Dieren ademen hv12

Dieren ademen hv12

Dieren ademen

Intro

Walvissen leven onder water, maar moeten wel ademhalen.
Kijk naar de video.
Op welke manier halen walvissen adem?


Walvissen kunnen heel lang onder water blijven.
Ze zijn zo gebouwd dat ze onder water kunnen leven, terwijl ze met longen ademen.

Veel dieren die onder water leven halen met heel andere organen adem, zodat ze nooit naar het wateroppervlak hoeven te gaan om zuurstof binnen te krijgen.

Ook bij landdieren vinden we verschillende manieren om te ademen.
In deze opdracht leer je hier meer over.

Wat kan ik straks?

Na deze opdracht kun je:

  • in je eigen woorden beschrijven waarom het nodig is dat dieren ademhalen.
  • uitleggen dat dieren op verschillende manieren ademhalen.
    Beschrijf de volgende manieren van ademhalen en noem een voorbeeld van een dier die op die manier ademt: huid, kieuwen, longen, meerdere manieren.

Wat ga ik doen?

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Na het bestuderen van de kennisbank kun je van verschillende diersoorten aangeven hoe zij ademen.
Stap 2 Na het bestuderen van de kennisbank kun je vragen beantwoorden over de ademhaling bij vissen.
Stap 3 Na het bekijken van verschillende video's kun je aangeven hoe de dieren in de video's ademhalen.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippenlijst Hier vind je de kennisbank en de begrippen die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht Schema maken.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.

 

Benodigdheden
Leeg schema Googledoc - Ademhaling
Sla het Googledocument op in je eigen omgeving.
Daarna kun je het schema bewerken.

Tijd
1 lesuur.

Aan de slag

Stap 1: Zuurstof

Alle dieren bestaan uit cellen. Om te kunnen werken hebben die cellen energie nodig.
In elke cel vindt daarom verbranding plaats.
Voor de verbranding is brandstof (voedsel) en zuurstof nodig.
Door te ademen komt zuurstof het lichaam binnen.

Bestudeer uit de Kennisbank biologie uit het onderdeel 'Ademhaling bij dieren' de pagina's:

  • Eéncelligen
  • Sponzen, holtedieren en wormen
  • Insecten

Ademhaling bij dieren

Beantwoord de volgende vragen.

Stap 2: Ademhalen

Bestudeer uit de Kennisbank biologie uit het onderdeel 'Ademhaling bij dieren' de pagina's:

  • Vissen
  • Amfibieën
  • Reptielen
  • Vogels
  • Zoogdieren

Ademhaling bij dieren

Beantwoord de volgende vragen.

Stap 3: Onder water?

Op SchoolTV vind je veel filmpjes die goed passen bij dit onderwerp.
Bekijk de volgende vijf filmpjes.

Lees, vóór je de filmpjes bekijkt, even de vragen onderaan deze pagina.
Zo kun je tijdens het kijken alvast de antwoorden verzamelen.

