Module: Verloskundige praktijk - h45

Module: Verloskundige praktijk - h45

Verloskundige praktijk

Intro

Het Nederlandse verloskundig systeem is uniek.
Zwangere vrouwen worden begeleid door verloskundigen, ook tijdens de bevalling.
In de video hieronder krijg je uitleg over het werk van een verloskundige. Kijk de video en lees daarna de rest van de intro.

Je kunt zelf ervoor kiezen of je thuis of in het ziekenhuis bevalt. Mits er geen medische noodzaak is om in het ziekenhuis te bevallen.
Er is een actieve samenwerking tussen gynaecologen en verloskundigen,
zodat bij complicaties specialistische zorg in het ziekenhuis kan worden geboden.
Alleen vrouwen met een medische indicatie, staan onder controle van een gynaecoloog. Zo'n medische complicatie kan bijvoorbeeld een stuitligging zijn, een hoge bloeddruk of een eerdere moeilijke bevalling.
In de andere westerse landen wordt het zwanger zijn zelf al gezien als gezondheidsrisico.
Zwangere vrouwen worden in deze landen begeleid door gynaecologen en bevallen in het ziekenhuis.

Je rondt deze opdracht af met het maken van een folder over een gezonde leefstijl voor zwangere vrouwen.

Wat ga ik leren?

Na deze module ken ik:

  • de verschillen tussen ei- en zaadcellen,
  • het verschil tussen bruin en wit vet,
  • de voor- en nadelen van moedermelk,
  • de lengte van een ‘normale’ zwangerschapsduur,
  • de werkzaamheden van de verloskundige.

Na deze module begrijp ik:

  • waar de bevruchting plaatsvindt,
  • hoe tweelingen ontstaan.

Na deze module kan ik:

  • uitleggen hoe en wanneer de bevruchte eicel zich innestelt,
  • de kenmerken en functies omschrijven van de navelstreng, placenta, vruchtwater en vruchtvliezen,
  • een korte omschrijving geven van de volgende begrippen: blastula, hechtsteel, zygote, embryo, foetus,
  • de ontwikkeling van een baby beschrijven van bevruchte eicel tot direct na de geboorte,
  • figuren en tabellen uit Biodata/Binas die gaan over bevruchting, zwangerschap gebruiken,
  • een grafiek maken van de hormoonhuishouding tijdens een zwangerschap,
  • de fasen van een vaginale bevalling uitleggen.

Wat ga ik doen?

Aan de slag

Stap

Inhoud

Stap 1

Ik leer wat geslachtscellen zijn, hoe ze zich delen en zich ontwikkelen.

Stap 2

Als geslachtscellen samenkomen vindt er bevruchting plaats, maar ben je dan ook gelijk zwanger? Dat ontdek ik in deze stap. Met de informatie die ik leer, maak ik een mindmap.

Stap 3

Door de tijd heen van bevruchting, innesteling en groei van het embryo schommelt de hormoonspiegel van een zwangere vrouw. In deze stap ontdek ik welke hormonen op welk moment een rol spelen. Ook vul ik mijn mindmap uit stap 2 verder aan.

Stap 4

en

Ik bestudeer theorie over het innestelen en ontwikkelen van de foetus in de baarmoeder. Met de verkregen informatie maak ik flitskaarten. Verder leer ik in deze stap over tweelingen en werk ik de mindmap bij.  

Stap 5

Wat gebeurt er allemaal tijdens de zwangerschap? Dat ontdek ik in deze stap. Ook bekijk ik de rol van een verloskundige en bespreek ik of dit eigenlijk een veilige manier van bevallen is.

Stap 6

en

Is het geven van borstvoeding verplicht en welke invloed heeft het geven van borstvoeding op het herstel van het lichaam van de vrouw?

Stap 7

Wat voor type vetweefsel heeft een baby en wat is het verschil met het vetweefsel van volwassenen. Ik ontdek welk vetweefsel gezonder is. Verder kijk ik naar

Stap 8

Een gemiddelde zwangerschap duurt 40 weken. Maar er zijn ook baby's die 2 weken te laat komen of 16 weken te vroeg. Welke gevolgen heeft dit op de gezondheid van moeder en kind?

