeft eerst 1 een kaartje waar een bijvoorbeeld een emotie opstaat die ze moet uitbeelden. Daarna geef je aan de volgende persoon een kaartje waar een ander typetje op staat. Zo vorm je al een leuk inspringspel omdat je niet weet wat je kan verwachten. Daarna geef je de laatste persoon een kaartje. Die voert zijn emotie/typetje uit. Daarna ga je het met zijn alles na bestspreken. – wat had je verwacht? Vond je het moeilijk om in te springen? Wat vond je van het einde?
Bijlage Opdrachtkaartjes	Maak zo veel kaartjes als nodig zijn voor jouw inspringspel. Ga uit van jouw klas voor het aantal spelers. Noteer de kaartjes op één of meer pagina’s, zodat ze geprint en geknipt kunnen worden.
Opdrachtkaartjes	Je bent een dronken man die niet meer thuis komt.
Opdrachtkaartjes	Je bent erg verdrietig omdat je je diploma niet hebt gehaald.
Opdrachtkaartjes	Je bent super vrolijk omdat je vandaag jarig bent
Opdrachtkaartjes	Je bent chagrijnig omdat je ruzie hebt met je vriendinnen
Opdrachtkaartjes	Je bent super zenuwachtig omdat je vandaag en date hebt
Opdrachtkaartjes	Je bent een automobilist met een lekke band

Drama Werkvorm	Afspraakspel De spelers maken van te voren afspraken over het te spelen spel en oefenen dit.
Dit is de meest bekende manier van toneelspelen. De spelers maken afspraken over de 5 W’s: wie, wat waar, waarom, wanneer. Dit geeft veel houvast en maakt deze werkvorm ook geschikt voor beginnende of jonge spelers. Nog meer houvast geeft eerst oefenen van het toneelstukje. Niet alle doelgroepen zijn in staat om zelfstandig spelafspraken te maken. Die begeleid je daarin.
Activiteit	Verweggiestan
Doelgroep	Vanaf 7 jaar
Doel	Zich aan (spel)afspraken houden Samenspel Hanteren van de 5 W’s en het maken van een speelbaar verhaaltje Presenteren (o.a. niet met de rug naar het publiek) Durf
Benodigdheden	(zo mogelijk) decor, attributen, verkleedkleren
Plaats	Op veel plekken mogelijk
Voorbereiding	Maak groepjes. Geef de volgende gegevens: het speelt zich af in een ver vreemd land. Er zijn inwoners van dit Verweggiestan en een paar Nederlandse toeristen die de taal niet spreken. De toeristen hebben geen geld meer en komen in de problemen. Laat elk groepje de 5W’s invullen en hun toneelstukje oefenen. Extra uitdaging voor de Verweggiestaanders om een andere (fantasie)taal te spreken. Je kunt vooraf een Jabbertaal oefening spelen om dat te oefenen.
Uitvoering	Elk groepje speelt hun toneelstukje. Het publiek benoemt de 5 W’s.
Variatie	Geef andere onderwerpen of spelgegevens. De variaties zijn eindeloos.

Drama Werkvorm	Improvisatiespel De spelers maken géén of enkele afspraken over een aantal gegevens. Het spel ontstaat op de speelvloer door op elkaar te reageren.
Deze werkvorm is voor spelers die meer durven of al ervaring hebben met drama. Een belangrijke spelregel om een toneelspel in improvisatie te laten slagen is dat de spelers elkaars ideeën accepteren. Het is belangrijk om elkaars ideeën niet te blokkeren en steeds ook zelf spelideeën te leveren om het verhaal in het toneelstukje verder te helpen. Daarbij is het belangrijk dat de spelers snel de 5 W’s concreet maken, waarbij geldt ‘wie het eerst concretiseert bepaalt’. Bijvoorbeeld: “Hallo pappa” kun je logischerwijs niet beantwoorden met “Ik ben je pappa niet”.
Activiteit	Aanbelspel
Doelgroep	Vanaf 7 jaar
Doel	In samenspel leren spelideeën geven en accepteren Fouten durven maken
Benodigdheden	(zo nodig) decor, attributen, verkleedkleren
Plaats	Speelvlak
Voorbereiding	Van tevoren krijgen de spelers een opdrachtkaartje met daarop een typetje, bijvoorbeeld stoer, verlegen, dromerig. De spelers oefenen hun typetje. Dit kan door de groep in tweeën te delen en eerst de ene rij bij de andere rij te laten aanbellen en daarna omgekeerd.
Uitvoering	Het publiek zit in een halve cirkel. Steeds twee spelers, die niet met elkaar geoefend hebben, staan tegenover elkaar voor het publiek. De ene speelt zijn of haar typetje en loop over een denkbeeldig tuinpad naar het midden van het speelvlak en doet of ie aanbelt. De ander loopt dan, op dezelfde manier, naar ‘de deur’. Dan start het spel. De aanbeller komt iets brengen, zeggen of verkopen. De ander probeert op dezelfde manier te reageren, dus hetzelfde typetje te worden.
Variatie	De ‘opendoener’ moet het tegenover gestelde typetje worden. Op de opdrachtkaartjes staat iets anders, bijvoorbeeld emoties, een dier, celebrity.

