Door de globalisering 'komt de hele wereld bij ons binnen' en ondergaan we allerlei invloeden. Omgekeerd beïnvloeden wij anderen op onze aardbol.
Gaat dat ten koste van authentieke lokale culturen? Zijn we door de globalisering op weg naar een wereldwijde uniforme cultuur? Of kan globalisering leiden tot culturele verrijking?
In deze opdracht belichten we de meest populaire cultuurvorm ter wereld: de filmindustrie.
Bekijk de video van Schooltv over 's werelds grootste filmindustriecentrum: Bollywood, India.
Waar is de naam Bollywood een samentrekking van?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
het verschil tussen globalisering, antiglobalisme en anders-globalisme in je eigen woorden omschrijven.
herkennen dat vermenging van culturen tot verrijking of verarming kan leiden. Geef van beide situaties een voorbeeld.
uitleggen hoe veel landen hun cultuur willen beschermen door eigen cultuurbeleid en steun aan de filmindustrie.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
De activiteiten in deze opdracht dragen bij tot het volgende leerdoel:
Je kunt toelichten dat de vermenging van culturen kan leiden tot culturele verrijking en verarming.
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je leest over de internationale grote bedrijven, die ervoor zorgen dat we overal hetzelfde kunnen kopen. Je leest over antiglobalisten en andersglobalisten. Je beantwoordt een vraag over globalisering.
Stap 2
Je leert over culturele verrijking en verarming op gebied van kunst, cultuur en taal. Je beantwoordt er een vraag over.
Stap 3
Je leest over de invloed van film en tv op de cultuur wereldwijd. Je beantwoordt een vraag hierover.
Stap 4
Je leest over hoe landen hun eigen cultuur zoveel mogelijk willen beschermen. Je beantwoordt een vraag over de invloed van de Franse filmindustrie.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Eindopdracht
De begrippen uit deze opdracht zijn verwerking in een sleepoefening.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 uur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Globalisering
Volgens critici van globalisering lijken mensen steeds meer op elkaar. We kijken overal in de wereld naar dezelfde reclames en kopen overal dezelfde producten. Ikea bijvoorbeeld verspreidt in 46 landen dezelfde catalogi en verkoopt overal dezelfde producten:
De Ikea-catalogi uit de Dominicaanse Republiek, Nederland en Taiwan.
Het Zweedse Ikea is maar een kleintje in vergelijking met andere multinationals. McDonalds verkoopt haar hamburgers in 120 verschillende landen. Nike verkoopt haar sportschoenen in 160 verschillende landen. Maar het product dat je in de meeste landen kunt vinden, is Coca Cola. Deze drank is te koop in alle landen van de wereld, met uitzondering van Cuba en Noord-Korea (al kunnen toeristen in Cuba als ze per se willen voor veel geld een flesje kopen in een van de hotels, geïmporteerd uit Mexico).
Er zijn meer grote internationale bedrijven (denk bijvoorbeeld aan het Nederlandse Philips met vestigingen in meer dan 60 landen). Maar misschien omdat hamburgers eten en cola drinken vooral onder jongeren zo populair zijn, zijn deze Amerikaanse producten voor velen hét symbool van ‘cultureel imperialisme’ dat kortweg te vertalen is als: een proces waarbij één overheersende cultuur het voor het zeggen heeft en andere culturen verdringt. En cultuur op zijn beurt kun je omschrijven als ‘de manier waarop een groep mensen of een volk leeft.’
Een exponent van globalisering is volgens velen de Kerstman. De Kerstman is oorspronkelijk een Amerikaanse personificatie van het christelijke Kerstmis, maar tegenwoordig zijn Kerstmannen overal te vinden te vinden, ook in niet-christelijke landen.
De felste critici van globalisering zijn de antiglobalisten. Zij zijn van mening dat de multinationals de wereld in hun greep hebben (de antiglobalisten spreken bijvoorbeeld van 'McDonaldisering van de wereld' en van het 'Coca-Cola-evangelisme'). Antiglobalisten verzetten zich radicaal tegen elke vorm van globalisering.
Andere critici zijn de andersglobalisten: zij zien wel voordelen in globalisering, maar vinden dat die te weinig ten goede komt aan gewone mensen.
Stap 2: Verrijking of verarming?
De wereld kent veel culturen, met eigen talen, muziek, literatuur, kunst, normen en waarden. Volgens tegenstanders van globalisering leidt kennismaking met al die culturen tot vervlakking.
Anderen zien juist culturele verrijking: we kunnen bijvoorbeeld genieten van muziek en van eten uit de hele wereld. Naast onze palingsound ook Afropop, Fado, Krontjong, Mariachi, Reggae, Salsa en Soukous. En naast boerenkool ook baba ghanoesh, baklava, couscoussalade, foe yong hai, paella, sushi, tapas en tortilla.
