Start Thema dementie
Toelichting Thema dementie
De MBO verpleegkundige die werkt in de langdurige ouderen zorg heeft kennis, vaardigheden en inzicht nodig in de wijze waarop de verpleegkundige zorg gegeven wordt. Bij het uitvoeren van deze themaweek zal het bieden van verpleegkundige zorg en begeleiding bij psychogeriatrische zorgvragers centraal staan.
In deze themaweek dementie komen verschillende facetten met betrekking tot dementie naar voren waarbij te denken valt aan:
- impact van dementie voor zorgvragers en zijn omgeving
- omgang met mantelzorgers
- vroegsignalering bij dementie
- AFP
- specifieke en actuele benaderingswijzen
- opstellen van benaderingsplan
- kleinschalige zorg/wonen en competenties verpleegkundige binnen kleinschalig wonen
- rol en taken van casemanager
- geven van voorlichting in vorm van voorlichtingscampagne
Al het geleerde ga je de eerst volgende lesweek presenteren in een voorlichtingscampagne. Hiervoor kies je in een projectgroep een specifiek onderdeel die tijdens voorlichtingscampagne zal worden gepresenteerd.
Verantwoording m.b.t. kwalificatiedossier
B1-K1: Bieden van zorg en begeleiding in het verpleegkundig proces
Complexiteit De mbo-verpleegkundige werkt in gemiddeld tot hoog complexe situaties. Zij krijgt te maken met situaties waarbij de (psychische) gezondheidstoestand van de zorgvrager snel kan veranderen; situaties waarbij intensieve behandeling, therapie of medicatie wordt toegepast; meerdere ziekten en beperkingen elkaar (sterk) beïnvloeden; situaties waarbij meerdere disciplines betrokken zijn; situaties die afhankelijk zijn van beperking en draagkracht van de zorgvrager en andere betrokkenen.
Verantwoordelijkheid en zelfstandigheid
De mbo-verpleegkundige voert haar werkzaamheden zelfstandig uit in afstemming met betrokkenen bij de
zorgverlening. Zij lost zelfstandig knelpunten op en bespreekt knelpunten zo nodig met het (multidisciplinair) team
of haar leidinggevende. Wanneer nodig consulteert zij deskundigen. Zij is verantwoordelijk voor haar eigen werk,
waaronder het bekwaam uitvoeren van verpleegtechnische handelingen, en voor de interventies die zij zelf inzet.
Ook is zij verantwoordelijk voor de wijze waarop ze de zorgverlening coördineert en draagt ze gedeelde
verantwoordelijkheid voor het resultaat van het werk van anderen.
Vakkennis en Vaardigheden
- kan actuele benaderingswijzen in de omgang met dementerenden hanteren
P2-K1 Biedt verpleegkundige zorg en begeleiding in de VVT
Complexiteit
De mbo-verpleegkundige in de VVT beheerst beroepspecifieke vaardigheden, ruime en gespecialiseerde kennis en
specifieke verpleegkundige kennis tot in detail om passende zorg en begeleiding te bieden aan verschillende
categorieën zorgvragers: chronische zieken, revaliderenden en (kwetsbare) ouderen met meerdere (chronische)
somatische en/of psychogeriatrische aandoeningen, ziektes en/of psychosociale problemen. Zij analyseert complexe
problemen en lost deze op een creatieve en verantwoorde wijze op door de combinatie van kennis en vaardigheden, het gebruiken en combineren van standaardprocedures en het bedenken van nieuwe procedures (gebaseerd op evidence based onderzoek). Zij is daardoor in staat passende zorg en begeleiding te bieden aan zorgvragers in een verpleeghuis, revalidatievoorziening, verzorgingshuis, thuissituatie, kleinschalige woonvormen of
woonzorgcombinatie.
De mbo-verpleegkundige in de VVT werkt in gemiddeld tot hoog complexe situaties. Zij krijgt te maken met situaties
waarbij de (psychische) gezondheidstoestand van de zorgvrager snel verandert, meerdere ziekten en beperkingen
elkaar (sterk) beïnvloeden en situaties waarbij meerdere disciplines betrokken zijn.
Verantwoordelijkheid en zelfstandigheid De mbo-verpleegkundige in de VVT biedt zelfstandig verpleegkundige zorg en ondersteuning aan zorgvrager en naastbetrokkenen. Ze maakt deel uit van een team, maar werkt vaak solistisch. Ze is verantwoordelijk voor het onderkennen en benutten van de eigen kracht en mogelijkheden van de zorgvrager en naastbetrokkenen en de communicatie over aanpassingen in de zorgverlening, het nakomen van gemaakte afspraken en het voldoen aan gestelde eisen. Ze is verantwoordelijk voor haar eigen werkzaamheden en draagt gedeelde verantwoordelijkheid voor de continuïteit en het resultaat van de zorgverlening.
