Vooraf
Leerdoelen
De uitvinding van de stoommachine in de 18e eeuw maakte het mogelijk om handkracht en trekdieren te vervangen door machines. De stoommachine zorgde voor een omschakeling van het handmatig vervaardigen van goederen naar het machinaal vervaardigen van goederen: de industriële revolutie.
In deze opdracht staat de industriële revolutie centraal.
Aan het eind van de opdracht:
- Weet je dat aan de industriële revolutie een agrarische revolutie vooraf ging.
- Weet je waarom de uitvinding van de stoommachine gezien kan worden als het begin van de industriële revolutie.
- Weet je dat de industriële revolutie begon in Engeland.
- Kun je de werkomstandigheden van arbeiders in de fabrieken omschrijven.
Eindproduct-Beoordeling
Eindproduct
Als eindproduct maak je een
collage over het leven van een arbeidersgezin in de 19e eeuw.
Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor de opdracht als:
- je collage een duidelijke titel heeft.
- je collage een duidelijk beeld geeft van de werk- en leefomstandigheden van een arbeidersgezin in de 19e eeuw.
- je in je collage beeld en taal goed hebt gecombineerd.
- je collage verzorgd is vormgegeven.
Werkwijze
Groepsgrootte
Het eindproduct maak je alleen.
Natuurlijk overleg je af en toe met een klasgenoot.
Benodigdheden:
Geen bijzonderheden.
Tijd:
Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig.
Aan de slag
Stap1
Agrarische revolutie
Het platteland en de agrarische revolutie
Aan de industriële revolutie ging de agrarische revolutie vooraf. Door technische verbeteringen steeg de arbeidsproductiviteit in de landbouw. Er werd meer en betere kwaliteit voedsel geproduceerd. Omdat er meer voedsel was, was er sprake van bevolkingsgroei.

De stijgendearbeidsproductiviteit maakte veel arbeiders overbodig. Er ontstond werkloosheid en dearmoede nam toe. Het overschotaan arbeidskrachten op het platteland maakte de industriële revolutie mede mogelijk. Er waren immers arbeiders genoeg die de fabrieken in de steden konden bemannen.
Hierboven wordt gesproken van een agrarische revolutie die aan de industriële revolutie vooraf gaat. Omschrijf de verandering die in die periode op het platteland plaatsvonden.
Denk aan veranderingen op het gebied van:
- het gebruik van machines;
- het verbouwen van gewassen;
- enclosures;
- thuisarbeid.
Stap2
Stoommachine
Ga opnieuw naar de kennisbank Geschiedenis en bestudeer nu het onderdeel over de 'Stoommachine'.
Stoommachine
Bekijk ook de twee SchoolTV videoclips op de pagina over Thomas Newcomen en James Watt.
Beantwoord de volgende vier vragen:
- Wat was het grootste voordeel van de uitvinding van de stoommachine?
- Waarop draaiden de stoommachines?
- Waarom werden ze van ijzer en staal gemaakt?
- Waarvoor werden de eerste treinen vooral ingezet?
Stap3
Arbeiders in fabrieken
Met de komst van de stoomlocomotief schoten in heel West-Europa fabrieken als paddenstoelen uit de grond. Het maakt immers niet meer uit waar ze stonden. Steenkool en ijzererts kon nu snel en goedkoop per trein worden aangevoerd.
Ga opnieuw naar de kennisbank Geschiedenis en bestudeer het onderdeel over de omstandigheden waarin mensen werketen in de fabrieken.
Slechte omstandigheden
Bekijk ook de volgende videoclip op SchoolTV.
Fabrieksarbeiders
Als je naar www.google.nl gaat en je tikt als zoekterm 'industriële revolutie' in en je kiest voor afbeeldingen vind je duizenden afbeeldingen die te maken hebben me de industriële revolutie. Verzamel een aantal afbeeldingen die samen een goed beeld geven van de werk- en leefomstandigheden van de arbeiders ten tijde van de industriële revolutie.
Stap4
Eindproduct: collage
Als eindproduct van deze opdracht maak je een collage over de werk- en leefomstandigheden van een arbeidersgezin in de 19e eeuw.
De collage moet duidelijk maken dat:
- het woonomstandigheden in een arbeiderswijk armoedig waren;
- het werk in een fabriek vaak zwaar en gevaarlijk was;
- er sprake was van kinderarbeid.
Natuurlijk gebruik je bij het maken van de collage de afbeeldingen die je in
stap 3 hebt verzameld.
Klaar?
Laat je collage beoordelen door je docent.
Extra: lvoorl
Leerlingen voor leerlingen
Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt.
Hieronder staan video's die goed passen bij dit thema.
Bekijk de video's. Kun je de video's goed volgen?
Bespreek de inhoud van de video's met een klasgenoot.
Industriële revolutie
Stedelijke groei
Let op:
Als je de video wilt stoppen, druk dan eerst op de stopknop en klik dan de popup weg.