Ook de vermenging van culturen leidt tot vernieuwing en culturele verrijking. Denk aan de Colombiaanse popster Shakira die Arabische muziek vermengd met tango, reggae en rock. Of denk bijvoorbeeld aan de schilder Picasso die zich liet beïnvloeden door Afrikaanse kunst.
Kan iemand daar bezwaar tegen hebben? Jawel, de critici van globalisering. Volgens hen verkleint globalisering juist de culturele verschillen en leidt het tot een eenvormige mondiale cultuur (met de Amerikaanse cultuur als de dominante).
Internet heeft bijgedragen aan de dominantie van het Engels. Naar schatting 75% van alle tekst die op internet verschijnt, is in het Engels geschreven. Engels is de derde moedertaal van de wereld (na het Mandarijn en het Spaans), maar wordt wel in heel veel landen als tweede taal aangeleerd. Het is waarschijnlijk de meest gesproken taal ter wereld.
Tegelijkertijd worden heel veel talen in hun voortbestaan bedreigd. Omdat ze niet meer worden doorgegeven aan volgende generaties of omdat de jongere generatie overstapt op een andere taal in hun taalgebied.
Stap 3: Film en televisie
De wereldwijde handel in culturele producten (film, televisie, radio, muziek, fotografie, kranten, tijdschriften, literatuur) is sinds 1980 verviervoudigd (tot 400 miljard dollar per jaar). Tachtig procent daarvan komt uit maar 13 verschillende landen en de nummer 1, Amerika, steekt ver boven de rest uit.
Het bekendst is misschien wel de film- en televisiesector.
Film
Film, ‘de meest populaire kunstvorm ter wereld’, is zonder twijfel sterk beïnvloed door Hollywood, hét symbool van de entertainmentindustrie.
De meeste filmbezoekers in de geïndustrialiseerde landen kijken naar Amerikaanse films:
Land
Amerikaanse films
Films uit eigen land
Films uit andere landen
Verenigde Staten
94%
94%
6%
Duitsland
77%
16%
7%
Verenigd Koninkrijk
74%
5%
21%
Spanje
62%
18%
20%
Italië
60%
19%
21%
Frankrijk
47%
42%
11%
Van alle opbrengsten van geproduceerde films vloeit ongeveer een derde naar de Verenigde Staten. Hollywood verdient het meest al is het niet de grootste filmproducent ter wereld. Dat is de Indiase filmindustrie Bollywood, een samentrekking van Bombay (Mumbai) en Hollywood.
De Amerikaanse films trekken zo’n 2,6 miljard bezoekers, de Indiase films trekken maar liefst 3,6 miljard bezoekers.
Hollywood-films doen het vooral goed in de geïndustrialiseerde landen in het westen. De Bollywood-films worden niet alleen in India massaal bekeken, maar ook in het Midden-Oosten, Centraal-Azië, Afrika en Latijns-Amerika.
Televisie
Die verdeling geldt ook voor televisie. Het westen kijkt veel naar Amerikaanse programma’s en programma’s van eigen bodem.
In een groeiend aantal landen wordtvideo streaming on demand via internet steeds populairder. In Amerika, het geboorteland van Netflix, bestaat het aanbod uit duizenden films, soaps en series. Dit kunnen films zijn die zeer recent zijn uitgekomen, maar ook die al tientallen jaren oud zijn. Het aanbod van Netflix in Nederland groeit met de dag.
Telenovela is een televisiegenre oorspronkelijk afkomstig uit Latijns-Amerika. De grootste producenten van telenovela's zijn Mexico en Brazilië. Ze zijn immens populair in Latijns-Amerika, Spanje, Portugal en in de Spaanstalige gemeenschap in de Verenigde Staten. Ook daarbuiten neemt de populariteit van telenovela's toe en zijn deze in vele landen over de hele wereld te zien.
Stap 4: Cultuur beschermen?
Veel landen willen hun cultuur beschermen en verlenen steun aan de filmindustrie. Een nationale filmindustrie is voor veel landen belangrijk. Films van eigen bodem beschouwen ze als een essentieel onderdeel van hun nationale cultuur. Maar films maken voor de kleine nationale markt is niet altijd kostendekkend en daarom verlenen veel overheden steun aan hun filmindustrie.
Amerikaanse producenten hebben gemiddeld twee tot drie keer meer voor een film te besteden dan Europeanen, om over de reclamebudgetten nog maar te zwijgen. Zonder overheidssteun zouden nationale films uit de bioscopen weggeconcurreerd worden.