Vakkennis en Vaardigheden
- heeft gespecialiseerde kennis van relevante ziektebeelden in de VVT gericht op de chronische zorgvrager
B1-K1-W2: Onderkent dreigende of bestaande gezondheidsproblemen
Omschrijving
De mbo-verpleegkundige verzamelt in een continu proces gegevens over de gezondheidstoestand van de zorgvrager en past risicosignalering toe. Ze signaleert, ook kleine veranderingen, in het gedrag, de gezondheidstoestand, het welbevinden en de veiligheid van de zorgvrager. Ze maakt gebruik van informatie en signalen van zorgvrager, naastbetrokkenen en andere zorgverleners. Rapporteert dreigende of bestaande gezondheidsproblemen, bespreekt beoogde aanpassingen in de zorgverlening met de naastbetrokkenen en past indien nodig de zorgverlening aan.
Resultaat
Dreigende of bestaande gezondheidsproblemen zijn gesignaleerd en gerapporteerd en aanpassingen in de zorgverlening zijn besproken en afgestemd met de zorgvrager en naastbetrokkenen.
Gedrag
De mbo-verpleegkundige:
- haalt de belangrijkste gegevens adequaat uit informatie van collega's en deskundigen van andere disciplines,
- overdrachten en onderzoeken;
- toont respect voor de ervaringsdeskundigheid van de zorgvrager, naastbetrokkenen en/of ervaringsdeskundigen;
- toont actief aandacht voor de beleving van veiligheid en welbevindende door zorgvrager en naastbetrokken;
- reageert adequaat op (non)verbale signalen van de zorgvrager en naastbetrokkenen;
- reageert adequaat bij acute gezondheidsproblemen;
- rapporteert bevindingen nauwkeurig en volledig in correct Nederlands.
De onderliggende competenties zijn: Aandacht en begrip tonen, Analyseren, Omgaan met verandering en aanpassen, Formuleren en rapporteren
B1-K1: Bieden van zorg en begeleiding in het verpleegkundig proces
- Heeft gespecialiseerde kennis van bij de doelgroepen voorkomende ziektebeelden, beperkingen, stoornissen,aandoeningen, comorbiditeit, functioneringsproblemen, behandelingen en bijbehorende gezondheidsrisico's
- Kan emotionele problemen herkennen, zoals eenzaamheidsproblematiek en sociale uitsluiting
B1-K1-W2: Onderkent dreigende of bestaande gezondheidsproblemen
De onderliggende competenties zijn: Aandacht en begrip tonen, Analyseren, Omgaan met verandering en aanpassen, Formuleren en rapporteren
Verantwoording uren thema dementie
Deze themaweek voer je grotendeels uit op school in een projectgroep. Er zullen 26 begeleide lesuren op het rooster staan verdeeld over 4 lesdagen.
In je projectgroep voer je in de onbegeleide uren de studieactiviteiten uit ter voorbereiding op de lessen. De uren in de bijlage is een globale inschatting van de onbegeleide uren.
Voordat je gaat starten met de themaweek wordt er van je verwacht studieactiviteit 1.1 en 1.2 hebt uitgewerkt.
Dementie een wereld op zich!
Toelichting
Tijdens deze themaweek Dementie krijg je meer inzicht in de specifieke kennis, inzicht en benadering van clienten met dementie. Wij willen aan de hand van actueel beeldmateriaal, nieuwe inzichten en inspirerende opdrachten de diepte in gaan.
Welke activiteiten staan daarbij centraal?
- impact voor client en familie
- omgang met mantelzorgers
- diagnostiek
- vroegsignalering
- specifieke benaderingswijzen
- rol en taken van casemanager dementie
De themaweek zal worden afgesloten met een voorlichtingscampagne die gehouden zal worden op de GZA.

Studieactiviteit
Je hebt vast al ervaring in het begeleiden van zorgvragers met dementie en kun je deze begeleiding afstemmen op het ziektebeeld. Tijdens deze onderwijsactiviteit sta je stil bij wat jij al weet en kunt, dus wat is je voorkennis? Ook sta je stil bij je persoonlijke leerbehoefte.
- Maak de kennis toetsen van zorg voor beter en neem de uitslag mee naar de les
- Bekijk ter voorbereiding op deze themaweek de WIKI en schrijf je leervragen op.
test je kennis over dementie
Onderwijsactiviteit deel 1.1 Introductie WIKI en orientatie op beginsituatie en leerbehoeften
In deze activiteit leer je:
Een samenwerkings- en leercontract op te stellen met hierin groepsafspraken en persoonlijke leerdoelen.
|
Onderwijstijd: 2 lesuren van 45 minuten
Ter voorbereiding op deze onderwijsactiviteit heb je de studieactiviteit uitgewerkt.