Drama Werkvorm	(Levend) Schimmenspel De spelers spelen tussen een doek en een lichtbron. Met hun schaduw verbeelden ze het spel.
Dit is voor veel doelgroepen een fascinerende werkvorm. Hoe ouder de leeftijdsgroep hoe preciezer en gedetailleerder ze hiermee willen werken. Voor sommigen is het fijn om zich achter het doek te kunnen verbergen, anderen vinden het confronterend om in de schaduw hun eigen lichaamsvormen terug te zien. Verkleden/vervormen is dan een oplossing. Technische aspecten: Dichtbij het doek geeft kleine en scherpe schaduwen, verderaf groter; langzaam bewegen maakt de details goed zichtbaar; altijd voorwerpen gebruiken die de schaduw verbeelden; in profiel maakt mimiek zichtbaar; gebruik de trucjes met verbergen-verschijnen en de magie van schaduwspel waarbij je kunt doen alsof je elkaar raakt, kust, verwondt zolang het in de schaduwen maar klopt.
Activiteit	De handeling
Doelgroep	Vanaf 8 jaar
Doel	(lichamelijke) uitdrukkingsvaardigheid vergroten Goed kijken en bewust uitbeelden stimuleren Nadenken over (lichamelijke) verhoudingen
Benodigdheden	Doek, lichtbron, attributen, 2 schotten naast het doek
Plaats	Binnen of buiten m.b.v. de zon
Voorbereiding	Uitleg: Licht de technische mogelijkheden van schimmenspel toe. Deel de groep in twee- of drietallen. Elk groepje kiest één handeling en verzint daaromheen een verhaaltje met begin midden eind. Ze zoeken attributen bij elkaar en proberen alles uit achter het doek. Handelingen die uitdagen zijn: vechten, toveren, opereren, zoenen.
Uitvoering	De groepjes presenteren om de beurt hun verhaal. Naderhand laten ze zien welke materialen ze hebben gebruikt en het publiek raadt de gekozen handeling.
Variatie	Laat groepjes een schaduwspel maken bij een lied Speel handschimmenspel. Speel met uit karton geknipte figuren. Dit kan ook achter een klein doek op een tafel.

Drama Werkvorm	Uitbeeldspel De spelers laten hun spel zien zonder tekst te gebruiken, eventueel wel met geluid. Een professionele vorm is mime of pantomime
Deze werkvorm is met name geschikt voor beginnende spelers. Uitbeelden geeft ook de vrijheid om zonder decor en attributen toch te verbeelden dat dat er allemaal is. De allerjongsten kun je in het uitbeelden begeleiden door mee te spelen of ze als verteller mee te nemen in het uit te beelden spel.
Activiteit	Twee stoelen
Doelgroep	Vanaf 6 jaar
Doel	(lichamelijke) Uitdrukkingsvaardigheid vergroten Goed kijken en bewust uitbeelden stimuleren Inzicht in non verbale communicatie vergroten
Benodigdheden	Twee stoelen naast elkaar, los in de ruimte
Plaats	Op veel plekken mogelijk
Voorbereiding	Uitleg: Deel de groep in tweetallen. Elk tweetal bedenkt wat de twee stoelen kunnen voorstellen. Speel eventueel een auto als voorbeeld. Daarbij bedenken ze een begin, midden en een eind van een verhaaltje dat ze op/bij/rondom de stoelen kunnen laten zien zodat het publiek begrijpt waar ze zijn en wat er gebeurt. Controleer eventueel of elk tweetal een andere plek heeft gekozen.
Uitvoering	De tweetallen spelen om de beurt hun scene met de stoelen. Bespreek na wat het publiek zag en welke plek het dus is. Laat ze ook zeggen wat ze leuk vonden aan het uitbeelden.
Variatie	Stoelen staan tegenover elkaar Tweetal maakt de plek duidelijk voor andere spelers die na kort overleggen er een gebeurtenis uitbeelden. Eén speler begint te spelen tot de plek duidelijk is, freeze en vraagt “Wat nu?’. Het publiek doet suggesties voor het vervolg van het verhaal. Net zo lang herhalen tot een verhaaltje is ontstaan.