Afronding

Onderdeel

 

Kennisbank

Alle Kennisbankitems uit deze module.

Eindopdracht

Ik maak samen met een klasgenoot een folder voor een verloskundigenpraktijk om zwangere vrouwen voor te lichten over schadelijke en noodzakelijke stoffen tijdens de zwangerschap.

Extra

Ik vind hier twee video's over de ontwikkeling van een kindje in de baarmoeder.

D-toets

Ik test mijn kennis van deze module met een D-toets.

Terugkijken

Terugkijken op de opdracht.

 

Tijd
Voor deze opdracht heb je 7 SLU nodig.

Aan de slag

Stap 1: Geslachtscellen

Mensen planten zich geslachtelijk voort.
Dat betekent dat hierbij geslachtscellen zijn betrokken: eicellen en zaadcellen.
Bestudeer de theorie in de Kennisbank:

Zaadcelproductie


Zaadcellen
De zaadcellen van de man hebben een lengte van ongeveer 1/20 mm en ze zijn opgebouwd uit een kop, een tussenstuk en een staart.

In de kop bevindt zich de kern met het erfelijk materiaal.
In bepaalde cellen van de zaadbal wordt het mannelijk geslachtshormoon (testosteron) gevormd.

De zaadcellen die zijn aangemaakt in de zaadballen gaan naar de bijballen.
Door de zure omgeving in de bijbal en door het gebrek aan zuurstof, zijn de zaadcellen onbeweeglijk.
Tot de zaadlozing! Dan worden de zaadcellen door spierweefsel in de wand van de bijbal naar de zaadleiders gedreven.

Eicellen
De ongeveer 35000 haploïde eicellen-in-aanleg zijn bij het meisje al vanaf de geboorte opgeslagen in de eierstokken.
Ze zijn omgeven door een dun laagje cellen, samen de follikel genoemd.
Tijdens de geslachtsrijpe fase groeit er iedere maand een follikel.
De follikel maakt een beetje vocht aan, zodat er een blaasje ontstaat.
Wanneer de druk te groot is, springt de follikel open en de rijpe eicel wordt de trechter van de eileider in gedreven.
Dit is de eisprong of ovulatie. De eicel is in verhouding met de zaadcel groot, namelijk een doorsnede van 0,12 mm.
Na de eisprong noem je de rest van het follikel, het gele lichaam.
Nog twee weken na de ovulatie zorgt dit voor hormonen. Na bevruchting zelfs vier maanden.

Bestudeer de theorie in de Kennisbank:

Follikels rijpen


Menstruatiecyclus
Het rijpen van een eicel is een deel van de menstruatiecyclus.
Nog even alles over de menstruatiecyclus op een rijtje. Beantwoord na het kijken de vragen in de oefening.

Stap 2: Bevruchting

Hoe vindt de bevruchting plaats?

We frissen aan het begin van deze stap even je geheugen op. Kijk de video en maak de opdracht.

Bestudeer de theorie in de Kennisbank:

Ontwikkeling in de baarmoeder

Innesteling


Bevruchting en innesteling
Bekijk in Binas/ Biodata welke figuren je kunt gebruiken over de bevruchting en innesteling.
Kies twee afbeeldingen uit en leg aan een klasgenoot het figuur stap voor stap uit.
Bedenk samen een proefwerkvraag voor de overige leerlingen met behulp van dit figuur.
Denk eraan: ook zij mogen Binas/ Biodata er straks bijhouden!
Doe dit ook voor de tweede figuur.
Lever de vragen met antwoorden in bij je docent.

Zwanger en dan?
Maak een mindmap met zoveel mogelijk dingen die veranderen in het lichaam van een zwangere vrouw.
De mindmap kan eventueel op het (digi)bord worden gemaakt. Overleg met je docent. Vraag ook of je de mindmap in moet leveren. Zo ja, dan vind je de beoordelingseisen in de Gereedschapskist hieronder.