Om een goede start te maken met deze themaweek zal de begeleidend docent jullie verder wegwijs maken met de WIKI zodat het voor iedereen duidelijk is hoe er gewerkt kan worden. Tijdens deze themaweek werk je in een projectgroep aan diverse opdrachten, daarnaast zullen er gezamenlijke onderwijsactiviteiten zijn.
Jullie begeleidend docent zal jullie vandaag uitleg geven over de wijze waarop de voorlichtingscampagne georganiseerd zal worden en hoe jullie dit vorm kunnen geven. Er is alvast een verdeling van onderwerpen die uitgewerkt kunnen worden.
Deze themaweek zal namelijk worden afgesloten met een voorlichtingscampagne waarbij jullie één specifiek onderdeel gaan uitwerken. (Zie verder ook eindopdracht voorlichintgscampagne.) De voorlichtingscampagne is een mooie afsluiting van de themaweek!

Projectgroepopdracht:
Het project dementie wordt uitgevoerd in een projectgroep van maximaal 5 personen.
Om een goede start te maken m.b.t. afspraken en leerresultaten is het belangrijk om dit vast te leggen in een samenwerkings- en leercontract.
In deze onderwijsleeractiviteit gaan jullie m.b.v. het bijgevoegde document afspraken maken en deze vastleggen in het samenwerkings- en leercontract. Op basis van jullie leerbehoefte zal de docent de leeractiviteiten ten behoeve het project dementie invulling geven. De docent zal jullie coachen en advies geven op basis van jullie persoonlijke leervragen.
Jullie bespreken onderstaande onderwerpen in je projectgroep:
- de uitslag van de kennistest dementie
- de voorkennis over dementie; dus jullie beginssituatie
- je specifieke leerbehoeften passend bij dit thema
- de verwachtingen van deze themaweek
- hoe jullie gaan samenwerken en wat ieders samenwerkingsleerdoel is
Bovenstaande werken jullie uit in het leer- en samenwerkingcontract. Het resultaat presenteren jullie in de groep. Deze uitwerking/presentatie is jullie startdocument voor het vervolg van de themaweek.
Het is belangrijk dat jullie alle leerresultaten uitwerken in één document "themaweek Dementie". Het eindresultaat leveren jullie ter beoordeling in bij je studieloopbaanbegeleider.
Leerresultaat 1.1
- Uitslag kennistest dementie
- Een samenwerkings- en leercontract met hierin groepsafspraken en persoonlijke leerdoelen.
Inleven in de wereld van dementie en omgang met mantelzorgers
Toelichting
In deze activiteit kun je:
- benoemen wat de impact is voor de client met dementie en zijn/haar familie
- je inleven in de belevingswereld van een client met dementie
Studieactiviteit
Inleven in de belevingswereld van de client!
Er is een enorme kennis- en begripskloof tussen de gezonde buitenwereld en de belevingswereld van mensen met dementie. Door deze kloof te verkleinen zul je je nog meer kunnen verplaatsen in de client en zijn omgeving. De Alzheimer Experience heeft tot doel deze kennis- en begripskloof te versmallen. Het is een interactieve, transmediale productie die je doet ervaren wat het is om Alzheimer te hebben.
Je gaat ter voorbereiding op de les Impact van dementie kijken naar Alzheimer experience. Probeer je in te leven in de belevingswereld van mensen met dementie.
Na het kijken van deze interactieve produktie beschrijf je in een persoonlijk verslag:
- wat de impact kan zijn voor de client en zijn familie/naasten.
- welke betekenis dit heeft voor jouw als verpleegkundige
- wat jouw rol als verpleegkundige is in het begeleiden van de client en zijn familie/naasten

Alzheimer experience
De Alzheimer Experience is een gratis, online, interactieve mediaproductie, waarin het leven van een persoon met Alzheimer gevolgd wordt, gezien door de ogen van de patiënt zelf. Het verhaal is opgebouwd rondom 22 gefilmde scénes waarbij wordt gefocust op belevingen die typisch zijn voor mensen met Alzheimer. De scénes zijn sterk emotioneel geladen, waardoor een grote impact bij de kijker teweeg gebracht wordt
http://www.alzheimerexperience.nl/
Onderwijsactiviteit 1.2 Impact voor client en familie
In deze activiteit leer je:
Wat de verpleegkundige taken zijn in het begeleiden van de impact die client en zijn familie/naasten kunnen ervaren
|
Onderwijstijd: 2 lesuren van 45 minuten
De docent zal met jullie in gesprek gaan over praktijksituaties waarbij de impact op de client en zijn familie/naasten centraal staat. De bijgevoegde link is uitgangspunt om tot gesprek te komen waarbij er gebruik gemaakt wordt van de verschillende biografieën.
