Urbanisatie - hv123

Urbanisatie - hv123

Urbanisatie

Intro

Er zijn meerdere periodes geweest waarin mensen massaal van het platteland naar de steden trokken. Dit urbanisatieproces gaat nog steeds door.
Meer en meer mensen wonen in miljoenensteden. In ontwikkelingslanden is dat maar al te vaak een woning in een krottenwijk aan de rand van zo’n stad. Hoe lang en hoever zal dat urbanisatieproces nog doorgaan?

In Nederland is het aantal inwoners de afgelopen 50 jaar bijna verdrievoudigd. Waar wonen al deze mensen? Bijna de helft woont in de Randstad bijvoorbeeld in Vinex-wijken of in oude stadswijken die na renovatie weer leefbaarder zijn geworden.

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • uitleggen wat urbanisatie is en waardoor urbanisatie op gang is gebracht;
  • verschil herkennen tussen grote steden, agglomeraties en megasteden;
  • enkele problemen noemen die het leven in een grote stad met zich meebrengt;
  • uitleggen waarom veel mensen in ontwikkelingslanden in krottenwijken terechtkomen en daar maar moeilijk uitkomen;
  • omschrijven wat segregatie is.
  • uitleggen dat er een golfbeweging is geweest van de dorpen naar de steden; van de steden weer terug naar de dorpen en weer terug naar de steden; nu naar nieuwe of gerenoveerde stadswijken en –centra;
  • uitleggen dat wonen en werken op verschillende plaatsen forensenverkeer versterkt;
  • aangeven hoe de stadsvernieuwing heeft bijgedragen aan het vergroten van de leefbaarheid van de steden.

Wat ga ik doen?

Activiteiten
De activiteiten in deze opdracht dragen bij tot het volgende leerdoel:
Je kunt uitleggen dat er een golfbeweging is geweest van de dorpen naar de steden; van de steden weer terug naar de dorpen en weer terug naar de steden; nu naar nieuwe of gerenoveerde stadswijken en –centra;

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je leert iets over de urbanisatiegraad in ontwikkelingslanden. Je maakt een infographic.
Stap 2 Je leert over mechanisatie van de landbouw en wat de gevolgen zijn. Je leert ook dat mechanisatie gelijk opgaat met industrialisatie. Je kunt uitleggen wat urbanisatie is. Je beantwoordt een vraag erover.
Stap 3 Je leert over grote steden, agglomeraties, mega- en gigasteden en bekijkt een wereldwijde top 10 van deze steden. Je leert dat wonen in zulke steden problemen met zich meebrengt. Je beantwoordt een vraag over grote steden.
Stap 4 Je leert hoe krottenwijken zijn ontstaan en hoe de leefsituatie daar is. Je beantwoordt een vraag over segregatie.
Stap 5 Je leert over de gevolgen van het ruimtegebrek in Nederland, met name in de Randstad. Je leert wat suburbanisatie is, hoe Vinex-wijken zijn ontstaan en waarom werd overgegaan tot stadsvernieuwing. Je beantwoordt er vragen over.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippen De begrippen gaan over urbanisatie.
Eindopdracht A Kies je voor opdracht A: dan maak je de toets over urbanisatie.
Eindopdracht B Kies je voor opdracht B: dan maak je een journaal-item over urbanisatie en presenteert het aan de klas.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden
Geen bijzonderheden.

Tijd
Voor de opdrachten bij dit onderwerp heb je ongeveer 2 uur nodig.

Aan de slag

Stap 1: Stad of platteland?

In de steden is er meer werkgelegenheid en welvaart. Wereldwijd gaan dan ook steeds meer mensen in steden wonen.

In ontwikkelingslanden is de urbanisatiegraad (het percentage van de bevolking dat in de steden woont) het laagst. Maar het urbanisatietempo (de snelheid waarmee de stedelijke bevolking groeit) ligt er veel hoger dan in de welvarende landen.
Hierdoor stijgt de urbanisatiegraad in ontwikkelingslanden snel.

Infographic maken

Een infographic is een tekening of foto (in combinatie met tekst) die informatie geeft over een bepaald onderwerp.

 

Stap 2: Industrialisatie

We kunnen ons het werk in de landbouw niet voorstellen zonder het gebruik van tractoren en andere machines. De eerste tractor kwam pas aan het eind van de 19e eeuw in Nederland.
Pas na de Tweede Wereldoorlog gingen boeren massaal die nieuwe machines gebruiken voor het zaaien, planten, poten, wieden en oogsten. Tot die tijd hadden de boeren hulp van landarbeiders, boerenknechten en trekdieren.
Het proces waarbij machines landarbeiders en trekdieren in de landbouw vervangen noemen we mechanisatie.

