Globalisering houdt onder meer in dat bedrijven de hele wereld als hun werkterrein zien. Dat geldt zeker voor bedrijven in de toeristenindustrie.
Toeristen uit de hele wereld komen vaak naar dezelfde mooie of bijzondere plekjes. Grensoverschrijdend toerisme heeft positieve en negatieve effecten.
Bekijk de video. Kun je na het bekijken uitleggen wat wordt bedoeld met overtoerisme?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
uitleggen hoe globalisering en (massa)toerisme verbonden zijn.
beschrijven dat internationaal toerisme de snelst groeiende sector is.
omschrijven wat wordt bedoeld met 'massatoerisme'.
aan de hand van voorbeelden enkele positieve en negatieve effecten van internationaal toerisme noemen.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
De activiteiten in deze opdracht dragen bij tot het volgende leerdoel:
Je kunt uitleggen wat het verband is tussen globalisering en internationaal toerisme.
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je leest over de wereldwijde ontwikkeling van toerisme. Je bekijkt grafieken en beantwoordt vragen.
Stap 2
Je leest over het ontstaan en de groei van het massatoerisme. Je leest ook dat dit negatieve gevolgen heeft. Je beantwoordt een vragen hierover.
Stap 3
Je leest over de positieve en negatieve kanten van de groei van internationaal toerisme. Je beantwoordt een vraag.
Stap 4
Je leert dat massatoerisme en internationaal toerisme keerzijden heeft. Je beantwoordt vragen hierover.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
De begrippen gaan over internationaal toerisme.
Eindopdracht
Je schrijft een verslagje over de CO2-uitstoot in de luchtvaart. Je geeft in het verslag alternatieven om dit te compenseren.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 uur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Internationaal toerisme
Door de globalisering zien bedrijven de hele wereld steeds meer als hun werkterrein. Dat geldt zeker voor bedrijven in de toerismesector. De toeristenindustrie trekt toeristen uit de hele wereld naar dezelfde mooie of bijzondere plekjes.
Wereldwijd is het toerisme in 2018 met zo’n 5,6% gegroeid. Het aantal internationale aankomsten komt daarmee uit op zo’n 1,4 miljard. Het aantal internationale aankomsten in Europa steeg in 2018 met 6,1% in vergelijking met 2017.
UNWTO (United Nations World Tourism Organization) voorspelt dat het aantal internationale aankomsten in 2019 met 3% à 4% verder zal toenemen. De UNWTO is een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties die zich bezighoudt met toerisme. De publicatie van haar gegevens maakt het mogelijk vergelijkingen te maken van de stroom en de groei van het toerisme op een wereldwijde schaal.
Bekijk ook de pagina over wereldwijde ontwikkelingen van het toerisme.
Bron: UNWTO (mei 2019)
Toerisme is de sector die het snelst groeit. In 1950 waren er nog maar 25 miljoen internationale toeristen en werd er wereldwijd 2,1 miljard dollar verdiend. Nu is het aantal toeristen meer dan veertig keer zo groot en de inkomsten zijn nog veel meer gestegen. De gemiddelde bestedingen van toeristen aan buitenlandse reizen zijn sinds 1950 vertienvoudigd.
Zelfs wereldwijde economische crisissen, terroristische aanslagen en natuurrampen konden de groei van het aantal toeristen niet tegenhouden. Wel zijn er grote verschuivingen geweest in de reisbestemmingen van toeristen. Egypte ontving in 2010 nog bijna 15 miljoen buitenlandse gasten, in 2011 waren dat er nog maar 10 miljoen. Die terugloop is veroorzaakt door toenemende onveiligheid. Militante islamitische groepen pleegden verschillende aanslagen op toeristische plaatsen.
Ook in India is het toerisme flink afgenomen. Uit een onderzoek van de Indiase Kamer van Koophandel blijkt dat het aantal buitenlandse toeristen sinds december 2012 is gedaald met 25 procent. Vooral vrouwen blijken weinig zin meer te hebben in een vakantie naar India. Reden is het slechte nieuws over de vele verkrachtingen in het land.