Het is wellicht mogelijk om in gesprek te gaan met een mantelzorger over zijn/haar ervaringen. (dit is afhankelijk of er een mantelzorger beschikbaar is)
Opdracht projectgroep:
- In de projectgroep bekijk je de link en inventariseer je wat de impact zou kunnen zijn op een client en familie.
- Je benoemt wat jouw taak als verpleegkundige is
- Deze uitwerking presenteer je in de groep
Verlies van jezelf
Verlies van jezelf
"Er zijn heel veel dingen die je wel wilt, maar niet meer kunt"
"Het zijn allemaal dingen die uit jou verdwijnen"
Als het gaat over de gevolgen van dementie op iemands leven gaat het eigenlijk altijd maar over één ding: men verliest de grip op zichzelf en op zijn leven. Op deze pagina kunt u lezen met welke verliezen mensen met dementie geconfronteerd worden. Ze vertellen over verlies van persoonlijkheid, verlies van zelfvertrouwen, verlies van zelfstandigheid en ook over verlies van hobby's.
Leerresultaat 1.2
- uitwerking projectgroep opdracht impact voor client en familie
Studieactiviteit
In deze studieactiviteit leer je:
- de theorie van Dr. Anneke van der Plaats toe te passen op diverse casuistieken waarbij de nadruk ligt op voorlichting aan mantelzorgers
-
Het belang van een gunstige omgeving te creëren te zien en te beinvloeden. Communicatie, de structuur van de dag, de dagbesteding en de inrichting staan hierbij centraal.
-
betrokken te worden bij regietheater waarbij je 1 acteur goede impulsen kan geven om zich gunstig te gaan gedragen ten opzichte van dementerende
Lees ter voorbereiding "De wondere wereld van dementie"
Onderwijsleeractiviteit 1.3 Omgang en voorlichting geven aan mantelzorgers
Tijdens een onderwijsleergesprek zal onderstaande theorie van Dr. A. van der Plaats worden besproken en geconcretriseerd.
‘de wondere wereld van de dementie’ van Dr. Anneke van der Plaats 
Door nieuwe inzichten in de hersenkunde krijgen we steeds meer inzicht in de werking van beschadigde hersenen. We weten nu dat de prikkelverwerking van prikkels uit de omgeving moeilijk verloopt waardoor er een directe actie reactie plaatsvindt. Dr. Anneke van der Plaats heeft hier veel onderzoek naar gedaan.
De hersenen kunnen worden ingedeeld in vier niveaus. De twee laagste niveaus vormen het emotionele brein ook wel het onderbrein genoemd.
De twee hoogste niveaus vormen samen het cognitieve ofwel het denkende brein.
Bij gezonde hersenen houdt het cognitieve brein het emotionele brein in bedwang. Bij beschadigde hersenen, heeft het emotionele brein de overhand. Mensen met beschadigde hersenen reageren daarom veel meer vanuit reflexen, impulsen en intuïtie.
Doordat de hersenen beschadigd zijn, wordt men steeds afhankelijker van de omgeving. Ze kunnen zich niet los maken van hun omgeving. Wanneer er een omgeving is met veel stress (ongunstige omgeving) dan geeft dat een verhoging van de ziekteverschijnselen en daarmee van het probleem gedrag. In een omgeving die vrij is van stress (gunstige omgeving) functioneren mensen met dementie beter, er is minder probleemgedrag.
Het is belangrijk om een gunstige omgeving te creëren. De omgeving kan worden onderverdeeld in: de communicatie - de structuur van de dag - de dagbesteding en de inrichting.
Regietheater:
Vervolgens zullen twee acteurs een korte scene spelen vanuit de theorie van Anneke van der Plaats.
Zij doen dezelfde scenes 2 keer. Jullie worden als publiek betrokken om 1 acteur goede impulsen te geven zich gunstig te gaan gedragen. Zo kun je zien wat het effect is op de persoon met dementie.
Leerresultaat 1.3
In je projectgroep geef je diverse concrete voorbeelden waaruit blijkt dat je de theorie van Dr. A van der Plaats hebt kunnen toepassen.
- Beschrijf minimaal 2 voorbeelden uit de praktijk of uit de les en maak daarbij de koppeling met de theorie.
- Geef vervolgens aan hoe je de opgedane kennis en ervaring kunt delen met mantelzorgers. Is het de moeite waard om dit in een voorlichtingsavond te gebruiken om meer begrip te krijgen voor de dementerende. Zo ja, wat zou dan de "boodschap" zijn?
Vroegsignalering en meetinstrumenten
Toelichting
De fase voor de diagnose is de periode dat mensen zich zorgen maken over vergeetachtigheid of het veranderende gedrag van zichzelf, partner of familielid, maar nog geen diagnose 'dementie' hebben. In deze periode speelt vooral het 'niet-pluis' gevoel.