Weet je nog hoe je een mindmap moet maken?
Nee? Kijk dan in de Gereedschapskist:

 

Mindmap maken

Woorden bij een onderwerp bedenken en met elkaar verbinden.

 

Stap 3: Hormonen en de zwangerschap

Hormonen tijdens de zwangerschap
Door de tijd heen van bevruchting, innesteling en groei van het embryo schommelt de hormoonspiegel van een zwangere vrouw. Hormonen die een rol spelen zijn oestrogenen, progesteron, HCG, oxytocine en prolactine.
Bestudeer de theorie van de Kennisbank:

Hormonen tijdens de zwangerschap

Maak nu de volgende opdrachten:

Mindmap
Vul je mindmap van stap 2 verder aan met zoveel mogelijk dingen die veranderen in het lichaam van een zwangere vrouw.

Stap 4: Ontwikkeling in de baarmoeder

Ontwikkeling in de baarmoeder
Bestudeer de theorie van de Kennisbank:

Geboorte

Kijk daarna de video. De informatie die je hoort gebruik je in deze stap.

Je hebt in stap 2 en 3 veel begrippen gehoord en gezien.
Maak van de begrippen digitale flitskaarten of maak papieren kaartjes. Kijk voor tips eventueel in de gereedschapskist.
Schrijf de volgende begrippen op de kaartjes: navelstreng, placenta, vruchtwater en binnenste- en buitenste vruchtvlies, foetus, hechtsteel, embryoblast of embryonaalknop, klievingsdeling, blastocyste of blastula en zygote, embryo.
Noteer op de achterkant de kenmerken en functies op van de begrippen.

Flashcards maken

Flashcards zijn eigenlijk geheugenkaartjes, die gebruikt kunnen worden bij het ophalen van kennis.

 

Elipsomtrekken
Maak op een A3- vel met elipsomtrekken op ware grootte de groei van het embryo duidelijk.
Doe dit per week voor de eerste maand en daarna per maand.
Teken een ♥ als het hartje klopt en een ★ als de vingers gevormd worden.
Gebruik informatie uit de films om je tekening aan te vullen of te verbeteren.

Overleg met je docent of je de elipsomtrekken in moet leveren of dat deze gepresenteerd moeten worden. Je hoort van je docent dan ook de beoordelingseisen.

Bronnen:


Tweelingen
Bestudeer nu de theorie van de Kennisbank:

Tweelingen

​Mindmap
Vul je mindmap van stap 2 verder aan en bewaar deze in je portfolio.

Stap 5: Bevalling

Beschuit met muisjes
Bekijk in de Kennisbank:

Bevalling

Hormonen tijdens de bevalling

Bekijk het filmpje en de animatie over de geboorte. De informatie in de video's kun je gebruiken voor het beantwoorden van de vragen onder de video.

Werk deze oefening in tweetallen.
Per land verschillen de gebruiken bij de geboorte van een kind.
Zoek op internet naar de betekenis van verschillende geboorterituelen van minimaal 5 landen uit verschillende werelddelen.

Zoek de voor jullie opmerkelijkste geboorterituelen en verzamel hierover informatie, afbeeldingen en/of filmpjes.
​Presenteer dit aan de rest van de klas.
Overleg met je docent op welke manier jullie dit presenteren en wat de daarbij horende beoordelingseisen zijn.

Stap 6: Moedermelk

Moedermelk

Het wel of niet geven van borstvoeding heeft invloed hebben op de hormoonhuishouding van een vrouw. Kijk naar de volgende video over het geven van borstvoeding.

Bestudeer de Kennisbank:

Hormonen tijdens de bevalling

Stap 7: Babyvet

Dit beeld toont een dwarsdoorsnede
van vetweefsel van een muis.
De grote witte vlekken zijn witte
vetcellen. De kleinere bruine cirkels
zijn bruin vet cellen, die energie
verbranden om warmte te genereren.