Stap 2: Massatoerisme
We spreken van massatoerisme als veel toeristen naar hetzelfde gebied op reis gaan in dezelfde periode. Dat kunnen in de zomer de zonovergoten stranden van de Costa del Sol zijn en in de winter de populaire skioorden in Oostenrijk. In die gebieden bevinden zich vaak hotels die relatief veel voorzieningen en groepsactiviteiten aanbieden.
Massatoerisme is een vorm van toerisme die ontstond na de jaren 1960. In die periode gingen de mensen meer verdienen en kregen ze meer vrije tijd om op vakantie te gaan.
Men ging ook steeds verder op vakantie, omdat de vervoermiddelen (met name het vliegtuig) sterk verbeterden.
Het massatoerisme heeft de sterke groei onder meer te danken aan het aanbod van goedkopere vliegtickets. Ook de vermelding van toeristische trekpleisters in reisgidsen zoals de Lonely Planet versterken het massatoerisme.
Doordat men massaal naar dezelfde plaatsen reist, kan het ecologisch evenwicht van een gebied verstoord raken (bijvoorbeeld door het meenemen van planten, bouwen van hotels, verbruik van grondwater en afvoer van riolering). Ook het reizen zelf is niet goed voor het milieu (uitstoot van kooldioxide en aanleg van vliegvelden en wegen).
Op lange termijn kan dit ervoor zorgen dat een gebied minder aantrekkelijk wordt en daardoor in financiële problemen raakt.
Na jarenlange afhankelijkheid van toerisme kan een economische crisis ontstaan als dit toerisme wegvalt.
Stap 3: Positieve effecten toerisme
Het belangrijke effect van toerisme zijn de opbrengsten. Toeristen geven veel geld uit. Niet alleen voor de reis en de overnachtingen, maar ook aan eten, drinken, entreekaartjes, gidsen, vervoer, uitstapjes, uitgaan en souvenirs. In sommige landen is het toerisme essentieel geworden voor de hele economie van het land. Voorbeelden hiervan zijn Spanje, Griekenland, Turkije, Cyprus en Egypte.
Het land met de meeste toeristen is Frankrijk met jaarlijks 83 miljoen bezoekers. Het haalt daarmee 10% van het BNP, al het geld dat in een land verdiend wordt, uit het toerisme.
In Egypte is het toerisme ondanks de daling van de laatste jaren nog steeds goed voor 6,7% van het BNP, vergelijkbaar met een land als Cuba (6,2%).
Volgens de Wereld Toerisme Organisatie (UNWTO) is een van de elf banen op de wereld te danken aan het toerisme. De organisatie denkt dat in 2020 het toerisme zelfs goed zal zijn voor 1 op de 10 banen.
De komst van de vakantiegangers brengt niet alleen geld in het laatje. Het vergroot ook het begrip voor de cultuur en manier van leven in de bezochte landen.
Veel Amerikanen zijn nog nooit buiten hun eigen land geweest. Voor hen is de ‘American way of life’ de enige manier van leven die ze kennen. Als ze dan op vakantie gaan naar een land overzee komen ze voor het eerst in aanraking met gewoonten die anders zijn. Anders, niet altijd beter of slechter.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Toch is het niet alles goud wat er blinkt als het over toerisme gaat.
Venetië, bekend van kanalen en gondels, trekt elk jaar 30 miljoen toeristen, maar de stad zelf ontvolkt. Voor het ontstaan van het massatoerisme telde Venetië 175.000 inwoners. Nu zijn het er minder dan 60.000. De huizen zijn te duur geworden voor de gewone Venetianen en in de winkels zijn alleen nog maar producten voor toeristen te koop. Ook door de talrijke gondelvaarten in de stad vervuilt het water in de kanalen van Venetië in snel tempo.
Velen ontvluchten de stad en verhuizen naar plekken waar het minder druk is, waar je nog je dagelijkse boodschappen kunt doen en waar de huizen betaalbaar zijn.
Een andere keerzijde van toerisme is het ontstaan van een namaakcultuur voor toeristen. Authentieke nederzettingen zijn soms niet meer dan 'fopdorpen' voor toeristen.
Zij denken bijvoorbeeld dat voor hen een traditionele dans wordt opgevoerd, maar die heeft nog maar weinig met de oorspronkelijke cultuur te maken.