Het beter herkennen van signalen van dementie in de ‘niet-pluisfase’ kan het taboe doorbreken en er kan eerder hulp ingezet worden. Er zijn websites waarop zelftesten kunnen worden uitgevoerd: voor de persoon die mogelijk dementie heeft en voor diens omgeving. Een zelftest is geen diagnostisch instrument, maar helpt om te besluiten wel of niet naar de huisarts te gaan met een klacht.
Omdat signalen van dementie ook veroorzaakt kunnen worden door een ziekte die wel te genezen is, is een tijdige diagnose van groot belang. Maar ook als er sprake is van dementie is het van belang. Hierdoor krijgen de betrokkenen de gelegenheid om zich voor te bereiden op de emotionele en praktische veranderingen die gaan komen.
Met een tijdige diagnose is er tijd om het leven opnieuw in te richten. De betrokkenen kunnen antwoord zoeken op vragen en juridische en financiële zaken regelen. Ook mantelzorgers van mensen met dementie zijn gebaat bij een vroegtijdige diagnose. Zij hebben de kans om met anderen te praten over hun veranderde relatie met hun partner, vader of moeder met dementie. Bijvoorbeeld hoe ze met hun opkomende irritatie kunnen omgaan als ze voor de zoveelste keer dezelfde vraag beantwoorden. Als mantelzorgers vroegtijdig hun ‘zorgen’ met anderen kunnen delen en kunnen leren hoe om te gaan met de gedragsverandering van hun naaste, dan zullen ze zich minder zwaar belast voelen.

Verantwoording m.b.t.kwalificatiedossier vanaf aug 2015
B1-K1-W2: Onderkent dreigende of bestaande gezondheidsproblemen
De onderliggende competenties zijn: Aandacht en begrip tonen, Analyseren, Omgaan met verandering en
aanpassen, Formuleren en rapporteren
Studieactiviteit
In deze studieactiviteit leer je:
- vroege signalen van dementie te herkennen
- te communiceren over deze signalen die mogelijk wijzen op dementie met de betrokken cliënt, diens familie en degene die geconsulteerd kan worden.
Studietijd 45 minuten
Opdracht:
- Ga op zoek naar zelftest-vragenlijsten en observatielijsten om vroegtijdig dementie te herkennen. (IQCODE-N)Vul een aantal vragenlijsten in en bedenk of je deze ook zou aanraden aan een oudere cliënt aanraden die bang is dementie te hebben?
- Bekijk onderstaande sites en bekijk de verschillende signaalkaarten en de korte fragmenten
- Schrijf op wat het belang is van vroegsignalering
- vul de zelfbeoordelingslijst in en maak een inschatting over de beheersing van een competentie.
Zorg voor beter; Wanneer is iemand dement?
Onderwijsleeractiviteit 1.4 vroegsignalering van dementie
In deze activiteit leer je:
Verschillende meetinstrumenten in te zetten ten behoeve van vroegsignalering.
|
Onderwijstijd 2 keer 45 minuten
Bespreek met je projectgroep het gebruik van de verschillende meetinstrumenten en de relatie met vroegsignalering. In een onderwijsgesprek wordt het belang van vroegsignalering en de rol van verpleegkundigen besproken.
Oefening ‘Herken vroege signalen’
In deze les maken we gebruik van een film die bestaat uit 4 delen. Deel 1 gaat over het leven van mevrouw Bogers, een thuiswonende Rotterdamse oudere dame. Het geeft een mooi beeld van hoe deze vrouw omgaat met haar dementie en hoe de zorgverleners ermee omgaan. Deze film duurt 31 minuten en bekijken we gezamenlijk.
In de projectgroep:
- ga je verder met het invullen van de signaleringskaart waarbij je gebruik maakt van de observatielijst dementie of de signaleringskaart. Kies een instrument waarvan jullie denken dat hij goed bruikbaar is.
- beschrijf je het belang van goede communicatie in het signaleren van dementie met client en diens naasten.
Mocht je willen weten hoe het verder gaat met mevrouw Bogers bekijk dan alle 4 delen. Dit geeft je namelijk een goed beeld van het hele dementieproces.
https://www.youtube.com/watch?v=fIm5ACA6DJ4
Leerresultaat 1.4
- Een ingevulde zelfbeoordelingslijst competenties
- Een ingevulde signaleringskaart voor mevr Bogers
- Het belang van goede communicatie in het signaleren van dementie met client en diens naasten en de rol van de verpleegkundige bij vroegsignalering
Ziekteleer Dementie
Toelichting
Om inzicht te krijgen in het ziektebeeld dementie is het van belang kennis en inzicht te hebben van de verschillende vormen van dementie en de bijbehorende fysiologie, anatomie en pathologie.

