"Om te kunnen voorbereiden op een waardevol bestaan, is een radicaal ander onderwijssysteem nodig. We zullen het idee moeten loslaten dat er één ideaal systeem bestaat voor iedereen – want iedereen is anders. De één zal prima gedijen in een wat ‘schoolser’ systeem met veel discipline en sturing, de ander heeft veel meer autonomie, uitdaging of differentiatie nodig dan wat het huidige systeem kan bieden. De enige gemene deler is dat iedereen in staat moet zijn om datgene wat hij goed en graag doet kan leren herkennen, erkennen en ontwikkelen. Er bestaan al diverse scholen, programma’s, methodes en initiatieven die precies dit doen en daarmee ‘anders’ zijn dan het reguliere systeem." (Operation Education, 2014)
In deze wikiwijs maak je kennis met een paar van deze scholen.
Ronde 1 staat in het teken van beeldvorming: Lees en klik door de wiki heen
In ronde 2 staat visievorming centraal: Wat vind jij bijzonder aan bepaalde concepten?
Tijdens ronde 3 bespreek je de uitkomsten in je groep: werkvorm placemat
Ronde 1: beeldvorming
In deze wikiwijs staan videofragmenten van 6 scholen die hun onderwijs op een andere manier hebben vormgegeven. Elk groepslid bekijkt ten minste drie fragmenten. Per school is er een pagina waar meer informatie te vinden is.
Beantwoord per school de volgende vragen:
Welke aspecten van het onderwijs op deze school spreken je aan?
"Niekée is geen traditionele school, maar een facilitair onderwijs- en activiteitencentrum voor het Mundium College, voor andere scholen en voor allerlei maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Ons uitgangspunt is leerlingen voor te bereiden op een leven lang leren. Daarom zal naast de verplichte examenstof, het leerproces centraal staan.
Ons doel is leerlingen op te leiden tot leerenthousiaste, zelfverantwoordelijke, zelfverzekerde en democratische burgers."(website Niekée)
videofragment Niekée
Het Niekee is een bijzondere school in een bijzonder gebouw. De school heeft een verfrissende kijk op onderwijs; leren en groeien is synoniem. Daarom werken ze op deze school in hetrogene groepen en zijn de vakken samengevoegd in leergebieden
Als je Niekée binnenstapt, sta je in een veelkleurig atrium. Hierin zie je “dozen” hangen van glas, hout, beton of kunststof. Kluisjes of kapstokken: niet te zien. Schoolboeken evenmin. Hier hebben de scholieren laptops. (leraar24, 2010)
Instructielessen, met een docent voor de klas: het klassieke leren
Leren in leergebieden, waarbij vakken gecombineerd zijn waardoor de leerling leert grotere verbanden te zien. Een voorbeeld: bij het vak Duits leer je de taal, bij het leergebied Communicatie leer je hoe je die taal (en andere talen) effectief kunt gebruiken.
De leergebieden zijn:
Mens en Maatschappij (aardrijkskunde, geschiedenis, filosofie, economie, maatschappijleer)
Communicatie en Moderne Technologie (Nederlands, moderne vreemde talen, computergebruik)
Kunst en Bewegen (alle kunstvakken, sport en lichamelijke beweging)
De leerling werkt veel met de laptop. De docent staat als begeleider tussen de leerlingen.
Arbeidsgebieden. Aan de hand van opdrachten doen leerlingen onderzoek in mogelijk 14 arbeidsgebieden: voeding, gebouwen, kleding, gezondheid en zorg, natuurlijke omgeving, energie en grondstoffen, gebruiksvoorwerpen en apparaten, infrastructuur en transport, informatie en communicatie, opvoeding en onderwijs, staat en veiligheid, kunst - cultuur en wetenschap, arbeid en economie, recreatie.
Wings. Dit zijn lessen waarbij allerlei onderwerpen worden behandeld die in het traditionele onderwijs meestal links blijven liggen. De wings worden vaak door de docenten geschreven. Ook worden onderwerpen door leerlingen aangedragen en door hen mee ontwikkeld. De docent is ook bij deze lessen begeleider en coach.