Bestudeer de pagina over industrialisatie en mechanisatie in de Kennisbank.

Industrialisatie, mechanisatie en urbanisatie


Bekijk de video om een indruk te krijgen van de oude land- en tuinbouwmachines uit die tijd.



Door de mechanisatie verloren veel landarbeiders en boerenknechten hun werk. Ze vertrokken naar de steden om daar werk te zoeken in de fabrieken. De mechanisering in de landbouw gaat gelijk op met de industrialisatie, de overgang van ambachtelijk werken naar machinaal werken in fabrieken in de steden.

Het zwaartepunt van het werk verschoof daarmee van het platteland naar de stad. Steeds meer mensen trokken daarom naar de steden. Een proces dat je aanduidt met de term urbanisatie of verstedelijking.
Dat proces ging door en in 2007 was, voor het eerst in de geschiedenis, het aantal stadsbewoners wereldwijd groter dan het aantal mensen op het platteland.

Zoals je in de grafiek kan zien behoort Nederland tot de landen die sterk verstedelijken.

 

Stap 3: Grote, mega- en gigasteden

Grote steden en primate cities
In de meeste ontwikkelingslanden zijn, net als in westerse landen, door de snelle groei nu al primate cities ontstaan. Een primate city is een stad die qua inwonertal veel groter is en economisch, politiek en cultureel van groter belang is dan de andere steden in het land of de regio. De meest vooraanstaande steden zijn megasteden.

Meestal is zo’n stad de hoofdstad van het land, met een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven en mensen. Denk hierbij aan Bangkok, Caïro, Jakarta, Mumbai, Shanghai, Rio de Janeiro of Mexico City.
Bedrijven geven vaak de voorkeur aan deze grote steden en daardoor trekken steeds meer mensen er naar toe. Dat zet de leefbaarheid in deze steden onder druk.

Agglomeraties en megasteden
In Nederland is de stad met de meeste inwoners Amsterdam (ruim 860.000 inwoners). Het stedelijk gebied houdt zich niet aan de gemeentegrenzen van Amsterdam. Amsterdam gaat naadloos over in Amstelveen en ook Hoofddorp, Haarlem, IJmuiden en Zaandam zijn naar Amsterdam toegegroeid. Zo’n stedelijk gebied met aan elkaar geschakelde steden noemen we een agglomeratie.

Bestudeer in de Kennisbank de pagina over agglomeratie en wereldsteden.

Agglomeratie en wereldstad


Er zijn in de wereld tussen de 25 en 30 agglomeraties met meer dan 10 miljoen inwoners. Een andere naam voor zo’n (aaneengeschakelde) stad met meer dan 10 miljoen inwoners is metropool of megastad (mega = groot in het Grieks). De agglomeratie Tokio telt 38,2 miljoen inwoners, dat zijn meer inwoners dan alle inwoners van Nederland, België, Luxemburg en Denemarken samen!
Andere bekende megasteden zijn Londen, Moskou, Los Angeles, Istanbul, Buenos Aires, Caïro en de stadstaat Singapore.

Alle grote, miljoenen- en megasteden hebben te maken met problemen. Denk aan:

  • vervoer van voedsel naar de steden. Elke dag moeten er duizenden tonnen voedsel naar de stad worden gebracht.
  • verkeer in zo’n omgeving: lawaai, fijnstof en luchtvervuiling geven heel wat meer problemen dan op het platteland.
  • huisvesting: de huizen in de steden zijn kleiner én duurder dan op het platteland.
  • criminaliteit: met zoveel meer mensen bij elkaar is dit een groter probleem dan op het platteland.
  • ziektes en psychische problemen zijn groter in de steden dan op het platteland.

Gigasteden
Per dag trekken 170.000 mensen van het platteland naar de stad. Die groei, de urbanisatie, zal in snel tempo doorzetten. Veel megasteden groeien door tot gigasteden. Men verwacht dat Beijing tegen de havenstad Tianjin zal aangroeien. Nu liggen ze meer dan honderd kilometer uit elkaar. Men verwacht ook dat de steden Hongkong, Shenzen en Zhuhai op termijn zullen samensmelten tot één monsterstad. Er komen vier van zulke gigasteden in China die samen meer inwoners zullen hebben dan alle mensen in de Verenigde Staten bij elkaar.

Er zijn zelfs deskundigen die denken dat de megasteden Rio de Janeiro en Sao Paulo naar elkaar toe zullen groeien tot een gigastad van meer dan 40 miljoen inwoners. Nu liggen beide Braziliaanse steden nog 400 kilometer van elkaar vandaan.

