Module: Vruchtbaarheidskliniek - h45

Module: Vruchtbaarheidskliniek - h45

Vruchtbaarheidskliniek

Intro

Moeder worden na je 60ste?

In 2020 overleed Tineke Geessink. De vrouw die in 2011 op 63 jarige leeftijd beviel van een dochter.
Het verhaal zie je in de video hieronder:

Er is een grote groep mensen die heel graag kinderen wil, maar niet op de gewone manier kunnen verwekken. Dit kan verschillende oorzaken hebben.
Bijvoorbeeld door misvormde of trage zaadcellen bij mannen of de afnemende hoeveelheid rijpende eicellen bij de vrouw naarmate ze ouder wordt.

Er bestaan verschillende oplossingen om toch kinderen te kunnen krijgen.
Bijvoorbeeld kunstmatige inseminatie of IVF.
En daarbij kunnen eigen ei- en zaadcellen worden gebruikt, maar ook ven donoren.
Is de baarmoeder van een vrouw niet geschikt of afwezig om een kind 40 weken te dragen, dan kan soms een draagmoeder gevraagd worden. Dit alles heeft voordelen, maar ook nadelen.
Daar ga je in deze module over nadenken en je gaat er een mening over vormen.
Door er daarna met anderen over te praten kun je kijken of je bij je mening blijft of toch anders gaat denken door de informatie die je krijgt.

Wat ga ik leren?

Aan het eind van deze module
Ken je:

  • Verschillende oorzaken van onvruchtbaarheid bij mannen en vrouwen.
  • de belangrijkste regels van de abortuswet.

Kun je:

  • Van enkele vruchtbaarheidsbehandelingen uitleggen hoe deze in zijn werk gaan.
  • de voor- en nadelen in kaart brengen van vruchtbaarheidsbehandelingen.
  • argumenten geven voor en tegen uitgesteld moederschap.
  • uitleggen hoe trisomie ontstaat en welke syndromen hieruit ontstaan.
  • beschikbare informatie van een karyogram in Binas/Biodata gebruiken.

Deelconcepten
Chromosoom (genoom) mutatie, puntmutatie, aangeboren afwijking, meiose, kunstmatige inseminatie.

Wat ga ik doen?

Aan de slag
Stap Inhoud
Stap 1 Waarom worden vrouwen in Nederland steeds later moeder en wegen deze redenen op tegen de eventuele problemen?
Stap 2 In Nederland zijn er verschillende soorten vruchtbaarheidsbehandelingen. In deze stap worden ze nader bekeken.
Stap 3 Wat is de oorzaak van het Downsyndroom en welke kenmerken horen hierbij?
Stap 4 In hoeverre ben je baas in eigen buik en wat zijn de (geestelijke) gevolgen als je abortus laat plegen?
Afronding
Onderdeel  
Kennisbank Alle Kennisbankitems uit deze module.
Eindopdracht Je schrijft een column waarin je jouw mening over vruchtbaarheidsproblematiek verwoord.
D-toets In deze D-toets test je je kennis over deze module.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.

 

Tijd
Voor deze opdracht heb je 7 SLU nodig.

Aan de slag

Stap 1: Kinderwens?

Kinderwens?

Kijk de volgende video over mensen die single zijn en toch graag een kind willen.


Lees het onderstaande kranten artikel.

Verminderd vruchtbaar
Als een stel graag een kind wil en een zwangerschap blijft langer dan een jaar uit, kan er sprake zijn van vruchtbaarheidsproblemen bij één van beide of beide partners.
De oorzaken hiervoor kunnen zowel lichamelijk als geestelijk zijn.
Bij een vruchtbaarheidsonderzoek worden de belangrijkste factoren die de vruchtbaarheid bepalen onderzocht. De uitkomst van het vruchtbaarheidsonderzoek kan uiteindelijk leiden tot een vruchtbaarheidsbehandeling.

Bestudeer uit de Kennisbank:

Kinderloos

Stap 2: Vruchtbaarheidsbehandelingen

Vruchtbaarheidsbehandelingen
Waaruit kan een vruchtbaarheidsbehandeling bestaan?