De wings (= vleugels) hebben natuurlijk te maken met de godin van de overwinning die onze school zijn naam heeft gegeven. Als dat nodig of gewenst is, kunnen de winglessen ook gebruikt worden om achterstanden weg te werken en om speciale certificaten te halen zoals, lassen, koken, toegepaste wiskunde enz.
Wings hebben vaak een tamelijk vrij karakter. Dat wil niet zeggen dat ze vrijblijvend zijn. Voor elke wing bestaat een pedagogisch-didactische verantwoording. Deze is per opdracht na te lezen op onze elektronische leeromgeving Flightplan. http://www.niekee.nl/Onderwijs/HetNiek%C3%A9eleren.aspx
Unic
"Wij hebben gekozen voor de naam UniC, spreek uit joenik:
Elke leerling is uniek. Daarom stimuleren wij de ontwikkeling van de unieke talenten, interesses en vaardigheden.
Ons onderwijs is uniek, omdat we kennisverwerving verbinden met samenwerkend leren en persoonlijke groei.
Onze school is uniek, omdat we met innovatief onderwijs een eigen weg inslaan" (website Unic)
website Unic
"Wij hebben gekozen voor de naam UniC, spreek uit joenik:
Elke leerling is uniek. Daarom stimuleren wij de ontwikkeling van de unieke talenten, interesses en vaardigheden.
Ons onderwijs is uniek, omdat we kennisverwerving verbinden met samenwerkend leren en persoonlijke groei.
Onze school is uniek, omdat we met innovatief onderwijs een eigen weg inslaan."
Op middelbare school UniC in Utrecht wordt enthousiast gewerkt met online gereedschappen om lesstof en opdrachten, die normaal in de klas behandeld worden, buiten de les beschikbaar te maken. Voortrekker hierin is Jelmer Evers. Als geschiedenisdocent weet hij deze nu in zijn onderwijs te integreren onder het mom van ‘flipping the classroom’, dit houdt in dat leerlingen thuis luisteren en kijken naar de uitleg van de lesstof. Hij gebruikt hiervoor het gratis online toegankelijke Screenr, waarmee in een handomdraai zogenaamde screencasts zijn op te nemen. (leraar24, 2012)
video: flipping the classroom op Unic
Op middelbare school UniC in Utrecht wordt enthousiast gewerkt met online gereedschappen om lesstof en opdrachten, die normaal in de klas behandeld worden, buiten de les beschikbaar te maken. Voortrekker hierin is Jelmer Evers. Als geschiedenisdocent weet hij deze nu in zijn onderwijs te integreren onder het mom van ‘flipping the classroom’, dit houdt in dat leerlingen thuis luisteren en kijken naar de uitleg van de lesstof. Hij gebruikt hiervoor het gratis online toegankelijke Screenr, waarmee in een handomdraai zogenaamde screencasts zijn op te nemen.
Door deze ‘thuiscolleges’ komt er in de les tijd vrij voor dingen die normaal als huiswerk worden opgegeven: opdrachten maken, met digitaal lesmateriaal werken, onderzoek doen, in groepjes werken, etc. Vandaar de term ‘flipping the classroom’.
Veel leerlingen zijn blij met deze aanpak en inmiddels zijn verschillende docenten op UniC aan het experimenteren met het maken van filmpjes met lesstof en opdrachten voor leerlingen (en door leerlingen). De docenten op UniC pikken dit snel van elkaar op door regelmatig onderling te delen wat er goed werkt, zoals in een good practice-uurtje.