Zal de aardbol straks overdekt zijn met mega- en gigasteden van 20 tot 40 miljoen mensen of meer?

In 2010 had de wereld al een miljard auto’s, het merendeel in de steden.
In Tokio, Beijing en Jakarta lopen voetgangers nu al rond met mondkapjes tegen de smog.
Negentig procent van het gebruikte water en rioolwater in steden in ontwikkelingslanden wordt ongezuiverd geloosd.

Stap 4: Krottenwijken

Megasteden worden te vol en de smog is vaak ondraaglijk. Bovendien wordt de grond om huizen te bouwen steeds schaarser en de grondprijs steeds hoger. De overheid in ontwikkelingslanden faalt in haar beleid om voor voldoende en gedegen huisvesting te zorgen. Hierdoor komen migranten van het platteland vaak in krottenwijken terecht.

Een krottenwijk is een wijk die (voor het overgrote deel) bestaat uit krotten (oude of vervallen huizen). Een krot in een ontwikkelingsland is vaak een kleine woning, gemaakt van niet-stevig, goedkoop bouw- of afvalmateriaal, karton of golfplaten.
Het bijzondere van een krot is dat er geen architect of bouwbedrijf aan te pas komt. Mensen bouwen hun huis zelf of met hulp van vrienden en familieleden, meestal zonder bouwvergunning. Huizen staan kriskras door elkaar of zijn gescheiden door smalle steegjes. Vandaar de andere naam die je vaak tegenkomt: sloppenwijken. Een slop is een smalle steeg: een nauwe doorgang tussen huizen.

Een op de zeven à acht mensen op de wereld woont in een krottenwijk. Belangrijke voorzieningen als stromend water, riolering, elektriciteit, (goed) onderwijs, (goede) zorg ontbreken en mensen leven in vaak erbarmelijke omstandigheden.
De meeste mensen in deze wijken hebben geen werk of slecht betaalde ongeschoolde arbeid: onder hen vind je onder meer schoenenpoetsers, straatventers, straatmuzikanten, bedelaars, dieven en prostituees (ook kinderen). Sanitaire voorzieningen (zoals een waterleiding en riolering) ontbreken veelal. Krottenwijken met hun open riolen zijn broedplaatsen voor ziektes.

Wie kan, probeert weg te komen uit de krottenwijk naar een betere wijk elders in de stad. Maar de kans om eruit te komen, is klein. De wat rijkeren verdelen de baantjes onder hun vrienden en familieleden, de armen zijn gedoemd arm te blijven.
Zodoende ontstaat er een scheiding tussen de (rijkere) en (armere) bevolking, ook wel segregatie genoemd.

Bestudeer de pagina hierover in de Kennisbank.

Segregatie

Stap 5: Urbanisatie in Nederland

Het aantal inwoners in Nederland is de afgelopen eeuw enorm gestegen. In 1900 telde Nederland meer dan vijf miljoen inwoners. In 2023 heeft Nederland bijna achttien miljoen inwoners. Hoe biedt Nederland woonruimte aan al die mensen?

Randstad en het Groene Hart

De Grote Vier (een aanduiding voor Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) kennen we beter als de Randstad. De steden zijn bijna aan elkaar gegroeid om een groot groengebied heen: het Groene Hart. Dit is een belangrijk landbouw-, natuur- en recreatiegebied. Om het Groene Hart in de Randstad groen te houden, is afgesproken dat het niet ongecontroleerd volgebouwd mag worden.

​Bijna de helft van alle Nederlanders woont in de Randstad. Voor uitbreiding is niet veel plek meer. Dat heeft twee grote gevolgen:

  1. De beschikbare ruimte is schaars. De grondprijzen en de prijzen van de huizen zijn veel hoger dan elders in Nederland.
  2. Als er niet veel ruimte is om huizen te bouwen, kun je altijd nog de lucht in. Vanaf 1960 ontstonden aan de randen van steden buurten met galerijflats. Hoogbouw laat meer ruimte over voor groen in de wijk.

Dorpen lopen leeg en lopen weer vol ...

Na de eerste groei van de steden als gevolg van industrialisatie volgde de suburbanisatie. De mensen vluchten de stad uit vanwege het lawaai, gebrek aan ruimte, luchtvervuiling etc.

Bestudeer de pagina's in de Kennisbank en bekijk ook de video over verstedelijking in de Kennisbank.

Suburbanisatie


Bekijk de video van Het dorp van Schooltv.