Bij het bestuderen van verschillende vruchtbaarheidsbehandelingen kom je de volgende afkortingen tegen:

  • IUI
  • KID
  • OI
  • IVF
  • ICSI

Waar staan de andere afkortingen voor? En wat houdt de behandeling in? Beantwoord deze vragen in de volgende oefening. 

De klas wordt verdeeld in drie- of viertallen.
Elke groep bestudeert één vruchtbaarheidsbehandeling.
Leg uit hoe de behandeling eruit zien en wat eventuele voor- en nadelen zijn.
Zorg ervoor dat jullie allemaal goed op de hoogte zijn van het resultaat.
Verdeel de taken in de groep voordat je aan de slag gaat.
Je mag gebruik maken van de bronnen die je hieronder vindt.

Elke groep bestaat nu uit experts over één vruchtbaarheidstechniek.
Rouleer in de klas en haal zo de informatie op bij de experts.
De expert legt uit hoe de behandeling eruit ziet en wat eventuele voor- en nadelen zijn.
Maak een overzichtelijk schema van de verschillende vruchtbaarheidsbehandelingen.

 

Bronnen:

Kennisbank:

Kinderloos - Vruchtbaarheidsbehandelingen


Websites:
www.freya.nl
www.umcutrecht.nl
www.fertiliteitskliniektwente.nl

Artikelen:
www.kennislink.nl - Verwekt in het lab
www.kennislink.nl - Nobelprijs Geneeskunde 2010: reageerbuisbaby's
www.gezondheidsnet.nl - In-vitrofertilization (IVF)

Video's:

 

 

Stap 3: Syndroom van Down?

Syndroom van Down?
Bekijk de video: Wat is het syndroom van down?

Een zwangere vrouw heeft in Nederland de mogelijkheid om haar ongeboren kind te laten onderzoeken. Je kunt laten onderzoeken of het kind misschien een open ruggetje heeft, of een andere aangeboren lichamelijke aandoening. Deze onderzoeken worden prenatale screening genoemd.
In het thema Cellen kwam dit al aan de orde.
Bestudeer uit de Kennisbank:

Prenatale diagnostiek


Tijdens een combinatietest (met nekplooimeting en bloedtest) wordt onderzocht wat de kans is op een kindje met het Downsyndroom.

De test bestaat uit een combinatie van 2 onderzoeken:

  1. Een bloedonderzoek bij de zwangere vrouw tussen week 9 en 14 van de zwangerschap.
    Voor het bloedonderzoek wordt er bij de zwangere vrouw een buisje bloed afgenomen.
    In het bloed worden hormonen gemeten. Bij een zwangerschap met het syndroom van Down is de concentratie van het HcG verhoogd.
  2. Een echoscopisch onderzoek (de nekplooimeting), tussen week 11 en 14 van de zwangerschap.
    Bij de echo wordt bij de baby de dikte van de nekplooi gemeten.
    De nekplooi is een dun laagje vocht dat zich onder de huid in de nek bevindt.
    Alle ongeboren baby's hebben bij een zwangerschapsduur van 10 tot 14 weken een laagje vocht in het nekje.
    Hoe dikker dit laagje vocht is, hoe groter de kans is dat de baby het Downsyndroom heeft.

Bestudeer uit de Kennisbank:

Chromosoommutatie

Karyogram en afwijkingen


Bekijk de volgende video's:

 

Stap 4: Abortus?

Abortus?
Bestudeer uit de Kennisbank:

Zwangerschapsbeeindiging


Wanneer uit onderzoek is gebleken dat de foetus en/of de moeder zeer nadelige gevolgen van de zwangerschap ondervinden, kan men overgaan tot een onderbreking van de zwangerschap: abortus. Om psychologische en/of maatschappelijke redenen kan een vrouw een zwangerschap ongewenst vinden.
Ook in dit geval kan overgegaan worden tot een abortus.

De Nederlandse Abortuswet is uniek in de wereld en vaak onderwerp van discussie:

Video: Andere tijden - Abortus in Nederland

Afsluiting

Samenvattend

Kinderloos

Vruchtbaarheidsbehandelingen

Prenatale diagnostiek

Chromosoommutatie

Karyogram en afwijkingen

Zwangerschapsbeëindiging

Eindopdracht

Na je 30ste kinderen?