puber

spel

muziek

Muziek
Ontwikkelingsfase: de puber/adolescent/volwassene

Activiteit	Rappen Gekregen opdracht tijdens de les muziek: Voeg je zelfgemaakte rap of de bestaande tekst die je hebt gebruikt in de muziekles (en eventueel een opname van je rap op beat of een link van waar de beat (of je hele rap) te vinden is online) toe aan je online activiteitenmap.
Doelgroep	Pubers/adolescenten (jong-volwassenen). Kijk voor volwassene ook bij doelgroep “de oudere”
Doel	Het helpt om luister- en concentratievermogen te verhogen. Simpele melodieën leggen de basis voor muzikaliteit en een goed muzikaal gehoor. Ondersteunt taalontwikkeling, taalvaardigheid en het vergroten van de woordenschat. Ritme, rijm, melodie en intonatie vormen de basis van taal. Feiten in rijmpjes en liedjes worden vaak makkelijk onthouden (abc, tellen, seizoenen, enz.). De teksten stimuleren de fantasie.
Benodigdheden	Een beat (zelfgemaakt; van te voren of ter plekke gespeeld of een bestaande beat). Tekst (bestaand of zelfgemaakt). Apparatuur: materiaal om de beat af te spelen, (eventueel: ) microfoons.
Plaats	-
Voorbereiding	Zorg dat je een beat hebt (zoek deze online, maak hem zelf of zorg dat er materialen zijn om deze ter plekke te maken (gebruik bijvoorbeeld drums, overige percussie of een loopstation en je stem). Zorg dat je teksten hebt (zelfgemaakt of een bestaande tekst of gedicht) of inspireer de pubers om teksten te maken (geen voorbeelden, thema’s).
Uitvoering	Gebruik een beat om de tekst op te zetten. Besteed aandacht aan hoe je en tekst maakt (of gebruik bestaande teksten). Besteed aandacht aan: ritme, rijm, uitspraak, hoe gebruik je verder je stem. Dit kan in allerlei vormen/oefeningen. Laat pubers/adolescenten een rap maken, oefenen, performen.
Variatie	Gebruik informatieve teksten; om (studie)stof te onthouden. Voeg aan de raps zangkoortjes en/of instrumenten toe. Werk de nummers uit. Voeg teksten samen. Neem de nummers op. Zet de nummers online. Maak een videoclip erbij, organiseer een optreden(tje) enz.

Elke dag weer huiswerk ,
nooit is effe vrij,
en als je 't niet doet dan ben je d'r bij!!
refrein

1.Maar de toekomst ligt voor je
en met dat beetje huiswerk,
bepaal jij dus mooi wel je eigen werk!!
refrein

2.je moet het blijven maken,
ook al heb je geen zin.
Laat altijd je hersens kraken!
refrein

3.Luister naar dit lied,
dan weet je maar goed:
zo slecht is huiswerk ook weer niet!
refrein 2 maal.