Vanuit het uitgangspunt dat het leeraanbod moet aansluiten bij de belevingswereld van kinderen isUniC Utrecht gestart met een onderzoek naar de mogelijkheden van de inzet van games in het onderwijs. In samenwerking met het Instituut Archimedes van Hogeschool Utrecht en Game Onderwijs Onderzoek heeft UNIC docenten handvatten gegeven voor het gebruiken van games in het onderwijs. Het project had als doel om docenten te faciliteren in een effectieve implementatie van games in het onderwijs. (leraar24, 2014)
Verwondering brengt je verder! Zo luidt de slogan van onze school. We gaan ervan uit dat je leert door vooral zelf onderzoek te doen. De manier van leren is op onze school echt anders. We zijn een kleine school waardoor er veel contact is tussen alle leerlingen en leraren en waarin iedereen veel met elkaar samenwerkt.
"DNS is een kleinschalige school voor mavo, havo en vwo met een uniek onderwijsconcept. Vanzelfsprekend leidt DNS op voor een diploma. DNS onderscheidt zich doordat het de verwondering van de leerling als uitgangspunt neemt. In door de vakdocenten bepaalde thema’s staat de leervraag centraal. De leerling gaat volgens een beproefde onderzoeksmethode op zoek naar de antwoorden. De opgedane kennis, inzichten en vaardigheden delen de leerlingen met elkaar en hun docent. Deze werkwijze leidt tot een rijk en gevarieerd onderwijsklimaat dat leerlingen gedurende hun hele schoolloopbaan uitdaagt en gemotiveerd houdt. De leerling leert zo verantwoordelijkheid voor de eigen leerroute te nemen. Het onderwijsconcept van DNS draagt sterk bij aan alle facetten van de persoonlijke ontwikkeling van onze leerlingen en gaat dus veel verder dan uitsluitend de cognitieve ontwikkeling. Het bereidt hen daarmee ook uitstekend voor op het vervolgonderwijs.
DNS wil geen grote school worden. Door het groot aantal aanmeldingen van de afgelopen jaren is de school genoodzaakt om vooraf aan te geven dat ze maar een beperkt aantal leerlingen kan aannemen. Om het karakter van kleinschaligheid te behouden en zodoende kwaliteit van het onderwijs(concept) te kunnen blijven garanderen ligt het maximum aan te nemen leerlingen in de brugklas tussen 150 en 180 leerlingen. Jaarlijks wordt in oktober bekend gemaakt wat het maximum aantal aan te nemen leerlingen voor het volgend schooljaar zal zijn.
Op deze manier blijft het totaal aantal leerlingen rond de 750 waarmee voor een school met dit unieke concept de grens bereikt is."(website De Nieuwste School)
Christelijk college Schaersvoorde
Al het onderwijs in onze school is gericht op drie centrale doelstellingen:
Het Christelijk college Schaersvoorde heeft de IIO (InnovatieImpulsOnderwijs) Award 2014 gewonnen.
Dat heeft de jury op de Landelijke IIO-dag bekend gemaakt. De jury bestond uit Tweede Kamerlid Tanja Jadnanansing, kritische vriend van IIO Pieter Hettema, Leerling van het Aloysiuscollege Safae Zaaj en VO-Leraar van het Jaar 2014 Jasper Rijpma. Volgens juryvoorzitter Tanja is het Schaersvoorde de terechte winnaar, omdat bij hen ontwikkeling echt voorop staan. Zij hebben de ogen van buiten naar binnen gehaald. Volgens Safae gebruikt het Schaersvoorde de middelen waar zij als leerling behoefte aan heeft. Onderwijs voor de 21e eeuw!
De IIO-Award is uitgereikt door Alida Oppers, Directeur-Generaal Primair en Voortgezet Onderwijs van het ministerie van OCW. (InnovatieImpuls, 2014)
Videolessen is een innovatief experiment van InnovatieImpuls Onderwijs waarmee leerlingen op verschillende locaties dezelfde lessen kunnen volgen. Zo kunnen vakken die te maken hebben met een teruglopend aantal leerlingen toch onderwezen worden. Scholen kunnen meer maatwerk bieden, zowel voor leerling als leerkracht. Docenten delen lesuren met collega's op afstand, dit geeft ruimte voor andere taken en ze kunnen zich verder ontwikkelen in hun specifieke expertise. Docenten die met Videolessen werken ontwerpen het onderwijs zelf samen met hun collega's van de andere scholen.