Je gaat beginnen aan de afronding van deze module.
Nederlandse vrouwen zijn gemiddeld 29,7 jaar oud bij de geboorte van hun eerste kind en daarmee staat ons land in de Top 3 van de oudste moeders ter wereld.
De oudste vrouw die ooit in Nederland moeder is geworden was 63 jaar (zie intro van deze module).

Bekijk de volgende drie bronnen:

1
2

Video en artikel op de website van Zembla: Zembla - Oude moeders

3 Bron: stenotter.wordpress.com

Oudste moeder Omkari Panwar (70) en haar man Charan Singh Panwar (77) uit India gebruikten IVF in een laatste poging om te zorgen voor mannelijk nageslacht dat het familie-eigendom kan erven. Dochters mogen dat in India niet.


Opdracht
Schrijf een column over de toenemende leeftijd van moeders en uitgesteld moederschap in Nederland. Laat hierin aan bod komen:

  • de redenen van deze moeders (en vaders).
  • de ingrepen die gedaan kunnen worden om de kans op een zwangerschap te vergroten.
  • de ingrepen die gedaan kunnen worden om zwangerschap mogelijk te maken na de vruchtbare leeftijd.
  • de gevaren en nadelen voor de moeders en kinderen.
  • de voordelen voor de moeders en hun kinderen.
  • jouw eigen, onderbouwde mening over dit onderwerp.

Beoordeling
Je laat het eindproduct beoordelen door je docent.
Je docent gebruikt de volgende vragen bij het beoordelen:

  • Komt de eigen mening over uitgesteld moederschap duidelijk naar voren?
  • Zijn er minstens drie argumenten voor of tegen gegeven?
  • Is de column in goed Nederlands geschreven?
  • Is de column leesbaar voor leerlingen in 4 havo?

Column schrijven

Een column is een kort stukje tekst, waarin de schrijver zijn mening geeft op een grappige of uitdagende manier.

 

D-toets

Toets
De opdracht sluit je af met het maken van de toets 'Kinderloos'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.
De gesloten vragen worden nagekeken door de computer.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
Klik op de knop om de toets te starten.

Terugkijken

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze module nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Ben je ongeveer 7 SLU met deze opdracht bezig geweest. Welke stap van deze module kostte de meeste tijd? Wat is daar denk je de oorzaak van?
  • Inhoud
    Maar liefst 1 op de 6 stellen krijgt te maken met verminderde vruchtbaarheid. Grote kans dus dat jij iemand in je omgeving hebt die hier mee te maken krijgt of mee te maken heeft gehad. Probeer je eens in die ander te verplaatsen, ook al is het misschien nog een 'ver-van-je-bed-show', hoe zou jij dit vinden?
  • Eindopdracht
    Is het gelukt om je mening te formuleren in de column. Heb je goede argumenten kunnen verzinnen om je mening te onderbouwen. Is het schrijven van een column iets wat je leuk vindt of niet? Waarom wel/niet?
  • D-toets
    Heb je de D-toets gedaan? Ging het goed?
  • Het arrangement Module: Vruchtbaarheidskliniek - h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2021-06-15 15:46:46
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor havo leerjaar 4/5. Dit is thema ’Levenscyclus van cellen'. Het onderwerp van deze les is: vruchtbaarheidskliniek. Aan het eind van deze module Ken je: Verschillende oorzaken van onvruchtbaarheid bij mannen en vrouwen. de belangrijkste regels van de abortuswet. Kun je: Van enkele vruchtbaarheidsbehandelingen uitleggen hoe deze in zijn werk gaan. de voor- en nadelen in kaart brengen van vruchtbaarheidsbehandelingen. argumenten geven voor en tegen uitgesteld moederschap. uitleggen hoe trisomie ontstaat en welke syndromen hieruit ontstaan. beschikbare informatie van een karyogram in Binas/Biodata gebruiken.
    Leerniveau
    HAVO 4; HAVO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Menselijk ingrijpen in de voortplanting; Biologie; Reproductie; Levenscyclus;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    7 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    abortuswet, arrangeerbaar, binas, biologie, havo4/5, karyogram, onvruchtbaarheid, stercollectie, trisomie, vruchtbaarheidsbehandelingen