Activiteit	Een melodie of liedje spelen op een melodie instrument. *(Typ hier kort: wat heb je in de muziekles laten zien?)*
Doelgroep	Peuter/kleuter/schoolkind/jongere/volwassene/oudere
Doel	Peuter/kleuter/jonge schoolkind: Motorische ontwikkeling, kennis maken met verschillende melodie instrumenten. Oudere schoolkind/jongere/volwassene/oudere: Motorische ontwikkeling, kennis maken met verschillende melodie instrumenten. Eventueel: noten leren spelen (en lezen/schrijven), akkoorden leren lezen en spelen.
Benodigdheden	Een piano/keyboard, gitaar.
Plaats	Een ruimte waar lawaai gemaakt mag worden, waar genoeg plek is.
Voorbereiding	Zorg dat er een stilte-teken wordt afgesproken. Zorg dat de materialen zo opgesteld zijn dat er veilig mee gewerkt kan worden (voor de doelgroep en de instrumenten zelf). Zorg voor voorbeelden in schema’s en beeld (bijvoorbeeld pictogrammen).
Uitvoering	Je zet de materialen klaar. Je spreekt met de doelgroep af wat je gaat doen, hoe lang en welke regels er zijn. Je legt de doelgroep iets uit over het instrument en hoe deze te bespelen. Je doet voor en laat de doelgroep zelf proberen. Je laat de doelgroep eventueel noten spelen, akkoorden spelen, meespelen met een liedje enz.
Variatie	Je kunt de doelgroep scheiden in groepjes met verschillende melodie instrumenten die bijvoorbeeld dezelfde melodie spelen, of dezelfde instrumenten die verschillende melodieën spelen, door elkaar, maar wat wel bij elkaar past/elkaar aanvult. Of dit alles combineren.

Activiteit	Ritmes tikken. Ritmes tikken op woorden Ritmes mee tikken met zinnen/rijmpjes/versjes/liedjes. *(Typ hier kort: wat heb je in de muziekles laten zien?)*
Doelgroep	Peuter/kleuter/schoolkind/jongere/volwassene/oudere
Doel	Peuter/kleuter/jonge schoolkind: Motorische ontwikkeling, ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten. Eventueel: taalontwikkeling. Oudere schoolkind/jongere/volwassene/oudere: Ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten.
Benodigdheden	Het kan beginnen met klappen en uitgebreid worden met allerlei ritme instrumenten (zoals kleine percussie instrumenten: een rasp, sambabal, woodblocks, claves, traingel, tamboerijn, belletjes enz. of grotere zoals: djembe’s, conga’s bongo’s of een drumstel).
Plaats	Een ruimte waar lawaai gemaakt mag worden, waar genoeg plek is.
Voorbereiding	Zorg dat er een stilte-teken wordt afgesproken. Zorg dat de materialen zo opgesteld zijn dat er veilig mee gewerkt kan worden (voor de doelgroep en de instrumenten zelf). Zorg voor voorbeelden in schema’s en beeld (bijvoorbeeld pictogrammen).
Uitvoering	Je zet de materialen klaar. Je spreekt met de doelgroep af wat je gaat doen, hoe lang en welke regels er zijn. Je legt de doelgroep iets uit over het begrip ‘ritme’ aan de hand van voorbeelden, voordoen. Je laat de doelgroep ritmes mee klappen, tikken, trommelen (enz.). Ritmes kunnen mee getikt worden op woorden en lettergrepen van woorden, op zinnen, op de maat in een liedje enz.
Variatie	Je kunt de doelgroep scheiden in groepjes met verschillende ritme instrumenten die bijvoorbeeld hetzelfde ritme tikken, of dezelfde instrumenten die verschillende ritmes tikken, door elkaar, maar wat wel bij elkaar past/elkaar aanvult. Of dit alles combineren.

beeldend

Activiteit	Street-art ( stoepkrijt tekening maken op straat) Kijk eens anders naar de dingen om je heen
Doelgroep	Puber/adolescent
Doel	Met deze activiteit kom je tegemoet aan de behoefte van de puber om zelf te creëren en te ontwerpen. Eigenheid te brengen in het werk, een uniek werk te maken en zelfstandig te werken. Je sluit aan bij de belevingswereld van de doelgroep.
Benodigdheden	Fotocamera/telefoon, evt. selfie-stick, usb-kabel om foto’s op computer te zetten, printer, viltstiften, Stoepkrijt, gekleurde kinderklei
Plaats	Binnen en buiten
Voorbereiding	Zorg dat de kinderen hun mobiel opgeladen hebben en hun eigen kabeltjes meebrengen.
Uitvoering	Ga in duo’s aan de slag. Je gaat naar buiten en je bekijkt je omgeving eens anders dan je gewend bent! Een paaltje waar je altijd omheen liep wordt nu ineens de neus van Pinoccio, een putdeksel wordt het huisje van een slak en in een streep van het zebrapad kun je allerlei andere dingen zien, bv een horlogebandje. bedenk zelf eens een ander beeld van iets bestaands en fotografeer deze plekken. print deze foto’s uit op A4 formaat in zwart/wit en maak hier overheen een ontwerp met viltstiften voer 1 van de ontwerpen i.o. met de docent uit in het echt met stoepkrijt en/of klei (zoek wel een veilige plek, dus niet midden op de straat!) maak hier een foto of filmpje van en presenteer deze aan elkaar in de klas
Variatie	Voeg meer materialen toe, zoals plakplastic, natuurlijke materialen of gebruik indien het toegestaan is bijvoorbeeld spuitverf ( graffiti)