Video: Ademhaling bij vissen

Video: De dolfijn



Video: Waterspin bouwt duikerklok



Video: Waterschorpioen



Video: Slootdiertjes

Afronding

Begrippenlijst

Ademhaling bij dieren

Ademhaling
Opnemen van zuurstof en uitscheiden van koolstofdioxide (koolzuurgas), inademen en uitademen, met behulp van longen, kieuwen of tracheeën. Vorm van gaswisseling.
Celmembraan
Buitenste deel van een cel dat de cel vorm geeft en zorgt dat het celplasma in de cel blijft.
Eéncellige
Organisme dat bestaat uit één cel. Bijvoorbeeld een bacterie, gist (schimmel), eencellige alg (plant) of amoebe (dier).
Sponzen
Groep van ongewervelde dieren die niet symmetrisch zijn en een inwendig skelet hebben dat bestaat uit skeletnaalden. Sponzen leven in het water en zetten zich vast aan de bodem.
Holtedieren
Ook wel neteldieren genoemd; groep ongewervelde dieren die veelzijdig symmetrisch zijn en geen skelet hebben. Bijvoorbeeld: kwal en zeeanemoon.
Wormen
Groep van ongewervelde dieren die tweezijdig symmetrisch zijn en geen skelet hebben.
Insecten
Groep van geleedpotigen met zes poten, met duidelijk kop, borst en achterlijf. Bijvoorbeeld: libellen, wandelende takken en vliegen.
Stigmata
Kleine gaatjes in het lichaam van insecten, waar door zij ademen.
Tracheeën
Ademhalingsbuisjes, ademhalingsorganen bij insecten.
Lichaamsvloeistof
Neemt de zuurstof op uit de tracheeën van een insect.
Huidademhaling
Uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide door de huid heen, bijvoorbeeld bij amfibieën, zoals kikkers.
Kieuwen
Ademhalingsorgaan van waterdieren, bijvoorbeeld vissen en kikkervisjes (larven van kikker).
Amfibieën
Gewerveld dier, koudbloedig, met een dunne slijmerige huid, legt eieren zonder schaal in het water, haalt als jong adem met kieuwen en huid, haalt als volwassen dier adem met huid en longen.
Huid
Buitenste bekleding van het lichaam van dieren en mensen. Heeft o.a. als functies: bescherming tegen schadelijke bacteriën en temperatuurregeling (o.a. door het uitscheiden van vocht (zweet)). De huid is het grootste orgaan en een belangrijk zintuig (voelen).
Longen
Organen die betrokken zijn bij het in- en uitademen en het opnemen van zuurstof en afgeven van koolstofdioxide. Onderdeel van het ademhalingsstelsel. Uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide vindt plaats in de longen tussen longblaasjes en bloed.
Reptiel
Gewerveld dier, koudbloedig, leerachtige huid met schubben, legt eieren met een leerachtige schaal, haalt adem met longen.
Zuurstof
Molecuul bestaat uit twee zuurstofatomen; gas dat ontstaat bij fotosynthese in planten en nodig is voor verbranding.
Vogel
Gewerveld dier, warmbloedig, huid bedekt met veren, legt eieren met een kalkschaal, haalt adem met longen.
Borstkas
De borstkas bestaat uit ribben en het borstbeen.
Middenrif
Spier, scheiding tussen borstholte en buikholte, belangrijk bij de ademhaling.
Inademing
Middenrif trekt samen, borstkas wordt groter, longen zuigen lucht aan.
Uitademing
Middenrif ontspant, borstkas wordt kleiner, longen geleiden lucht naar buiten.
Longblaasje
Deel van de longen waar uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide plaatsvindt tussen lucht en bloed.

Eindopdracht: Schema

Ter afsluiting van deze opdracht maak je een schema waarin je voor verschillende dieren/diersoorten aangeeft hoe ze ademhalen.

Download het schema Googledoc - Ademhaling
Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving
of download het werkblad.

Als je het schema opent, zie je dat de eerste regel al is ingevuld.
Gebruik de informatie uit de kennisbank om het schema verder in te vullen.

Beoordeling:
Bij het beoordelen van je schema let je docent op het volgende:

  • de inhoud: de antwoorden in het schema kloppen en zijn gekoppeld aan de juiste diersoort?
  • de inhoud: zijn de opmerkingen in het schema goed en duidelijk geformuleerd?
  • de vormgeving: is het schema netjes en verzorgd vormgegeven?
  • het taalgebruik: zijn er correcte zinnen gebruikt en bevat het schema geen taalfouten?


Klaar?
Vergelijk jouw schema met het schema van een klasgenoot.
Bespreek eventuele verschillen.

 

Tabel maken

Een tabel of schema is een manier om gegevens in beeld te brengen, op zo’n manier dat het er overzichtelijk uit ziet.

 

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Wist je al op welke manier walvissen net als wij longen hebben?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 1 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Klopt dat?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Lukte het om voor alle verschillende diersoorten de manier van ademhalen samen te vatten in het schema? 
    Kon je de opmerkingen kort en bondig formuleren?
  • Het arrangement Dieren ademen hv12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2023-06-01 16:16:30
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor havo/vwo leerjaar 1. Dit is thema ’Dieren'. Het onderwerp van deze les is: dieren ademen. Je leert benoemen dat er verschillende manieren zijn waarop dieren ademen.
    Leerniveau
    VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    Biologie; Instandhouding en ontwikkeling; Instandhouding;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur en 10 minuten
    Trefwoorden
    ademen, ademhalingsstelsel, arrangeerbaar, biologie, dieren, havo/vwo 1, stercollectie
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Ademhalen bij dieren

    Ademhalen

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.