Zo is de Hula een traditionele Polynesische dans. Eerst waren het de missionarissen die de danseressen veel te bloot vonden en hun dansen veel te erotisch. Inmiddels is de dans aangepast met zang en kostuums en is De Hula is meer een toeristische attractie.
Massatoerisme heeft schadelijke effecten voor natuur en het leefklimaat. Een vliegvakantie, bijvoorbeeld een retourvlucht van Amsterdam naar New York, levert een CO2-uitstoot op van meer dan 1000 kg. Elke vlucht draagt zo door de uitstoot van broeikasgassen bij aan de opwarming van de aarde.
De wens om met z’n allen in de winter op een skivakantie te gaan, draagt bij aan de kap van flinke bosgebieden. Zo zijn in de Alpen vele hectares bos verdwenen voor het aanleggen van mooie skipisten.
Het massatoerisme kan ook zorgen voor tekorten aan drinkwater. Aan toeristen mag het uiteraard aan niets ontbreken, ook niet aan water in de hotels. Het Marokkaanse ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft berekend dat een toerist wel 200 liter water per dag gebruikt. Het gemiddelde in Marokko is 100 liter water per dag en op het platteland maar 30 liter. Om meer toeristen naar Marokko te lokken, heeft het land ook diverse golfterreinen aangelegd. Om die te onderhouden is nog veel meer water nodig, vaak ten koste van de beschikbare hoeveelheid water voor de lokale bevolking…
Afronding
Begrippen
Massatoerisme
Massatoerisme ontstaat doordat velen naar eenzelfde gebied op reis gaan in dezelfde periode. In die gebieden bevinden zich vaak hotels die relatief veel voorzieningen en groepsactiviteiten aanbieden.
Globalisering/mondialisering
Op economisch, cultureel en politiek gebied is de wereld door de ontwikkelingen, op onder andere het gebied van vervoer en communicatie, de afgelopen jaren steeds kleiner geworden.
UNWTO
Een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties die zich bezighoudt met toerisme. De UNWTO is een belangrijk, wereldwijd orgaan met betrekking tot het verzamelen en vergelijken van statistische informatie over internationaal toerisme.
Ecotoerisme
Duurzaam toerisme en ecotoerisme zijn vormen van toerisme waarbij serieus rekening gehouden wordt met bescherming van natuur, milieu en cultuur, soms ook mensenrechten. Duurzaam toerisme en ecotoerisme zijn in de periode na 1970 ontstaan.
Eindopdracht: Verslag luchtvaart
Gebruik maken van groene stroom, kiezen voor klimaatneutrale huizen en elektrische auto’s, korter douchen en wassen op een lage temperatuur. We doen er alles aan om duurzaam te leven en toch vliegen we overal heen. Wereldwijd neemt het aantal vliegtuigreizigers enorm toe en er wordt geschat dat in 2035 twee keer zoveel mensen het vliegtuig nemen als nu. Luchtvaart is de snelst groeiende bron van broeikasgasuitstoot.
Hoe kunnen we dit wereldwijde probleem oplossen of verminderen en wat zijn duurzame alternatieven? Kun je echt niet om een vlucht heen, probeer dan de CO2-uitstoot die je produceert met je vlucht, te compenseren in je dagelijks leven.
In het schema zie je een duidelijk overzicht van de CO2-uitstoot per bestemming en vervoermiddel.
Dit geldt voor een vertrek vanuit Amsterdam.
In deze eindopdracht maak je een verslagje over de CO2-uitstoot in de luchtvaart.
Ook ga je een paar voorbeelden geven om de CO2-uitstoot van je vlucht te compenseren in het dagelijks leven.
Het verslagje past op één A4'tje. Hoe je een verslag maakt, kun je lezen in de gereedschapskist.
Zoek op internet naar twee vakantiebestemmingen en kijk wat de CO2-uitstoot, bedraagt als je per vliegtuig, auto of trein gaat. Verwerk deze gegevens in je verslag.
Geef aan hoe groot het probleem van CO2-uitstoot in de luchtvaart is, ook door het groeiend aantal vluchten naar vakantiebestemmingen.
Probeer de CO2-uitstoot die je produceert met je vlucht, te compenseren in je dagelijks leven. Hoe kun je dat doen?
Geef een paar ideeën. Leg uit hoe en in welke mate deze de CO2-uitstoot terugdringen.
