Paragraaf 1: Griekse beschaving - TL 1

Paragraaf 1: Griekse beschaving - TL 1

Vooraf

Leerdoelen

Rond 800 v. Chr. ontstond in Griekenland een beschaving die zelfs vandaag nog veel invloed heeft.
In deze opdracht leer je wie de oude Grieken waren, waar ze woonden, wat ze dachten over het bestuur en over de mens, de wereld en de goden.

Leerdoelen:

 

 

  • Je kunt uitleggen waarom Griekenland geen eenheidsstaat was.
  • Je kunt uitleggen hoe en waarom de Grieken zich vanuit hun stadstaten hebben verspreid over een groot gebied.
  • Je weet wanneer en hoe een democratie ontstond in Athene.

Begrippen
stadstaat (polis), aristocratie, kolonie, volksvergadering, Olympische Spelen, democratie.

 

 

Eindproduct-Beoordeling

Eindproduct

 

 

Je kiest zelf een eindproduct waarmee je (een aspect) van de antieke Griekse beschaving in beeld wilt brengen.
Tip:
Maak een kruiswoordpuzzel of een woordzoeker met daarin woorden die te maken hebben met de antieke Griekse beschaving.
Tip:
Houd een interview met een docent Grieks op je school.

Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor de opdracht als:

 

  • Het eindproduct een goed beeld geeft van (een aspect) van de antieke Griekse beschaving.
  • Het eindproduct met zorg gemaakt is.
  • Het eindproduct op tijd klaar is.

Werkwijze

Samen of alleen?
Deze opdracht doe je alleen.
Bij sommige opdrachten werk je samen met een klasgenoot.

Tijd
Voor deze opdracht heb je twee lesuren nodig.

Benodigdheden
Voor het maken van deze opdracht heb je nodig:

  • een computer/tablet met internetverbinding.
  • een pen, kleurpotloden, (ruitjes)papier, schaar, lijm, .... voor het maken van het eindproduct.

Aan de slag

Stap1: De Griekse Poleis

 
 

Griekse Stadstaat: een poleis

 


http://www.studiogeschiedenis.nl/onderbouw/KB/T02_01/T02_01_Poleis.png

 

De Poleis

In het gebied dat nu Griekenland heet, ontstond tussen 800 en 500 jaar voor Chr. een grote hoeveelheid stadsstaten (polis = stadstaat, poleis = meervoud ), zo’n 700 in totaal. De machtigste stadsstaten waren Athene en Sparta.

De macht in een stadsstaat lag meestal bij enkele adellijke families. In enkele poleis waren ook volksvergaderingen waaraan alle mannen mochten deelnemen. Die vorm van inspraak legde de basis voor de moderne democratie. Het gebied van de Griekse poleis werd later deel van het Romeinse rijk. De Romeinen namen veel van de Griekse cultuur  over.

Als we spreken over het oude Griekenland is het alsof we spreken over één land. Zo'n land was Griekenland  800 jaar voor Christus niet. Er was sprake van een groot gebied met ongeveer 700 vergelijkbare 'eigen' stadsstaten. Elke stad had zijn eigen bestuur.

In de meeste stadsstaten was de  macht in handen van slechts enkele rijke adellijke families. Dit noemen we een aristocratie. Er waren ook uitzonderingen: enkele stadsstaatjes hielden volksvergaderingen waarbij alle mannen aanwezig waren en meebeslisten.

Op het gebied van de taal, godsdienst, onderwijs, wetenschap en kunst waren er veel overeenkomsten tussen de poleis. Die overeenkomsten werden ook door de inwoners van de poleis als zodanig ervaren. De Olympische spelen was een sportfeest dat een gevoel van verbondenheid gaf. Het doel van het organiseren van de Olympische spelen was het verbeteren van de relaties tussen de verschillende stadsstaten.

Bevolkingsgroei en kolonisatie

Rondom de stadsstaten was vruchtbare grond schaars. Omdat de bevolking groeide, werd altijd naar mogelijkheden gezocht om het gebied uit te breiden.

Dat leidde tot veel onderlinge oorlogen maar ook tot emigratie (=verhuizing). Er werden ontdekkingstochten ondernomen naar gebieden overzee om een nieuw leven op te bouwen.

Rond de Zwarte Zee en in Zuid-Italië werden Griekse kolonies gesticht. Tussen de kolonies en de oude Griekse poleis ontwikkelde zich een levendige handel. Door emigratie verspreidde de Griekse cultuur zich over het hele Middellandse Zeegebied. Tegelijkertijd veranderde de Griekse cultuur ook door andere hoogontwikkelde culturen zoals die van Babylonië en Egypte.


http://www.studiogeschiedenis.nl/onderbouw/KB/T02_01/T02_01_Emigratie.png

 

In het onderdeel Bevolkingsgroei en kolonisatie heb je kunnen lezen waarom de Grieken zich verspreidden over het hele Middellandse Zeegebied.
Hieronder zie je zes zinnen. De zinnen staan niet in de goede volgorde.
In welke volgorde vormen de zinnen een logisch verhaal?

 

  1. Daardoor nam de behoefte aan voedsel toe.
  2. Door de emigratie verspreidde de Griekse cultuur zich over het Middellandse Zeegebied.
  3. De bevolking in de stadsstaten groeide.
  4. Rondom de stadsstaten was de vruchtbare grond schaars.
  5. Daarom werd steed gezocht naar mogelijkheden om het grondgebied uit te breiden.
  6. Het gevolg was emigratie naar bijvoorbeeld Zuid-Italië.