"’t Ravelijn in Steenbergen maakt deel uit vande OMO Scholengroep Bergen op Zoom e.o. en verzorgt mavo en voorbereidend mbo. Ongeveer 450 leerlingen bezoeken de school (2013-2014).
Het schoolmotto luidt: ‘Pak je kans!’ en daagt iedereen op school uit. De medewerkers worden getriggerd om goed en aantrekkelijk onderwijs te verzorgen. Ravelijnleerlingen worden op hun beurt aangemoedigd om daar het maximale aan
kansen uit te halen. De kleinschalige en laagdrempelige sfeer draait om samenwerking en staat in voor persoonlijke benadering en begeleiding, veiligheid en gezelligheid. De school beschikt sinds schooljaar 2011-2012 over een nieuw schoolgebouw. Dit gebouw is rondom de leerlingen en het leren ontworpen en gebouwd en biedt volop ruimte voor pluriform en eigentijds onderwijs. ’t Ravelijn vervult een regiofunctie en is vanuit alle windstreken goed bereikbaar.
De school onderscheidt zich nu -na een grondig redesign in de afgelopen jaren- door een modern onderwijsconcept met als kenmerken ‘digitaal’ en ‘teamwork’. Deze kenmerken zijn geen papieren tijgers maar in de dagelijkse praktijk op school duidelijk waarneembaar. Ravelijnleerlingen krijgen zo veel mogelijk digitaal les via hun persoonlijke tablet. De lessen worden verzorgd door teams van docenten en onderwijsassistenten. Deze manier van werken sluit goed aan op de hedendaagse interesses en leerstijlen van onze jeugd. Daarnaast is het onderwijsdesign van het domeinleren op een integrale en tastbare manier in ruimtes en vormen vertaald.
’t Ravelijn biedt legio mogelijkheden. Leerlingen kunnen zich er via de basis- of kaderberoepsgerichte leerweg in vier jaar voorbereiden op het mbo. Verder is er een mavo waarmee zij kunnen instromen in niveau4 van het mbo of in het havo-onderwijs. De aangeboden leerrichtingen zijn techniek, zorg en welzijn en economie. Recent is aan het
palet de ‘techmavo’ toegevoegd, die de wens van de school om maatwerk te leveren verderinvult. De techmavo sluit aan op de wensen, belangstelling en mogelijkheden van de meer ‘exact’ georiënteerde mavoleerling. Bijzondere kansen biedt ’t Ravelijn verder doordat leerlingen drempelloos kunnen instromen in het CIOS . In de unieke ‘blazersklas’ kunnen zij
een muziekinstrument leren bespelen. Een juiste beroepskeuze is voor ’t Ravelijn een wezenlijk doel. Elke leerling wordt bij die vaak levensinvullende keuze optimaal en breed ondersteund, want vanaf de tweede klas is er sprake van een intensief begeleidingsprogramma.