Activiteit

Kleien

Gebakje maken van klei

Doelgroep

Kleuter

Schoolkind

Jongeren

Volwassenen

Ouderen

Doel

Kleien is een techniek waarbij de cliënt/het kind zelf dingen met al hun zintuigen kan ervaren, waarbij ze hun creativiteit kunnen gebruiken.

Benodigdheden

Klei

Spatels, mirettes, mesjes, snijdraad

Kleiplank of draaiplateau

Natte doek en plastic zak om klei in te bewaren

Klei-oven

Verf

Lak

Plaats

Binnen

Voorbereiding

Leg de techniek uit van het kleien wanneer deze in een kleioven gebakken gaat worden. ( goed door kneden om lucht er uit te kneden, niet aan elkaar plakken met water, maar goed aan elkaar smeren en niet te dik ivm knappen. Geen holle delen zonder gaatjes maken, anders kan de lucht niet ontsnappen en gaat het breken.)

Uitvoering

Eerst deel 1. Van de voorbereiding uitleggen en laten doen.

Ieder persoon maakt zijn/haar lievelingsgebakje.

Wanneer het werk nog niet af is, bewaren in een natte theedoek en daarom heen een platiczak die je goed afsluit dmv een knoop.

Variatie

Voor mensen met een lichamelijke beperking: zorg ervoor dat alles goed stevig staat en niet weg kan rollen. Zorg ervoor dat het goed in de buurt staat. Begeleidt het evt. 1 op 1

Activiteit	Papier-maché Vis of varken Ballon met papier-maché evt. met vliegerpapier of vloeipapier
Doelgroep	Peuter Kleuter Schoolkind Jongeren Volwassenen Ouderen
Doel	De cliënt/het kind ervaart het proces van middel naar eindresultaat. Dit soort activiteiten maakt duidelijk hoe iets gemaakt wordt. Om papier te pakken is de pengreep nodig. Ervaring en zelfwaardering zijn met elkaar verbonden, bij dingen die mensen zelf gemaakt hebben stijgt hun zelfwaardering. Door ze papier-maché te geven krijgen ze de gelegenheid om lijm te voelen en beweging te sturen
Benodigdheden	Ballon, kranten of wit courantenpapier, behangerslijm, water, vliegerpapier, evt. ballon ophangen aan touwtje of ballon op bakje zetten voor stabiliteit. Evt. ballonpompje. Vis: Dikker karton voor de vinnen en staart. Closetrolletjes Schaar Crêpepapier ( gele tape) Varken: closetrolletjes
Plaats	Binnen
Voorbereiding	Maak het papier-maché evt. samen met de doelgroep. Kranten van te voren laten scheuren in repen en kleine stukjes. Behangerslijm verdelen in werkbare porties. Ballon laten opblazen of oppompen. Voorbeelden van vissen/varkens ophangen of laten zien.
Uitvoering	Vorm om de ballon je vis/varken met papier-maché Boetseer de ogen en de lippen. De staart kan je ook boetseren maar die kan je later ook maken van stroken papier, cadeau lint, vlechten, lappen stof of stevig karton. De poten en neus van het varken kan je maken met closetrolletjes, knip deze 1 cm in zodat er een plakrand ontstaat. Plak deze delen vast op het droge papier met crêpepapier. Controleer of alles goed vast en mooi strak zit. Laat je werk drogen. Vergeet niet je naam goed zichtbaar te plaatsen. Verf je vis/varken in vrolijke kleurtjes en laat het drogen. Evt. lakken. Of beplak de laatste laag met vloeipapier of vliegerpapier.
Variatie	Voor mensen met een lichamelijke beperking: zorg ervoor dat alles goed stevig staat en niet weg kan rollen. Zorg ervoor dat het goed in de buurt staat. Begeleidt het evt. 1 op 1