Klaar?
Lees je verslagje nog eens door. Maakt het duidelijk waarom en hoe de CO2-uitstoot in de luchtvaart moet worden teruggedrongen?
Beoordeling
Lever je verslagje in bij de docent. Hij of zij zal het beoordelen op de volgende punten:
inhoud: Is in je verslagje het probleem van CO2-uitstoot in de luchtvaart voldoende omschreven? Heb je een paar ideeën gegeven hoe je in het dagelijks leven kan bijdragen aan vermindering van CO2-uitstoot?
vormgeving: heb je het verslag netjes vormgegeven en eventueel voorzien van afbeeldingen?
taalfouten: bevat je verslag niet te veel taalfouten?
Een verslag is een goede manier om een onderzoek te beschrijven dat je hebt uitgevoerd.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Gaf de video duidelijk uitleg over 'overtoerisme'?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je uitleggen wat globalisering en internationaal toerisme met elkaar te maken hebben?
Hoe ging het?
Inhoud
Wist je al iets over de positieve en negatieve effecten van internationaal toerisme? Kun je een paar voorbeelden geven?.
Eindopdracht
Vond je het leuk om een verslagje te schrijven over de CO2-uitstoot in de luchtvaart? Heb je een paar alternatieven genoemd om dit terug te dringen?
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema ''Globalisering'', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 1, 2 & 3. In deze opdrachten bespreken we de groei van het toerisme en de gevallen waarin dit heeft geleid tot massatoerisme, hierbij maak je een opdracht over deze groei en de invloed daarvan. We benoemen zowel de positieve aspecten, zoals economische groei, als de negatieve aspecten, zoals overlast en stijgende prijzen voor de lokale bevolking, en het verlies van cultureel erfgoed voor het vermaak van toeristen.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Globalisering;
Aardrijkskunde;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
aardrijkskunde, arrangeerbaar, cultureel erfgoed, havo123, lokale bevolking, massatoerisme, stercollectie, toerisme
Deze opdracht hoort bij het thema ''Globalisering'', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 1, 2 & 3. In deze opdrachten bespreken we de groei van het toerisme en de gevallen waarin dit heeft geleid tot massatoerisme, hierbij maak je een opdracht over deze groei en de invloed daarvan. We benoemen zowel de positieve aspecten, zoals economische groei, als de negatieve aspecten, zoals overlast en stijgende prijzen voor de lokale bevolking, en het verlies van cultureel erfgoed voor het vermaak van toeristen.
Globalisering houdt onder meer in dat bedrijven de hele wereld als hun werkterrein zien. Dat geldt zeker voor bedrijven in de toeristenindustrie.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Door de globalisering zien bedrijven de hele wereld steeds meer als hun werkterrein. Dat geldt zeker voor bedrijven in de toerismesector. De toeristenindustrie trekt toeristen uit de hele wereld naar dezelfde mooie of bijzondere plekjes.
Toerisme is de sector die het snelst groeit. In 1950 waren er nog maar 25 miljoen internationale toeristen en werd er wereldwijd 2,1 miljard dollar verdiend. Nu is het aantal toeristen meer dan veertig keer zo groot en de inkomsten zijn nog veel meer gestegen. De gemiddelde bestedingen van toeristen aan buitenlandse reizen zijn sinds 1950 vertienvoudigd.
We spreken van massatoerisme als veel toeristen naar hetzelfde gebied op reis gaan in dezelfde periode. Dat kunnen in de zomer de zonovergoten stranden van de Costa del Sol zijn en in de winter de populaire skioorden in Oostenrijk. In die gebieden bevinden zich vaak hotels die relatief veel voorzieningen en groepsactiviteiten aanbieden.
Toch is het niet alles goud wat er blinkt als het over toerisme gaat.
Gebruik maken van groene stroom, kiezen voor klimaatneutrale huizen en elektrische auto’s, korter douchen en wassen op een lage temperatuur. We doen er alles aan om duurzaam te leven en toch vliegen we overal heen. Wereldwijd neemt het aantal vliegtuigreizigers enorm toe en er wordt geschat dat in 2035 twee keer zoveel mensen het vliegtuig nemen als nu. Luchtvaart is de snelst groeiende bron van broeikasgasuitstoot.
Intro