Een van de redenen waarom de dorpen leegliepen, was dat mensen in de buurt van hun werk in de steden gingen wonen.
Toen de welvaart toenam en iedereen zich een auto kon veroorloven, gingen veel mensen weer op het platteland wonen. Zij zochten de ruimte en de rust in de dorpen, vooral als ze kinderen kregen.
De vraag naar betaalbare huizen in de dorpen nam weer toe. Omdat er niet zo veel uitbreidingsmogelijkheden waren, zijn veel gemeenten nieuwe wijken in de dorpen gaan bouwen.
De mensen in de dorpen werden forens: iemand die heen en weer reist tussen zijn huis en zijn werk. Forensisme is een van de grote oorzaken voor het ontstaan van files, vooral in de spits.

Vinex-wijken

In 1991 besefte de regering dat doorgaan met het bouwen van nieuwe wijken in de dorpen zou leiden tot een leegloop in de steden. Bovendien dreigden de open gebieden in Nederland te worden opgeslokt door al die nieuwe wijken.

Het toenmalige ministerie van VROM (Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu) kwam met een nota: de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra (VINEX). Hierin stond dat de nieuwe woonwijken vanaf dat moment dicht bij de bestaande stadscentra moesten worden gepland.
De uitgangspunten van de nota waren:

  • De dreigende leegloop van de steden wordt beperkt.
  • De open gebieden worden beschermd door de verstedelijking te concentreren rond bestaande steden.
  • Bestaande winkelcentra worden versterkt.
  • Automobiliteit wordt beperkt.

De nieuwe grootschalige woonwijken bij de steden noemen we Vinex-wijken. In veel van die Vinex-wijken wordt nog steeds gebouwd, maar in 2005 ging het ministerie toch een andere kant op. De nadruk lag niet meer alleen bij de nieuwe wijken.

Stadsvernieuwing

Je hebt gelezen dat Nederlanders van het platteland naar de steden trokken. Daarna zag je hoe ze van de stad terug naar de dorpen gingen of naar de nieuwe wijken rondom de bestaande steden verhuisden. Deze beweging is nog steeds gaande.

Bestudeer in de kennisbank de pagina's

Segregatie en re-urbanisatie

Er is echter ook een tegenbeweging op gang gekomen. Het gevolg van de verhuizing naar de dorpen en nieuwe wijken was dat veel mensen uit de bestaande stadswijken wegtrokken. In Utrecht bijvoorbeeld werd het hele stadscentrum gesloopt en vervangen door het winkelgebied Hoog Catharijne. Veel stadscentra bestonden uit vooroorlogse, verpauperde wijken die werden vervangen door kantoren en winkels. Overdag was het daar best nog wel levendig, maar ’s avonds vaak uitgestorven. Er kwamen steeds meer klachten over de leefbaarheid in de steden.

​In plaats van te slopen, werden de nog bestaande oude wijken gerenoveerd en weer aantrekkelijk gemaakt voor bewoners. Inmiddels is er een overschot aan kantoren en hebben veel winkels in de binnensteden het moeilijk, zodat ook dergelijke panden worden verbouwd tot woningen. Het heeft een hernieuwde trek naar de stad opgeleverd.

Afronding

Begrippen

Urbanisatie
De trek van het platteland naar stedelijk gebied.
Industrialisatie
De omschakeling van het produceren van goederen met de hand naar de productie met machines.
Mechanisatie
Wanneer machines het werk van arbeiders steeds meer overnemen.
Platteland
Gebieden met een lage bebouwingsdichtheid en veel open ruimte.
Stad
Een concentratie van mensen, gebouwen, voorzieningen en activiteiten (wonen, werken en recreëren).
Suburbanisatie
De trek van stedelijk gebied naar het direct omliggende platteland.
Groeikernen
Kleinere gemeenten die de suburbanisatie van een of meerdere nabijgelegen steden moesten opvangen door te groeien en aldus huisvesting te bieden.
Forensisme/Forens
Hiervan is sprake wanneer iemand woont in de ene en werkt in een andere plaats / stad.
Slaapsteden
(Voor)steden die overdag nagenoeg uitgestorven zijn, omdat iedereen in de nabij gelegen grotere stad werkt.
Stedelijk gebied
Gebied met daarin diverse agglomeraties en stadsgewesten dat functioneel een eenheid vormt.
Agglomeratievorming
Een stad met daaraan vastgegroeide omliggende dorpen en steden.
Megastad
Een stad met meer dan 10 miljoen inwoners.
Re-urbanisatie
Wanneer na een lange periode van bevolkingsafname het aantal stadsbewoners weer stijgt.
Stadsdelen/Stadswijken (bijv. centrum)
Onderdelen waaruit een stad is opgebouwd.
Grondprijs
De prijs van een vierkante meter grond.
Segregatie
Het apart wonen van bevolkingsgroepen van elkaar (ruimtelijke segregatie). Deze bevolkingsgroepen hebben weinig contact met elkaar (maatschappelijke segregatie).
Stadsvernieuwing
Het verbeteren van oude woonwijken door renovatie (het opknappen van woningen) en sanering (sloop en nieuwbouw van woningen) in Nederland. Tot eind jaren tachtig heette het vanuit de regeling die toen bestond 'stadsvernieuwing'. Daarna is het met een nieuwe wet 'stedelijke vernieuwing' gaan heten, maar in de volksmond wordt nog soms stadsvernieuwing gebruikt.
Leefbaarheid
Hoe prettig iemand in zijn of haar leefomgeving woont.