drama

ouderen

spel

muziek

Activiteit	Ritmes tikken. Ritmes tikken op woorden Ritmes mee tikken met zinnen/rijmpjes/versjes/liedjes. *(Typ hier kort: wat heb je in de muziekles laten zien?)*
Doelgroep	Peuter/kleuter/schoolkind/jongere/volwassene/oudere
Doel	Peuter/kleuter/jonge schoolkind: Motorische ontwikkeling, ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten. Eventueel: taalontwikkeling. Oudere schoolkind/jongere/volwassene/oudere: Ritme gevoel ontwikkelen, het begrip ‘maat’ en ‘in de maat mee tikken’ uitleggen. Kennis maken met verschillende ritmes en ritme-instrumenten.
Benodigdheden	Het kan beginnen met klappen en uitgebreid worden met allerlei ritme instrumenten (zoals kleine percussie instrumenten: een rasp, sambabal, woodblocks, claves, traingel, tamboerijn, belletjes enz. of grotere zoals: djembe’s, conga’s bongo’s of een drumstel).
Plaats	Een ruimte waar lawaai gemaakt mag worden, waar genoeg plek is.
Voorbereiding	Zorg dat er een stilte-teken wordt afgesproken. Zorg dat de materialen zo opgesteld zijn dat er veilig mee gewerkt kan worden (voor de doelgroep en de instrumenten zelf). Zorg voor voorbeelden in schema’s en beeld (bijvoorbeeld pictogrammen).
Uitvoering	Je zet de materialen klaar. Je spreekt met de doelgroep af wat je gaat doen, hoe lang en welke regels er zijn. Je legt de doelgroep iets uit over het begrip ‘ritme’ aan de hand van voorbeelden, voordoen. Je laat de doelgroep ritmes mee klappen, tikken, trommelen (enz.). Ritmes kunnen mee getikt worden op woorden en lettergrepen van woorden, op zinnen, op de maat in een liedje enz.
Variatie	Je kunt de doelgroep scheiden in groepjes met verschillende ritme instrumenten die bijvoorbeeld hetzelfde ritme tikken, of dezelfde instrumenten die verschillende ritmes tikken, door elkaar, maar wat wel bij elkaar past/elkaar aanvult. Of dit alles combineren.

Activiteit	Een melodie of liedje spelen op een melodie instrument. *(Typ hier kort: wat heb je in de muziekles laten zien?)*
Doelgroep	Peuter/kleuter/schoolkind/jongere/volwassene/oudere
Doel	Peuter/kleuter/jonge schoolkind: Motorische ontwikkeling, kennis maken met verschillende melodie instrumenten. Oudere schoolkind/jongere/volwassene/oudere: Motorische ontwikkeling, kennis maken met verschillende melodie instrumenten. Eventueel: noten leren spelen (en lezen/schrijven), akkoorden leren lezen en spelen.
Benodigdheden	Een piano/keyboard, gitaar.
Plaats	Een ruimte waar lawaai gemaakt mag worden, waar genoeg plek is.
Voorbereiding	Zorg dat er een stilte-teken wordt afgesproken. Zorg dat de materialen zo opgesteld zijn dat er veilig mee gewerkt kan worden (voor de doelgroep en de instrumenten zelf). Zorg voor voorbeelden in schema’s en beeld (bijvoorbeeld pictogrammen).
Uitvoering	Je zet de materialen klaar. Je spreekt met de doelgroep af wat je gaat doen, hoe lang en welke regels er zijn. Je legt de doelgroep iets uit over het instrument en hoe deze te bespelen. Je doet voor en laat de doelgroep zelf proberen. Je laat de doelgroep eventueel noten spelen, akkoorden spelen, meespelen met een liedje enz.
Variatie	Je kunt de doelgroep scheiden in groepjes met verschillende melodie instrumenten die bijvoorbeeld dezelfde melodie spelen, of dezelfde instrumenten die verschillende melodieën spelen, door elkaar, maar wat wel bij elkaar past/elkaar aanvult. Of dit alles combineren.