Babyvet
Baby's hebben een bepaald type vetweefsel, namelijk bruin vet.
Bruin vet tref je ook aan bij dieren die een lange winterslaap houden.
Bruine vetcellen bevatten veel kleine druppeltjes lipiden (vet) en veel mitochondriën.
Bruin vet heeft ook meer haarvaten rondom de cellen, want voor de verbranding in de mitochondria is veel zuurstof nodig. Het bruine vetweefsel zit vooral rond de ruggengraat en in de wangen.
Baby's gebruiken bruin vet om bij kou hun lichaamstemperatuur op peil te houden.

Naarmate we ouder worden hebben we steeds minder bruin vet.
Bij volwassenen is er vooral wit vet aanwezig. Wit vet is minder goed, omdat het calorieën vasthoudt in plaats van dat het ze verbrandt. Daardoor wordt iemand met veel wit vet alleen maar dikker.
Bruin vet gebruikt zelf calorieën, dus is het nodig om calorieën te eten om dit bruine vet te houden.​

Lees het artikel Wit vet en bruin vet
Op welk spoor zijn de onderzoekers gekomen?

  1. Noteer de onderzoeksvraag en maak een onderzoeksplan.
  2. Lever het onderzoeksplan in bij je docent.
  3. Lees de Gereedschapskist hieronder door voor tips en de beoordelingseisen.

Natuurwetenschappelijk verslag maken

Schrijf je een verslag van een onderzoek voor biologie of NaSk, dan wordt dit een natuurwetenschappelijk verslag genoemd. Het is hierbij vooral belangrijk dat het doel van je onderzoek en de manier waarop je het uitvoert zo duidelijk mogelijk wordt weergegeven. Het schrijven van zo’n verslag gebeurt in verschillende stappen.

 

Stap 8: Te laat of te vroeg

Te laat?
Waardoor het tijdstip van de bevalling precies wordt bepaald, is nog niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk gaat het om een samenspel van de hormonen van de moeder en die van de baby. Normaal gesproken duurt een zwangerschap ongeveer 40 weken.

Soms zal de verloskundige de zwangere na 40 weken zwangerschap gaan strippen. Via inwendig onderzoek met twee vingers komt de verloskundige bij de vliezen en probeert deze los te maken van de baarmoederwand. Na strippen maakt het lichaam de stof prostaglandine aan.
Dat maakt de baarmoedermond "rijper".

Bovendien kán het binnen 48 uur de weeën opwekken.
Wanneer de baby na 42 weken nog steeds niet van plan is om te komen, wordt dat overtijd genoemd.
In dat geval kan de bevalling kunstmatig op gang worden gebracht met behulp van een hormooninfuus: de bevalling wordt ingeleid.

Te vroeg!
Wordt een baby geboren voor de zwangerschapsduur van 37 weken dan is de baby prematuur. Een zwangerschapsduur van 32 weken of korter wordt extreem prematuur genoemd.
Een baby wordt opgenomen op de couveuseafdeling (neonatologie) en daar vaak voor langere tijd behandeld.
In Nederland worden baby's behandeld met een zwangerschapsduur vanaf 24 weken.

In de volgende twee video's zie je de gevolgen die er kunnen zijn bij een premature bevalling of een bevalling op latere leeftijd.
Overleg met je docent of je de video's beide helemaal moet kijken. Maak daarna de opdracht.

Zembla: Oude Moeders from ICU Documentaries on Vimeo.

Afsluiting

Samenvattend

Eindopdracht

Je rondt de module af met het maken van een voorlichtingsfolder voor de verloskundigenpraktijk.
De voorlichtingsfolder bevat nuttige informatie voor de aanstaande moeder over en gezonde leefstijl tijdens de zwangerschap.

Wanneer een vrouw zwanger is, is gezonde voeding erg belangrijk.
Je weet vast wel dat roken, alcohol en drugs niet goed zijn voor de foetus.
Waar dient een zwangere vrouw rekening mee te houden om haar kind zo gezond mogelijk ter wereld te laten komen?