Krottenwijk
Een wijk die niet alleen bestaat uit krotten (oude of vervallen huizen), maar vaak ook uit zelfgebouwde huizen van afvalhout, plastic en golfplaten, met niet of nauwelijks sanitaire voorzieningen en elektriciteit.

Eindopdracht A: Toets

Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Urbanisatie'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.

Eindopdracht B: Journaal-item

Als eindproduct van deze opdracht maak je samen met twee klasgenoten een nieuwsitem over urbanisatie voor het Journaal.

In een kort verslag schets je het verschil tussen het leven op het platteland en dat in een megastad. Ook noem je de problemen waar mensen in megasteden tegenaan lopen.
Je benoemt voor- en nadelen en vertelt wat over het ontstaan van megasteden.
Ook leg je uit waarom mensen vanuit de stad weer naar het platteland (willen) terugkeren.
Je kunt bij voorbeeld twee verschillende jongeren interviewen over hun leefsituatie. Je kunt de informatie uit deze opdracht gebruiken en informatie zoeken op internet.

Het journaalitem is tussen de 2 en 5 minuten lang.
Oefen samen voordat jullie je nieuwsitem voor de klas presenteren.

Klaar?
Je laat de tekst van het nieuwsitem beoordelen door je docent.
Bij de beoordeling wordt gelet op:

  • Inhoud: laat het journaalitem de belangrijkste aspecten van urbanisatie zien?
  • Presentatie: hebben jullie het goed voorbereid en komt de presentatie duidelijk en helder over?
  • Vorm: is het verslag met zorg gemaakt? Is het interessant, pakkend, origineel of grappig?
  • Taalfouten: bevat het niet te veel taalfouten?

 

 

Interview afnemen

Je bevraagt een ander over een bepaald onderwerp.

 

Presentatie maken

Jezelf op een goede manier presenteren is een belangrijke vaardigheid in deze maatschappij. Je laat zien waar je mee bezig bent geweest, waar je je in hebt verdiept en welke kennis je hebt opgedaan. Powerpoint of Prezi zijn programma's die jou kunnen helpen om informatie te presenteren.

 

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Kun je uitleggen wat urbanisatie is?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je uitleggen waarom stadsvernieuwing bijdraagt aan een beter leefmilieu?

Hoe ging het?

  • Inhoud
    Wist je al veel over urbanisatie? Kun je ook uitleggen welke fase tussen urbanisatie en re-urbanisatie zit?
  • Eindopdracht B
    Wat vond je van de eindopdracht? Hebben jullie een informatief en interessant journaal-item samengesteld? Gaf het voldoende informatie over dit onderwerp? Dan heb je de lesstof goed begrepen!

  • Het arrangement Urbanisatie - hv123 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-01-06 13:35:16
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze opdracht hoort bij het thema ''Bevolking en ruimte'', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 1, 2 & 3. Deze opdracht bespreekt redenen waarom mensen naar de stad trekken, waarbij ook industrialisatie wordt behandeld. Hierna maak jij een opdracht waarin je vertelt of jij graag in de stad of juist liever op het platteland zou willen wonen. Door deze hoge urbanisatie ontstaan megasteden, waarbij ook problemen zoals krottenwijken ontstaan. In een opdracht analiseer je 10 megasteden en hun kenmerken. Tot slot bespreken we urbanisatie in Nederland en maak je verschillende opdrachten over dit onderwerp.
    Leerniveau
    HAVO 1; HAVO 3; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    Aardrijkskunde; Bevolking en ruimte; Ruimtelijke ontwikkeling;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    aardrijkskunde, arrangeerbaar, havo123, industrialisatie, megasteden, stad, stercollectie, urbanisatie

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Gereedschapskist. (2019).

    Gereedschapskist activerende werkvormen

    https://maken.wikiwijs.nl/105906/Gereedschapskist_activerende_werkvormen

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Urbanisatie

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van