Studieactiviteit
Studietijd 45 min
In deze activiteit leer je:
- de relatie te leggen tussen de verschillende vormen van dementie en bijbehorende fysiologische, anatomische en pathologische kenmerken.
- hoe de diagnose dementie tot stand komt
- welke oorzaken en risicofactoren er zijn
Opdracht:
- Lees uit Beknopte integrale ziekteleer en Anatomie en fysiologie van de mens de bijbehorende hoofdstukken en noteer mogelijke vragen en opmerkingen.
- Lees de aanvullende documenten bij deze studieactiviteit.
Onderwijsleeractiviteit 2.1 Kennis over dementie AFP
In deze activiteit leer je:
Leer je de relatie te leggen tussen de verschillende vormen van dementie en mogelijke pathologische processen.
|
Onderwijstijd: 2 keer 45 minuten
In een onderwijsleergesprek wordt de relatie gelegd tusen de verschillende vormen van dementie en bijbehorende fysiologische, anatomische en pathologische processen.
De wondere wereld van dementie
Leerresultaat 2.1
Je kunt benoemen wat de relatie is tussen de verschillende vormen van dementie en bijbehorende anatomische, fysiologische en pathologische processen.
Studieactiviteit
Dementie, delier & depressie, waar hebben we het eigenlijk over?
In deze activiteit leer je:
- de belangrijkste verschillen en overeenkomsten te benoemen tussen de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie en tussen dementie, delier en depressie
Studietijd 45 minuten
Symptomen van delier, dementie en depressie zijn lastig te onderscheiden. Helemaal als ze ook nog eens tegelijkertijd voorkomen.
Opdracht:
- Bekijk de poster met een overzicht van de aandachtspunten, verschillen en overeenkomsten.
- Lees de samenvatting van een artikel over lastige situaties met delier,dementie en depressie en geef je mening over het belang van diagnostiek bij ouderen met verschijnselen van dementie, delier en depressie.
- Inventariseer welke symptomen jij bij zorgvragers herkent en hoe jij als verpleegkundige ervoor kunt zorgen dat je de juiste informatie verkrijgt.

belang van diagnostiek
Onderwijsleeractiviteit 2.2 Dementie, delier, depressie
In deze activiteit leer je:
de relatie te leggen tussen dementie, delier en depressie en welke kenmerkende signalen er kunnen zijn
|
Onderwijstijd 3 keer 45 minuten
De docent geeft uitleg over het onderwerp "Dementie, delier & depressie, waar hebben we het eigenlijk over?"
Hierbij wordt gebruik gemaakt van een powerpoint die na de les online gezet zal worden. De verkregen informatie gebruik je om de onderstaande opdracht uit te kunnen voeren.
Projectgroepopdracht:
- Kies een casus en beantwoord bijbehorende vragen
- De docent kan jullie aanvullende informatie geven en jullie op weg helpen bij het beantwoorden van de vragen
- De uitwerkingen van de casuistieken worden gepresenteerd in de groep.

Leerresultaat 2.2
- Een uitgewerkte casus DDD
Benaderingswijzen
Toelichting
Benaderingswijzen van dementerenden:
Door de geheugen- en gedragsveranderingen is het voor familieleden en zorgverleners vaak moeilijk te achterhalen wat iemand voelt, denkt en wil. Er zijn verschillende methoden om de persoon met dementie te benaderen. De keuze voor een bepaalde methode is afhankelijk van het stadium van de ziekte.
De verschillende fasen van dementie (bedreigde-ik, verdwaalde-ik, verborgen-ik en verzonken-ik) en de daarbij behorende benaderingswijzen komen aan de orde tijdens deze onderwijsactiviteiten
Jullie gaan je verdiepen in de verschillende benaderingsvormen en daarnaast oefenen met het toepassen daarvan.
- warme zorg
- Realiteits Oriëntatie Behandeling (ROB)
- validation
- zintuigactivering (snoezelen)
- psychomotorische therapie
- reminiscentie
- levensboeken
- passiviteiten van het dagelijkse leven (PDL)
- complementaire zorg

Verantwoording m.b.t.kwalificatiedossier vanaf aug 2015
B1-K1-W6: Begeleidt een zorgvrager
- betrekt zo nodig tijdig andere deskundigen bij het begeleidingsproces;
- vraagt actief naar de participatiebehoefte van de zorgvrager;
- creëert doelbewust in samenspraak met zorgvrager en naastbetrokkenen manieren om de eigen regie van de
zorgvrager te optimaliseren;
- geeft passende begeleiding aan naastbetrokkenen.