De onderwijsinspectie prijst deze initiatieven van de school van harte." (Van Loo, 2013)
Manifest het leren evolueren
John Moravec, PhD, Education Futures (principal author, USA); Daniel Araya, PhD, University of Illinois at Urbana-Champaign (USA); Daniel Cabrera, MD, Mayo Clinic (USA); Alexandra Castro, Westhill Institute (Mexico); Cristóbal Cobo, PhD, Fundación Ceibal (Uruguay); Guido Crolla, HAN University of Applied Sciences (Netherlands); Chloe Duff, European Democratic Education Community (UK); Maaike Eggermont, Sudbury School Ghent (Belgium); Martine Eyzenga, Diezijnvaardig (Netherlands); José García Contto, Universidad de Lima (Peru); Kristin Gehrmann, Demokratische Schule München (Germany); Peter Gray, PhD, Boston College (USA); Renske de Groot, arts educator (Netherlands); Leif Gustavson, PhD, Pacific University (USA); Peter Hartkamp, The Quantum Company (Netherlands); Christel Hartkamp-Bakker, PhD, Newschool.nu (Netherlands); Pekka Ihanainen, Haaga-Helia School of Vocational Teacher Education (Finland); Aaron Keohane, Summerhill School (UK); Nicola Kriesel, BFAS e.V. (Germany); Beatriz Miranda, Aprendamos (Ecuador); Tomis Parker, Agile Learning Centers (USA); Angela Peñaherrera, Fraschini&Heller (Ecuador); Carlos Scolari, PhD, Universitat Pompeu Fabra (Spain); Max Ugaz, Economía Digital SAC (Peru); Evert-Jan Ulrich, Dutch Innovation School (Netherlands); Charles Warcup, Sudbury-Schule Ammersee (Germany); Monika Wernz, Sudbury-Schule Ammersee (Germany)
InnovatieImpuls onderwijs
Als steun voor scholen die hun organisatie op innovatieve wijze willen klaarstomen voor de komende jaren is er de regeling InnovatieImpuls Onderwijs (IIO). De InnovatieImpuls Onderwijs bestaat uit drie delen; de IIO Experimenten, het IIO Netwerk en IIO op Maat. De IIO Experimenten zijn vijf door scholen zelf ontwikkelde innovatieprojecten die tussen 2011 en 2015 op groepen experimentscholen door het hele land worden uitgevoerd. Vijf experimenten om te onderzoeken of er met minder leraren, eenzelfde onderwijskwaliteit geboden kan worden zonder dat de werkdruk voor leraren omhoog gaat. Om naast deze vijf projecten ook een bredere vernieuwingsbeweging op gang te brengen onder scholen is daarnaast het IIO Netwerk opgestart.
Gepersonaliseerd leren: hoe leert de leerling in 2020?
Gepubliceerd op 10 jun. 2013
In het onderwijs wordt het steeds beter mogelijk om maatwerk te leveren. In deze korte animatie wordt getoond hoe gepersonaliseerd leren vorm zou kunnen krijgen: hoe leert de leerling in 2020? (Waar, wat, waarmee, hoe weet hij hoe goed het gaat en wat is de rol van de docent?)
brochure gepersonaliseerd leren
In deze brochure zoomt Kennisnet in op een aantal scholen en onderwijsconcepten die vormgeven aan gepersonaliseerd leren. Sommige scholen hebben al grote stappen gezet, andere zijn hun visie aan het fijnslijpen. Kennisnet hoopt met deze voorbeelden te informeren en inspireren.
boek Onderwijshelden
"Waar we met het boek en de documentaire 'Wat is het doel van onderwijs' antwoord geven op het 'waarom' van onderwijs, rijst de vraag hoe we daar dan concreet invulling aan kunnen geven.
Het boek 'Onderwijshelden' geeft concrete antwoorden op die vraag! In samenwerking met andere onderwijsvernieuwers geven we dit uitdagende en inspirerende boek uit, waarin 60 changemakers hun persoonlijke, maar ook voor anderen praktisch en direct toepasbare verhaal doen." (Operation Education)
visuele notulen Festival of Solutions
Festival of Solutions
Operation Education gaat om het zichtbaar maken van onderwijsvernieuwing, verbinden en versterken. Het Festival of Solutions op 24 april was daar een geweldige uitwerking van.
onderwijs in de 21e eeuw; beelden ter inspiratie
In deze prezi staan filmpjes waarin duidelijk wordt gemaakt waarom veranderingen in het onderwijs nodig zijn. Er staan ook filmpjes in van scholen die hun onderwijs op een andere manier vormgeven.
Het arrangement Actueel onderwijs: beelden van actueel onderwijs in de praktijk is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Nienke van der Wouw
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2015-09-17 09:50:30
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
eindrapport onderzoek innovatieimpuls onderwijs