Goede volgorde: .....   - .....   - .....   - .....   - .....   - .....   - .....
 

Beantwoord nu de volgende vragen

Vragen

  1. Hoeveel stadstaten telde Griekenland tussen 800 en 500 v. Chr.?
    1. Ongeveer 70 stadstaten
    2. Ongeveer 700 stadstaten
  2. Waarom spreek je over Griekenland in die tijd niet van een eenheidsstaat?
    1. Omdat de centrale regering niet overal in Griekenland soldaten had.
    2. Omdat iedere stad onafhankelijk was en zichzelf bestuurde.
  3. Waar of niet waar?
    In veel stadstaten was de macht in handen van rijke adelijke families.
    1. Waar
    2. Niet waar
  4. Hoe noem je een regeringsvorm waarbij de politieke macht in handen is van slechts enkele rijke adelijke families?
    1. Aristocratie
    2. Democratie
  5. Waar of niet waar?
    Doordat er in Griekenland voldoende grond was, was er geen sprake van emigratie naar andere landen.
    1. Waar
    2. Niet waar
  6. Hoewel de Grieken hun poleis verschillend bestuurden, voelden ze zich toch verbonden.
    Kies vier zaken uit onderstaand lijstje die de Grieken wel verbonden.

    Behandeling slaven

    Olympische Spelen Godsdienst

    Democratie

    Handel Economie

    Taal

    Politiek

    Kunst

  7. Leg in je eigen woorden uit wat het verschil is tussen een democratie en een aristocratie. Gebruik in je antwoord het woord volksvergadering.

 

 

 

Stap2: Ontstaan Democratie

Bestudeer nu het onderdeel:
Ontstaan Democratie

 

 

http://www.studiogeschiedenis.nl/onderbouw/KB/T02_01/T02_01_GeboorteDemocratie.png

Ontstaan Democratie

De democratie als bestuur van een land komen we voor het eerst tegen bij de Grieken in Athene. In deze machtige stadsstaat eisten verschillende groepen in de maatschappij politieke invloed.

Athene was de machtigste stadsstaat van het oude Griekenland. In 509 v. Chr. werd daar een belangrijke wet ingevoerd. Alle vrije mannen van 18 jaar en ouder mochten meebeslissen in de politiek. Ongeveer 10 % van de bevolking nam de politieke beslissingen. Vrouwen, kinderen, slaven (1/3 van de bevolking) en mensen van buiten Athene hadden geen stemrecht.

De democratische regeringsvorm was een gevolg van de opkomst van ‘nieuwe rijken’. Naast de traditionele adel van het platteland was een succesvolle klasse van handelaren ontstaan. Deze eiste op basis van haar rijkdom een deel van de politieke macht op. Ook de arme boeren en burgers eisten politieke invloed. Uiteindelijk besloot men tot bovengenoemde maatregel en was de democratie ontstaan.


Beantwoord over dit onderdeel de volgende vier vragen:

  1. In welk jaar werd de democratie in Athene ingevoerd?
    1. 1509 v.Chr.
    2. 509 v. Chr.
    3. 509 n. Chr.
  2. Welk deel van de Atheense bevolking mocht meebeslissen in de democratie?
    1. Ongeveer 1/3 deel.
    2. Alle mannen boven de achttien met Atheense ouders.
    3. Alle slaven, vrouwen en buitenlanders.
  3. Waar of niet waar?
    De democratische regeringsvorm is ontstaan doordat de handelaren meer invloed op het bestuur wilden.
    1. Waar
    2. Niet waar
  4. Welk antwoord is onjuist?
    De acropolis in Athene:
    1. was de bovenstad van Athene.
    2. was de markt van Athene.
    3. was de plek waar de godsdienstige gebouwen stonden.
    4. werd in 480 v. Chr. volledig verwoest door de Perzen.

 

 


 

 

 

Oefening:Democratie in Athene

Stap3: Eindproduct

Eindproduct

Je gaat een eindproduct maken waarmee je (een aspect van) de antieke Griekse beschaving in beeld brengt.

Je mag zelf kiezen wat voor soort eindproduct je maakt.Kijk voor ideeën eventueel in de gereedschapskist van StudioVO .

Heb je een eindproduct gekozen? Overleg dan even met je docent of hij het eens is met je keuze. Spreek met je docent ook af hoe het eindproduct beoordeeld gaat worden en wanneer je het eindproduct moet inleveren.

Klaar?
Laat het eindproduct beoordelen door je docent.

Extra: lvoorl

Leerlingen voor leerlingen
Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt.

Hieronder staan een paar video's die goed past bij dit thema.
Bekijk de video's. Kun je de video's goed volgen?
Bespreek de inhoud van de video's met een klasgenoot.
Griekse kolonisatie
Het schervengericht

Let op:
Als je een video wilt stoppen, druk dan eerst op de stopknop en klik dan de popup weg.

  • Het arrangement Paragraaf 1: Griekse beschaving - TL 1 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Floris Sieffers Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2015-10-07 08:47:44
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    - Kopie zoekresultaat -
    Leerniveau
    VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1;
    Leerinhoud en doelen
    Geschiedenis;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Democratie in Athene

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.