De onderliggende competenties zijn: Begeleiden, Aandacht en begrip tonen, Op de behoeften en verwachtingen van
de "klant" richten, Samenwerken en overleggen, Ethisch en integer handelen
Studieactiviteit
Omgaan met vergeetachtigheid
Aandacht en begeleiden bij dementie
kijken, luisteren en aanraken
afspraken maken; communicatie
Onderwijsleeractiviteit 3.1 verdieping in benaderingswijzen
In deze activiteit leer je:
- de verschillende benaderingswijzen toe te passen
- een benaderingsplan op te stellen
|
Onderwijstijd: 3 lesuren van 45 minuten
- In een onderwijsleergesprek wordt nader ingegaan op de relatie tussen de verschillende fasen van dementie en mogelijke benaderingswijzen.
- Hoe pak je dit als verpleegkundige methodisch aan en hoe verwerk je dat in een benaderingsplan?
- Werken met een casus:
- in de projectgroep kies je een casus uit de WIKI of schrijf jezelf een casus
- deze casus ga je analyseren en bedenk je een of meerdere passende benaderingswijzen uit. Geef daarbij aan waarom je voor deze benaderingswijze hebt gekozen.
- Stel een benaderingsplan op. In het benaderingsplan wordt het gedrag beschreven, het doel van het benaderingsplan en geef je een beschrijving van de verpleegkundige interventies.
De benaderingsplannen worden plenair nabesproken
Zorg voor beter; zorg en begeleiding bij dementie
dementie beleven
Muziek activeert het brein
Contact door dans
blijven bewegen bij dementie
actief blijven bij dementie
Leerresultaat 3.1
- Een uitgewerkt benaderingsplan
Onderwijsleeractiviteit 3.2 toepassen van verschillende benaderingswijzen
In deze activiteit leer je:
de specifieke benaderingswijzen daadwerkelijk toe te passen
|
Onderwijstijd 2 keer 45 minuten
In deze vaardigheidsles gaan jullie het uitgewerkte benaderingsplan nu toepassen in de vorm van een rollenspel. Het doel hiervan is dat jullie in staat zijn om datgeen in het benaderingsplan staat ook daadwerkelijk uit te voeren. Het rollenspel zal worden gefilmd.
In dit rollenspel laat je duidelijk zien:
- welke benaderingswijze jullie toepassen in een bepaalde situatie
- De verschillende facetten/kenmerken van de benaderingswijze komen hierin tot uitdrukking
- Na afloop geven jullie een toelichting en kunnen jullie onderbouwen hoe en waarom jullie tot deze keuze zijn gekomen

Leerresultaat 3.2
Een uitgewerkt rollenspel met verantwoording en onderbouwing
Studieactiviteit
Studietijd 45 minuten
Opdracht:
- Bekijk het fragment over leven in een woongroep en lees daarna de Competentielijst medewerker Kleinschalig Wonen voor mensen met dementie en beschrijf welke competenties jij bezit en welke je nog meer zou willen ontplooien.
- Welke verpleegkundige uitgangspunten zijn voor jou belangrijk om op een kleinschalige woonvom te kunnen werken en welke waarden en normen spelen hierbij een belangrijke rol? Denk hierbij o.a. aan familieparticipatie, regie bij de client, zinvolle dagbesteding etc.
- Werk bovenstaande vragen uit en maak er een collage of mindmap van

http://www.innovatiekringdementie.nl/a-1601/leven-in-een-woongroep
Onderwijsleeractiviteit 3.3 kleinschalig wonen
In deze activiteit leer je:
uitgangspunten en visie te omschrijven waarbij het kleinschalig wonen centraal staat
welke verpleegkundige competenties (11 gedragingen) essentieel zijn om clienten passend te kunnen begeleiden binnen kleinschalige woonvorm
|
Onderwijstijd 2 keer 45 minuten
Kleinschalige zorg wordt geboden in een huiselijke en herkenbare omgeving aan mensen met dementie. In de ondersteuning en de zorg sluiten de medewerkers zo veel mogelijk aan bij de leefstijl en de voorkeuren van de bewoners. Bij kleinschalige zorg gaat het er om dat de bewoners zo 'gewoon' mogelijk kunnen leven. De omgeving waarin dit gebeurt, kan daarbij helpen.
Opdracht:
- Denk na in je projectgroep over het onderwerp kleinschalige zorg/wonen en welke visie en uitgangspunten jullie hanteren. Maak daarbij gebruik van je uitwerking van de studieactiviteit en vul deze aan in de projectgroep.
In het werkvormenboek Competente medewerkers kleinschalig wonen voor mensen met dementie staan 11 gedragingen beschreven die essentiële aspecten van de professionele beroepshouding bevatten. Deze aspecten vragen voortdurend om reflectie en ontwikkeling. Het werkvormenboek is daar een belangrijk hulpmiddel bij. Vervolgens is het interessant wat deze elf gedragingen kunnen betekenen voor het werken binnen kleinschalig wonen.