Laat in de folder tenminste aan bod komen:

  • Alcohol
  • Drugs
  • Roken
  • Foliumzuur
  • Vitamine A
  • Vitamine D
  • Medicijnen
  • Besmettelijke ziekten

Bronnen:

In de Gereedschapskist lees je tips voor het maken van een folder.

Beoordeling
Je laat het eindproduct beoordelen door je docent.
Je docent gebruikt de volgende punten bij het beoordelen:

  • in de folder komt tenminste aan bod:
    alcohol, drugs, roken, Foliumzuur, Vitamine A, Vitamine D, medicijnen, besmettelijke ziekten;
  • de folder sluit goed op de doelgroep;
  • de vormgeving van de folder ziet er verzorgd uit;
  • de folder is in correct Nederlands geschreven.

Folder maken

Met maken van een folder presenteer je kennis die je hebt opgedaan aan anderen.

 

Extra

In de onderste twee video's zie je de ontwikkeling van de foetus vanaf de samensmelting. Overleg met je docent of je deze twee video's moet bekijken. 

 

D-toets

De opdracht sluit je af met het maken van een d-toets.
De toets bestaat uit verschillende soorten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
Klik op knoppen om de toetsen te starten.

Terugkijken

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze module nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Ben je ongeveer 6 SLU met deze opdracht bezig geweest.
    Heb je in die tijd alle stappen kunnen doorlopen.
  • Inhoud
    Verloskunde is iets wat nu misschien nog een 'ver-van-je-bed-show' is. Maar als je niet oppast, zou je er zomaar al mee te maken kunnen krijgen. Sprak het onderwerp je aan? Waarom wel of waarom niet?
  • Eindopdracht
    Is het gelukt om voorlichtingsfolder zo vorm te geven dat hij voor iedereen begrijpelijk is? Heb je voor je de folder inleverde zelf met behulp van de Gereedschapskist de beoordelingseisen bekeken? Voldeed jouw folder aan de eisen? Zo niet, heb je dit nog aangepast voor je de folder inleverde? Waarom wel of waarom niet?
  • D-toets
    Heb je de D-toets gedaan? Ging het goed? Welk onderdeel heeft nog je aandacht nodig?

  • Het arrangement Module: Verloskundige praktijk - h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-07-21 17:49:38
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor havo leerjaar 4/5. Dit is thema ’Seksualiteit en voortplanting'. Het onderwerp van deze les is: verloskundige praktijk. Na deze module ken je: de verschillen tussen ei- en zaadcellen, het verschil tussen bruin en wit vet, de voor- en nadelen van moedermelk, de lengte van een ‘normale’ zwangerschapsduur, de werkzaamheden van de verloskundige. Na deze module begrijp je: waar de bevruchting plaatsvindt, hoe tweelingen ontstaan. Na deze module kun je: uitleggen hoe en wanneer de bevruchte eicel zich innestelt, de kenmerken en functies omschrijven van de navelstreng, placenta, vruchtwater en vruchtvliezen, een korte omschrijving geven van de volgende begrippen: blastula, hechtsteel, zygote, embryo, foetus, de ontwikkeling van een baby beschrijven van bevruchte eicel tot direct na de geboorte, figuren en tabellen uit Biodata/Binas die gaan over bevruchting, zwangerschap gebruiken, een grafiek maken van de hormoonhuishouding tijdens een zwangerschap, de fasen van een vaginale bevalling uitleggen.
    Leerniveau
    HAVO 4; HAVO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Biologie; Bevruchting bij de mens; Reproductie; Levenscyclus;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    6 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, baby, binas, biologie, eicel, geboorte, havo4/5, stercollectie, vaginale bevalling, zwangerschap

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Gereedschapskist. (2019).

    Gereedschapskist activerende werkvormen

    https://maken.wikiwijs.nl/105906/Gereedschapskist_activerende_werkvormen

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Follikels

    Verloskundige praktijk

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van