Muziek
Ontwikkelingsfase: de oudere

Activiteit	Lied zingen uit de tijd van de oudere Gekregen opdracht tijdens de les muziek: Voeg je gemaakte verslag toe aan je online activiteitenmap. Welke muziek luisterden de ouderen van nu toen ze zo oud waren als jullie? Zoek muziek op uit de jaren 50 en 60. Maak een kort verslagje (1A4, mag handgeschreven) in deze les en beantwoord de volgende vragen: Werk alleen, in een twee-of drietal. 1. Welke muziekstijl was er populair in de jaren 50? 2. Wat was kenmerkend aan deze muziek? (noem 3 dingen denk aan; muziekinstrumenten, tempo/ritme, waar ging de muziek over enz.) 3. Noem vijf artiesten/bands uit deze tijd en bij iedere 1 nummer. Luister deze nummers. 4. Welke muziekstijl was er populair in de jaren 60? 5. Wat was kenmerkend aan deze muziek? (noem 3 dingen denk aan; muziekinstrumenten, tempo/ritme, waar ging de muziek over en wat er veranderde ten op zichtte van de jaren ‘50). 6. Noem vijf artiesten/bands uit deze tijd en bij iedere 1 nummer. Luister deze nummers. *Voeg het verslagje toe aan je online activiteitenmap (getypt of duidelijk geschreven en een duidelijke foto ervan).*
Doelgroep	Ouderen (kan evt. ook voor volwassenen).
Doel	Vermaak, herinneringen ophalen
Benodigdheden	Een lied uit de jaren van de ouderen (in dit geval jaren ’50 en ’60). Denk ook aan Nederlandstalig.
Plaats	-
Voorbereiding	Zorg dat je het lied zelf kent; de melodie en de tekst. Eventueel kun je de akkoorden instuderen op een begeleidend harmonie instrument (bijvoorbeeld een gitaar of piano) en het lied begeleiden. Wil je het lied zingen/aanleren met ouderen: zorg voor tekst op groot formaat.
Uitvoering	Zing het lied voor of laat het horen. Geef aan welk stuk je eerst gaat oefenen (bijvoorbeeld de eerste twee zinnen van het eerste couplet). Herhaal het een aantal keer. Besteed eventueel aandacht aan: ritme, melodie (op toon zingen), hoe gebruik je verder je stem.
Variatie	Maak de melodie tweestemmig (maak een heel koor).

Muziek ouderen

Populaire muziek stijl jaren 50:

Rock’n roll
Soul

Kenmerkend aan deze muziek:

Rock’n roll

Door de rhythm & blues muziek kwamen de blanke en zwarte muziek dichter tot elkaar. De ‘zwarte’ invloed op de rock & roll was vooral de energie, die nieuwe ritmes en de openheid in de teksten.

Soul

Bij de soul figureert veelal een enkele zanger(es) met ondersteuning van een traditionele band met ritmesectie en koperblazers. Inmiddels wordt de term ook vaak gebruikt als algemenere naam voor Afro-Amerikaanse muziek

5 artiesten met 1 nummer:

- Rolling Stones – I’m Free

- The doors – People are strange

- Sam Cooke – Wonderful world

- Aretha Franklin – Chain on fools

- Al Green – So in love with you

Populaire muziek stijl jaren 60:

- Rock

Rock

Kenmerkend aan deze muziek:

Rock is een muziekgenre, dat traditioneel gekenmerkt wordt door een bezetting van gitaar, basgitaar en drums, aangevuld met zang en/of andere instrumenten.

5 artiesten met 1 nummer:

- Elvis Presley – Burning love

- Beatles – Penny love

- Beach Boys – God only knows

- Procol Harum – Homburg

- Roy Orbison - Anthology

beeldend

Activiteit

Kleien

Gebakje maken van klei

Doelgroep

Kleuter

Schoolkind

Jongeren

Volwassenen

Ouderen

Doel

Kleien is een techniek waarbij de cliënt/het kind zelf dingen met al hun zintuigen kan ervaren, waarbij ze hun creativiteit kunnen gebruiken.