- Bekijk het werkvormenboek Competente medewerkers kleinschalig wonen voor mensen met dementie en kies een relevante werkvorm uit die jullie gaan uitvoeren in de groep. Bereid je kort voor op deze werkvorm en zet je medegroepsgenoten in beweging!
Prof. Eus van Someren: Daglicht moet, elke dag
Leerresultaat 3.3
- Een collage of mindmap visie en uitgangspunten kleinschalig wonen
- reflectie op werkvorm onderwijsactiviteit
rol en taken van casemanager binnen zorgketen dementie
Toelichting
In deze onderwijsactiviteit leer je:
- wat de rol van een casemanager is binnen de ketenzorg dementie

Studieactiviteit
Studietijd 45 minuten
- Bedenk met je projectgroep onderwerpen die je met de casemanager dementie zou willen bespreken.
- Bedenk van tevoren welke vragen je wilt stellen om in elk geval antwoord op de volgende vragen te krijgen:
- Wanneer komt de helpende / verzorgende / verpleegkundige in contact met de casemanager?
- Wat betekent 'ketenzorg dementie'?
- Wat zijn de voordelen van het inzetten van een casemanager in de ketenzorg?
https://www.alzheimer.nl/over-alzheimer/veelgestelde-vragen-over-alzheimer/wat-doet-een-casemanager-dementie-en-waar-vind-ik-deze
Onderwijsleeractiviteit 4.1 gastles casemanager dementie
In deze activiteit leer je:
welke rol en taken een casemanager dementie heeft
|
Onderwijstijd 2 keer 45 minuten
Je gaat in gesprek met de gastdocent en krijgt daardoor een volledig beeld van de rol en taken van een casemanager dementie.
De antwoorden op jullie vragen werken jullie uit en voegen jullie toe aan uitwerking van deze themaweek.

Leerresultaat 4.1
- uitwerking van het gesprek met de casemanager
Eindopdracht voorlichtingscampagne
Toelichting
De eindopdracht van themaweek dementie bestaat uit het maken en uitvoeren van een voorlichtingscampagne waarbij jullie een onderdeel van deze themaweek gaan presenteren.
Studieactiviteit
Tijdens deze themaweek heb je in de projectgroep allerlei informatie gekregen en uitgewerkt om uiteindelijk te presenteren in deze voorlichtingscampagne.
De voorlichtingscampagne is bedoeld voor mantelzorgers en/of (leerling)verzorgenden en (leerling)verpleegkundigen en zal plaatsvinden op de GZA.
Je gaat je voorbereiden op deze eindopdracht door:
- een specifiek onderdeel te kiezen behorende bij deze themaweek en dit af te stemmen met de andere projectgroepen
- te gaan brainstormen over mogelijke externe gasten die jullie willen uitnodigen om deze voorlichtingscampagne bij te wonen.
- TIP:Je kunt ook de Alzheimerstichting benaderen en vragen of ze hier een rol in kunnen of willen spelen!
- een stappenplan te maken die je helpt bij het organiseren van deze voorlichtingscampagne
Onderwijsleeractiviteit 5.1
In de activiteit leer je:
Een aspect van deze themaweek op een creatieve wijze vorm te geven en te organiseren waarbij je je collega's informeert over thema dementie
|
Onderwijstijd 4 lesuren van 45 minuten
De themaweek zal worden afgesloten met een voorlichtingscampagne op de GZA.
Leerresultaat 5.1
- een uitgewerkt stappenplan
- fotoverslag van de voorlichtingscampagne
Evaluatie
Studieactiviteit
Studietijd 45 minuten
- Ter afsluiting van deze themaweek wordt het programma en de wijze waarop dit gestalte heeft gekregen geëvalueerd.
- Ook kijk je naar de persoonlijke ontwikkeling; wat heeft deze week je opgeleverd, heb je je persoonlijke leerdoel behaald? Hoe was de samenwerking in de projectgroep?Zijn er nog leerdoelen die je meeneemt in het verdere verloop van je opleiding?
Opdracht:
- Schrijf een verslag van 1 A4 waarin je bovenstaande punten verwerkt.
- Dit verslag neem je mee naar de evaluatie en wordt in het portfolio opgenomen.
Onderwijsleeractiviteit 6.1
Onderwijstijd 1 lesuur van 45 minuten
Samen met de docent wordt de themaweek geëvalueerd.
Je levert het eindprodukt in bij je SLB-er en hij/zij zal dit beoordelen aan de hand van de beoordelingslijst. Voeg het eindprodukt, inclusief beoordeling toe aan je portfolio
Leerresultaat 6.1
Een evaluatieverslag ten aanzien van de themaweek dementie en je persoonlijke ontwikkeling.
Een gebundelde uitwerking van de themaweek die je ter beoordeling voorlegt aan je SLb-er.
Beoordeling van je SLB-er