Frankrijk is een van de weinige Europese landen die een economisch gezonde filmsector heeft, mede dankzij de vierhonderd miljoen euro die het jaarlijks aan zijn filmindustrie geeft. Ook Nederland heeft een eigen filmbeleid. Via het Nederlands Filmfonds is een kleine 29 miljoen euro te besteden voor de ontwikkeling, productie en distributie van films van Nederlandse bodem.
Bescherming hoeft niet altijd in geld te worden uitgedrukt. In Zuid-Korea bijvoorbeeld moeten bioscopen verplicht een aantal dagen per jaar Koreaanse films vertonen. In Hongarije moet minimaal vijftien procent van de televisieprogramma’s van Hongaarse origine zijn.
De Wereldhandelsorganisatie (WTO) en andere supports van globalisering zijn van mening dat internationale handel vrij moet zijn, niet alleen voor kleding, appels en computers, maar ook voor films en televisieprogramma’s.
Unesco, de VN-organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur, is het daar niet mee eens. Integendeel!
Unesco heeft na een jarenlange strijd met de WTO het pleidooi gewonnen.
Het resultaat is een mondiaal verdrag met de Nederlandse naam: ‘Conventie Diversiteit Cultuuruitingen’. Dit verdrag is ook door Nederland ondertekend. Het verdrag benadrukt onder meer het recht dat landen bezitten om een eigen cultuurbeleid te voeren en het belang van vrij verkeer van culturele goederen en diensten. Maar het gaat ook over de verscheidenheid in de cultuursector.
Afronding
Eindopdracht: Begrippen
Aan het eind van deze opdracht zie je een aantal omschrijvingen, afkomstig uit de stappen 1-4.
Sleep ze naar de juiste zin.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Kun je toelichten hoe andere landen beïnvloed kunnen worden door onze cultuur?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je uitleggen wat globalisering te maken heeft met het voortbestaan van zoveel talen op de wereld?
Hoe ging het?
Inhoud
Wist je al veel over de invloed van filmindustrie en tv op de cultuur wereldwijd?
Kun je je voorstellen dat landen hun eigen cultuur willen beschermen?
Eindopdracht
Heb je de sleepoefening met begrippen goed gemaakt? Dan heb je de theorie van deze opdracht goed begrepen!
Het arrangement Mondiale cultuur - hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema ''Globalisering'', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 1, 2 & 3. Deze opdracht bespreekt de Amerikanisering en hoe culturen bepaalde aspecten van elkaar overnemen door globalisering, wat resulteert in een wereldwijde, op elkaar lijkende mondiale cultuur. We bespreken ook of globalisering leidt tot verrijking of verarming van culturen en je maakt verschillende opdrachten over deze onderwerpen.
Leerniveau
HAVO 1;
HAVO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Globalisering;
Aardrijkskunde;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
aardrijkskunde, arrangeerbaar, cultuur, globalisering, havo123, mondiale cultuur, stercollectie
Mondiale cultuur - hv123
nl
VO-content
2020-01-21 14:04:48
Deze opdracht hoort bij het thema ''Globalisering'', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 1, 2 & 3. Deze opdracht bespreekt de Amerikanisering en hoe culturen bepaalde aspecten van elkaar overnemen door globalisering, wat resulteert in een wereldwijde, op elkaar lijkende mondiale cultuur. We bespreken ook of globalisering leidt tot verrijking of verarming van culturen en je maakt verschillende opdrachten over deze onderwerpen.
Door de globalisering 'komt de hele wereld bij ons binnen' en ondergaan we allerlei invloeden. Omgekeerd beïnvloeden wij anderen op onze aardbol.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
herkennen dat vermenging van culturen tot verrijking of verarming kan leiden. Geef van beide situaties een voorbeeld.
De wereld kent veel culturen, met eigen talen, muziek, literatuur, kunst, normen en waarden. Volgens tegenstanders van globalisering leidt kennismaking met al die culturen tot vervlakking.
De wereldwijde handel in culturele producten (film, televisie, radio, muziek, fotografie, kranten, tijdschriften, literatuur) is sinds 1980 verviervoudigd (tot 400 miljard dollar per jaar). Tachtig procent daarvan komt uit maar 13 verschillende landen en de nummer 1, Amerika, steekt ver boven de rest uit.
Veel landen willen hun cultuur beschermen en verlenen steun aan de filmindustrie. Een nationale filmindustrie is voor veel landen belangrijk. Films van eigen bodem beschouwen ze als een essentieel onderdeel van hun nationale cultuur. Maar films maken voor de kleine nationale markt is niet altijd kostendekkend en daarom verlenen veel overheden steun aan hun filmindustrie.
Intro