Benodigdheden

Klei

Spatels, mirettes, mesjes, snijdraad

Kleiplank of draaiplateau

Natte doek en plastic zak om klei in te bewaren

Klei-oven

Verf

Lak

Plaats

Binnen

Voorbereiding

Leg de techniek uit van het kleien wanneer deze in een kleioven gebakken gaat worden. ( goed door kneden om lucht er uit te kneden, niet aan elkaar plakken met water, maar goed aan elkaar smeren en niet te dik ivm knappen. Geen holle delen zonder gaatjes maken, anders kan de lucht niet ontsnappen en gaat het breken.)

Uitvoering

Eerst deel 1. Van de voorbereiding uitleggen en laten doen.

Ieder persoon maakt zijn/haar lievelingsgebakje.

Wanneer het werk nog niet af is, bewaren in een natte theedoek en daarom heen een platiczak die je goed afsluit dmv een knoop.

Variatie

Voor mensen met een lichamelijke beperking: zorg ervoor dat alles goed stevig staat en niet weg kan rollen. Zorg ervoor dat het goed in de buurt staat. Begeleidt het evt. 1 op 1

Activiteit	Papier-maché Vis of varken Ballon met papier-maché evt. met vliegerpapier of vloeipapier
Doelgroep	Peuter Kleuter Schoolkind Jongeren Volwassenen Ouderen
Doel	De cliënt/het kind ervaart het proces van middel naar eindresultaat. Dit soort activiteiten maakt duidelijk hoe iets gemaakt wordt. Om papier te pakken is de pengreep nodig. Ervaring en zelfwaardering zijn met elkaar verbonden, bij dingen die mensen zelf gemaakt hebben stijgt hun zelfwaardering. Door ze papier-maché te geven krijgen ze de gelegenheid om lijm te voelen en beweging te sturen
Benodigdheden	Ballon, kranten of wit courantenpapier, behangerslijm, water, vliegerpapier, evt. ballon ophangen aan touwtje of ballon op bakje zetten voor stabiliteit. Evt. ballonpompje. Vis: Dikker karton voor de vinnen en staart. Closetrolletjes Schaar Crêpepapier ( gele tape) Varken: closetrolletjes
Plaats	Binnen
Voorbereiding	Maak het papier-maché evt. samen met de doelgroep. Kranten van te voren laten scheuren in repen en kleine stukjes. Behangerslijm verdelen in werkbare porties. Ballon laten opblazen of oppompen. Voorbeelden van vissen/varkens ophangen of laten zien.
Uitvoering	Vorm om de ballon je vis/varken met papier-maché Boetseer de ogen en de lippen. De staart kan je ook boetseren maar die kan je later ook maken van stroken papier, cadeau lint, vlechten, lappen stof of stevig karton. De poten en neus van het varken kan je maken met closetrolletjes, knip deze 1 cm in zodat er een plakrand ontstaat. Plak deze delen vast op het droge papier met crêpepapier. Controleer of alles goed vast en mooi strak zit. Laat je werk drogen. Vergeet niet je naam goed zichtbaar te plaatsen. Verf je vis/varken in vrolijke kleurtjes en laat het drogen. Evt. lakken. Of beplak de laatste laag met vloeipapier of vliegerpapier.
Variatie	Voor mensen met een lichamelijke beperking: zorg ervoor dat alles goed stevig staat en niet weg kan rollen. Zorg ervoor dat het goed in de buurt staat. Begeleidt het evt. 1 op 1

drama

Colofon
Het arrangement Activiteitenmap van Sanne is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur

Sanne Bouwman

Laatst gewijzigd

2018-03-10 13:21:48

Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat

het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken

voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Eindgebruiker

leerling/student

Moeilijkheidsgraad

gemiddeld

Activiteitenmap van Sanne

nl

Sanne Bouwman

Sanne Bouwman

2018-03-10 13:21:48

leerling/student
Download
Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

pdf

json

IMSCP package

Metadata

Metadata overzicht (Excel)

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

IMSCC package

Voor developers

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.
Sluiten
Opties
Gebruik
Weergave
Wikiwijs is een dienst van

Baby

Spel

Muziek

Beeldend

Drama

Peuter

Muziek

Spel

Beeldend

Drama

Kleuter

Spel

Muziek

Beeldend

Drama

schoolkind

spel

muziek

beeldend

drama

puber

spel

muziek

beeldend

drama

ouderen

spel

muziek

beeldend

drama

Downloaden

Metadata

LTI

Arrangement

IMSCC package

Voor developers

Gebruik

Weergave